Introductie

Chloorhexidine is een ontsmettend middel.

Het wordt gebruikt bij huidinfecties en om infecties te voorkomen. Het wordt ook gebruikt om steeds terugkerende infecties, zoals steenpuisten, te voorkomen.

Highlight

• Chloorhexidine is een ontsmettend middel. Het maakt schoon. Het remt de groei van bacteriën en schimmels.
• Bij wonden, zoals schaafwonden of snijwonden, als deze geïnfecteerd zijn of als er kans is op infectie. Ook om voorwerpen te ontsmetten of om de huid te ontsmetten voor een kleine ingreep.
  En om te voorkomen dat steenpuisten steeds terugkomen.
• Crème of oplossing: maak de wond eerst schoon met lauw water. Dep de huid droog. Een schaafwond eerst even aan de lucht laten drogen. Breng daarna chloorhexidine aan.
• Laat chloorhexidine niet in de ogen, mond of neus komen. Dit veroorzaakt irritatie.
• Heeft u een huidinfectie? Voorkom dat de infectie zich uitbreidt naar andere delen van het lichaam of dat u andere mensen besmet.
  Krab daarom niet aan de plekken. Plak de aangedane huid eventueel af met pleister of verband. Gebruik ook een eigen handdoek.
• Sommige oplossingen zijn brandbaar. Blijf daarom uit de buurt van open vuur zoals een sigaret.
• U kunt last krijgen van lichte irritatie van de huid. Vooral als u het langer dan een paar weken gebruikt of op gevoelige lichaamsdelen. Dit trekt vanzelf weg. Blijft u last houden? Raadpleeg dan uw arts.
• Wilt u borstvoeding geven? En gebruikt u chloorhexidine op of rond uw tepels? Smeer het dan direct ná de borstvoeding op uw tepel. Was het vóór de volgende voeding weer van uw tepel af. Zo krijgt uw baby geen chloorhexidine in de mond.

Werking

Huidinfectie

Verschijnselen
Bij een huidinfectie dringen  bacteriën de huid binnen en veroorzaken een ontsteking. Het kan ontstaan bij beschadiging van de huid, zoals bij eczeem, doorligwonden, snijwonden en scheerwondjes.

Een huidinfectie kunt u merken aan roodheid, pijn of jeuk, zwelling of het ontstaan van pus.

Werking
Chloorhexidine bestrijdt verschillende soorten bacteriën en sommige soorten schimmels. Het maakt de celwand van deze bacteriën en schimmels kapot waardoor ze afsterven.

Gebruik
Bij licht geïnfecteerde schaaf- of snijwonden kunt u chloorhexidine gebruiken om de huid te ontsmetten. Het lichaam ruimt dan zelf de bacterie op.

Ook kunt u chloorhexidine gebruiken om te voorkomen dat er een infectie ontstaat. Bijvoorbeeld op de huid voor een lichte ingreep of onderzoek of op de huid en slijmvliezen van de vagina na de geboorte.

De oplossing met chloorhexidine wordt ook toegepast op bepaalde voorwerpen die ontsmet moeten worden. Raadpleeg daarvoor de instructie op de verpakking of uw apotheek.

Wondjes

Bij een oppervlakkige schaafwond of snijwond is het belangrijk dat de wond niet geïnfecteerd raakt. Ontsmet de wond daarom met bijvoorbeeld chloorhexidine.

Dek de wond daarna af met een gaasje of pleister. Een schaafwond eerst even aan de lucht laten drogen.

Werking
Chloorhexidine bestrijdt verschillende soorten bacteriën en sommige soorten schimmels. Het maakt de celwand van deze bacteriën en schimmels kapot waardoor ze afsterven.

Steenpuist

Een steenpuist kan ontstaan als een haarzakje ontstoken raakt met een bacterie. Het pus in het haarzakje hoopt zich op en zorgt voor een pijnlijke puist.
Na enkele dagen tot twee weken breekt de puist door, waardoor het pus kan wegvloeien.

Behandeling
Ga met een steenpuist in het gezicht altijd naar uw arts.

Desinfecteer een (doorgebroken) steenpuist en de huid er omheen met chloorhexidine. U voorkomt zo dat de bacterie zich verspreidt en er nieuwe steenpuisten ontstaan.

Heeft u vaak een steenpuist of komt hij steeds terug? U kunt dit proberen te voorkomen door de huid 2 tot 3 keer per week te wassen met zeep met chloorhexidine.

Bijwerkingen

Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

• Na enkele weken gebruik kunt u lichte irritatie van de huid door één van de bestanddelen krijgen. U merkt dit aan roodheid, jeuk of een droge huid.

  Dit komt vooral voor in huidplooien, op slijmvliezen en op andere gevoelige huiddelen. Dit gaat vanzelf over.

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Overgevoeligheid voor dit medicijn. Dit merkt u aan jeuk, rode huid, blaren en huiduitslag, zoals eczeem.

  Raadpleeg uw arts bij deze klachten. Overgevoeligheid kan eerder ontstaan na blootstelling door UV-licht (zon, zonnebank, UV-lamp). Vermijd in dat geval fel zonlicht. Na gebruik op een beschadigde huid kan een zeer zeldzame ernstige overgevoeligheid ontstaan. Dit merkt u door duizeligheid, benauwdheid en flauwvallen. Blijkt u overgevoelig, geef dat dan aan de apotheker door. Het apotheekteam kan er op letten dat u dit medicijn niet opnieuw krijgt.

• Beschadiging van het hoornvlies en minder goed kunnen zien

Soms,

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Gebruik

Kijk voor de juiste dosering in de bijsluiter of op het etiket van de apotheek.

