Aanvullende voeding rondom operaties

Ondervoeding is een onderschat probleem in de gezondheidszorg. Uit landelijke cijfers blijkt dat van de thuiswonende ouderen vijftien tot vijfentwintig procent ondervoed is. Van de mensen die worden opgenomen in het ziekenhuis is zelfs vijfentwintig tot veertig procent ondervoed.

U kunt ook ondervoed zijn wanneer u een normaal of zelfs te hoog gewicht hebt

Wanneer is er sprake van ondervoeding?

Van aan ziekte gerelateerde ondervoeding wordt gesproken wanneer er bij ziekte sprake is van onbedoeld gewichtsverlies van meer dan tien procent in het laatste half jaar of meer dan vijf procent in de laatste maand. Verder is er ook sprake van ondervoeding bij een Body Mass Index (BMI) kleiner dan 18,5. Bij ouderen spreekt men van ondervoeding als de BMI kleiner dan 20 is. Uw Body Mass Index kunt u uitrekenen door uw gewicht (in kilogram) te delen door uw lengte (in meters) in het kwadraat.

Wie lopen het meeste risico?

Risicogroepen voor ondervoeding zijn fragiele ouderen, mensen met een chronische ziekte, zoals COPD, dementie, depressie, hartfalen, chronische darmontsteking of reuma, mensen met kanker en patiënten rond een grote operatie. Ondervoeding leidt tot langzamer herstel en complicaties bij ziekte en operaties. Moet u een operatie ondergaan, dan kan het belangrijk zijn om voor de operatie aanvullende voeding te gebruiken.

De gevolgen van ondervoeding voor de gezondheid

Ondervoeding bij zieke mensen heeft ernstige gevolgen voor de gezondheidstoestand. Het leidt onder andere tot een langzamer herstel, meer en ernstigere complicaties en een verminderde spiermassa, waardoor de algehele conditie verslechtert en de capaciteit van hart en longen vermindert. Ondervoeding vermindert de werking van het afweersysteem, zorgt voor een verminderde genezing van wonden, een verhoogde kans op decubitus (doorligwonden), een afname van de levenskwaliteit en een grotere kans op sterfte. Door al deze complicaties hebben ondervoede mensen gemiddeld een langere opnameduur in het ziekenhuis en gebruiken ze meer medicijnen.

Wat kunt u zelf doen tegen ondervoeding?

Eet gezond. Schrijf een tijdlang op wat u eet en vergelijk dit met de aanbevolen basisvoeding. Kijk hier wat onder aanbevolen basisvoeding wordt verstaan. Zorg dat u altijd een voorraad gezonde voeding in huis hebt.

Andere tips:

Schenk aandacht aan uw maaltijden. Eet op vaste tijden en maak het eten smakelijk en gezellig. Spreek bijvoorbeeld af dat u samen met iemand gaat koken.
Maak het uzelf makkelijk. Kies eten dat gemakkelijk klaar te maken is of laat zo nodig uw warme maaltijd thuis bezorgen.
Zorg voor voldoende beweging. Maak elke dag een wandeling of doe, als u niet naar buiten kunt, een paar oefeningen voor het open raam. Daardoor voelt u zich fitter en heeft u meer eetlust.
Stop met roken. Door niet te roken proeft u meer en smaakt het eten u beter.

Aanvullende voeding

Na een operatie heeft uw lichaam behoefte aan extra voedingsstoffen, met name eiwitten, om te herstellen. Ook voorafgaande aan de operatie kan het belangrijk zijn extra voedingsstoffen tot u te nemen, vooral wanneer u al matig tot ernstig ondervoed bent.

Soms lukt het niet om via uw gewone voeding voldoende voedingsstoffen binnen te krijgen. Aanvullende dieetvoedingen kunnen dan een oplossing zijn. Deze drinkvoedingen kunnen worden voorgeschreven door uw arts of diëtist en leveren energie, eiwit, vetten, vitamines en mineralen in een geconcentreerd drankje. U kunt de drinkvoeding ook zonder recept zelf kopen.

Drinkvoeding is verkrijgbaar in verschillende smaken en varianten. Rondom operaties gebruikt u bij voorkeur een drinkvoeding met extra eiwitten, meestal te herkennen aan de toevoeging Protein aan de naam van het product.

Bron:

Stuurgroep Ondervoeding. Richtlijn screenen en behandelen van ondervoeding (2009)

Deze Service Apotheek staat nu ingesteld als jouw apotheek