Proguanil met atovaquon

Proguanil met atovaquon is een malariamiddel. De combinatie doodt de malariaparasieten in de lever en in het bloed.

Artsen schrijven het voor bij malaria.

• Atovaquon en proguanil doden de malariaparasiet.
• Bij malaria en om malaria te voorkomen.
• Neem dit middel in bij een warme maaltijd of met een zuiveldrank. Dan wordt het beter opgenomen.
• Voorkomen malaria: begin de kuur een dag voor u in het malariagebied aankomt. Neem elke dag 1 dosis. Ga hiermee door tot 7 dagen nadat u weer uit het gebied bent vertrokken. Maak de hele kuur af.
• Behandelen van malaria: de kuur bestaat uit een hoge dosis gedurende 3 dagen. Maak de hele kuur af.
• Bescherm uzelf goed tegen de malariamuggen. Draag bedekkende kleding, gebruik DEET en slaap onder een klamboe.
• U kunt last krijgen van maagdarmklachten en hoofdpijn. Heeft u hier erge last van? Raadpleeg dan uw arts.
• Zelden kunt u last krijgen van duizeligheid, slechter kunnen slapen, minder eetlust of klachten van depressie. Raadpleeg dan een arts.
• Bent u zwanger? Een malaria-aanval vormt tijdens de zwangerschap een groot risico voor de zwangere vrouw en de baby. Daarom kunnen zwangere vrouwen beter niet reizen naar een gebied waar malaria voorkomt. Als dit toch nodig is, lees dan het advies onder Mag ik dit medicijn gebruiken als ik zwanger ben, wil worden of borstvoeding geef?
• Geeft u borstvoeding? Het is niet bekend of dit medicijn in de moedermelk komt en of het slecht voor de baby is. Vraag aan uw arts of apotheker of u dit medicijn mag gebruiken.

Download de samenvatting
 

Malaria

Oorzaak
Bij reizen naar, of verblijf in, de tropen moet u rekening houden met malaria. Malaria ontstaat door besmetting met een parasiet. Deze parasiet komt via de steek van een besmette mug in het bloed.

Een groot deel van de muggen in tropische landen is besmet met de malariaparasiet. De parasieten nestelen zich eerst in de lever. Als ze het volwassen stadium bereiken, verhuist een deel van deze parasieten naar de rode bloedcellen. In de rode bloedcellen ontwikkelen de parasieten zich verder, waardoor de rode bloedcellen kapot gaan. Dit veroorzaakt de malaria-aanval. De parasieten die in de lever zijn achtergebleven, kunnen weken tot maanden later op dezelfde manier een nieuwe malaria-aanval veroorzaken. 

Verschijnselen
Als de parasiet in de rode bloedcellen zit ontstaat koorts. U merkt malaria dan ook aan een grieperig gevoel, gevolgd door koude rillingen en koortspieken.

Er bestaan verschillende soorten malariaparasieten. Het ziekteverloop is afhankelijk van de soort parasiet.

Malaria tropica komt het meest voor en verloopt het hevigst. Deze wordt veroorzaakt door de malariasoort falciparum. Malaria tertiana (‘derdedaagse koorts’) en malaria quartana (‘vierdedaagse koorts’) verlopen iets milder. Bij de derdedaagse koorts kan de malariaparasiet achterblijven in de lever en maanden tot jaren later alsnog een malaria-aanval veroorzaken.

Werking

Proguanil doodt de malariaparasieten in de lever, atovaquon die in het bloed. De combinatie van proguanil met atovaquon doodt ook malariaparasieten, die ongevoelig zijn voor proguanil alleen.

Malaria voorkómen (profylaxe)
U kunt malaria voorkomen met een combinatie van malariatabletten en beschermende maatregelen tegen muggenbeten:

• Draag na zonsondergang bedekkende kleding, dus een lange broek, lange mouwen en sokken en dichte schoenen.
• Smeer op de onbedekte huid, zoals gezicht, handen en enkels, een insectenwerende lotion. Middelen die DEET bevatten hebben het beste effect. 
• Slaap ’s nachts onder een klamboe. Bij voorkeur één die is geïmpregneerd met een insectenwerend middel.

Welke soort malariatablet voor u het geschiktst is om malaria te voorkomen, hangt af van het gebied waar u naar toe gaat, hoelang en hoe primitief u er verblijft.

Het hangt ook af van uw persoonlijke omstandigheden, zoals zwangerschap of de aanwezigheid van chronische ziekten. U krijgt hier advies over van uw reisorganisatie, huisarts, apotheek of de GGD.

