Introductie

Ipratropium en fenoterol behoren tot de luchtwegverwijders.

Artsen schrijven de combinatie voor bij chronisch obstructieve longziekte (COPD) en astma.

Instructiefilmpje

Film 1 - Inhalatoren met en zonder voorzetkamer

Highlight

• Ipratropium en formoterol openen uw luchtwegen. Hierdoor wordt u minder benauwd en ademt u makkelijker.
• Bij de longziekten COPD (chronische obstructieve longziekte) en astma.
• U gebruikt ipratropium en formoterol meestal op vaste tijden. En bij astma ook als u benauwd bent.
• Binnen 5 minuten voelt u zich minder benauwd. Het werkt ongeveer 6 uur lang.
• Ipratropium en formoterol inademen is niet makkelijk. Een apotheekmedewerker laat u zien hoe het moet. Of bekijk het instructiefilmpje op deze website. Laat uw apotheek elk jaar controleren of u dit medicijn nog juist inademt.
• U kunt een droge mond en keel krijgen. Heeft u hier last van? Kauw dan op kauwgom of zuig op een ijsblokje. Hierdoor maakt u extra speeksel aan.
• U kunt gaan hoesten of hees worden. Ook kunt u duizelig of misselijk worden. En u kunt hartkloppingen krijgen. Gaan deze klachten niet over? Overleg dan met uw arts.
• Bent u zwanger? Of wilt u zwanger worden? Vraag aan uw arts of apotheker of u dit medicijn mag gebruiken. Het is niet zeker of dit medicijn veilig is voor zwangere vrouwen.
• Geeft u borstvoeding? Het is niet bekend of dit medicijn in de moedermelk komt. En of het slecht voor de baby is. Vraag aan uw arts of apotheker of u dit medicijn mag gebruiken.

Werking

Chronische obstructieve longziekte (COPD)

Verschijnselen
COPD is de Engelse afkorting voor chronisch obstructieve longziekte. Bij COPD zijn de luchtwegen blijvend vernauwd en heeft u last van slijm in de luchtwegen. U moet daardoor veel hoesten en u bent vrijwel altijd benauwd. De klachten kunnen af en toe verergeren of juist verminderen. De oorzaak van COPD is meestal een beschadiging van de luchtwegen, bijvoorbeeld door roken.

Werking
Ipratropium en fenoterol heffen aanvallen van benauwdheid op doordat ze de verkramping in de luchtwegen tegengaan. De twee stoffen doen dit op een verschillende manier en vullen elkaar daardoor aan.

Behandeling
Mensen met COPD gebruiken vooral luchtwegverwijders om hun klachten te verminderen. Als gebruik van één luchtwegverwijder onvoldoende helpt, kan uw arts deze combinatie van luchtwegverwijders voorschrijven.

Effect
Dit medicijn werkt binnen vijf minuten na inhalatie. De werking houdt ongeveer zes tot acht uur aan.

Astma

Verschijnselen
Bij astma verkrampen de spieren van de luchtwegen, waardoor u kortademig wordt, moet hoesten en het benauwd krijgt. Deze benauwdheidsaanvallen ontstaan door prikkels, zoals koude lucht, rook, inspanning, emoties en stoffen waar u allergisch voor bent. Op sommige momenten bent u gevoeliger voor deze prikkels dan op andere momenten.

Oorzaak
Bij gezonde mensen veroorzaken deze prikkels geen benauwdheid, terwijl mensen met astma hier wel gevoelig voor zijn. Bij hen reageren de slijmvliezen in de luchtwegen als ze met deze prikkels in aanraking komen. Bij deze reactie trekken de luchtwegen samen, waardoor u benauwd wordt.

Werking
Ipratropium en fenoterol heffen aanvallen van benauwdheid op doordat ze de verkramping in de luchtwegen tegengaan. De twee stoffen doen dit op een verschillende manier en vullen elkaar daardoor aan.

Dit medicijn neemt de gevoeligheid voor prikkels niet weg. Daar zijn andere medicijnen voor, namelijk de luchtwegbeschermers.

Behandeling
Als gebruik van één luchtwegverwijder onvoldoende helpt, kan uw arts deze combinatie van luchtwegverwijders voorschrijven.

