Introductie

Teriflunomide onderdrukt afweerreacties van het lichaam. Het remt de ontsteking en beschadiging van de beschermende laag rond de zenuwen.

Artsen schrijven het voor bij Multiple Sclerose (MS).

Highlight

• Teriflunomide onderdrukt de lichaamsafweer en remt ontstekingen.
• Bij multiple sclerose (MS). Bij deze ziekte valt de lichaamsafweer de eigen zenuwcellen aan, waardoor deze ontstoken raken.
• Het kan enkele maanden duren voordat uw klachten minder worden.
• Neem in met een half glas water. Heeft u last van misselijkheid? Neem het dan in tijdens de maaltijd of met wat voedsel.
• Andere bijwerkingen zijn: braken, diarree en haaruitval, angstig gevoel, tintelingen of een doof gevoel in uw handen of voeten.
• Ook heeft u meer kans op infecties. Meld het bij uw arts als u keelpijn of griep heeft of als u een koortslip, gordelroos of een schimmelinfectie krijgt.
• Neem bij koorts (meer dan 38 graden Celsius) altijd contact op met uw arts.
• Let op! Niet gebruiken als u zwanger bent. Dit medicijn kan slecht zijn voor de baby in uw buik. Gebruik goede anticonceptie als u met dit medicijn begint, tot en met 2 jaar na stoppen.
• Let op! Geen geen borstvoeding als u dit medicijn gebruikt. Het is niet bekend of dit medicijn in de moedermelk komt. Overleg met uw arts.

Werking

Multiple Sclerose (MS)

Bij multiple sclerose (MS) valt het eigen afweersysteem de beschermende laag rond de zenuwen in hersenen en ruggenmerg aan. Hierdoor ontstaan ontstekingen en littekens in deze beschermende laag en werken sommige zenuwen minder goed of niet meer.

Verschijnselen
De klachten van MS zijn afhankelijk van de zenuwen die zijn aangedaan. Vaak begint MS met vermoeidheid en minder goed zien met één oog. Soms zijn er ook spierkrampen en gevoelstoornissen, zoals tintelingen. De klachten kunnen in aanvallen optreden (schubs), maar ook continu aanwezig zijn.

Behandeling
MS wordt behandeld door een neuroloog. Daarbij probeert de neuroloog nieuwe schubs te voorkomen en ervoor te zorgen dat u uw dagelijkse activiteiten kunt blijven doen.

De ontsteking behandelt de neuroloog met afweeronderdrukkers, zoals een bijnierschorshormoon. Dit moet nieuwe schubs voorkomen. Als een bijnierschorshormoon niet voldoende helpt, kan de arts een andere afweeronderdrukker voorschrijven, zoals teriflunomide.

Werking
Teriflunomide remt de afweer van het lichaam tegen de eigen zenuwcellen. Hierdoor helpt teriflunomide de zenuwen te beschermen tegen MS. Teriflunomide geneest MS niet, maar het kan wel het aantal schubs verminderen en de voortgang van de ziekte vertragen.

U merkt het effect meestal na een aantal maanden. U zult dan minder vaak een schub hebben.

Bijwerkingen

Behalve het gewenste effect kan dit medicijn bijwerkingen geven.
Als u stopt met dit medicijn zullen bijwerkingen nog enige tijd aanhouden. Het duurt namelijk meerdere weken voordat het medicijn weg is uit het lichaam. In het geval van ernstige bijwerkingen is er wel een methode om het sneller kwijt te raken: een zogenaamde 'wash-out'-procedure. Zie hiervoor “Kan ik zomaar met dit medicijn stoppen?”

De belangrijkste bijwerkingen zijn de volgende.

• Tijdens zwangerschap en borstvoeding mag u dit medicijn niet gebruiken. Teriflunomide is schadelijk voor de baby. Ook als u probeert zwanger te worden, mag u dit medicijn niet gebruiken.
  Vrouwen moeten daarom voor, tijdens en tot 2 jaar na stoppen met het gebruik van teriflunomide goede anticonceptie gebruiken. Eventueel kan de arts deze wachttijd korten maken met de 'wash-out'-procedure. Overleg hierover met uw huisarts. Zie hiervoor “Kan ik zomaar met dit medicijn stoppen?"

Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

• Maagdarmklachten, zoals misselijkheid, diarree, en zelden braken, buikpijn, minder eetlust, darmontsteking en gewichtsverlies.

  Als u last van misselijkheid heeft, kan het helpen de tablet met wat voedsel in te nemen.
  Heeft u vaak last van ernstige diarree en buikpijn, krampen en soms koorts? Neem dan direct contact op met uw arts.

• Hoofdpijn

• Haaruitval. Soms ook een andere structuur van het haar.

  In de meeste gevallen groeit het haar weer terug als u gewend bent geraakt aan het medicijn.

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Acne (puistjes).

• Pijn, zoals spierpijn of gewrichtspijn.

• Tintelingen of doof gevoel in handen, armen of voeten. Ouderen en mensen met diabetes zijn hier extra gevoelig voor.

  Raadpleeg bij deze klachten uw arts.

• Hoge bloeddruk of hartkloppingen. Bij mensen die al een hoge bloeddruk hebben, kan deze nog verder stijgen.

  Uw arts zal uw bloeddruk daarom regelmatig controleren.

• Angstig gevoel.

• Plasklachten: vaak kleine beetjes plassen.

• Bij vrouwen: hevige menstruaties.

• Meer kans op infecties, bijvoorbeeld van de luchtwegen, zoals verkoudheid, bronchitis, griep of longontsteking. Maar ook blaasontsteking, huidinfecties en infecties in de mond of aan het gebit.
  Raadpleeg altijd direct uw arts bij koorts of verschijnselen van een infectie.

  Dit komt omdat de lichaamseigen afweer is verminderd. Uw arts zal uw bloed daarom regelmatig laten controleren.
  Zeer zelden ontstaat een ernstige infectie in het bloed (sepsis). Waarschuw uw arts bij koorts, een snelle ademhaling, een snelle hartslag, hoofdpijn, droge mond, buikpijn, sufheid en benauwdheid.

• Bloedarmoede, door te weinig rode bloedcellen. U merkt het tekort aan extreme vermoeidheid.

  Uw arts zal uw bloed daarom regelmatig laten controleren.

• Huiduitslag, jeuk, galbulten.
  Mensen die last hebben van atopisch eczeem (eczeem door een gevoelige huid) kunnen meer klachten krijgen. De klachten zijn meestal niet zo erg dat u met de behandeling moet stoppen.
  Heeft u de huidziekte psoriasis? Uw klachten kunnen verergeren.

  Meestal is dit een onschuldige bijwerking die verdwijnt als u stopt met het medicijn.
  Er kan ook sprake zijn van ernstige overgevoeligheid (zie 'Ernstige overgevoeligheid'). Overleg daarom bij huiduitslag of galbulten altijd met uw arts.

• Ontsteking van de alvleesklier. U kunt dit merken aan buikpijn, maagklachten, vette diaree, gele kleur van uw huid en ogen en veel gewicht verliezen. U kunt ook last krijgen van pijn die uitstraalt naar de rug. Heeft u een van deze bijwerkingen? Waarschuw dan direct uw arts.

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Pijnlijke blaren of zweren in de mond door ontsteking van slijmvliezen.

  Waarschuw dan direct uw arts. Soms is het nodig de behandeling dan te stoppen.

• Meer kans op infecties.

  Neem contact op met uw arts bij: extreme vermoeidheid, onverklaarbare koorts of keelpijn, blaasjes in de mond of keel, verkoudheid, griep, steenpuisten of andere huidinfecties.
  In ernstige gevallen kunt u bloedvergiftiging krijgen. Bij bloedvergiftiging bent u erg ziek. U kunt last hebben van hoge koorts, of juist een heel lage temperatuur, snel ademen, snelle hartslag, in de war zijn, suf zijn en minder kleur in uw gezicht. Dit is erg gevaarlijk. Waarschuw direct een arts.

• Psoriasis

• Snel blauwe plekken of bloedneuzen, door te weinig bloedplaatjes in uw bloed.

  Waarschuw bij deze verschijnselen uw arts.