Hoe?

Crème of oplossing

• Maak de huid eerst schoon door te spoelen met lauw water. Eventueel kunt u een desinfecterende zeep of een pH-neutrale wasemulsie gebruiken. Gebruik liever geen gewone zeep, dit kan de huid irriteren en de aandoening verergeren.
• Dep de huid daarna droog.
• Korstjes kunt u verwijderen door ze te weken in baby-olie of met een oplossing van 1 theelepel keukenzout op 1 glas water, die u steeds vers aanmaakt.
• Breng daarna de crème of oplossing aan:
  • Crème: breng de crème dun aan. Eventueel kunt u de ingesmeerde plek afdekken met een steriel verband of een pleister.
  • Oplossing: breng de oplossing met een gaasje aan op het wondje en de huid er omheen. Eventueel kunt u de ingesmeerde plek afdekken met een steriel verband of een pleister. Sommige oplossingen zijn brandbaar. Blijf daarom uit de buurt van open vuur zoals een sigaret.
• Gebruik oplossingen met alcohol of isopropanol alleen op een intacte huid, dus niet op open plekken en wondjes. Oplossingen met alcohol of isopropanol prikken op open wondjes. Of deze stoffen in de oplossing zitten, kunt u vinden in de bijsluiter.
• Sommige oplossingen worden gebruikt om de huid te ontsmetten bij een operatie. Ook gebruiken artsen en verplegers de oplossing om hun handen te ontsmetten. 
• Vermijd contact met de ogen en laat het medicijn niet in de mond of neus komen, want dit kan irritatie geven. Als het toch in de ogen komt, spoel de ogen dan direct uit met water.
• Let op: dit medicijn kan vlekken maken in kleding of linnengoed. Deze zijn moeilijk uitwasbaar.
• Probeer bij een huidinfectie te voorkomen dat anderen besmet raken en dat de aandoening zich verder over het lichaam verspreidt door de volgende maatregelen.
• Krab niet aan de plekken. Knip de nagels kort en plak de aangedane huid eventueel af. Maak steeds goed schoon onder de nagels.
• Maak gebruik van een eigen handdoek.

Vloeibare zeepoplossing
Dit wordt meestal gebruikt om de huid te ontsmetten voorafgaand aan een operatie of ingreep. Ook gebruiken artsen en verplegers de zeep om hun handen te ontsmetten. Het wordt ook gebruikt om steeds terugkerende infecties, zoals steenpuisten, te voorkomen.

• Breng de zeepoplossing aan op een vochtige huid. Wrijf meerdere minuten in. Er zal schuim ontstaan. Spoel af en maak eventueel droog met een steriel gaasje.
• Vermijd contact met de ogen en laat het medicijn niet in de mond of neus komen, want dit kan irritatie geven. Als het toch in de ogen komt, spoel de ogen dan direct uit met water.
• Let op: dit medicijn kan vlekken maken in kleding of linnengoed. Deze zijn moeilijk uitwasbaar.

Wanneer?
Verdeel de behandelingen zo goed mogelijk over de dag. Dan heeft het medicijn een constant effect. Het hangt van de sterkte van het preparaat af hoe lang het werkt. De sterkere preparaten (0,5% chloorhexidine of meer) werken ongeveer zes uur. Deze producten kunt u om de zes uur toepassen.

Hoe lang?
U kunt dit medicijn toepassen zo lang u wilt. Bacteriën worden meestal niet ongevoelig voor dit medicijn, ook al gebruikt u het langdurig.

Als de aandoening zich uitbreidt, moet u contact opnemen met de arts.

Vergeten

Als u vergeten bent het medicijn aan te brengen, doe dat dan alsnog, tenzij het alweer bijna tijd is voor de volgende behandeling. Het heeft geen zin een dubbele hoeveelheid aan te brengen. Eventueel kunt u uw schema iets verschuiven, maar zorg daarbij voor een gelijkmatige verdeling over de dag.

Verboden

autorijden, alcohol drinken en alles eten?
Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.

Wisselwerking

U kunt dit medicijn veilig gebruiken in combinatie met andere medicijnen.

Zwangerschap

U kunt dit medicijn veilig gebruiken. Het wordt al jarenlang gebruikt door zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven, zonder nadelige gevolgen voor het kind.

Als u het op of rond de tepels gebruikt, breng het dan direct na de voeding aan en was het voor de volgende voeding weer af, zodat de baby het niet in de mond krijgt.

Stoppen

Als u het medicijn gebruikt om een geïnfecteerd wondje te behandelen, kunt u beter niet zo maar stoppen. De kans bestaat dat niet alle bacteriën verdwenen zijn en dat de besmetting blijft bestaan of terugkeert. Verbetert het wondje zichtbaar, dan kunt zonder meer stoppen.

Handelsinformatie

U heeft voor chloorhexidine voor op de huid geen recept nodig.

Chloorhexidine is sinds 1954 inernationaal op de markt. Chloorhexidine voor op de huid is te krijgen onder de merknaam Hibiscrub en als het merkloze chloorhexidine FNA en chloorhexidinetinctuur. Het is verkrijgbaar in mondspoeling, mondgel, oogdruppels, crème, zeep en oplossing. Deze tekst gaat alleen over chloorhexidine voor op de huid. 

Chloorhexidine wordt ook gebruikt in combinatie met de ontsmettende stof cetrimide, onder de merknaam Hibicet. 

Het wordt ook gebruikt in combinatie met de ontsmettende stof isopropanol, onder de merknamen Chloraprep, Chloraprep getint en Medicanol. 

Disclaimer

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.