De werking begint na enkele uren. U begint met innemen één dag voor aankomst in het malariagebied. Vervolgens neemt u elke dag één dosis.

Een malaria-aanval behandelen
Een enkele keer blijkt toch een infectie op te treden. U merkt dat u malaria heeft als u last krijgt van griepachtige verschijnselen, zoals hoofdpijn, spierpijn, misselijkheid, braken en diarree.

Koortspieken met daartussen perioden waarin u geen koorts heeft zijn typerend voor malaria. Gebruikte u medicijnen om malaria te voorkomen en krijgt u toch malaria? Dan hoeft u geen koorts op te merken en heeft u soms alleen een grieperig gevoel.

Raadpleeg altijd bij griepverschijnselen een arts, ook als u al weken of maanden thuis bent na uw reis naar de tropen. Een malaria-aanval kan namelijk nog weken of maanden na terugkomst optreden.

Uw arts zal u een medicijn voorschrijven om de parasiet te bestrijden, zoals atovaquon met proguanil. U moet dan een korte kuur met een hoge dosis volgen om er zeker van te zijn dat alle malariaparasieten worden gedood.

Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

• Hoofdpijn

  Als u hier last van blijft houden, neem dan contact op met uw arts.

• Maagdarmklachten, zoals buikpijn en diarree, vooral aan het begin van de behandeling.

  Neem dit medicijn daarom in tijdens of vlak na het eten.

• Misselijkheid en braken.

  Als u moet braken binnen één uur nadat u de tablet heeft ingenomen, dan is de tablet niet voldoende opgenomen in het lichaam. U moet dan opnieuw een dosis innemen.

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Slapeloosheid, duizeligheid en verminderde eetlust.

  Als u hier last van blijft houden, neem dan contact op met uw arts.

• Psychische klachten, zoals depressiviteit, abnormale dromen.

  Zeer zelden angst, paniekaanvallen, nachtmerries en hallucinaties. Dit verdwijnt weer na stoppen van het gebruik.

• Hoesten

  Als u hier last van blijft houden, neem dan contact op met uw arts.

• Overgevoeligheid voor dit medicijn. U merkt dit aan huiduitslag, jeuk en galbulten.

  In zeldzame gevallen ontstaat er opgezwollen lippen, tong of gezicht, benauwdheid of flauwvallen. Stop dan met het gebruik en raadpleeg uw arts of ga naar de Eerste-hulpdienst. U mag dit medicijn in de toekomst niet meer gebruiken. Geef daarom aan de apotheker door dat u overgevoelig bent voor proguanil en atovaquon. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn of daarop lijkende medicijnen niet opnieuw krijgt.

• Bloedarmoede, vooral als u ook een verminderde nierfunctie heeft. Bent u extreem moe? Raadpleeg dan uw arts. raadpleeg dan een arts.

• Bij mensen met een aangeboren tekort van het enzym G6PD kan een ernstige bloedafwijking ontstaan. U merkt deze bloedafwijking aan vermoeidheid, duizeligheid, bleekheid, gele huid, donkere kleur van uw plas en kortademigheid.

  Overleg met uw arts. Weet u dat u een G6PD-tekort heeft? Geef dat door aan de apotheker. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u medicijnen die problemen veroorzaken bij G6PD-tekort niet meer krijgt.

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Hartkloppingen of een versnelde hartslag.

• Haaruitval

  Dit verdwijnt weer als u stopt met het gebruik.

• Blaren in de mond en keel, en een pijnlijke mond.

  Dit treedt vooral op bij hoge doseringen en verdwijnt weer na stoppen van het gebruik.

• In zeer zeldzame gevallen kan een ernstige huidaandoening ontstaan met blaarvorming. De blaren ontstaan met name op de lippen en op de slijmvliezen van de mond en geslachtsdelen.

  Neem dan direct contact op met uw arts.

• Leveraandoeningen. U kunt dit merken aan een gevoelige opgezwollen buik of een gele verkleuring van de huid en het oogwit (geelzucht).

  Waarschuw dan een arts.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Kijk voor de juiste dosering op het etiket van de apotheek.

Hoe?
Neem dit medicijn één keer per dag bij een maaltijd of met een zuiveldrank. Het medicijn wordt het best opgenomen met vetrijk voedsel, de warme maaltijd bevat dit het meest. In zuiveldranken zit ook genoeg vet. Bovendien heeft u dan ook minder kans op maagpijn en misselijkheid.

Wanneer?
Neem de tablet bij voorkeur in op ongeveer hetzelfde tijdstip, zodat u altijd optimaal beschermd bent. Een goed moment is de avondmaaltijd omdat die meestal voldoende vet bevat.

