Introductie

Atropine ontspant de spieren van de iris en verwijdt zo de pupil. Het verhindert ook de werking van de oogspieren die nodig zijn om scherp te zien.

Artsen schrijven atropine in het oog voor bij ontstoken ogen en bij oogonderzoek.

Instructiefilmpje

Film 1 - Oogdruppels en oogzalf

Highlight

• Atropine ontspant de spieren van de iris en de oogspieren die nodig zijn om scherp te zien.
• Bij oogontsteking en bij oogonderzoek.
• De werking begint na 30 minuten. Het effect neemt na 1 tot 2 weken af. 
• Oogontsteking: verdeel het druppelen zo goed mogelijk over de dag.
• Oogonderzoek: u krijgt de oogdruppel 2 tot 3 dagen voor het oogonderzoek.
• Oogdruppelen is niet makkelijk. Laat een apotheekmedewerker dit voordoen. Of bekijk het instructiefilmpje op deze website.
• Draagt u contactlenzen? Doe ze uit voor u dit medicijn gaat gebruiken. Vraag bij uw apotheek na hoe lang u ze daarna uit moet laten.
• Direct na het druppelen kunt u last krijgen van prikkelend of branderig gevoel. Dit is normaal en verdwijnt meestal vanzelf. Gaan deze klachten niet over? Raadpleeg dan uw arts.
• Verder kunt u last krijgen van wazig zien, grote pupillen en gevoelig zijn voor fel licht. Daardoor ziet u minder goed. Heeft u hier last van? Rijd dan geen auto.
• U mag dit medicijn gebruiken als u zwanger bent of zwanger wilt worden.
• Geeft u borstvoeding? Of wilt u borstvoeding geven? Dit medicijn kan in de moedermelk komen. Vraag aan uw arts of apotheker of u dit medicijn mag gebruiken.

Werking

Ontstoken ogen door andere oorzaken

Verschillende onderdelen van het oog kunnen ontstoken raken, zoals onder het hoornvlies (het doorzichtige deel voor de pupil en iris) en de iris zelf (het gekleurde deel van het oog). De verschijnselen van een oogontsteking zijn roodheid, zwelling, pijn, jeuk en wazig zien.

Oogontstekingen hebben verschillende oorzaken, zoals een allergische reactie, irritatie of een infectie, maar kunnen ook ontstaan als gevolg van andere ziektes, zoals de ziekte van Besnier Boeck en de ziekte van Bechterew.
Een langdurige oogontsteking kan vergroeiingen en verklevingen in het oog veroorzaken. Hierdoor kan het gezichtsvermogen achteruit gaan.
 
Behandeling
Wanneer u contactlenzen draagt, kunt u deze beter uitlaten zolang u klachten heeft.
 
Een ontsteking van de iris wordt meestal behandeld met ontstekings­remmende oogdruppels.

Bovendien kan de arts atropine-oogdruppels voorschrijven. Deze druppels ontspannen de spieren van de iris. De iris komt daardoor tot rust en kan beter genezen. Bovendien voorkomt u zo dat er vergroeiingen en verklevingen in het oog ontstaan.

Effect
Het effect begint na ongeveer een half uur. De werkingsduur van één  druppel is een tot twee weken en neemt gedurende die tijd langzaam af.

Oogonderzoek

Atropine-oogdruppels worden gebruikt om de iris in het oog te ontspannen. Hierdoor kan de oogarts bepaalde metingen uitvoeren en het oog makkelijker onderzoeken of opereren. Meestal gebruiken artsen hier echter druppels voor die minder lang doorwerken.

Soms schrijven artsen deze druppels voor om het oog na een operatie rust te geven.

De werkingsduur van één druppel is een tot twee weken en neemt gedurende die tijd langzaam af.

Bijwerkingen

Regelmatig (bij meer dan 30 op de 100 mensen)

• Grote pupillen

  Dit is een logisch gevolg van de werking van deze druppels. Ze verslappen de spieren van de iris (het gekleurde deel van het oog).

• Gevoeligheid voor fel licht, doordat de pupillen groot zijn en dus meer licht doorlaten.

  Draag een zonnebril zolang u hier last van houdt. Als de pupillen weer op licht reageren heeft u hier geen last meer van.

• Onscherp zien

  Dit kan hinderlijk zijn bij dagelijkse bezigheden zoals lezen, schrijven, televisie kijken en autorijden.

Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

• Prikkelend of brandend gevoel direct na het indruppelen

  Dit gaat na enkele minuten vanzelf over.

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Overgevoeligheid voor atropine of het conserveermiddel in de druppels. Dit merkt u aan jeuk, roodheid, zwelling van het oog of huiduitslag.

  Raadpleeg bij deze verschijnselen uw arts. Geef aan de apotheek door dat u overgevoelig bent voor dit middel. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u het middel niet opnieuw krijgt.

• Plotselinge hevige pijn in het oog door een toename van de oogboldruk. Neem onmiddellijk contact op met een arts bij plotselinge hevige oogpijn, een rood oog en het zien van kringen rondom lichtpunten.

• Als u het syndroom van Sjögren heeft, een aandoening waarbij de slijmvliezen van onder andere ogen en mond droger zijn dan normaal: u kunt meer klachten krijgen.

  Dit middel vermindert de aanmaak van traanvocht en speeksel. Neem contact op met uw arts als u meer last heeft van oogirritatie of een droge mond. Mogelijk is een ander medicijn geschikter voor u.

De volgende bijwerkingen ontstaan als het medicijn via uw ogen in uw bloed komt. U kunt dit proberen te voorkomen door na het druppelen de traankanaaltjes in de ooghoek een paar minuten dicht te drukken. Zie hiervoor rubriek ´Hoe moet ik dit middel gebruiken?´

Neem contact op met uw arts als u last heeft van een of meer van deze bijwerkingen.

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Hoofdpijn

• Blozen

• Droge mond

• Hartkloppingen

• Moeilijk plassen

• Duizeligheid

• Verwardheid

• Koorts

Vergiftiging

• Zorg dat u het druppelflesje buiten bereik van kleine kinderen houdt. Als een kind slechts een of enkele druppels binnenkrijgt, kan het al vergiftigingsverschijnselen krijgen.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Gebruik

Kijk voor de juiste dosering op het etiket van de apotheek of in de bijsluiter.

Hoe?

• Was uw handen met water en zeep en droog ze goed af met een schone handdoek.
• Als u contactlenzen draagt: haal zowel harde als zachte lenzen uit uw oog voor u de oogdruppels gebruikt. Het hangt af van het soort conserveermiddel of u uw contactlenzen tussen de toedieningen door weer kunt indoen. Er zijn namelijk conserveermiddelen die zachte contactlenzen kunnen beschadigen. Kijk hiervoor in de bijsluiter van de verpakking. Harde contactlenzen kunt u eventueel na toedienen van de druppels weer indoen.
• Schud zo nodig het flesje voor gebruik, zie etiket.
• Neem plaats op een stoel of een bank.
• Schroef het dopje van flesje en leg het dopje op de zijkant.
• Neem het flesje in uw hand alsof u een pen vasthoudt.
• Trek voorzichtig met de vingertoppen van uw andere hand het onderste ooglid naar beneden, zodat er een 'gootje' ontstaat.
• Buig het hoofd achterover en kijk recht omhoog.
• Zet de hand met het flesje op de hand die het gootje maakt.
• Breng het flesje boven het omlaag getrokken ooglid (het gootje). Zorg ervoor dat het flesje uw oog, ooglid of wimpers niet raakt, anders bederven de oogdruppels sneller.
• Knijp in het flesje en laat één druppel in het gootje vallen.
• Buig uw hoofd terug en doe voorzichtig uw oog dicht.
• De werkzame stof in deze oogdruppels kan te snel uit het oog verdwijnen doordat het via het traankanaaltje in de neusholte wegloopt. Druk daarom deze kanaaltjes na het indruppelen één minuut dicht. Dit doet u door zachtjes uw vinger in de holling tussen het oog en de neus te duwen, net onder het bobbeltje in de hoek van uw oog.
• Doe uw oog weer open.
• Draai, na gebruik, de dop weer op het flesje.
• Was uw handen nogmaals met water en zeep.

Oogdruppelhulp: vindt u het lastig de druppel goed in het oog te krijgen? Vraag dan in de apotheek om een oogdruppelhulp. Met dit houdertje kunt u gemakkelijker in het oog druppelen.

Houdbaarheid: de meeste flesjes met oogdruppels zijn na openen nog één maand houdbaar. U kunt op de verpakking noteren wanneer u het heeft geopend.

Wanneer?

