Introductie

Methenamine is een antibioticum. Het werkt tegen infecties met bacteriën.

Artsen schrijven het voor bij blaasontstekingen en soms om blaasontstekingen te voorkomen zoals bij een operatie.

Instructiefilmpje

Film 1 - Slikken van medicijnen

Highlight

• Methenamine doodt bacteriën (antibioticum). Werkt binnen een paar dagen.
• Bij blaasontsteking en soms om blaasontstekingen te voorkomen.
• Neem de tablet heel in met een half glas water zonder te kauwen.
• Verdeel de hoeveelheid medicijn zo goed mogelijk over de dag voor het beste effect.
• Een kuur duurt meestal 7 dagen. Maak de hele kuur af. Ook als u denkt dat u beter bent, want misschien zijn er nog bacteriën over.
• U kunt maagdarmklachten krijgen. Neem het dan in met wat voedsel. Dan heeft u er minder last van.
• Bent u zwanger? Of wilt u zwanger worden? Vraag aan uw arts of apotheker of u dit medicijn mag gebruiken. Het is niet zeker of dit medicijn veilig is voor zwangere vrouwen.
• Geeft u borstvoeding? Dit medicijn komt in de moedermelk. Het is niet zeker of dit medicijn veilig is voor de baby. Vraag aan uw arts of apotheker of u dit medicijn mag gebruiken.

Werking

Blaasontsteking bij vrouwen

Bacteriën kunnen via de plasbuis in de blaas terechtkomen en zo voor blaasontsteking zorgen. Dit geeft klachten als vaak moeten plassen, terwijl u per keer weinig plast. Het plassen is pijnlijk of branderig.
Soms kunnen de bacteriën vanuit de blaas verder het lichaam indringen en in het nierbekken terecht komen. Daar veroorzaken de bacteriën een nierbekkenontsteking. Dit geeft klachten als hoge koorts, koude rillingen, misselijkheid en pijn in de rug of zij. Ook kan er bloed in de plas zitten.

Behandeling
Bij vrouwen die niet zwanger zijn en geen andere klachten hebben, kan een blaasontsteking vanzelf overgaan. Als u de klachten echter vervelend of pijnlijk vindt, kan uw arts een antibioticum voorschrijven. Meestal is dit nitrofurantoïne.

Methenamine wordt alleen gebruikt als de antibiotica van eerste keuze niet goed werken. Bijvoorbeeld omdat de bacterie ongevoelig is voor deze antibiotica.

Voorkomen van blaasontsteking
Uw arts schrijft soms methenamine voor om een blaasontsteking te voorkomen, bijvoorbeeld als u er vaak last van heeft of bij een operatie.

Effect
Methenamine werkt het beste na 3 tot 8 uur. Na een paar dagen merkt u dat de klachten van de infectie minder worden.

Blaasontsteking bij mannen

Bacteriën kunnen via de plasbuis in de blaas terechtkomen en zo voor blaasontsteking zorgen. Dit geeft klachten als vaak moeten plassen, terwijl u per keer weinig plast. Het plassen is pijnlijk of branderig.
Soms kunnen de bacteriën vanuit de blaas verder het lichaam indringen en in het nierbekken terecht komen. Daar veroorzaken de bacteriën een nierbekkenontsteking. Dit geeft klachten als hoge koorts, koude rillingen, misselijkheid en pijn in de rug of zij. Ook kan er bloed in de plas zitten.

Behandeling
Bij mannen met klachten van een blaasontsteking kan uw arts een antibioticum voorschrijven. Meestal is dit nitrofurantoïne.
Als de infectie ook het nierbekken of de prostaat heeft bereikt, kan uw arts methenamine voorschrijven.
Methenamine wordt alleen gebruikt als de antibiotica van eerste keuze niet goed werken. Bijvoorbeeld omdat de bacterie ongevoelig is voor deze antibiotica.

Voorkomen van blaasontsteking
Uw arts schrijft soms methenamine voor om een blaasontsteking te voorkomen, bijvoorbeeld als u er vaak last van heeft of bij een operatie. 

Effect
Methenamine werkt het beste na 3 tot 8 uur. Na een paar dagen merkt u dat de klachten van de infectie minder worden.

Bijwerkingen

• Maagdarmklachten, zoals misselijk gevoel, overgeven, buikpijn, diarree, verminderde eetlust en ontsteking in uw mond.

  Het helpt meestal om het medicijn met wat voedsel in te nemen.

• Plasproblemen, zoals pijn bij het plassen meestal in het begin van de behandeling en gaat vanzelf over. Verder ook ontsteking en pijn van de urinewegen (nieren, urineleiders, blaas en plasbuis), vaker en meer moeten plassen en bloed in uw plas.

• Veranderde smaak. Eten en drinken kunnen anders smaken dan u gewend bent.

• Hoofdpijn

• Oorsuizen

• Vocht vasthouden. U kunt merkt dit aan dikke vingers, dikke enkels of zwaarder worden.

• Moeite met ademen en een vorm van longontsteking.

• Spierkrampen

• Overgevoeligheid voor dit medicijn. U merkt dit aan huiduitslag, galbulten of jeuk.

  Raadpleeg dan uw arts. Een ernstige overgevoeligheid is te merken aan flauwvallen of een zwelling van het gezicht, lippen, mond, tong of keel. U kunt hierbij erg benauwd worden. Waarschuw dan direct een arts of ga naar de Eerste-hulpdienst.
  Als u overgevoelig bent voor methenamine, mag u het niet meer gebruiken. Geef dit daarom aan de apotheker door. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn niet opnieuw krijgt.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Gebruik

Kijk voor de juiste dosering altijd op het etiket van de apotheek of in de bijsluiter.

