Introductie

Mifepriston remt de werking van het vrouwelijke geslachtshormoon progesteron. Dit hormoon is nodig om een zwangerschap in stand te houden.

Artsen schrijven mifepriston voor om een zwangerschap af te breken als deze ongewenst of medisch niet verantwoord is, of als de baby in de baarmoeder is overleden.

Artsen moeten zich daarbij houden aan de 'Wet afbreking zwangerschap' (abortuswet). In deze wet staan de voorwaarden vermeld waaronder het is toegestaan een zwangerschap af te breken.

Instructiefilmpje

Film 1 - Slikken van medicijnen

Highlight

• Mifepriston maakt de baarmoedermond zacht en laat weeënopwekkende medicijnen, zoals misoprostol, beter werken. De combinatie zorgt ervoor dat een zwangerschap wordt afgebroken.
• Om een zwangerschap af te breken als deze ongewenst of medisch niet verantwoord is. Of als de baby in de baarmoeder is overleden. Ook om een curettage (weghalen van de embryo met een vacuümpomp) minder pijnlijk te laten zijn.
• Slik de tablet door met een half glas water. Als u meer dan 16 dagen overtijd bent, doet u dit meestal bij de arts of verpleegkundige in de abortuskliniek of ziekenhuis.
• Meestal 36 tot 48 uur later gebruikt u een weeënopwekker, zoals misoprostol.Doe dit precies zoals de arts heeft verteld. Dan heeft u de meeste kans dat de methode lukt. Binnen 1 tot 2 dagen na de weeënopwekker komt de bloeding op gang.
• Na 2 tot 3 weken zal de arts controleren of het goed heeft gewerkt en of er niets is achtergebleven.
• Buikkramp en buikpijn horen bij het effect. Heeft u hier veel last van? Neem dan een pijnstiller zoals ibuprofen.
• Andere bijwerkingen: misselijkheid, braken of diarree. Dit verdwijnt snel vanzelf.
• Krijgt u koorts, spierpijn, koude rillingen of hartkloppingen, of wordt u duizelig? Waarschuw dan uw arts.

Werking

Afbreken van zwangerschap

Bij een ongewenste zwangerschap
Uw arts zal u begeleiden bij uw beslissing. Het is belangrijk dat u uw besluit zorgvuldig neemt. De wet zegt dat u 5 dagen bedenktijd moet nemen voor u definitief voor een abortus kiest. Deze bedenktijd geldt niet als u nog geen 16 dagen over tijd bent. Dan spreekt men over een “overtijd-behandeling.

Volgens de Nederlandse wet mag alleen een arts in een abortuskliniek of ziekenhuis mifepriston voorschrijven. Mogelijk kan in de toekomst ook uw huisarts het voorschrijven, als u niet meer dan 16 dagen overtijd bent. Na deze periode van 16 dagen overtijd moet u naar een arts in een abortuskliniek of ziekenhuis. Om deze reden zal uw arts precies willen weten hoelang u zwanger bent. Dus zorg dat u bij uw bezoek de datum van uw laatste menstruatie weet. Uw arts kan een echo (laten) maken. Met de echo kan de leeftijd van de zwangerschap worden bepaald. Bovendien is op de echo te zien of u mogelijk een buitenbaarmoederlijke zwangerschap heeft, want in dat geval mag u mifepriston niet gebruiken.

Bij een medisch niet-verantwoorde zwangerschap of als de baby is overleden
De behandeling gebeurt in het ziekenhuis. Uw arts zal met u overleggen welke methode van zwangerschapsafbreking voor u het beste is.

Manieren van zwangerschapsonderbreking
Het afbreken van een zwangerschap (abortus) kan met medicijnen, zoals mifepriston, of met een curettage (weghalen van de embryo via de vagina met behulp van een vacuümpomp).  Om de zwangerschap met medicijnen af te breken zijn twee medicijnen nodig, namelijk mifepriston en een weeënopwekkend middel, zoals misoprostol. Nadat u misoprostol heeft gebruikt, komt een bloeding op gang. Hiermee wordt de embryo afgedreven.

Mifepriston kan in de volgende gevallen worden gebruikt.

