Clobetasol op de huid

Clobetasol behoort tot de bijnierschorshormonen of corticosteroïden. Op de huid toegepast remmen ze ontstekingen, verminderen schilfering, werken jeukstillend en verminderen zwelling.

Bijnierschorshormonen die op de huid worden gebruikt, zijn ingedeeld naar sterkte. Clobetasol behoort tot de zeer sterk werkzame bijnierschorshormonen.
Clobetasol wordt bij veel huidaandoeningen gebruikt.

De belangrijkste aandoeningen waarbij artsen het voorschrijven zijn psoriasis, lupus erythematodes (LE) en lichen sclerosus.

• Clobetasol remt ontstekingen en zorgt voor minder schilfering, jeuk en zwellingen.
• Dit medicijn is een bijnierschorshormoon (corticosteroïd).
• Bij ontstekingen van de huid, zoals psoriasis en lupus erythematodes (LE).
• U heeft binnen een paar uur minder jeuk.
• Na een paar dagen is uw huid minder rood en zijn er minder schilfers.
• Kijk op de site hoeveel u moet smeren. De hoeveelheid is aangegeven in vingertop-streepjes per huidoppervlak. Smeer clobetasol niet te dun, dan werkt het onvoldoende.
• Gebruik niet meer dan 50 gram per week (volwassenen). Als u meer gebruikt heeft u kans op bijwerkingen in het lichaam.
• Bijwerkingen: een brandend gevoel van de huid, blaasjes op de huid en jeuk. Heeft u acne? Dan kunt u hier meer last van krijgen.
• Gebruikt u clobetasol een paar weken lang iedere dag op dezelfde plek? Dan wordt de huid daar dunner. U krijgt op die plek dan sneller wondjes of blauwe plekken.
• Gebruik ook elke dag een vette crème tegen irritatie van de huid. De ontstoken plekken blijven dan langer weg.
• Bent u zwanger? Of wilt u zwanger worden? Vraag aan uw arts of apotheker of u dit medicijn mag gebruiken.
• Geeft u borstvoeding? Het is niet bekend of dit medicijn in de moedermelk komt. Het is niet zeker of dit medicijn altijd veilig is voor de baby. Vraag aan uw arts of u dit medicijn mag gebruiken.

Download de samenvatting

Psoriasis

Verschijnselen
Bij psoriasis groeit de bovenste laag van de huid te snel. Hierdoor ontstaan verdikkingen en schilfers. Ook kan de huid ontstoken zijn en erg jeuken. De ernst van de aandoening varieert van één tot twee kleine plekjes tot een uitgebreide schilfering van de huid. Kenmerkend zijn perioden van spontane verbetering of verslechtering. De oorzaak van psoriasis is niet bekend.

Behandeling
Bij psoriasis schrijft uw arts meestal eerst een sterk werkend bijnierschorshormoon voor zoals dit medicijn. Bij kinderen en bij klachten in het gezicht of in de lichaamsplooien zal uw arts meestal een minder sterk werkend bijnierschorshormoon adviseren, zoals hydrocortisonbutyraat  of triamcinolonacetonide.

Heeft  u veel last van jeuk? Smeer dan ook met een verzachtende crème of zalf, zonder werkzaam bestanddeel. Uw arts kan u dit op recept voorschrijven. Die crème of zalf mag u zo vaak gebruiken als u wilt.

Werking
Clobetasol vermindert de overmatige huidgroei en roodheid, remt de ontsteking en stilt de jeuk. De huid kan hierdoor tot rust komen en zal daardoor minder jeuken en er beter uitzien.

Als u het meerdere dagen achter elkaar gebruikt,  ontstaat er een 'voorraadje' in de huid, waardoor het daarna nog enkele dagen blijft werken, zonder dat u het opnieuw opsmeert. Nadat u het medicijn dun heeft aangebracht  blijft het tussen de twaalf uur en een dag werken. U heeft binnen een paar uur minder jeuk. Na enkele dagen zijn roodheid en schilfering minder.

