Ichthammol op de huid

Ichthammol remt ontstekingen, vermindert schilfering, stilt de jeuk, werkt licht ontsmettend en vermindert zwelling.

Artsen schrijven het vooral voor bij chronisch eczeem. Het werd vroeger ook gebruikt bij steenpuisten.

• Ichthammol remt ontstekingen, vermindert schilfering en stilt jeuk. Verder werkt het licht ontsmettend en vermindert het zwelling.
• Bij chronisch eczeem.
• De jeuk vermindert snel. Na 2 tot 4 weken heeft u ook minder last van roodheid en schilfers.
• Smeer de zalf dun op. Als u te dik smeert, heeft u meer kans op bijwerkingen, terwijl ichthammol niet beter werkt. Laat het niet in uw ogen, neus, mond of wondjes komen.
• Het middel heeft een zeer onaangename geur. Als u het aanbrengt voor u gaat slapen, heeft u daar overdag minder last van.
• Ichthammol maakt vlekken op kleding en beddengoed. Deze vlekken zijn moeilijk uit te wassen. Het kan ook de huid en nagels verkleuren. Om dit te voorkomen kunt u plastic handschoenen of een vingercondoom gebruiken als u de zalf aanbrengt.
• Het medicijn kan de huid irriteren. De irritatie vermindert meestal vanzelf. Blijft u last houden? Overleg dan met uw arts.
• Bent u zwanger? Of wilt u zwanger worden? Vraag aan uw arts of apotheker of u dit medicijn mag gebruiken. Het is niet zeker of dit medicijn veilig is voor zwangere vrouwen.
• Geeft u borstvoeding? Het is niet bekend of dit medicijn in de moedermelk komt en of het slecht voor de baby is. Vraag aan uw arts of apotheker of u dit medicijn mag gebruiken.

Eczeem

Verschijnselen
Bij chronisch eczeem is de huid langdurig ontstoken. Dit kan verschillende oorzaken hebben, zoals een allergie, stress, overgevoeligheid, uitdroging of irriterende stoffen. De huid is dan meestal rood, gezwollen, schilferig, stug en droog. Ook kunnen zich blaasjes op de huid bevinden, of kan de huid vochtig zijn. Vaak is er sprake van jeuk, waardoor u de neiging heeft te krabben en de huid nog meer beschadigt.

Behandeling
Een arts schrijft ichthammol meestal pas voor bij onvoldoende effect van een huidpreparaat met bijnierschorshormonen. Het is dan meestal bedoeld voor de dagen dat u niet met bijnierschorshormonen smeert.

Effect
Ichthammol heeft invloed op de celdeling en groei van de huid, waardoor de huidschilfering minder wordt. Ook remt het ontstekingen en heeft het een jeukstillende en licht ontsmettende werking. Het vermindert ook de roodheid en zwellingen bij een ontstoken huid. Hierdoor kan de huid zich herstellen en heeft u minder neiging tot krabben.

De jeuk vermindert snel. Het effect op de roodheid en schilfering merkt u na 2-4 weken.

Steenpuist

Een steenpuist kan ontstaan als een haarzakje ontstoken raakt met een bacterie. Het pus in het haarzakje hoopt zich op en zorgt voor een pijnlijke puist. Na enkele dagen tot twee weken breekt de puist door, waardoor het pus kan wegvloeien.

Behandeling
In het verleden werd ichthammol gebruikt om ervoor te zorgen dat een steenpuist sneller doorbreekt. Maar het blijkt hiervoor niet te werken. Het kan zelfs irritatie van de huid geven en wordt daarom niet meer aangeraden bij steenpuisten.

Wel kunt u de (doorgebroken) steenpuist en de huid er omheen desinfecteren met povidonjodium om te voorkomen dat de bacterie zich verspreidt en er nieuwe steenpuisten ontstaan. Ga met een steenpuist in het gezicht altijd naar uw arts.

Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

• Irritatie van de huid. Gebruik het medicijn NIET op open wonden, brand-, snij- of schaafwonden, op vochtig eczeem of in de buurt van de ogen.

  De irritatie vermindert meestal gedurende de behandeling. Overleg met uw arts als uw huid door het ichthammol-preparaat geïrriteerde raakt.

• Na gebruik gedurende enkele maanden vooral als u het aanbrengt op sterk behaarde huid: ontsteking van de haarzakjes, waardoor een soort puistjes ontstaan.

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Overgevoeligheid, zoals huiduitslag en jeuk.

  Neem dan contact op met uw arts. Deze overgevoeligheid kan ook pas na langdurig gebruik ontstaan.

