Pamidroninezuur

Pamidroninezuur behoort tot de bisfosfonaten. Bisfosfonaten remmen de botafbraak en versterken de botten.

Artsen schrijven het voor bij kanker met botontkalking (osteoporose) en te veel calcium (kalk) in het bloed en bij uitzaaiingen in het bot door kanker.
Ze schrijven het soms voor bij kinderen met osteogenesis imperfecta (broze-bottenziekte) en bij de ziekte van Paget.

• Pamidroninezuur remt de afbraak van botten en maakt ze steviger.
• Bij kanker als er te veel calcium (kalk) in het bloed is, of als de botten door uitzaaiingen van kanker pijnlijk en broos worden. Soms bij kinderen met de aangeboren botziekte osteogenesis imperfecta (broze-bottenziekte) en bij de ziekte van Paget (pijnlijke botvergroeiingen).
• Meestal krijgt u een aantal dagen achter elkaar een infuus. Dat kan dan na een paar weken herhaald. Hoe lang u dit medicijn moet gebruiken, hangt af van de aandoening die u heeft.
• Het infuus wordt aangebracht door een arts of verpleegkundige.
• Vooral bij de eerste keer dat u het infuus krijgt, kunt u griepachtige klachten krijgen. Neem daarom direct na toediening paracetamol in. Gaat deze bijwerking binnen een paar dagen niet over of zijn de klachten zeer ernstig? Overleg dan met uw arts.
• Let op! Niet gebruiken als u zwanger bent. Het is niet zeker of dit medicijn veilig is voor de baby in uw buik.
• Geeft u borstvoeding? Het is niet bekend of dit medicijn in de moedermelk komt en of het slecht voor de baby is. Vraag aan uw arts of apotheker of u dit medicijn mag gebruiken.

Botontkalking

Er hoort een voortdurend evenwicht te zijn tussen aanmaak en afbraak van de botten. Als de afbraak sterker is dan de aanmaak, worden de botten brozer. Daardoor breken ze eerder en kunnen de wervels van de ruggengraat inzakken.

Sommige vormen van kanker en uitzaaiingen naar het bot verhogen de botafbraak. Ook bij de ziekte van Paget is de aanmaak en afbraak van het bot sneller dan normaal.

Kanker

Pamidroninezuur wordt gebruikt bij verschillende vormen van kanker. Namelijk kanker waarbij sprake is van teveel calcium in het bloed of van botafbraak, zoals bij de ziekte van Kahler en uitzaaiingen van borstkanker.

• Bepaalde kankersoorten kunnen de precieze afstemming van de hoeveelheid calcium en fosfaat in het bloed verstoren of zorgen dat het botweefsel te snel wordt afgebroken.
• De ziekte van Kahler (multipel myeloom) is een kanker van het beenmerg. Bij de ziekte van Kahler vermenigvuldigen bloedcellen uit het beenmerg zich zomaar. Deze bloedcellen tasten daar het botweefsel aan.
• Uitzaaiingen van borstkanker kunnen zich in de botten nestelen en het botweefsel aantasten.

Verschijnselen
Door aantasting van het botweefsel ontstaat botpijn in de rug, ribben, nek of bekken. Ook kunnen de botten zomaar breken.

Doordat het botweefsel wordt afgebroken, kan te veel calcium (kalk) in het bloed komen. Dit zorgt voor ernstige uitdroging (dorst en veel plassen). Het is slecht voor de nieren.

Bij de ziekte van Kahler  verdringen de kankercellen bovendien de gezonde cellen in het beenmerg die bloedcellen moeten aanmaken. Doordat de kankercellen de gezonde cellen van het beenmerg verdringen, kan het beenmerg niet meer voldoende gezonde bloedcellen aanmaken. Zo ontstaan bloedarmoede en een verminderde weerstand.
Bloedarmoede is te merken aan ernstige vermoeidheid. Door de verminderde afweer, is de kans op infecties groter.

Werking
Pamidroninezuur bindt zich aan het calcium in het bot. Hierdoor remt het de afbraak van het bot. U heeft dan minder botpijn, en minder kans op botbreuken en afwijkingen in het bot.

Bovendien komt er minder calcium in het bloed, wat de kans op nierbeschadiging verkleint.

Een infuus met pamidroninezuur werkt meestal 3 tot 4 weken door.

Osteogenesis imperfecta

Verschijnselen
Het belangrijkste verschijnsel van osteogenesis imperfecta (broze-bottenziekte) is dat botten sneller breken en krom groeien. Bovendien kunnen de gewrichten veel te beweeglijk zijn, waardoor ze snel uit de kom schieten. Verder hebben mensen met deze ziekte veel last van pijn, overmatig zweten en vermoeidheid.