Hoe?
Slik de tabletten in zijn geheel door met een half glas water zonder te kauwen.

Wanneer?
Verdeel de hoeveelheid medicijn zo goed mogelijk over de dag. Dan werkt het medicijn het best. Kies hiervoor vaste tijden, dan vergeet u het minder snel. Bijvoorbeeld:

• als u het 2 keer per dag gebruikt: 's ochtends en 's avonds;
• als u het 4 keer per dag gebruikt: bij het eten en voor u gaat slapen.

Hoelang?
De behandeling duurt 7 dagen. Let wel op dat dit een kuur is, die u niet in de tussentijd mag stoppen en helemaal moet afmaken. Ook al merkt u voor einde van de kuur niets meer van de infectie. Dit betekent nog niet dat alle bacteriën zijn verdwenen.

Vergeten

Het is belangrijk dat u dit medicijn gebruikt zoals uw arts het voorschrijft. Bent u het medicijn vergeten in te nemen?

Als u dit medicijn 2 keer per dag gebruikt.

• Duurt het nog meer dan 4 uur voor u de volgende tablet normaal inneemt? Neem de vergeten dosis dan alsnog in.
• Duurt het nog minder dan 4 uur voor u de volgende dosis normaal inneemt? Sla de vergeten dosis dan over. De vergeten dosis neemt u aan het eind van de kuur in. U verschuift dus het moment waarop u met de kuur stopt. U maakt dus de hele kuur af, anders bestaat de kans dat de klachten terugkeren.

Als u dit medicijn 4 keer per dag gebruikt.

• Duurt het nog meer dan 2 uur voor u de volgende dosis normaal inneemt? Neem de vergeten dosis dan alsnog in.
• Duurt het nog minder dan 2 uur voor u de volgende dosis normaal inneemt? Sla de vergeten dosis dan over. De vergeten dosis neemt u aan het eind van de kuur in. U verschuift dus het moment waarop u met de kuur stopt. U maakt dus de hele kuur af, anders bestaat de kans dat de klachten terugkeren.

Verboden

Ja, dat kan. U mag autorijden, en u mag eten en drinken zoals u normaal doet.

Wisselwerking

Dit medicijn heeft wisselwerkingen met andere medicijnen. In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen, dus niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje 'samenstelling'.

De belangrijkste wisselwerkingen met dit medicijn zijn de volgende.

• Bloedverdunners. Gebruikt u acenocoumarol of fenprocoumon? Uw apotheek zal bij de eerste keer uw trombosedienst melden dat u methenamine gebruikt. Vertel ook zelf de trombosedienst wanneer u begint of als u stopt met methenamine. Of als de dosering verandert. Uw stolling moet dan extra worden gemeten.
• De capsules met buiktyfusvaccin werken minder goed door methenamine. Gebruik daarom beide medicijnen niet tegelijk. Dit is geen probleem als tussen beide medicijnen minimaal 3 dagen zit.
  Wilt u capsules met buiktyfusvaccin gebruiken? Wacht dan minimaal 3 dagen nadat u de kuur met methenamine hebt afgemaakt. Of vraag uw arts om een injectie tegen buiktyfus. De injectie kunt u wel samen gebruiken met dit medicijn.
• Antibiotica zoals sulfametrol, sulfadiazine, sulfamethoxazol en cotrimoxazol. Als u deze medicijn tegelijk gebruikt met methenamine heeft u meer kans op nierstenen. Gebruik daarom beide medicijnen niet samen. Overleg hierover met uw arts. Mogelijk kunt u een ander medicijn gebruiken.
• Medicijnen die uw plas minder zuur maken zoals acetazolamide, antacida, natriumwaterstofcarbonaat, kalium- en natriumcitraat. Door deze medicijnen werkt methenamine minder goed. Gebruik daarom beide medicijnen niet samen. Overleg hierover met uw arts. Mogelijk schrijft de arts een ander medicijn voor.

Twijfelt u eraan of een van de bovenstaande wisselwerkingen voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.

Zwangerschap

Zwangerschap
Over het gebruik van dit medicijn tijdens de zwangerschap is nog te weinig bekend . Daarom is niet zeker of dit medicijn altijd veilig is voor zwangere vrouwen en hun kind. Meld het aan uw arts en apotheker als u zwanger bent, of binnenkort wilt worden. Misschien kan uw arts een ander medicijn voorschrijven. Een medicijn waarvan wel bekend is dat u het veilig kunt gebruiken.

Borstvoeding
Wilt u borstvoeding geven, overleg dan met uw arts. U kunt dit medicijn beter NIET gebruiken als u borstvoeding geeft. Het is niet bekend of dit medicijn in de moedermelk komt en of het slecht voor de baby is. Misschien kan uw arts een ander medicijn voorschrijven. Een medicijn waarvan wel bekend is dat u het veilig kunt gebruiken. Of u kunt kunstvoeding geven.

Stoppen

Als u stopt heeft u kans dat niet alle bacteriën verdwenen zijn. De infectie blijft dan bestaan of keert terug. Maak dus altijd de kuur af, zoals uw arts het voorschrijft.

Als u allergische reacties of ernstige bijwerkingen krijgt, moet u wel stoppen. Neem in dat geval direct contact op met uw arts.

Handelsinformatie

Methenamine is sinds 1894 internationaal op de markt. Het is op recept verkrijgbaar in tabletten onder de merknaam Xcyst.

Disclaimer

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.