Introductie

Mianserine is een medicijn tegen depressie. Het beïnvloedt in de hersenen sommige lichaamseigen stoffen, zoals serotonine en noradrenaline. Deze stoffen spelen een rol bij stemmingen en emoties.

Artsen schrijven het voor bij sommige vormen van depressie.

Instructiefilmpje

Film 1 - Slikken van medicijnen

Highlight

• Mianserine verbetert de stemming.
• Bij depressie, als andere antidepressiva onvoldoende helpen.
• U merkt niet direct verbetering. Dit duurt 1 tot 3 weken.
• U kunt wel meteen last van bijwerkingen krijgen. Zoals sufheid, slaperigheid of duizeligheid. Deze bijwerkingen zijn in het begin het sterkst. Als u het medicijn 's avonds inneemt voor u gaat slapen, heeft u hier minder last van.
• Rijd geen auto zolang u dit medicijn gebruikt. Als u het 1 keer per dag gebruikt, mag u soms na een week wel rijden. Vraag dit na in de apotheek. Lees voor meer informatie over autorijden de tekst hieronder.
• Pas op met alcohol. Dit kan u nog suffer maken.
• Uw gewicht kan toenemen. Let goed op wat u eet. Overleg eventueel met uw arts.
• Andere bijwerkingen: bloed- en leverafwijkingen. Waarschuw uw arts bij koorts, blaren in de mond, keelpijn, jeuk en geelzucht.
• Gebruikt u het medicijn al een paar weken? Stop dan niet in een keer. Bouw mianserine langzaam af in overleg met uw arts of apotheker.
• Bent u zwanger? Of wilt u zwanger worden? Vraag aan uw arts of apotheker of u dit medicijn mag gebruiken.
• Geeft u borstvoeding? Dit medicijn komt in de moedermelk. Het is niet zeker of dit medicijn veilig is voor de baby. Vraag aan uw arts of apotheker of u dit medicijn mag gebruiken.

Werking

Depressie

Verschijnselen
Bij depressiviteit is er sprake van een sombere stemming, geen interesse en plezier meer in de dingen van het leven. Iemand die depressief is, voelt zich vaak waardeloos en heeft schuldgevoelens. Ook kunnen depressieve mensen snel geïrriteerd zijn en moeite hebben met inslapen of doorslapen.

Behandeling
Depressieve klachten kunnen worden behandeld met psychotherapie (gesprekstherapie), met medicijnen, of een combinatie van beide. Uw arts zal met u bepalen welke behandeling voor u het beste is. Het hangt van uw persoonlijke situatie af en van het soort depressie, met welk medicijn uw arts zal starten.
Uw arts kan mianserine voorschrijven als andere medicijnen tegen depressie onvoldoende werken. Het heeft namelijk meer bijwerkingen dan andere middelen tegen depressie. Uw arts schrijft het soms voor als u naast depressieve gevoelens ook last heeft van extreem gewichtsverlies of van slapeloosheid.

Werking
Het kan 1 tot 3 weken duren voordat u het effect van mianserine merkt. De eerste weken kunt u wel last krijgen van bijwerkingen. Stop dan niet met dit medicijn. Meestal verminderen de bijwerkingen als u eraan gewend bent geraakt.

Nadat uw klachten zijn verbeterd, moet u mianserine nog minstens een half jaar doorgebruiken. U voorkomt hiermee dat de depressie terugkomt.

Bijwerkingen

Behalve het gewenste effect kan dit medicijn bijwerkingen geven. Ze treden niet bij iedereen op, maar alleen bij personen die daarvoor gevoelig zijn.
De meeste bijwerkingen zijn in de eerste week het meest uitgesproken en nemen daarna af of verdwijnen zelfs. Ze gaan weer over als u met het medicijn stopt.

De belangrijkste bijwerkingen zijn de volgende:

• Sufheid, slaperigheid en een verminderd reactievermogen.

  De eerste week hebben de meeste mensen hier last van. Dit is vooral lastig bij activiteiten waarbij uw oplettendheid erg nodig is, zoals autorijden, het beklimmen van een ladder of het bewaken van processen op het werk. Onderneem geen risicovolle activiteiten tijdens de eerste week van de behandeling. U moet dan nog aan het medicijn wennen. Kijk daarna hoe u op dit medicijn reageert.