• Verminderde werking van de lever, leverontsteking. Merkt u een gele verkleuring van de huid en het oogwit (geelzucht), donkere urine of bleke ontlasting, waarschuw dan direct een arts.

  Meestal merkt u dat niet, maar wordt het in een bloedonderzoek gezien. Uw arts zal de werking van uw lever regelmatig controleren.

• Overgevoeligheid voor dit medicijn. U merkt dit aan huiduitslag, galbulten of jeuk. Raadpleeg dan uw arts. Een ernstige overgevoeligheid is te merken aan flauwvallen of een zwelling van het gezicht, lippen, mond, tong of keel. U kunt hierbij erg benauwd worden. In zeer zeldzame gevallen ontstaat er een ernstige huidaandoening met blaren op de huid.

  Waarschuw in al deze gevallen direct een arts of ga naar de Eerste-hulpdienst. Bent u overgevoelig voor dit medicijn? Dan mag u het niet meer gebruiken. Geef dit daarom aan de apotheker door. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn niet opnieuw krijgt.

• Een ernstige longziekte. Heeft u het opeens benauwd en heeft u koorts? Bel dan meteen de arts.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Gebruik

Kijk voor de juiste dosering altijd op het etiket van de apotheek.

Hoe?
De tablet innemen met een half glas water. Heeft u last van misselijkheid? Neem de tablet dan met wat voedsel. Mogelijk heeft u er zo minder last van.

Hoelang?
Het kan een aantal maanden duren voordat u de werking van teriflunomide merkt. Als dit medicijn bij u werkt, kunt u het een aantal jaren blijven gebruiken.

Wanneer? 
U mag het medicijn innemen op elk moment van de dag. Het beste kunt u een vast tijdstip kiezen, bijvoorbeeld 's ochtends. Dan vergeet u minder snel een dosis.

Vergeten

Het is belangrijk dit medicijn consequent in te nemen. Mocht u toch een dosis vergeten, neem deze dan zo snel mogelijk in. Maar slik geen dubbele dosis.

• Duurt het nog meer dan 8 uur voor u de volgende dosis normaal inneemt? Neem de vergeten dosis dan alsnog in. Neem de volgende dosis op het gebruikelijke moment in.
• Duurt het nog minder dan 8 uur voor u de volgende dosis normaal inneemt? Sla dan de gemiste dosis over. Neem de volgende dosis op het gebruikelijke moment in.

Verboden

autorijden?
Meestal heeft dit medicijn geen effect op de rijvaardigheid. Autorijden is dan geen probleem.
Let op: ook MS kan een reden zijn dat u niet mag autorijden. Overleg met uw arts of dat bij u het geval is. Wilt u meer informatie over autorijden bij bepaalde aandoeningen? Kijk dan op de website van het CBR.

Voor meer algemene informatie kunt u het thema 'Medicijnen in het verkeer' lezen. In dit thema leest u bijvoorbeeld wat de wet zegt over medicijnen in het verkeer. Ook vindt u adviezen waarmee u rekening moet houden als u wel (weer) mag autorijden.

alcohol drinken en alles eten?
Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.

Wisselwerking

Dit medicijn heeft wisselwerkingen met andere medicijnen. In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen, dus niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje 'samenstelling'.
De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreden, zijn de volgende.