Oorzaak
Bij osteogenesis imperfecta kan het lichaam het bindweefsel van botten en pezen niet goed opbouwen. Osteogenesis imperfecta is een aangeboren aandoening.

Behandeling
Er bestaat nog geen behandeling om de ziekte te genezen. Wel zijn er medicijnen die de botten sterker maken. Bisfosfonaten, zoals pamidroninezuur, remmen de afbraak van de botten. Pamidroninezuur wordt soms gebruikt bij kinderen met osteogenesis imperfecta. Het zorgt voor steviger botten.

Ziekte van Paget

Verschijnselen
De belangrijkste verschijnselen bij de ziekte van Paget zijn een aanhoudende pijn in de botten, vervormde botten, botbreuken en soms hartzwakte.

Oorzaken
De precieze oorzaak van de ziekte van Paget is onbekend. Er hoort een voortdurend evenwicht te zijn tussen aanmaak en afbraak van de botten. Bij de ziekte van Paget is deze aanmaak en afbraak sneller dan normaal. De botten krijgen hierdoor een afwijkende structuur waardoor ze minder sterk zijn en met elkaar kunnen vergroeien.

In nieuw gevormd botweefsel komen veel meer bloedvaten. Hierdoor kan het hart moeite hebben het bloed rond te pompen, waardoor hartzwakte kan ontstaan.

Behandeling
Meestal schrijft de arts bij de ziekte van Paget de bisfosfonaten zoledroninezuur of risedroninezuur voor. Deze werken beter dan pamidroninezuur. In uitzonderlijke gevallen kan de arts pamidroninezuur proberen.
Na het infuus met dit medicijn moet u meestal ten minste 10 dagen extra kalk en vitamine D slikken.

Werking
Pamidroninezuur bindt zich aan het calcium (kalk) in het bot. Dit remt de afbraak van de botten. De snelheid van afbraak en opbouw van de aangetaste botten neemt af. Hierdoor heeft u minder botpijn en minder kans op botbreuken.

Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

• Griepachtige verschijnselen tijdens of in de eerste 2 dagen na het infuus. U kunt last krijgen van koorts, vermoeidheid, koude rillingen, een ziek gevoel en blozen.

  Dit komt vooral voor bij de eerste keer dat u het medicijn krijgt. U kunt de kans hierop verkleinen door direct na toediening van dit medicijn paracetamol in te nemen. Raadpleeg uw arts als het na een paar dagen niet overgaat of als de klachten zeer ernstig zijn.

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Hoofdpijn, slapeloosheid of juist slaperigheid

• Maagdarmklachten, zoals misselijkheid, braken, geen eetlust, buikpijn, verstopping, diarree of een opgeblazen gevoel

  Dit komt vooral voor tijdens de kuur of de eerste dagen na de kuur. Heeft u hier veel last van, raadpleeg dan uw arts.

• Huiduitslag

  Raadpleeg dan uw arts. Huiduitslag kan komen door allergie voor dit medicijn (zie onder Zeer zelden Overgevoeligheid), maar dat hoeft niet).

• Te weinig rode en witte bloedcellen of te weinig bloedplaatjes. Hierdoor ontstaan bloedarmoede (te merken aan extreme vermoeidheid), een verminderde afweer tegen infecties (te merken aan infecties, keelpijn, koorts, blaren in de mond, gordelroos of koortslip) en een verhoogde kans op bloedingen, zoals bloedneuzen of snel blauwe plekken.

  Waarschuw in deze gevallen direct uw arts.

• Oogontsteking

  Raadpleeg uw arts als u wazig of slecht gaat zien en bij een pijnlijk of rood oog.

• Hartvaatklachten zoals hoge bloeddruk. Zeer zelden een verlaagde bloeddruk, hartkloppingen of hartfalen.

  Raadpleeg uw arts als u dit bemerkt, bijvoorbeeld door dikke benen, benauwdheid of duizeligheid.

• Pijn in botten, spieren en gewrichten

  Heeft u hier veel last van? Neem dan contact op met uw arts.
  Zeer zelden, en alleen na meerdere keren gebruik, scheurtjes in het bot van het dijbeen. Dit merkt u aan pijn in uw liesstreek, dijbeen of heup. Neem dan contact op met uw arts.

• Te weinig calcium (kalk) in het bloed. Te weinig calcium kunt u merken aan braken, trillende handen, benauwdheid, hartkloppingen, spierkrampen en gevoelige handen, voeten, lippen en tong.

  Als dit optreedt, is het meestal binnen 10 dagen na het infuus. Raadpleeg bij deze verschijnselen uw arts.

• Pijn, zwelling of roodheid op de plaats van het infuus

  Raadpleeg uw arts als de klachten niet overgaan.