Lupus Erythematodes (LE)

Verschijnselen
Deze ziekte kan zich op verschillende manieren uiten. Eén van deze uitingen zijn rode vlekken meestal in het gezicht, vooral op de neus. Maar ze kunnen zich ook bevinden op de borst, handen, voeten, ellebogen en knieën.

De ernst en de vorm van de huidaandoening variëren sterk. Sommige mensen hebben er nauwelijks last van, bij anderen zijn de verschijnselen heel opvallend. De vlekken kunnen klein en vlak zijn, op de huid liggen of er juist in. In dit laatste geval zijn de plekken vaak pijnlijk.

Kenmerkend bij LE zijn perioden van spontane verbetering of verslechtering.

Oorzaak
Lupus Erythematodes is een auto-immuunziekte. Dit wil zeggen dat het afweersysteem zich tegen het eigen lichaam richt. De oorzaak hiervan is onbekend.

Bij deze ziekte kunt u ook last krijgen van ontstekingen in andere organen in het lichaam, dit heet systemische Lupus Erythematodes (SLE).

Behandeling
De huidklachten van deze aandoening kunnen behandeld worden met een sterk werkend bijnierschorshormoon, zoals dit medicijn.

Werking
Clobetasol vermindert de roodheid en remt de ontsteking. Nadat u het medicijn dun heeft opgesmeerd blijft het tussen de twaalf uur en een dag werken. U merkt dat de roodheid en zwelling binnen enkele dagen minder worden.

Lichen sclerosus op de schaamlippen, ingang van de vagina en anus

Bij lichen sclerosus zitten er verharde huidafwijkingen op de schaamlippen, ingang van de vagina of anus. De huid jeukt, voelt strak aan en krijgt witte plekjes. Vooral vrouwen na de overgang kunnen er last van krijgen.

De afwijking geeft een iets verhoogd risico op huidkanker. Daarom is het belangrijk de huid regelmatig te controleren en bij verandering de arts te raadplegen.

Oorzaak
Hoe de huidafwijking ontstaat is onbekend. Mogelijk maakt het lichaam antistoffen tegen eigen lichaamscellen, in dit geval van de huid of slijmvliezen.

Behandeling
Het is belangrijk niet te krabben. Draag ook geen schurende kleding. Dit verergert de klachten namelijk. De huid goed invetten met een vette zalf helpt de klachten verminderen.

Meestal schrijft de arts ook een zalf met een bijnierschorshormoon zoals clobetasol voor. Clobetasol zorgt voor minder pijn en jeuk. Hierdoor wordt de kans op littekens of vergroeiingen kleiner. Ook de kans op schaamlipkanker wordt kleiner.

Lichen sclerosus op de penis

Bij lichen sclerosus zitten er verharde huidafwijkingen op de anus, eikel of voorhuid. De huid jeukt, voelt strak aan en krijgt witte plekjes.

De afwijking geeft een iets verhoogd risico op huidkanker. Daarom is het belangrijk de huid regelmatig te controleren en bij verandering de arts te raadplegen.

Oorzaak
Hoe de huidafwijking ontstaat is onbekend. Mogelijk maakt het lichaam antistoffen tegen eigen lichaamscellen, in dit geval van de huid of slijmvliezen.

Behandeling
Het is belangrijk niet te krabben. Draag ook geen schurende kleding. Dit verergert de klachten namelijk. De huid goed invetten met een vette zalf helpt de klachten verminderen.

Meestal schrijft de arts ook een zalf met een bijnierschorshormoon zoals clobetasol voor. Clobetasol zorgt voor minder pijn en jeuk. Hierdoor wordt de kans op littekens of vergroeiingen kleiner.

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Huidinfecties. Dit medicijn kan de verschijnselen van een huidinfectie maskeren.