• Zeer onaangename geur

  Breng het middel daarom bij voorkeur voor de nacht aan.

• Sterke verkleuring van de huid en de haren.

  De verkleuring van de huid slijt na enige tijd af.

Langdurig gebruik

• Er bestaat nog veel onduidelijkheid over de veiligheid van ichthammol bij langdurig gebruik. Uit onderzoek is gebleken dat in ichthammol mogelijk kankerverwekkende stoffen zitten. Of mensen na langdurig gebruik van een teerproduct op de huid ook een verhoogd risico op kanker hebben, is tot nu toe nog niet vastgesteld. Als u dit medicijn langdurig gebruikt is controle door een huidarts raadzaam.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Kijk voor de juiste dosering in de bijsluiter of op het etiket van de apotheek.

Hoe?

• Smeer de zalf dun op. Bij een zalf is de huid dan vet, maar er blijft geen laagje over. Als u het te dik smeert, heeft u meer kans op bijwerkingen, terwijl de werking hetzelfde blijft of soms zelfs afneemt.
• Zorg dat het medicijn NIET in de ogen, de neus, de mond of in een wondje komt, want dat geeft irritatie. Komt het middel hier per ongeluk in terecht? Spoel dan direct met veel water.
• Ichthammol maakt vlekken op kleding, beddengoed en dergelijke. Vlekken zijn er alleen enigszins uit te krijgen door te wassen op 90 °C. Dek de plekken eventueel af met een droog gaasje om vlekken te voorkomen.
• Gebruik eventueel plastic handschoenen of een 'vingercondoom' om het middel aan te brengen. Zo voorkomt u verkleuring van de handen en vuile nagels. Een vingercondoom is een hoesje dat u over de vinger aanbrengt. Het is te krijgen in uw apotheek.
• Door het met verband af te dekken voorkomt u dat de zalf op kleding komt en deze kan verkleuren.

Wanneer?

Eczeem

• Vaak begint u met 2 keer per dag. Als de klachten minder worden gaat u over tot 1 keer per dag of om de dag.
• Vanwege de geur van ichthammol kunt u dit medicijn het best voor de nacht aanbrengen.
• Ga verder gewoon door met de vette crème die uw arts meestal ook heeft voorgeschreven. Deze gaat irritatie van de huid tegen, waardoor de ontstoken plekken langer wegblijven.

Steenpuist

• 2-3 keer per dag dun aanbrengen op de steenpuist.

Hoe lang?
De veiligheid bij gebruik gedurende meerdere maanden staat niet vast. Daarom schrijven artsen ichthammol bij voorkeur alleen voor korte tijd voor, als andere behandelingen tijdelijk niet mogelijk zijn, bijvoorbeeld door bijwerkingen.

Bij eczeem: Laat u bij het gebruik van dit medicijn leiden door de ernst van de eczeem. Gebruik het daarom als de aandoening verergert en gebruik minder als de eczeem zich heeft gestabiliseerd.

Vaker dan eens in de 12 uur insmeren heeft geen zin, maar verhoogt wel de kans op bijwerkingen. Mocht u het middel er vlak na het aanbrengen per ongeluk afwassen, dan kunt u het wel opnieuw aanbrengen.

autorijden, alcohol drinken en alles eten?
Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.

Smeer andere huidmiddelen niet tegelijkertijd op de aangedane plekken. U heeft dan kans dat u dit middel met het volgende wegsmeert. Een crème verdwijnt sneller in de huid dan een vette zalf. Smeer daarom altijd eerst het minst vette middel. Wacht tot dit in de huid is getrokken en breng dan het andere middel aan. Dit is meestal binnen een kwartier tot een halfuur.

Zwangerschap
Over het gebruik van dit medicijn tijdens de zwangerschap is nog te weinig bekend. Daarom is niet zeker of dit medicijn altijd veilig is voor zwangere vrouwen en hun kind. Meld het aan uw arts en apotheker als u zwanger bent, of binnenkort wilt worden. Misschien kunt u een ander medicijn gebruiken. Een medicijn waarvan wel bekend is dat u het veilig kunt gebruiken.

U kunt op elk moment in één keer met het gebruik stoppen.

Ichthammol wordt gemaakt door oliehoudende gesteenten te laten smeulen. Andere namen voor ichthammol zijn sulfobituminosum ammonicum en ichthyol. Ichthammol wordt al eeuwenlang gebruikt in huidpreparaten.

Ichthammol is zonder recept verkrijgbaar in zalf onder de merknaam Trekzalf.
Op recept is het verkrijgbaar in verschillende zalven, crèmes, pasta's en lotions die de apotheek zelf laat bereiden.

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.