Huidproblemen door sport

Wanneer er sprake is van een mechanische belasting van de huid, zoals druk of wrijving door de sportuitrusting, kunnen daardoor puistjes op de drukplekken ontstaan. Dit wordt acne mechanica genoemd. De aandoening komt het meest voor bij sporten waarbij een helm wordt gedragen, zoals bij American football, bij ijshockey en bij keepers bij veldhockey. Ook beschermingskussens die op andere plekken van het lichaam worden gedragen kunnen deze klacht veroorzaken. Het voorkomen van de klachten is mogelijk door een katoenen kledinglaag onder de sportuitrusting te dragen. Bescherm de belaste delen van de huid met een barrière crème. Verder moet de afgesloten huid na een training of wedstrijd goed worden gewassen.

Blaren ontstaan door een aanhoudende wrijving of druk op dezelfde plaats. Als gevolg hiervan ontstaat op deze plaats vocht- of bloedophoping onder de huid. De huid komt plaatselijk los van de onderlaag, waarna dit losgekomen huiddeel zal afsterven en vervangen worden door nieuwe huid. Dit kan bij veel sporten voorkomen, maar vooral bij roeiers, tennissers en hockeyers aan de handen en bij balletdansers, hardlopers, skiërs en schaatsers aan de voeten. Grote vochtblaren mogen met een steriele naald doorgeprikt worden, waardoor de druk en pijn vermindert. Bij bloedblaren is dit niet aan te raden, omdat er dan gemakkelijk een huidinfectie kan ontstaan. De blaar kan tijdens het sporten woorden afgeplakt met een pleister en daarover heen wat sporttape. Na het sporten de blaar niet afplakken. Om blaren te voorkomen kan het helpen om de huid in te wrijven met kamferspiritus. Dit kan de huid droger en daardoor harder maken.

Een huidallergie, ook wel allergische contactdermatitis genoemd, kan bij sporters ontstaan door een allergische reactie op bepaalde stoffen, bijvoorbeeld de lijmlaag in pleisters en tape. Soms is de huiduitslag niet het gevolg van een allergie, maar van een irritatie door chemicaliën, zoals calciumoxide voor de belijning van sportvelden bij voetballers en rugbyers. Een allergische reactie op pleisters en tape kan soms worden voorkomen door te kiezen voor een ander merk tape of pleister. Veel verbandmiddelenfabrikanten hebben ook een huidvriendelijke productlijn pleisters en tape, maar deze producten plakken vaak niet goed genoeg bij het sporten.

Beoefenaars van sporten als rugby, judo en boksen lopen het risico op een bloemkooloor. Dit wordt ook wel schrompeloor of boksersoor genoemd. Door veelvuldige beschadiging van het kraakbeen in het oor, als gevolg van lichamelijk contact of door schuring van het judopak, ontstaan bloedingen. Deze bloedingen worden door het lichaam opgeruimd, maar hierbij verdwijnt ook kraakbeen. Bij het herstel wordt nieuw kraakbeen gevormd waardoor het oor vervormt en de vorm van een bloemkoolroos krijgt. Een bloemkooloor dat eenmaal is ontstaan kan niet meer worden behandeld. Daarom is het belangrijk de bloeduitstorting in het oor direct te koelen met ijs en het gelekte bloed in de oorschelp snel te laten verwijderen met een injectienaald. Om bloemkooloren te voorkomen kunnen verder preventief oorbeschermers worden gedragen.

Een likdoorn wordt in de volksmond ook wel een eksteroog genoemd en ontstaat door eeltvorming in de bovenste laag van de huid als gevolg van een voortdurende mechanische belasting. Deze verdikking dringt kegelvormig steeds verder de huid in en gaat uiteindelijk op het onderliggende bot drukken, waardoor pijn ontstaat. In het midden van de likdoorn verzamelen zich de dode huidresten. Dit is te zien aan de donkere kleur in het midden, de pit. Likdoorns komen meestal voor op de voet, maar ook op andere plaatsen die worden blootgesteld aan druk. Likdoorns kunnen behandeld worden door de druk weg te nemen of door de hoornlaag los te weken met salicylzuur. Een pedicure kan de likdoorn wegsnijden.