  Dit medicijn kan een huidinfectie verbergen. U merkt dus minder snel dat u een infectie op uw huid heeft. Bijvoorbeeld met een bacterie, schimmel of virus. Dit komt doordat dit medicijn de verschijnselen van een infectie remt, zoals jeuk, zwellingen en roodheid. Daardoor kan de infectie uitbreiden zonder dat u het merkt.
  Heeft u een infectie op uw huid? Of denkt u dat u een infectie op uw huid heeft? Gebruik dit medicijn niet op deze plek. Gebruik dit medicijn bijvoorbeeld niet op of in de buurt van voetschimmel, zweren, gordelroos en een koortslip. Gebruikt u ook een medicijn tegen deze infectie? Dan kunt u het wel gebruiken.

• Overgevoeligheid

  U kunt overgevoelig zijn voor dit medicijn of een van de ingrediënten van dit huidmiddel. Dit merkt u doordat uw huidaandoening erger wordt of niet overgaat. Raadpleeg dan uw arts. Bent u overgevoelig? Geef dat dan aan de apotheker door. Het apotheekteam kan er op letten dat u het medicijn niet opnieuw krijgt.

• Erger worden van acne

  Gebruikt u dit medicijn op acne-plekken? Dan kunnen deze erger worden. Raadpleeg uw arts als u hier last van heeft.

• Heeft u psoriasis? U kunt last krijgen blaasjes die met vocht zijn gevuld. Raadpleeg dan uw arts.

Als u dit medicijn langer dan 3 weken gebruikt:

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Dunnere huid. U kunt sneller wondjes of blauwe plekken krijgen.

  Door een dunnere huid krijgt u sneller wondjes en blauwe plekken. De huid van uw gezicht en geslachtsdeel is hier extra gevoelig voor. Stop met dit medicijn als u hier last van heeft. Dan kan de huid zich weer herstellen.

  Smeer dit medicijn liever niet op dunne huid, zoals het gezicht en de geslachtsdelen. Op deze plekken moet u meestal een zwakker werkzaam bijnierschorshormoon gebruiken. Moet u het toch op een dunne huid gebruiken? Smeer dit medicijn dan niet langer dan een paar dagen. Oude mensen hebben een dunnere huid. Daarom moeten zij dit medicijn extra spaarzaam gebruiken.

• Huidklachten en littekens

  U kunt last krijgen van rode plekken, donkere plekken of lichte plekken op de huid waar u dit medicijn smeert. Ook kunt kunnen streepvormige littekens (striae) ontstaan. Deze plekken verdwijnen meestal niet meer. Raadpleeg uw arts als u huidklachten krijgt.

• Rode, jeukende uitslag op uw gezicht

  Als u dit medicijn gebruikt op uw gezicht kunt u last krijgen van een rode, jeukende uitslag rond uw mond, neus of ogen. Soms is de uitslag pijnlijk of zijn er schilfers. Raadpleeg dan uw arts. Meestal verdwijnen deze klachten vanzelf als u stopt met dit medicijn.

• Meer haargroei op de plek waar u dit middel gebruikt

• Trager genezende wondjes

  Dit medicijn zorgt ervoor dat wondjes minder snel genezen. Gebruik dit medicijn alleen op advies van uw arts op een kapotte huid.

• Glaucoom (hogere druk in uw oogbol). Heeft u glaucoom? Dit medicijn kan de oogboldruk verder verhogen. U merkt dit aan wazig zien, minder goed zien, pijn, rode of gezwollen ogen, misselijkheid en braken.

  Waarschuw uw arts als u minder goed gaat zien of als u hevige pijn achter uw oog heeft die niet binnen enkele uren wegtrekt. Glaucoom komt meestal alleen voor als u dit medicijn jarenlang gebruikt of in een te hoge dosering.

  De kans dat u hier last van krijgt, is groter als er wat van dit medicijn direct in uw ogen komt. Smeer het daarom alleen op advies van uw arts in de buurt van het oog. Het is extra belangijk uw handen goed te wassen als u dit medicijn gebruikt.

  Glaucoom kan ook ontstaan als dit medicijn te veel via de huid in het bloed komt en zo het oog bereiken. Daarom zal uw arts u meestal adviseren om dit medicijn niet langer dan vier weken op uw gezicht te gebruiken.

• Staar als dit medicijn per ongeluk in uw ogen komt

  Gebruik dit medicijn liever niet op het gezicht en niet in de buurt van uw ogen.

