Colitis ulcerosa

Colitis ulcerosa betekent letterlijk een ontsteking van de dikke darm waarbij zweren worden gevormd. Deze ontsteking is chronisch en beperkt zich tot het slijmvlies, dat de binnenkant van de dikke darm bekleedt. Behalve in de dikke darm, kunnen bij colitis ulcerosa ook klachten en ontstekingen buiten de darm voorkomen. In Nederland zijn er ongeveer 30.000 mensen met colitis ulcerosa.

Omdat bij colitis ulcerosa de dikke darm is ontstoken, het gedeelte van het darmstelsel waarin de ontlasting wordt ingedikt en vocht uit de ontlasting wordt onttrokken, hebben de meeste klachten te maken met het minder goed functioneren van dit deel van de darm. In enkele gevallen komen ook klachten buiten de darm voor, zoals ontstekingen van ogen, huid en gewrichten.

• diarree, vaak vermengt met bloed en slijm;
• buikpijn en/of een opgezette buik;
• bloedarmoede en gewichtsverlies door een minder goede opname van voedingsstoffen;
• vermoeidheid, vaak veroorzaakt door bloedarmoede;
• moeite met het ophouden van de ontlasting;
• koorts.

De klachten bij colitis ulcerosa kunnen erg lijken op de klachten die mensen hebben bij het prikkelbare darm syndroom. Bij beide aandoeningen staan periodieke diarree en buikpijn vaak op de voorgrond. Ook een verergering van de klachten door bepaalde voedingsmiddelen en problemen met de opname van voedingsstoffen kan bij beide ziektes voorkomen.

Het onderscheid tussen colitis ulcerosa en het prikkelbare darm syndroom moet daarom meestal worden gemaakt op basis van een coloscopie onderzoek. Met dit kijkonderzoek wordt de binnenkant van uw dikke darm bekeken. Bij het prikkelbare darm syndroom worden hierbij normaal gesproken geen afwijkingen gevonden, terwijl bij colitis ulcerosa met een coloscopie onderzoek de ontstekingen en zweren van het slijmvlies van de dikke darm goed zichtbaar zijn.

De behandeling van colitis ulcerosa is in eerste instantie gericht op het onderdrukken van de ontsteking in uw darmen. Hierdoor verminderen meestal ook de klachten. De basis van de behandeling van chronische darmontstekingen, zoals colitis ulcerosa, bestaat uit het geneesmiddel mesalazine of sulfasalazine. Sulfasalazine wordt door bacteriën in uw darmen afgebroken tot mesalazine, de werkzame stof. Er bestaan verschillende geneesmiddelen die mesalazine bevatten. Deze zijn vaak niet onderling uitwisselbaar, omdat ze allemaal het geneesmiddel op een specifieke plaats in uw darmen afgeven. Voor de werking van het geneesmiddel is het van belang dat de werkzame stof mesalazine wordt afgegeven op de plek waar de ontsteking zich bevindt.

Werkt mesalazine onvoldoende, dan komen sterkere ontstekingsremmers in aanmerking:

• Corticosteroïden zoals budesonide, beclometason of betamethason. Deze middelen worden vaak als klysma toegediend en worden meestal kortdurend als kuur gebruikt.

• Immunosuppressiva. Dit zijn middelen die het afweersysteem onderdrukken. Voorbeelden zijn azathioprine (Imuran), mercaptopurine (Puri-Nethol) en ciclosporine (Neoral).

• De TNF-alfa remmer infliximab (Remicade) wordt soms gebruikt bij ernstige chronische darmontstekingen die niet voldoende reageert op andere geneesmiddelen.

Om de symptomen van colitis ulcerosa te onderdrukken worden wel diarreeremmers, zoals loperamide voorgeschreven. Dit middel heeft geen effect op de ontsteking. Wanneer medicijnen onvoldoende helpen en de klachten blijven bestaan, moet soms een deel van de dikke darm operatief worden verwijderd. In die gevallen is het aanleggen van een stoma, een kunstmatige uitgang in het lichaam voor ontlasting, vaak noodzakelijk.

Probeer zo gezond en regelmatig mogelijk te leven. Neem voldoende nachtrust, beweeg regelmatig en eet gezond en gevarieerd. Een speciaal dieet volgen is niet nodig. Wel kunt u door de ontstekingen in uw darmen een tekort krijgen aan bepaalde vitaminen en mineralen. Ook kunt u last krijgen van ongewenst gewichtsverlies. In die gevallen kan het slikken van een multivitamine en/of het gebruik van aanvullende voeding soms aan te raden zijn. Een diëtist kan u hierover adviseren.