Melatonine bij slaapproblemen

Vanwege de natuurlijke functie van melatonine wordt het aanbevolen bij klachten die te maken hebben met een verstoord dag-nacht ritme, zoals bij een jetlag en bij inslaapproblemen. Melatonine is als voedingssupplement beoordeeld door de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA). Deze instantie oordeelde dat er voldoende wetenschappelijke onderbouwing was dat melatonine de symptomen van jetlag vermindert, maar niet dat melatonine de inslaaptijd verkort en de slaapkwaliteit verbetert.

Een jetlag komt voor bij reizigers die verschillende tijdszones passeren en wordt veroorzaakt door een verstoring van de interne biologische klok. Het gebruik van melatonine ter vermindering van jetlag symptomen is in verschillende wetenschappelijke studies onderzocht. De auteurs van een overzichtsartikel van al deze studies concludeerden dat melatonine opmerkelijk effectief is in het voorkomen of verminderen van jetlag verschijnselen. In acht van de tien onderzoeken naar het effect van melatonine op jetlag werd een vermindering van de verschijnselen gevonden. Met name wanneer vijf of meer tijdszones werden gepasseerd en vooral wanneer de reis in oostelijke richting ging.

• Cochrane review: Melatonin for the prevention and treatment of jet lag

• BMJ. 2006 Feb 18;332(7538):385-93. Efficacy and safety of exogenous melatonin for secondary sleep disorders and sleep disorders accompanying sleep restriction: meta-analysis

De werkzaamheid van melatonine als slaapmiddel is controversieel en is volgens het oordeel van de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA) niet bewezen. Dit oordeel is voornamelijk gebaseerd op een grootschalig overzichtsartikel, waarin de resultaten van verschillende onderzoeken naar het effect van melatonine op slaapstoornissen zijn samengevoegd. De conclusie van dit artikel was dat niet kon worden aangetoond dat het gebruik van melatonine leidde tot sneller inslapen.

Er is wel een geneesmiddel tegen slaapstoornissen beschikbaar dat melatonine bevat en dat uitsluitend op doktersrecept verkrijgbaar is. Dit middel is geregistreerd tegen slapeloosheid op basis van twee kleine onderzoekjes bij mensen van 55 jaar of ouder, waarin werd gevonden dat het middel iets meer de slaapkwaliteit verbeterde dan bij placebotabletten. Een aantal andere onderzoeken liet geen verschil tussen de melatoninetablet en placebotabletten zien. Het middel is niet vergeleken met andere slaapmiddelen die op recept worden voorgeschreven.

• Geneesmiddelenbulletin, 1 augustus 2009

Veel kinderen (en volwassenen) met ADHD hebben regelmatig problemen met inslapen. Dit probleem wordt nog verergerd door de medicijnen die bij ADHD worden voorgeschreven. Uit onderzoek is gebleken dat de melatonineproductie bij kinderen met ADHD pas later op gang komt. Mogelijk is dit de oorzaak van de inslaapproblemen. Het effect van een melatonine voedingssupplement op de slaapklachten bij kinderen met ADHD is in verschillende onderzoeken bestudeerd. Het blijkt dat melatonine wel de totale slaaptijd vergroot en de inslaaptijd verkleint, maar geen effect heeft op het probleemgedrag en de kwaliteit van leven van kinderen met ADHD. Aanbevolen wordt om niet op eigen houtje melatonine te gebruiken bij ADHD en slaapproblemen, maar dit alleen onder deskundige medische begeleiding te doen.

• J. Am. Acad. Child Adolesc. Psychiatry, 2007;46(2):233-241, Journal of Pineal Research, 2009;47(1):1–7

Melatonine kan bij slaapproblemen met een specifieke oorzaak soms een goede keuze zijn. Bij de meeste slaapproblemen heeft melatonine echter waarschijnlijk weinig effect. Voordat u slaapmiddelen gaat gebruiken, kunt u zelf heel veel doen om minder lang wakker te liggen en uw slaapduur te verlengen. Meer hierover leest u hier