Article header

Heeft de overgang naar de zomertijd invloed op de gezondheid?

Ieder voor- en najaar wordt in ongeveer zeventig landen ter wereld de klok een uur vooruit respectievelijk achteruit gezet. Veel mensen hebben last van dit uur tijdsverschil.

text image

In Nederland is de zomer- en wintertijd in 1977 opnieuw ingevoerd, nadat deze na de Tweede Wereldoorlog was afgeschaft. De belangrijkste reden voor invoeren van de zomertijd is dat aangenomen wordt dat het energie bespaart wanneer mensen vooral wakker zijn gedurende de uren dat het buiten licht is.

Biologische klok

De biologische klok, ook wel het circadiane ritme genoemd, is verantwoordelijk voor onder andere de slaap-waakcyclus. De biologische klok wordt onder andere beïnvloed door daglicht. Zodra het daglicht wegvalt, gaat de pijnappelklier in de hersenen het hormoon melatonine produceren. Dit hormoon veroorzaakt slaperigheid.

Verstoring biologische klok

De biologische klok kan ontregeld raken, bijvoorbeeld door ploegendiensten, een lange vliegreis in oost-west richting of andersom (jetlag), of door de overgang van zomer- naar wintertijd of andersom. Het daglicht loopt dan niet meer synchroon met de biologische klok. Het duurt meestal enkele dagen voordat de biologische klok zich weer heeft aangepast aan het ritme van het daglicht. In wetenschappelijk onderzoek is aangetoond dat de overgang naar de zomertijd een vrij groot en langdurig effect op de biologische klok kan hebben, met name bij personen van het type ‘avondmens’. De verstoring van de biologische klok uit zich voornamelijk in slaperigheid en concentratieproblemen overdag en moeilijk in slaap kunnen komen.

Bron:

  • Kantermann T., Juda M. et al., The Human Circadian Clock's Seasonal Adjustment Is Disrupted by Daylight Saving Time, Current Biology 2007;17(22):1996–2000

Maatregelen om de overgang naar de zomertijd te verlichten

Wanneer u weet dat u veel last hebt van de overgang naar de zomertijd, kan het verstandig zijn maatregelen te treffen.

Enkele tips:

  • Begin vier dagen voor ingang van de zomertijd met elke dag een kwartier eerder op te staan;
  • Doe ‘s morgens de gordijnen direct open voor zoveel mogelijk daglicht. Dit onderdrukt de productie van melatonine;
  • Zet niet alle lampen ‘s avonds aan. Kijk bij voorkeur geen tv in bed en gebruik uw smartphone of tablet ’s avonds niet te lang. Bij weinig licht gaat uw pijnappelklier op tijd melatonine aanmaken;
  • Ga in de week voor ingang van de zomertijd iets eerder naar bed dan normaal.