  Neem contact op met uw arts als u slechter, wazig of dubbel ziet.

• Huidklachten als u plotseling stopt met dit medicijn

  Als u plotseling stopt met dit medicijn, kunnen de klachten weer terugkomen. U merkt dit aan een intens rode huid, een brandend gevoel en tintelingen. Ook op stukken huid waar u eerder geen klachten had. Bouw het gebruik daarom langzaam af. Overleg hierover met uw arts. Zie ook rubriek 'Hoe gebruik ik dit medicijn'.

• Bij gebruik op de benen of billen: blauwpaarse bultjes

  Als u dit medicijn enkele weken tot maanden gebruikt op uw billen of dijen, kunt u last krijgen van blauwpaarse, ovale bultjes. Raadpleeg dan arts, want nadat deze bultjes zijn verdwenen kunnen er littekens achterblijven.

• Minder goed werken van de bijnierschors. Zodra u stopt kunt u tijdelijk last krijgen van erge vermoeidheid.

  Tijdens de behandeling heeft u hier geen last van. De kans hierop is groter als u grote hoeveelheden van dit medicijn gebruikt gedurende weken of maanden. Bijvoorbeeld als een volwassene meerdere maanden meer dan 25 gram per week gebruikt.

  Na de behandeling heeft uw bijnierschors tijd nodig om op gang te komen om weer zelf bijnierschorshormonen aan te maken. Dit kan meerdere maanden duren.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Uw arts heeft u waarschijnlijk een instructie gegeven hoe vaak en wanneer u dit medicijn moet aanbrengen. Het is nuttig deze instructie op te schrijven, zodat u dit later na kunt kijken. Kijk voor de juiste dosering ook altijd op het etiket van de apotheek.

Hoe?

Zalf, crème, lotion

• Het is belangrijk dat u de juiste hoeveelheid bijnierschorshormoon (corticosteroïd) op uw huid smeert. Te dik smeren zorgt voor bijwerkingen. Maar te dun smeren zorgt ervoor dat het middel onvoldoende werkt. Een lotion mag er niet afdruipen. Meer informatie over het juiste gebruik en de juiste hoeveelheid vindt u op Corticosteroïden op de huid gebruiken.
• Was de vinger waarmee u het medicijn heeft aangebracht daarna met wat zeep. Ook kunt u voor het aanbrengen plastic handschoenen of een 'vingercondoom' gebruiken. Dit is een hoesje dat u over de vinger aanbrengt. Het is te krijgen in uw apotheek.
• Soms adviseert de arts de ingesmeerde plekken af te dekken met plastic folie of verband. Dit versterkt het effect, maar verhoogt ook de kans op sommige bijwerkingen.
• Gebruik niet meer dan vijftig gram per volwassene per week. Als u meer gebruikt, heeft u een grotere kans op sommige bijwerkingen.
• Let op dat dit medicijn niet in de ogen komt. Als het per ongeluk toch in het oog komt, moet u het oog goed spoelen met water om het medicijn te verwijderen.

Schuim

• Dit schuim is brandbaar. Zorg daarom dat er geen open vuur in de buurt is, zoals de geiser of een brandende sigaret.
• Schud de spuitbus goed.
• Keer de bus om en spuit een kleine hoeveelheid, ter grootte van een walnoot of één theelepel, rechtstreeks op de aangetaste plek op de schedel. U kunt het ook op een dop of ander koel oppervlak spuiten en het daarvandaan op de plek schenken. Spuit het niet rechtstreeks op de handen, want bij contact met de huid begint het schuim meteen op te lossen.
• Zorg ervoor dat het schuim niet in contact komt met uw ogen, neus of mond. Mocht dit toch gebeuren, spoel dan onmiddellijk met koud water. Het kan prikken. Neem contact op met uw arts als de pijn aanhoudt.
• Doe het haar opzij en masseer voorzichtig in de schedel tot het schuim verdwijnt en in de huid is opgenomen. Herhaal indien nodig, totdat de hele plek is behandeld.
• Was uw handen na het opbrengen. Gooi niet-gebruikt uitgespoten schuim weg.