Effect
Dit medicijn werkt vrijwel direct na inhalatie. De werking houdt ongeveer zes tot acht uur aan.

Bijwerkingen

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Een droge mond, een geïrriteerde mond en keel, kriebelhoest en heesheid.

  Als u veel last heeft van een droge mond, kunt u de aanmaak van speeksel stimuleren met (suikervrije) kauwgom of door te zuigen op ijsblokjes. Door de droge mond ontstaan sneller gaatjes in uw gebit en ontstekingen van het slijmvlies van de mondholte. Poets en flos extra goed als u merkt dat u last blijft houden van een droge mond. Laat eventueel de tandarts vaker controleren.

• Hartkloppingen, versnelde hartslag en trillende handen.
  Heeft u hartkramp (angina pectoris) dan kan dit medicijn uw hartklachten verergeren.

  Deze klachten horen binnen enkele uren na gebruik over te gaan. Gebruikt u dit medicijn vaker per dag, dan zult u er na verloop van enkele dagen geen last meer van hebben. Heeft u er na twee weken nog altijd last van, raadpleeg dan uw arts.

  Overleg met uw arts als u hartkramp (angina pectoris) heeft.

• Hoofdpijn, misselijkheid en duizeligheid.

  Heeft u hier veel last van, raadpleeg dan uw arts.

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Maagdarmklachten, zoals diarree, verstopping en braken.

  Heeft u hier veel last van, raadpleeg dan uw arts.

• Wazig zien en zeer zelden oogpijn.

  Waarschuw uw arts bij pijnklachten.

• Zweten en smaakstoornissen.

• Spierpijn, spierkramp of spierzwakte.

• Toename van de benauwdheidsklachten direct na toedienen van het medicijn.

  In dat geval dit medicijn niet meer gebruiken en een arts raadplegen.

• Oedeem. Dit merkt u vooral aan opgezwollen enkels en voeten.

  Neem contact op met uw arts als u dit merkt.

• Psychische klachten, zoals nervositeit, angst, rusteloosheid of hallucinaties. Ook kunnen tijdelijke gedragsveranderingen en slaapstoornissen ontstaan. Kinderen kunnen hyperactief of prikkelbaar worden.

  Mochten u of uw kind veel last hebben van deze bijwerkingen, vraag dan uw arts om advies.

• Hartritmestoornissen. U kunt last krijgen van plotselinge duizelingen of kortdurend buiten bewustzijn raken. Dit is vooral van belang voor mensen met een bepaalde hartritmestoornis, namelijk het aangeboren verlengde QT-interval.

  Gebruik dit medicijn NIET als u deze hartritmestoornis heeft. Overleg met uw arts. Mogelijk kunt u overstappen op een ander medicijn.

• Hartaandoeningen, zoals meer kans op een hartaanval. De kans hierop is groter bij mensen die al eerder een hartaanval hebben gehad. Waarschuw uw arts, als u plotseling pijn op de borst krijgt.

• Overgevoeligheid voor dit medicijn. U merkt dit aan galbulten of jeuk.

  In zeer zeldzame gevallen kunt u last krijgen van gezwollen oogleden, lippen of gezicht of ernstige benauwdheid. Waarschuw dan direct een arts of ga naar de Eerste-Hulpdienst. Als u overgevoelig bent voor dit medicijn, geef dit dan door aan de apotheker. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn niet opnieuw krijgt.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Gebruik

Hoe?

