Alternatieve behandelingsmogelijkheden bij reuma

In vergelijking met reguliere geneesmiddelen wordt er weinig onderzoek met alternatieve middelen gedaan. Dat wil echter niet zeggen dat deze middelen niet zouden kunnen werken. Onderzoek doen is vaak te kostbaar voor fabrikanten van kruiden- en voedingssupplementen. De kennis erover is dus vaak afkomstig uit ervaring van patiënten en artsen. In een overzichtsartikel uit het Pharmaceutisch Weekblad van 29 november 2013 bespreken reumatoloog Hans Rasker en reuma-apotheker Bart van den Bemt van de Sint Maartenskliniek de volgende middelen:

Het polysaccharide chondroïtinefosfaat is een bestanddeel van bindweefsel, kraakbeen en gewrichten. Het werkt niet tegen reumatoïde artritis, maar geeft mogelijk minder pijn en een betere functie bij knie- en handartrose. Het lijkt kraakbeenverlies in de knie te verminderen door een ontstekingsremmend effect.

Piascledine is een voedingssupplement dat extracten van sojaboon en avocado bevat. Het is mogelijk (matig) effectief bij artrose. In een onderzoek bij patiënten met knieartrose was 300 mg per dag even effectief als 400 mg chondroitinesulfaat drie maal per dag. Een overzichtsartikel van het Cochrane Instituut noemde het bewijs voor het effect van het middel bij de behandeling van artrose overtuigend. Het geeft verbetering van pijn en functie, waarschijnlijk door de vorming van ontstekingsremmende eicosanoïden. Het middel kent geen bijwerkingen.

Gammalinoleenzuur of GLA is een onverzadigd omega 6-vetzuur dat onder meer in teunisbloemolie, zwarte bessen en borage-olie te vinden is. Gammalinoleenzuur wordt in het lichaam met behulp van de vitaminen B3, B6 en C omgezet in de prostaglandinen 1 en 3. Deze hebben een vaatverwijdende invloed, werken bloeddrukverlagend, remmen ontstekingsreacties en gaan trombosevorming tegen. Een grootschalig onderzoek heeft het effect van het middel bij reumatoïde artritis aangetoond. Het geeft verbetering van de pijn en de functie. GLA kan wel een wisselwerking geven met bepaalde bloedverdunners, zoals coumarines en clopidogrel.

S-adenosylmethionine is een lichaamseigen stof. Het is betrokken bij verschillende spijsverteringsprocessen in het lichaam. Het heeft enig effect op (knie-)artrose, namelijk verbetering van pijn en functie. Het kan wel diarree en hoofdpijn geven als bijwerking.

Visolie is afkomstig uit makreel, haring, tonijn, zalm, sardines en ansjovis en bevat vetzuren zoals omega 3-vetzuren. Het lijkt in hoge dosis effectief tegen reumatoïde artritis. Daarbij geeft het verbetering van pijn en functie. Als bijwerking kan diarree optreden. Vanwege milieuvervuilende stoffen die in vis kunnen ophopen, zoals dioxines, PCB's en zware metalen zoals kwik, kan visolie hiermee verontreinigd zijn. Van belang is dus om te kiezen voor gezuiverde visolie. Aangezien een goede zuiveringsmethode vrij prijzig is, zijn de goedkopere visolieproducten vaak niet op de meest doeltreffende manier gezuiverd.

Is een traditioneel Chinees medicijn dat aangetoond effectief is bij reumatoïde artritis en de ziekte van Bechterew. Het kent echter zeer veel ernstige bijwerkingen, zoals diarree, haaruitval, verminderde sperma-aanmaak en huiduitslag. Gebruik ervan wordt daarom afgeraden.

Bij alle reumatische aandoeningen lijken kuren pijn, stijfheid en welbevinden te verbeteren wanneer kuuroorden zijn gespecialiseerd in reumatische aandoeningen. De effecten houden ongeveer een half jaar aan.

Er zijn sterke aanwijzingen voor een gunstig effect van een mediterraan dieet bij reumatoïde artritis met verbetering van pijn en functie. Een streng veganistisch dieet brengt mogelijk reumatoide artritis iets tot rust. Een vleesloos of varkensvleesloos dieet is niet aangetoond effectief.