• Operatie of onderzoek: vaak moet u 2 tot 3 dagen voor het onderzoek met deze druppels beginnen.
• Oogontsteking: Verdeel de doseringen zo goed mogelijk over de dag om een constant effect te verkrijgen.

Hoe lang?

• Oogontsteking: ga door met de behandeling tot de oogontsteking voldoende is genezen.

Vergeten

• Gebruikt u dit middel 1 maal per dag: duurt het nog meer dan 8 uur voor u de volgende dosis normaal toedient? Gebruik de vergeten dosis dan alsnog. Duurt het nog minder dan 8 uur? Sla de vergeten dosis dan over.
• Gebruikt u dit middel 2 maal per dag: duurt het nog meer dan 4 uur voor u de volgende dosis normaal toedient? Gebruik de vergeten dosis dan alsnog. Duurt het nog minder dan 4 uur? Sla de vergeten dosis dan over.
• Gebruikt u dit middel 3 maal per dag: duurt het nog meer dan 2 uur voor u de volgende dosis normaal toedient? Gebruik de vergeten dosis dan alsnog. Duurt het nog minder dan 2 uur? Sla de vergeten dosis dan over.
• Gebruikt u dit middel 2 maal per week. Duurt het nog meer dan 1 dag voor u de volgende dosis normaal toedient? Gebruik de vergeten dosis dan alsnog. Duurt het nog minder dan 1 dag? Sla de vergeten dosis dan over.

Verboden

autorijden?
Deze druppels verminderen het zicht. Rijd daarom geen auto zolang u hier last van heeft. Het effect van één druppel houdt een tot twee weken aan en neemt dan langzaam af.

alcohol drinken en alles eten?
Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.

Wisselwerking

De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreden, zijn de volgende.

• Sommige oogdruppels tegen glaucoom gaan het effect van atropine tegen. Overleg met uw oogarts welke druppels u samen kunt gebruiken.
• Andere oogdruppels of oogzalven. Wacht minstens drie minuten tussen het indruppelen van de verschillende oogdruppels. Gebruikt u zowel een oogdruppel als een oogzalf of ooggel: gebruik dan eerst de druppel en vanaf drie minuten daarna pas de oogzalf of ooggel. Als u twee soorten oogdruppels gebruikt: gebruik eerst de oogdruppel waar u het minst last van heeft en als laatste de oogdruppel waarvan u de meeste irritatie na het indruppelen krijgt. Zo voorkomt u dat u door de eventuele tranenvloed de werkzame bestanddelen van de oogdruppels te snel 'uittraant'.

Twijfelt u eraan of een van de bovenstaande wisselwerkingen voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.

Zwangerschap

Zwangerschap
U kunt dit medicijn veilig gebruiken tijdens de zwangerschap. Er is redelijk veel ervaring met het gebruik van dit medicijn tijdens de zwangerschap. En er zijn geen aanwijzingen dat dit medicijn slecht is voor de zwangerschap of voor de baby. Wel moet u na het druppelen de traankanaaltjes 1 minuut dicht drukken. Hierdoor kan er zo min mogelijk medicijn in uw bloed terechtkomen. Zie ook “Hoe moet ik dit medicijn gebruiken?”

Borstvoeding
Wilt u borstvoeding geven, overleg dan met uw arts. Het medicijn komt in een heel kleine hoeveelheden in uw bloed. Hierdoor kan er maar heel weinig in de moedermelk komen. Als u samen met uw arts besluit dat u borstvoeding gaat geven: druk na het druppelen de traankanaaltjes 1 minuut dicht. Hierdoor kan er zo min mogelijk medicijn in uw bloed en in de moedermelk terechtkomen. Zie ook “Hoe moet ik dit medicijn gebruiken?”

Stoppen

U kunt op elk moment in een keer met dit medicijn stoppen. De spieren in het oog zullen dan weer aanspannen. Overleg met uw arts of dat goed is voor uw aandoening.

Realiseer u dat de effecten op het oog nog een tot twee weken kunnen voortduren. U kunt dus nog langere tijd last hebben van fel licht en wazig zien.

Handelsinformatie

Ja, u heeft een recept nodig.

Atropine wordt al eeuwenlang gebruikt voor in het oog. Het is verkrijgbaar in oogdruppels als het merkloze Atropine-oogdruppels FNA, Atropinesulfaat oogdruppels en Minims atropinesulfaat oogdruppels.

Disclaimer

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.