Article header

Het fenomeen van Raynaud

Het fenomeen van Raynaud is een vaataandoening waarbij de vaatwandspiertjes samentrekken waardoor vingers en soms ook tenen tijdelijk slecht zijn doorbloed. Vooral wanneer het koud is krijgen mensen een aanval. De klachten zijn vervelend, maar kunnen geen kwaad. Raynaud is niet hetzelfde als wintertenen of winterhanden.

Kenmerken van het fenomeen van Raynaud

  • aanvallen die meestal enkele minuten tot een half uur duren;
  • één of meerdere koude, dove en soms pijnlijke vingers of tenen;
  • kleurverandering; eerst wit, dan blauw en daarna rood;
  • tintelingen en een pijnlijk, gloeiend gevoel.

Oorzaken van het fenomeen van Raynaud

text image

De oorzaak van het fenomeen van Raynaud is onbekend. Het komt voor bij gezonde mensen, maar het kan ook een symptoom zijn van een andere (reumatische) ziekte. Ook bepaalde geneesmiddelen, zoals bètablokkers, kunnen Raynaud veroorzaken. Verder kunnen kou, spanningen, emoties of trillingen (bijvoorbeeld bij het werken met een drilboor) een aanval uitlokken. Roken verergert de klachten.

Tips

  • Kleed u warm aan en draag handschoenen en warme sokken.
  • Er bestaan speciale zilverhandschoenen die ideaal zijn ter voorkoming van koude vingers.
  • Rook niet.
  • Beweeg regelmatig.
  • Ga stress uit de weg.
  • Check of uw geneesmiddelen een aanval kunnen uitlokken.

De behandeling van het fenomeen van Raynaud

Bij de behandeling van het fenomeen van Raynaud staan de hierboven genoemde tips voorop. Wanneer een onderliggende ziekte de oorzaak is van het fenomeen van Raynaud is het belangrijk deze ziekte goed te behandelen; hierdoor verminderen ook de klachten aan de vingers of tenen. Bij ernstige gevallen kan de arts ook geneesmiddelen voorschrijven die de bloedvaten verwijden. Dit is dan meestal een middel uit de groep calciumantagonisten, bijvoorbeeld nifedipine. Een nadeel van nifedipine zijn de eventuele bijwerkingen zoals hoofdpijn, roodkleuring van het gezicht, oedeem (vochtophoping) en duizeligheid.

Twee verschillende aandoeningen

Zowel het fenomeen van Raynaud als winterhanden of -tenen worden gekenmerkt door een verstoring van de bloeddoorstroming in de vaten van de vingers of tenen. Het zijn echter twee verschillende aandoeningen.

Fenomeen van Raynaud

  • Begint met bleke verkleuring van de vingers (of tenen)waarna ze blauw en daarna rood worden.
  • Uitgelokt door kou of emotie.
  • De vingers zijn koud en minder gevoelig. Tintelingen en een pijnlijk, gloeiend gevoel kunnen optreden.
  • De slagaders functioneren niet goed en de bloedtoevoer naar de vingers of tenen toe is verstoord.

Winterhanden of -tenen

  • Vlekkerige rode en gezwollen vingers of tenen.
  • De vochtigheidsgraad van koude lucht speelt een rol bij het ontstaan. Kou wordt beter geleid in een vochtige omgeving.
  • De klachten gaan gepaard met jeuk, een branderig gevoel en pijn.
  • Aders / venen functioneren niet goed en de bloedtoevoer terug naar het hart is verstoord.