• Duizeligheid, vooral als u opstaat uit bed of uit een stoel. Mensen met hartfalen kunnen meer last hebben van duizeligheid bij opstaan.

  Deze bijwerking kan het gevolg zijn van een lagere bloeddruk. Meestal gaat de duizeligheid in enkele dagen tot weken over, als uw lichaam zich heeft ingesteld op de lagere bloeddruk. 
  Als u zich duizelig voelt, sta dan niet te snel op uit bed of van een stoel. U kunt het beste even liggen en de benen wat hoger leggen, bijvoorbeeld op een kussen. Als u na enkele weken nog steeds last heeft van duizeligheid bij opstaan, moet u uw arts raadplegen.

• Na enkele maanden: gewichtstoename.

  Let daarom goed op wat en hoeveel u eet. Vraag uw huisarts om een verwijzing naar een diëtist als u te veel aankomt. Gewichtstoename kan ook komen doordat uw lichaam meer vocht vasthoudt (oedeem). Dit merkt u aan dikke enkels en voeten. Raadpleeg dan uw arts.

• Galstuwing door een verminderde werking van de lever. U merkt dit aan geelzucht, verlies van gewicht, jeuk, ontkleurde ontlasting en donkergekleurde urine.

  Waarschuw dan uw arts.

• Moeilijk kunnen plassen. Dit is vooral van belang als u al moeite heeft met plassen door een vergrote prostaat.

  Neem contact op met uw arts als u dit merkt.

• Pijn in de gewrichten en gewrichtsontsteking.

• Huiduitslag

  Raapleeg uw arts als u dit opmerkt. Mogelijk bent u overgevoelig voor dit middel.

• Trillen, beven, spierkrampen en rusteloze benen.

• Stuipen. Mensen met epilepsie hebben meer kans op een toeval.

• Overmatig zweten.

• Trage hartslag.

  Dit kan een enkele keer optreden na de eerste tablet. Het gaat vanzelf weer over.

• Verwardheid, onrust en angst. Vooral mensen die zelf al verward zijn of die lijden aan manische depressiviteit zijn hier gevoelig voor.

• Stemmingsveranderingen, toename van depressieve gedachten en vijandige gevoelens naar zichzelf of anderen. Dit kan zich uiten in agressie, zelfverwonding of gedachten aan zelfmoord. Jongeren onder de 18 jaar hebben meer kans op deze bijwerkingen.

  Neem contact op met uw arts als depressieve gevoelens juist toenemen of verergeren. Artsen schrijven dit middel meestal niet aan jongeren onder de 18 jaar voor.

• Borstvorming (bij mannen).

  Raadpleeg uw arts als u hier veel last van heeft.

• Minder witte bloedcellen of bloedplaatjes. U merkt dit aan koorts, keelpijn, blaasjes in de mond of bloedneuzen.

  Neem dan direct contact op met uw arts.

• Maligne neurolepticasyndroom. Dit is te merken aan onverklaarbare koorts, zeer stijve spieren, sufheid, hartkloppingen en ernstig zweten.

  Neem bij deze verschijnselen onmiddellijk contact op met uw arts.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Gebruik

Kijk voor de juiste dosering op het etiket van de apotheek.

Wanneer?
Als u dit medicijn één keer per dag inneemt, kunt u dat het beste doen 's avonds voor u gaat slapen. Dan heeft u het minst last van de sufheid. Gebruikt u het 2 keer per dag? Neem het dan 's ochtends bij het ontbijt en 's avonds voor u gaat slapen.

Hoelang?
Als u na 3 weken geen effect merkt, moet u met uw arts overleggen.

Nadat uw klachten zijn verbeterd, moet u het meestal 6 maanden blijven gebruiken. U voorkomt hiermee dat de depressiviteit terugkomt.

Vergeten

Het is belangrijk dat u dit medicijn consequent blijft slikken. Mocht u toch een dosis vergeten:

• Als u dit middel 1 keer per dag gebruikt: duurt het nog meer dan 8 uur voor u de volgende dosis normaal inneemt? Neem de vergeten dosis dan alsnog in. Duurt het nog minder dan 8 uur? Sla de vergeten dosis dan over.
• Als u dit middel 2 keer per dag gebruikt: duurt het nog meer dan 4 uur voor u de volgende dosis normaal inneemt? Neem de vergeten dosis dan alsnog in. Duurt het nog minder dan 4 uur? Sla de vergeten dosis dan over.