Shampoo

• Was uw handen en breng de shampoo rechtstreeks aan op de droge hoofdhuid. Bedek en masseer de aangetaste delen van de hoofdhuid goed, tenzij uw arts u anders heeft geadviseerd.
• Vermijd het gebruik van grote hoeveelheden shampoo. Per behandeling is ongeveer een halve eetlepel (ongeveer 7.5 ml shampoo) voldoende om de hele hoofdhuid te bedekken.
• Was uw handen grondig na het aanbrengen.
• De shampoo moet dan vijftien minuten zonder af te dekken inwerken. Spoel daarna de shampoo met water uit. Hierna kunt u het haar op de gebruikelijke wijze drogen.
• Gebruik uw normale shampoo als u meer shampoo nodig heeft om uw haar te wassen. Gebruik geen extra clobetasol shampoo om uw haar te wassen.

Wanneer?

Zalf, crème, lotion of schuim
Breng het medicijn aan op een moment dat u weet dat er het eerstkomende halfuur geen water op de huid komt, anders spoelt u het er weer af. Het beste kunt u het daarom voor de nacht aanbrengen.

• Smeer de huidaandoening in wanneer deze verergert of weer opkomt. Vaak begint u met één tot twee keer per dag. Als de klachten verminderen, gaat u over op één keer per dag smeren. Het beste is het dit medicijn na een paar dagen smeren even niet te gebruiken. Bijvoorbeeld per week vier dagen dit medicijn smeren en daarna drie dagen niet. Dus zolang u last heeft van de huidaandoening één of twee keer per dag smeren tot de huidaandoening is verdwenen of sterk is verminderd. En dan weer een aantal dagen niet.
• Gebruik bovendien elke dag de vette crème die uw arts meestal ook heeft voorgeschreven. Deze gaat irritatie van de huid tegen, waardoor de ontstoken plekken langer wegblijven.

Shampoo

• De gebruikelijke dosering is eenmaal per dag. Zodra de klachten verminderen, kan de shampoo minder vaak worden aangebracht. Ook kan de shampoo worden vervangen door een andere behandeling, met een minder sterk werkzame stof.

Hoelang?
Als u dit medicijn enig tijd achter elkaar gebruikt, kan de werking afnemen.

• Gebruik clobetasol zalf, crème of lotion niet langer dan vier weken of niet langer dan uw arts heeft voorgeschreven. Zodra de jeuk en de roodheid verminderen, kunt u dit medicijn afbouwen. Smeer het dan nog maximaal 1 keer per dag en sla steeds meer dagen over. Ga hiermee door totdat de klachten zijn verdwenen. Uw huisarts kan u hiervoor een afbouwschema geven. Het is belangrijk dat u het gebruik langzaam afbouwt. Want als u plotseling stopt, kunnen uw huidklachten weer terugkeren.
• Als u dit medicijn langdurig moet gebruiken, smeer het dan bij voorkeur niet langer dan een paar dagen achtereen. Gebruik daarna alleen een crème of zalf zonder werkzame stof en wissel dit dan steeds af met enkele dagen clobetasol. Hierdoor keert de werkzaamheid steeds weer terug.
• Soms geeft de arts aan om dit medicijn de eerste keer wel twee tot drie weken achter elkaar door te gebruiken en daarna de behandeling telkens na enkele dagen te onderbreken.
• Gebruik clobetasol shampoo niet langer dan vier weken of niet langer dan uw arts heeft voorgeschreven. Neem contact op met uw arts als u daarna nog steeds klachten heeft. Als de behandeling goed heeft geholpen, kan uw arts herhalingskuren met de shampoo voorschrijven. Het is daarbij wel belangrijk dat u vaak bij uw arts op controle komt.
• Gebruik clobetasol schuim niet langer dan twee weken. Daarna kan uw arts het wel af en toe nog voorschrijven om uw aandoening onder controle te houden.

Laat u bij het gebruik van dit medicijn leiden door de ernst van uw aandoening. Gebruik het medicijn daarom als de aandoening verergert en verminder het gebruik als de klachten afnemen.