• Vaccins. Overleg met uw arts als u gevaccineerd gaat worden. Bepaalde vaccins mag u niet gebruiken. Teriflunomide vermindert de werkzaamheid van deze vaccins en verhoogt de kans op bijwerkingen ervan. Dit betreft onder andere bof-mazelen-rodehondvaccin (BMR), gelekoortsvaccin, rotavirusvaccin en BCG-vaccin.
  Bij andere vaccins moet u soms een extra vaccinatie krijgen of moet uw bloed onderzocht om te kijken of het vaccin goed heeft gewerkt. Dit betreft onder andere influenzavaccin, tetanusvaccin en vaccin tegen baarmoederhalskanker.
• Colestyramine, een galzuurbindend hars en actieve kool. Gebruik deze medicijnen niet tijdens de behandeling met teriflunomide, omdat hierdoor de werkzaamheid van teriflunomide achteruitgaat. Van deze wisselwerking wordt juist gebruik gemaakt, als men snel de hoeveelheid teriflunomide in het lichaam wil verlagen ('wash-out'-procedure).
• Rosuvastatine, een medicijn gebruikt bij een te hoog cholesterol. De hoeveelheid rosuvastatine in het bloed neemt toe. Hierdoor heeft u meer kans op bijwerkingen op de spieren. Raadpleeg uw arts of apotheker bij onverklaarbare hevige spierpijn of spierzwakte.
• Rifampicine, een medicijn tegen tuberculose en hersenvliesontsteking (meningitis). Rifampicine vermindert de werking van teriflunomide. Als u beide medicijnen toch moet gebruiken, zal de arts de werking van teriflunomide controleren en eventueel de dosering hiervan aanpassen. Als u stopt met rifampicine kan het effect op teriflunomide nog enkele weken voortduren.
• De antistollingsmiddelen acenocoumarol en fenprocoumon. Teriflunomide kan de werking van acenocoumarol en fenprocoumon versterken. Vertel de trombosedienst dat u teriflunomide gebruikt of heeft gebruikt.

Twijfelt u eraan of een van de bovenstaande wisselwerkingen voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.

Zwangerschap

Zwangerschap
U mag dit medicijn NIET gebruiken als u zwanger bent of als u binnen 2 jaar zwanger wilt worden. Het is namelijk schadelijk voor de baby.

Voor u dit medicijn gaat gebruiken moet u zeker weten dat u niet zwanger bent. Vervolgens moet u tijdens het gebruik en tot en met 2 jaar na stoppen betrouwbare anticonceptie gebruiken, bijvoorbeeld de pil.
Deze periode kan korter worden gemaakt met een 'wash-out'-procedure (zie onder Kan ik zomaar met dit medicijn stoppen?). Hierbij moet u andere medicijnen gebruiken die ervoor zorgen dat de teriflunomide uw lichaam sneller verlaat.
Overleg met uw arts als u dit medicijn gebruikt en u denkt erover om zwanger te worden.

Borstvoeding
Wilt u borstvoeding geven, overleg dan met uw arts. U kunt dit medicijn beter NIET gebruiken als u borstvoeding geeft. Het is niet bekend of dit medicijn in de moedermelk komt en of het slecht is voor de baby. Misschien kan de arts u (tijdelijk) een ander medicijn voorschrijven. Een medicijn waarvan wel bekend is dat u het veilig kunt gebruiken. Of u kunt kunstvoeding geven.

Stoppen

Wilt u stoppen met dit medicijn? Overleg dan eerst uw arts.
Als u stopt kunnen de klachten van MS terugkomen.

Stoppen vanwege kinderwens
Indien u stopt vanwege kinderwens, moet u er rekening mee houden dat het 2 jaar kan duren voor het medicijn weg is uit uw lichaam. De arts kan controleren in het bloed hoeveel er nog aanwezig is. De wachttijd kan korter worden gemaakt met een 'wash-out'-procedure (zie hieronder).

Stoppen vanwege bijwerkingen
Als u wilt stoppen vanwege een bijwerking, moet u er rekening mee houden dat het medicijn nog langdurig achterblijft in het lichaam. Bij ernstige bijwerkingen kan er een 'wash-out'-procedure worden toegepast, waardoor het medicijn het lichaam sneller verlaat.

'Wash-out'-procedure
De absorberende middelen colestyramine (Questran) of actieve kool (Norit poeder) verwijderen teriflunomide sneller uit het lichaam. Deze medicijnen binden zich namelijk aan terilunomide en voeren het sneller af.

Meestal moet u deze absorberende middelen minstens 11 dagen gebruiken om ervoor te zorgen dat de hoeveelheid teriflunomide in het lichaam voldoende is gedaald. Uw arts kan dit controleren door geregeld de hoeveelheid in het bloed te meten.

Handelsinformatie

Teriflunomide is sinds 2012 internationaal op de markt. Het is op recept verkrijgbaar in tabletten onder de merknaam Aubagio en als het merkloze Teriflunomide.

Disclaimer

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.