Hoelang?

• Het voorkomen van malaria. U begint met innemen één dag voor aankomst in het malariagebied. Vervolgens gebruikt u elke dag een dosis tot zeven dagen na het verlaten van het malariagebied.
• Behandeling van malaria. U krijgt een kuur van drie dagen met een hogere dosis dan voor het voorkomen van malaria. U kunt de dagelijkse dosis in één keer innemen. Maak deze kuur altijd helemaal af.

Het is belangrijk dit medicijn consequent in te nemen. Mocht u toch een dosis vergeten zijn.

• Voorkómen van malaria. Neem de vergeten dosis alsnog zo snel mogelijk in met wat voedsel of een zuiveldrank, en hervat uw normale schema. Bedenk wel dat u nu minder beschermd bent tegen malaria. Beschermende maatregelen om muggenbeten te voorkomen zijn dan extra belangrijk. Let op verschijnselen die op malaria kunnen wijzen, zoals griepachtige verschijnselen, koortspieken en koude rillingen. Waarschuw bij deze verschijnselen direct een arts.
• Behandeling van malaria. Neem de vergeten dosis alsnog zo snel mogelijk in. Neem de volgende dosis dan minimaal zes uur later. U verschuift dus uw schema. Maakt u wel de volledige kuur af!

autorijden?
Ja, dat kan. Dit medicijn heeft geen invloed op hoe goed u kunt autorijden.

alcohol drinken?
Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.

alles eten?
U kunt dit medicijn het best innemen met een vetrijke maaltijd of met een zuiveldrank. De werkzame stoffen worden dan beter opgenomen in het bloed.

Dit medicijn heeft wisselwerkingen met andere medicijnen. In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen, dus niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje 'samenstelling'.

De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreden, zijn de volgende.

• Rifampicine en rifabutine (antibioticum) en metoclopramide (medicijn tegen misselijkheid) verminderen de werking van dit medicijn. Overleg met uw arts of apotheker.
• Sommige medicijnen tegen hiv. Vraag aan uw apotheker om welke medicijnen dit gaat.

Twijfelt u eraan of een van de bovenstaande wisselwerkingen voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.

Zwangerschap
Een malaria-aanval tijdens de zwangerschap vormt een groot risico voor de zwangere vrouw en de baby. Daarom kunnen zwangere vrouwen beter niet reizen naar een gebied waar malaria voorkomt. Als dit toch nodig is:

• Gebruikt u dit medicijn om malaria te voorkomen? Over het gebruik van dit medicijn tijdens de zwangerschap is nog te weinig bekend. Meld het aan uw arts en apotheker zodra u zwanger bent, of binnenkort wilt worden.
• Gebruikt u dit medicijn bij een malaria-aanval? Meld het aan uw arts en apotheker zodra u zwanger bent, of binnenkort wilt worden. Een malaria-aanval vormt een groot risico voor zowel de moeder als de ongeboren baby. Het is daarom erg belangrijk dat de malaria wordt behandeld. Maar, over het gebruik van dit medicijn tijdens de zwangerschap is nog te weinig bekend. Daarom is niet zeker wat de risico's zijn van dit medicijn voor zwangere vrouwen en hun kind.

Borstvoeding
Wilt u borstvoeding geven, overleg dan met uw arts of apotheker. Het is niet bekend of dit medicijn in de moedermelk terechtkomt en of het slecht is voor de baby.

U moet de kuur afmaken. Als u de kuur niet afmaakt, is de kans groot dat u alsnog last krijgt van een infectie met de malariaparasiet.

Stop wel als u een allergische reactie of ernstige bijwerkingen krijgt van het medicijn. Neem in dat geval direct contact op met een arts.

Ja, u heeft een recept nodig.

Proguanil is sinds 1946 en atovaquon sinds 1994 internationaal op de markt. De combinatie werkt als middel tegen malaria en is sinds 2000 internationaal op de markt. Het is op recept verkrijgbaar in tabletten onder de merknamen Malarone en Malarone Junior, en als het merkloze Atovaquon/Proguanil. Malarone Junior is speciaal geschikt voor kinderen onder de 40 kilo.

Atovaquon is ook afzonderlijk op recept verkrijgbaar. Atovaquon is een medicijn tegen bepaalde soorten amoeben zoals de Pneumocystis carinii. Een infectie hiermee komt vooral bij hiv-patiënten voor. Het is verkrijgbaar als drank onder de naam Wellvone.

Deze tekst gaat uitsluitend over de combinatie van proguanil en atovaquon (Malarone en Malarone Junior).

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.