Verboden

autorijden?
Het kan gevaarlijk zijn aan het verkeer deel te nemen als u dit medicijn gebruikt. Wilt u weten of u met dit medicijn mag autorijden? Beantwoord dan de vragen in het schema hieronder.

Uitzondering: Heeft u dit medicijn minimaal 3 maanden in dezelfde dosering gebruikt? Dan mag u autorijden als het CBR u rijgeschikt verklaart. Overleg met uw arts of dit voor u geldt.

Let op: ook depressie kan een reden zijn dat u niet mag autorijden. Overleg met uw arts of dat bij u het geval is. Wilt u meer informatie over autorijden bij bepaalde aandoeningen? Kijk dan op de website van het CBR.

Voor meer algemene informatie kunt het thema 'Medicijnen in het verkeer' lezen. In dit thema leest u bijvoorbeeld wat de wet zegt over medicijnen in het verkeer. Ook vindt u adviezen waarmee u rekening moet houden als u wel (weer) wilt autorijden.

alcohol drinken?
Alcohol versterkt het versuffende effect van dit medicijn. Ook als u gewend bent geraakt aan mianserine, kunt u door het gebruik van alcohol erg suf worden. Beperk daarom het gebruik van alcohol en drink het liever niet.

alles eten?
Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.

Wisselwerking

Het medicijn waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreedt, is de volgende.

• Carbamazepine, een medicijn tegen epilepsie, ook gebruikt bij zenuwpijn en manische depressiviteit. Door dit medicijn kan mianserine minder goed werken. Als u stopt met carbamazepine, houdt dit effect nog enkele weken aan. Uw arts zal daarom de werkzaamheid van mianserine extra controleren en eventueel de dosering aanpassen.

Twijfelt u eraan of de bovenstaande wisselwerking voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.

Zwangerschap

Zwangerschap
Gebruik dit medicijn alleen in overleg met uw arts. Weeg met uw arts de ernst van uw aandoening af tegen het risico van dit medicijn voor het kind. Er zijn niet veel zwangere vrouwen die dit medicijn hebben gebruikt. Daarom is niet zeker wat de risico's zijn voor zwangere vrouwen en hun kind. Wel is bekend dat het kind ontwenningsverschijnselen kan krijgen na de geboorte. Dit merkt u aan trillen, een onregelmatige ademhaling, slecht drinken en hard huilen.

Maar soms kan het ook schadelijk voor de baby of voor u zijn, als uw aandoening niet zo goed mogelijk behandeld wordt. Zo kunnen depressieve klachten ook schadelijk zijn voor de moeder en het kind. Stoppen met dit medicijn als u al zwanger bent wordt dan meestal niet aangeraden. Overleg daarom met uw arts over de voor- en nadelen.

Heeft u een kinderwens? Overleg dan eerst met uw arts. Misschien kan uw arts u een ander medicijn voorschrijven, waarmee meer ervaring is bij zwangeren.

Borstvoeding
Wilt u borstvoeding geven? Overleg dan met uw arts of apotheker. Dit medicijn komt in een heel kleine hoeveelheid in de moedermelk. Het is niet zeker of dit medicijn veilig is voor de baby. Misschien kan uw arts een ander medicijn voorschrijven. Een medicijn waarvan wel bekend is dat u het veilig kunt gebruiken.
Besluit u samen met uw arts dat u borstvoeding kunt geven? Let dan goed op bijwerkingen bij de baby. Dit merkt u doordat uw baby slecht slaapt, suf is, geïrriteerd is, veel huilt, slecht drinkt en slecht groeit. Als deze bijwerkingen optreden, neem dan contact op met uw arts.

Stoppen

Stop niet zomaar met dit medicijn. Overleg eerst met uw arts. Na plotseling stoppen kunt u last krijgen van misselijkheid, hoofdpijn en een naar gevoel. Als u gaat stoppen, moet u de dosering geleidelijk afbouwen. Uw arts zal daarvoor een afbouwschema opstellen.

Wees er op bedacht dat het effect van mianserine pas na een 3 weken op zijn best is. Daarna moet u het meestal nog 6 maanden blijven gebruiken. Als u eerder stopt heeft u meer kans dat de depressiviteit terugkomt.

Handelsinformatie

Mianserine is sinds 1975 internationaal op de markt. Het is op recept verkrijgbaar onder de merknaam Tolvon in tabletten.

Disclaimer

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.