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Pijn in de kaak of oor, oorontsteking of loopoor

  Raadpleeg uw arts als dit niet overgaat. Het kan namelijk wijzen op een beschadiging van het kaakgewricht of het botweefsel rond het oor. De kans hierop neemt toe als u dit medicijn meerdere malen krijgt toegediend. Deze klachten kunnen eerder ontstaan na een tandheelkundige ingreep in de mond, zoals het trekken van tanden en kiezen. Overleg met uw arts als u een behandeling van tandarts of kaakchirurg nodig heeft tijdens de behandeling met pamidroninezuur of in de weken na een kuur.
  Verzorg uw gebit goed en laat uw gebit regelmatig door uw tandarts controleren.
  Waarschuw meteen uw (tand)arts als u last krijgt van uw mond of gebit, zoals loszittende tanden of kiezen en pijn of zwelling.

• Psychische klachten zoals onrust, verwardheid, hallucinaties

  Raadpleeg dan uw arts.

• Epileptische aanvallen

  Neem dan direct contact op met een arts.

• Nierbeschadiging. Dit merkt u onder andere aan vaak moeten plassen, vochtophoping in de benen of voeten (oedeem), gewichtstoename, bloed in de urine.

  Neem bij deze klachten contact op met uw arts.
  U kunt de kans hierop verkleinen door voor elke behandeling voldoende te drinken. Als u al een verminderde nierwerking heeft, is behandeling met dit medicijn niet verstandig. Bespreek dit met uw arts.

• Overgevoeligheid voor dit medicijn. Dit merkt u aan huiduitslag, galbulten en jeuk. Neem bij deze verschijnselen contact op met uw arts.
  In zeer zeldzame gevallen ontstaat een ernstige overgevoeligheid. Dit is te merken aan een of meer van de volgende verschijnselen: koorts, opgezwollen mond, tong, keel of gezicht, ademhalingsproblemen en flauwvallen.

  Raadpleeg bij een of meer van deze verschijnselen meteen een arts of ga naar een Eerste-hulpdienst.
  Als u overgevoelig blijkt te zijn, mag u dit medicijn in de toekomst niet meer gebruiken. Geef dat aan de apotheker door. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn niet opnieuw krijgt.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Hoe?
Een arts of verpleegkundige zal het infuus aanbrengen.

Hoelang?
Hoelang u dit medicijn moet gebruiken hangt af van de reden waarvoor u het gebruikt.

• Bij botpijn bij kanker: elke 3 tot 4 weken een infuus, zolang als nodig is.
• Bij te veel calcium in het bloed: een kuur duurt 1 tot 4 opeenvolgende dagen. Als de hoeveelheid calcium daarna nog te hoog is, telkens na minstens 6 weken een nieuwe kuur.
• Bij osteogenesis imperfecta: het infuus moet waarschijnlijk om de paar maanden worden herhaald..
• Bij de ziekte van Paget: een kuur per infuus duurt meestal 3 opeenvolgende dagen, maar ook andere kuren zijn mogelijk.

Dit medicijn wordt door de arts of een verpleegkundige toegediend. Neem contact op met uw arts op verpleegkundige als u de afspraak hebt gemist of niet in staat bent de afspraak te halen.

alles eten, autorijden en alcohol drinken?
Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.
Bent u in de dagen na het infuus slaperig? Neem dan geen deel aan het verkeer.

Van dit middel zijn geen belangrijke wisselwerkingen met andere medicijnen bekend.

Zwangerschap
Overleg met uw arts. U kunt dit medicijn beter NIET gebruiken als u zwanger bent of binnenkort wilt worden. Over het gebruik van dit medicijn tijdens de zwangerschap is nog te weinig bekend. In theorie kan dit medicijn de hoeveelheid calcium bij de baby beïnvloeden. Het kan dan schadelijk zijn voor de botopbouw en ontwikkeling van de baby. Misschien kan uw arts een ander medicijn voorschrijven. Een medicijn waarvan wel bekend is dat u het veilig kunt gebruiken.

Borstvoeding
Wilt u borstvoeding geven? Overleg dan met uw arts of apotheker. Er zijn niet veel vrouwen die dit medicijn hebben gebruikt tijdens het geven van borstvoeding. Daarom is niet zeker of dit medicijn veilig is voor het kind.

U kunt op elk moment in 1 keer met het gebruik van dit medicijn stoppen. Als u stopt, neemt de kans toe op botbreuken, botpijn en nierbeschadiging. Stop daarom alleen op advies van uw arts.

Denkt u erover na om te stoppen met dit medicijn? Lees voor meer informatie het thema 'Kan ik stoppen met mijn medicijnen tegen botontkalking?'.

Pamidroninezuur is sinds 1991 internationaal op de markt. Het is op recept verkrijgbaar als infuus onder de merknaam en Pamipro en als het merkloze Pamidronaat of Pamidroninezuur. APD is een andere naam voor pamidroninezuur.

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.