Gebruik nooit een dubbele hoeveelheid om een vergeten dosis in te halen. Dit verhoogt de kans op bijwerkingen. Mocht u het medicijn er vlak na het aanbrengen per ongeluk afwassen, dan kunt u het wel opnieuw aanbrengen.

autorijden, alcohol drinken en alles eten?
Ja, dat kan. U mag autorijden, en u mag eten en drinken zoals u normaal doet.

Smeer andere huidmiddelen niet tegelijkertijd op de aangedane plekken. U heeft dan kans dat u dit medicijn met het volgende wegsmeert. Smeer eerst het corticosteroïd op de huid. Wacht dan ten minste 1 uur voordat u de vette crème of zalf smeert, die uw arts meestal ook heeft voorgeschreven.

Zwangerschap
Meld het aan uw arts en apotheker als u zwanger bent of dit binnenkort wilt worden.

• Gebruikt u dit medicijn voor lange tijd of in grote hoeveelheden? Of gebruikt u dit medicijn op een beschadigde huid? U kunt dit medicijn beter NIET gebruiken als u zwanger bent of binnenkort wilt worden. Bij gebruik van dit medicijn tijdens de zwangerschap bestaat er namelijk een risico op bijwerkingen bij het kind. Er is een risico dat de baby minder goed groeit. Ook kan het medicijn de werking van de bijnierschors van de baby remmen.
  Overleg daarom met uw arts over de voor-en nadelen. Misschien kan uw arts een ander medicijn voorschrijven. Een medicijn waarvan wel bekend is dat u het veilig kunt gebruiken.
  Moet u na overleg met uw arts dit medicijn blijven gebruiken tijdens de zwangerschap? Dan is extra controle van de baby nodig. Tijdens de zwangerschap zal de arts de groei van de baby controleren. En na de geboorte zal de arts de bijnierschors van uw de baby controleren.
• Gebruikt u dit medicijn voor korte tijd en in kleine hoeveelheden? Dan kunt u dit medicijn veilig gebruiken tijdens de zwangerschap.

Borstvoeding
Wilt u borstvoeding geven? Overleg dan met uw arts.

• Gebruikt u dit medicijn voor lange tijd of in grote hoeveelheden? Of gebruikt u dit medicijn op een beschadigde huid? U kunt dit medicijn beter NIET gebruiken als u borstvoeding geeft. Het is niet bekend of dit medicijn in de moedermelk komt en of het slecht is voor de baby. Misschien kan uw arts een ander medicijn voorschrijven. Een medicijn waarvan wel bekend is dat u het veilig kunt gebruiken. Of u kunt kunstvoeding geven.
• Gebruikt u dit medicijn voor korte tijd en in kleine hoeveelheden? Dan kunt u dit medicijn veilig gebruiken als u borstvoeding geeft.
  Heeft u dit medicijn op of rond de tepel gesmeerd? Maak voor de borstvoeding de tepel dan schoon met (afgekoeld gekookt) water.

• U kunt niet zomaar stoppen met dit medicijn. Uw huidklachten kunnen dan terugkeren. Overleg hierover met uw arts. Uw huisarts kan u een afbouwschema geven. Blijf tijdens het afbouwen met dit medicijn uw huid goed verzorgen met een vette zalf of crème. Ga hier ook mee door als u helemaal met dit medicijn bent gestopt.
• Als u clobetasol gedurende meerdere weken gebruikt en u meer dan vijftig gram crème, zalf, lotion, schuim of shampoo per week gebruikt, kunnen uw bijnieren eraan gewend zijn geraakt. U kunt dan niet zomaar stoppen, maar moet het gebruik gedurende enkele dagen afbouwen.

Ja, u heeft een recept nodig.

Clobetasol is sinds 1973 internationaal op de markt. Het is op recept verkrijgbaar onder de merknamen Dermovate, Clarelux, Clobex en Eczoria in crème, zalf, lotion, schuim en shampoo. En als het merkloze Clobetasolpropionaat in crème.

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.