Article header

Hoogteziekte

Boven de 2500 meter kunt u last krijgen van hoogteziekte. Hoe hoger het verblijf, hoe groter de kans erop. Ook een snelle stijging vergroot de kans.

Leefregels om hoogteziekte te voorkomen

  • Zorg ervoor dat u in goede conditie bent.
  • Houd rekening met twee tot zeven rustdagen om te acclimatiseren op hoogte.
  • Stijg boven de 2500 meter bij voorkeur niet meer dan 300 meter per dag.
  • Drink minstens drie liter vocht per dag zodat uw urine helder blijft.
  • Eet voldoende energierijke voeding.
  • Drink geen alcohol.
  • Gebruik geen slaapmiddelen.
  • Rook niet.

Wat is hoogteziekte?

text image

In de bergen krijgt u te maken met ijle lucht. De luchtdruk daalt en het zuurstofgehalte van de lucht wordt lager. Uw lichaam past zich in principe aan op deze veranderde omstandigheden. Vanaf 2500 meter boven zeeniveau gaat u dieper ademen en meer rode bloedcellen aanmaken. Vanaf 3000 meter versnelt ook de hartslag. Wanneer het lichaam het niet kan bijbenen treden er klachten op en is er sprake van acute hoogteziekte. Een tekort aan vocht of calorieën en de kou kunnen het ontstaan van hiervan bevorderen. De ene persoon is gevoeliger voor hoogteziekte dan de andere.

De meest voorkomende klachten zijn:

  • hoofdpijn
  • slapeloosheid
  • verminderde eetlust
  • misselijkheid
  • duizeligheid
  • vermoeidheid
  • kortademigheid
  • minder plassen
  • vochtophoping aan de enkels

Hoogtehersenoedeem en hoogtelongoedeem

Wanneer de klachten bij acute hoogteziekte worden genegeerd, kunnen er fatale vormen van hoogteziekte ontstaan. Door vochtophoping in de hersenen of longen kan er hoogtehersenoedeem (vocht in de hersenen) of hoogtelongoedeem (vocht in de longen) ontstaan. Dit zijn heel ernstige aandoeningen die coma en de dood tot gevolg kunnen hebben.

Wat moet ik doen als ik hoogteziekte heb?

De klachten van hoogteziekte wijzen erop dat u te snel stijgt en meer tijd moet nemen om te wennen aan de omstandigheden op grote hoogte. De klachten zijn in het begin mild en duren enkele dagen.

Milde hoogteziekte: stijg niet verder zolang er klachten zijn. Neem rust. Wanneer de klachten na een dag niet verbeteren, daal dan af naar een hoogte waarop u geen klachten had. Tegen de hoofdpijn kunt u paracetamol gebruiken. Pas als de klachten voorbij zijn mag u voorzichtig verder stijgen.

Ernstige hoogteziekte: Wanneer de hoofdpijn en kortademigheid verergeren en ook in rust aanwezig zijn is de milde hoogteziekte veranderd in ernstige hoogteziekte. U kunt hierbij zo sloom zijn dat u niet meer zelfstandig kunt functioneren. Bij ernstige hoogteziekte moet u onmiddellijk afdalen en op zoek gaan naar medische hulp (onder andere zuurstof en medicijnen). Onbehandeld kan hoogtehersenoedeem of hoogtelongoedeem het gevolg zijn.

Medicijnen bij hoogteziekte

Medicijnen tegen hoogteziekte kunnen gebruikt worden om hoogteziekte te bestrijden of om hoogteziekte te voorkomen (wanneer u uit ervaring weet dat u in de bergen last krijgt van hoogteziekte). Beter is het om hoogteziekte te voorkomen met de leefregels hieronder. Ook in geval van milde hoogteziekte is het beter om te rusten of om af te dalen dan om medicijnen tegen hoogteziekte te gebruiken. Dit is echter niet altijd mogelijk, bijvoorbeeld vanwege het weer.

Medicijnen helpen tegen de verschijnselen van hoogteziekte. Preventief garanderen ze niet dat u geen hoogteziekte krijgt en maskeren ze de verschijnselen. U zou daardoor meer risico kunnen nemen dan verantwoord is. Ook kunnen medicijnen  aanleiding geven  tot bijwerkingen.

Acetazolamide

Hoogteziekte kan worden bestreden en voorkomen met acetazolamide. Dit middel heeft effect op de hoeveelheid water en zouten in het lichaam. Hierdoor verminderen de hoogteziekteverschijnselen.

Een aantal mogelijke bijwerkingen van acetazolamide zijn: dorst en vaker moeten plassen, smaakveranderingen, tintelingen in armen of benen, maagdarmstoornissen. Een compleet overzicht vindt u in de bijsluiter.

Nifedipine

Nifedipine verwijdt de vaten en is een bloeddrukverlager. Het wordt ook gebruikt om vochtophopingen in de longen door hoogteziekte te behandelen of voorkomen. Dit laatste is alleen zinvol bij mensen die hier eerder last van hebben gehad. Zij hebben een groter risico het de volgende keer weer te krijgen.

Een aantal mogelijke bijwerkingen van nifedipine zijn: dikke enkels en onderbenen, hoofdpijn, blozen en duizeligheid. Een compleet overzicht vindt u in de bijsluiter.

Dexamethason

Dexamethason behoort tot de corticosteroïden (bijnierschorshormonen). Corticosteroïden zijn ontstekingsremmers en zijn nodig om energie, mineralen en zouten vrij te maken en op te slaan. Dexamethason wordt gebruikt bij de behandeling van hersenoedeem ten gevolge van hoogteziekte en in sommige gevallen om hersenoedeem te voorkomen.

Ook dexamethason kan vanaf het begin van de behandeling aanleiding geven tot bijwerkingen zoals maagdarmstoornissen of stemmingsveranderingen. Een compleet overzicht vindt u in de bijsluiter.

Hoogteziekte en een chronische aandoening

Voor sommige mensen is hun aandoening een extra risico tijdens een hoogtetocht. Neem in geval van de volgende aandoeningen van tevoren contact op met uw arts:

Neem ook contact op met uw arts als u bètablokkers of corticosteroïden gebruikt of zwanger bent.

  • hartaandoening
  • longaandoening
  • bloedziekte
  • diabetes
  • neurologische aandoening zoals epilepsie
  • nierziekte
  • oogziekte