Smetplekken, in medische termen intertrigo, komen regelmatig voor bij sporters, voornamelijk als gevolg van de inwerking van zweet en schurende sportkleding op de huid. Smetten veroorzaken een jeukende, schrale huid, die branderig aanvoelt. De huid kan gaan bloeden en kan geïnfecteerd raken. Vooral sporters met overgewicht kunnen last krijgen van smetplekken, omdat zij meer en diepere huidplooien hebben. Ter voorkoming van smetplekken is het belangrijk dagelijks de huid te wassen met lauw water zonder zeep of met een pH-neutrale zeep. Draag vochtregulerende en niet schurende sportkleding. Vermijd kleding van puur katoen. Deze neemt het zweet wel op, maar voert dit vervolgens niet goed af. Kies liever voor kleding van een synthetische vezel (zoals Gore-Tex). Dat laat het zweet door, blijft droog en is comfortabel. Katoen in combinatie met een synthetische vezel is ook aan te raden. Wanneer er toch smetplekken zijn ontstaan, bescherm de huid dan met een zinkzalf. Een huidinfectie bij smetplekken wordt meestal veroorzaakt door een schimmel. Eventueel kunt u eerst een antischimmelcrème op de huid aanbrengen en hier na intrekken een zinkzalf overheen smeren.

Bij krachtsporters die in korte tijd veel spiermassa ontwikkelen, kunnen huidstriemen (striae) voorkomen op borst, schouders, bovenarmen en dijbenen. Striae zijn onderhuidse bindweefselscheurtjes. Ze zijn in eerste instantie paars-rood van kleur, en verkleuren na een aantal maanden tot jaren tot huid- of ivoorkleurig. Wanneer striae eenmaal zijn ontstaan is er niets meer aan te doen, dus moet worden voorkomen dat ze ontstaan. Striae bij sporters kunnen worden voorkomen door langzamer spiermassa te ontwikkelen, zodat de huid het groeitempo van de spieren kan bijhouden. Daarnaast kan het gezond en soepel houden van de huid bijdragen aan een kleinere kans op striae.

Omdat er bij veel sporten, zoals gevechtssporten en teamsporten, sprake is van veel lichamelijk contact, is de kans op overdracht van virale huidinfectie bij beoefenaars van deze sporten groter. Wratten worden veroorzaakt door het humaan papilloma virus (HPV). Wratten verdwijnen over het algemeen vanzelf, maar soms kan dat lang duren. Mogelijkheden om wratten te verwijderen zijn een behandeling met salicylzuur, zelf aanstippen met vloeibaar stikstof of de wratten op het wrattenspreekuur van de huisarts laten aanstippen.

Intensief sporten betekent ook veel transpireren en vaak meerdere keren per dag douchen. Hierdoor kan de huid gemakkelijk uitdrogen. Een droge huid kan gaan jeuken en biedt minder bescherming tegen huidinfecties. Om een droge huid te voorkomen kunt u het beste niet te lang en te warm douchen en gebruikt u bij voorkeur geen zeep. Gebruik liever een zeepvrij wasproduct of een doucheolie. Smeer uw huid na het douchen in met een verzorgende olie. Een bodylotion voelt plezierig, maar bevat veel water dat weer van uw huid verdampt. Sterk geparfumeerde producten of bepaalde conserveringsmiddelen kunnen voor een allergische reactie zorgen, waardoor uw huid juist verder uitdroogt.

Zwemmerseczeem is in werkelijkheid geen eczeem, maar een schimmelinfectie aan de voet(en), meestal tussen de tenen. De kwaal wordt ook wel athlete’s foot genoemd. De schimmel die de klachten veroorzaakt is zeer besmettelijk en heeft een voorkeur voor vochtige plekken. Daardoor loopt u deze gemakkelijk op op plaatsen waar vochtige blote voeten veel voorkomen, zoals in zwembaden of in gemeenschappelijke douches. De schimmelinfectie begint meestal tussen de vierde en vijfde (kleine) teen. De huid wordt schilferig en rood en er kunnen pijnlijke kloofjes ontstaan. Later kan de infectie zich uitbreiden naar de voetzool. Voetschimmel kan worden voorkomen door in doucheruimtes en zwembaden op badslippers te lopen, de voeten goed af te drogen, vooral tussen de tenen en dagelijks schone, liefst katoenen, sokken te dragen. Voetschimmel kan worden behandeld met schimmeldodende voetcrème en poeder.