• Goed inhaleren is lastig en vergt veel oefening. Alleen als u goed inhaleert komt de werkzame stof diep genoeg in uw longen om te werken.
• De apotheekmedewerker zal u uitleggen hoe het apparaat werkt en het inhaleren een keer voordoen. Daarna kunt u een keer oefenen en kan de apotheekmedewerker nagaan of u alle handelingen goed uitvoert.
• Voor elke verstuiving moet u het spuitbusje stevig schudden, zodat de inhoud zich goed verdeelt. Alleen dan komt elke keer de juiste dosis van ipratropium en fenoterol vrij.
• Spoel na gebruik uw mond. U voorkomt hiermee gaatjes (tandcariës).
• Laat regelmatig, bijvoorbeeld elk jaar, controleren of u nog op de juiste manier inhaleert. Lukt het u niet om goed te inhaleren? Er zijn verschillende typen inhalatieapparaatjes. Mogelijk is een ander type apparaat geschikter voor u. Vraag uw arts of apotheker om advies.
• Een inhalatiespray wordt meestal gecombineerd met een voorzetkamer. Dit is een grote buis, waar u de inhalatiespray inspuit. U kunt dan rustig meermalen via de buis inademen.
• Controleer regelmatig of de kleppen van de voorzetkamer nog goed werken. Hoe u dat moet doen, staat beschreven in de bijgeleverde gebruiksaanwijzing. Als de kleppen niet meer goed werken, kunt u in de apotheek een nieuwe voorzetkamer krijgen.
• Vindt u het lastig om de voorzetkamer mee te nemen naar uw werk of een andere plek? Vraag dan uw arts twee apparaten voor te schrijven. U kunt ze dan op beide plekken achterlaten.

Wanneer?
Als u dit medicijn gebruikt bij een benauwdheidsaanval: inhaleer zodra u de aanval voelt opkomen.

Als u dit medicijn gebruikt om benauwdheidsaanvallen te voorkomen: verdeel de inhalaties zo goed mogelijk over de dag, dan heeft u er het meest profijt van. Dus met een tussenpoos van zes tot acht uur.

Hoe lang?
Gebruik dit medicijn zolang u last heeft van benauwdheid. Neem contact op met uw arts of apotheker als dit medicijn niet of onvoldoende helpt.

Vergeten

Moet u de inhalaties gebruiken om benauwdheidsaanvallen te voorkomen en heeft u het een keer vergeten? Dan kunt u de inhalatie alsnog nemen. Neem de volgende inhalatie minimaal 4 uur later.

Verboden

autorijden?
Bij een aantal mensen komt de eerste dagen van gebruik duizeligheid of wazig zien voor. Na enkele dagen is dat meestal weer over. Neem geen deel aan het verkeer als u last heeft van deze bijwerkingen.

alcohol drinken en alles eten?
U mag eten en drinken zoals u normaal doet.

Wisselwerking

Dit medicijn heeft wisselwerkingen met andere medicijnen.
In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen, dus niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje 'samenstelling'.

De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreden, zijn de volgende.

Sommige bètablokkers. Bètablokkers worden gebruikt bij hart- en vaatziekten, migraine, schildklierziekten en examenvrees. Ook sommige oogdruppels die bij glaucoom (verhoogde oogboldruk) worden gebruikt bevatten bètablokkers. Bètablokkers kunnen het effect van fenoterol tegengaan. Hierdoor kunt u meer last van benauwdheid krijgen. Als u merkt dat u benauwder bent, neem dan contact op met uw arts.

• Gebruikt u een bètablokker? Neem contact op met uw arts als u deze combinatie voorgeschreven krijgt. Mogelijk is een ander medicijn beter geschikt voor u.
  De bètablokkers waarbij de wisselwerking optreedt zijn: carvedilol, labetalol, oxprenolol, propranolol en sotalol.

Twijfelt u eraan of een van de bovenstaande wisselwerkingen voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.

Zwangerschap

Zwangerschap
Over het gebruik van dit medicijn tijdens de zwangerschap is nog te weinig bekend. Daarom is niet zeker of dit medicijn altijd veilig is voor zwangere vrouwen en hun kind. Meld het aan uw arts en apotheker als u zwanger bent, of binnenkort wilt worden. Misschien kan uw arts een ander medicijn voorschrijven. Een medicijn waarvan wel bekend is dat u het veilig kunt gebruiken.

Borstvoeding
U kunt dit medicijn veilig gebruiken als u borstvoeding geeft. Dit medicijn komt vanuit uw longen in zeer kleine hoeveelheden in uw bloed. Hierdoor kan er maar weinig in de moedermelk komen.

Stoppen

U kunt op elk moment in één keer met het gebruik van dit medicijn stoppen.

Handelsinformatie

Ja, u heeft een recept nodig.

Ipratropium is sinds 1974 internationaal op de markt en fenoterol sinds 1971. Deze combinatie is op recept verkrijgbaar onder de merknaam Berodual in inhalatiespray (dosisaerosol).

Disclaimer

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.