• Als u minder dan 63 dagen zwanger bent, gerekend vanaf de eerste dag van de laatste menstruatie. U bent dan niet langer dan 35 dagen overtijd, dit is 5 weken.
• Als u langer dan 63 dagen zwanger bent en er is een medische reden om de zwangerschap af te breken, bijvoorbeeld als de baby niet levensvatbaar is.
• Als de baby in de baarmoeder is overleden. Als de weeën niet vanzelf ontstaan voor een miskraam of vroeggeboorte, moeten weeën-opwekkers de vrucht afdrijven.
• Als een curettage in de eerste drie maanden van de zwangerschap nodig is. Mifepriston maakt dat de baarmoedermond zachter wordt en wijder open gaat staan. Hierdoor verloopt de behandeling minder pijnlijk.

Werking
Mifepriston remt de werking van het vrouwelijke geslachtshormoon progesteron. Progesteron is nodig om de zwangerschap in stand te houden. Mifepriston zorgt ervoor dat de baarmoeder gevoelig wordt voor de weeënopwekkende werking van andere middelen, zoals misoprostol. Ook maakt de mifepriston de baarmoedermond zacht en laat deze wat meer openstaan.  Door de werking van mifepriston en de weeënopwekker samen, stopt de zwangerschap. De embryo komt  dan met een bloeding uit de baarmoeder.

Effect
U merkt dat u buikkramp krijgt nadat de weeënopwekker via de vagina is ingebracht. De bloeding begint binnen 1 tot 2 dagen, meestal al na 4 tot 6 uur. U kunt 2 tot 3 weken blijven bloeden.

Door de combinatie van mifepriston en misoprostol stopt de zwangerschap. Het werkt bij ongeveer 95 van de honderd zwangerschappen die niet langer dan 5 weken overtijd zijn. Bij de overige vijf is alsnog een curettage nodig. Dit komt vooral voor bij zwangerschappen die al verder zijn gevorderd. Het is belangrijk dat u altijd binnen 2 tot 3 weken na gebruik van dit medicijn op controle gaat bij uw arts, zodat deze kan nagaan of u niet meer zwanger bent en of er niets van de zwangerschap is achtergebleven.

Bijwerkingen

Regelmatig (bij meer dan 30 op de 100 mensen)

• Buikkramp, pijn in de buik tijdens de eerste uren na inname van mifepriston.

  Dit komt door de weeën die dit medicijn opwekt. Bij de meeste mensen ontstaat de buikkramp pas na het inbrengen in de vagina van het weeënopwekkende middel, zoals misoprostol. De buikpijn is erger naarmate u langer zwanger bent. Vaak schrijft uw arts een pijnstiller voor, zoals ibuprofen of naproxen, om de pijn te verminderen.

• Maagdarmklachten, zoals misselijkheid, braken en diarree.

  Dit verdwijnt weer vanzelf.

• Bloedverlies uit de vagina. Heeft u een stoornis in de bloedstolling? Overleg dan met uw arts voor u dit medicijn gebruikt. 

  Dit hoort bij de werking en gaat meestal binnen 2 tot 3 weken over. Het bloedverlies is forser naarmate u langer zwanger was. Als u niet meer dan 16 dagen overtijd bent, valt het bloedverlies meestal mee. Zelden ontstaat zeer veel bloedverlies. Er is dan een curettage nodig om de bloeding te stoppen. Als uw bloeding zo fors is dat per uur meer dan 2 grote maandverbanden volledig met bloed doordrenkt zijn of als u grote bloedklonten (zo groot als 2-Euromunten) verliest, moet u uw arts waarschuwen.
  Als u een stoornis in de bloedstolling heeft is dit middel mogelijk niet geschikt voor u. Overleg met uw arts.

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Duizeligheid, opvliegers en hoofdpijn.

• Koorts of koude rillingen. Heeft u meer dan 4 uur lang koorts boven de 38 graden? Of merkt u een stinkende afscheiding uit de vagina? Waarschuw dan een arts. 

  Lichte koorts trekt vanzelf weer weg. Bij deze verschijnselen is er kans op een baarmoederinfectie.

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Toxische shock-syndroom. U krijgt dan hoge koorts, spierpijn of u bent duizelig en voelt zich erg ziek.

  Waarschuw dan direct een arts. Het kan ontstaan als bacteriën vanuit de baarmoeder in de bloedbaan komen.

• Meer kans op hartritmestoornissen. U merkt dit soms alleen aan plotselinge duizelingen of als u even wegraakt. Vooral mensen met de hartritmestoornis verlengd QT-interval hebben hier meer kans op.

  Gebruik dit medicijn NIET als u deze hartritmestoornis heeft.

• Een sikkelcelcrisis bij mensen met sikkelcelziekte. Sikkelcelziekte is een aangeboren afwijking van de rode bloedcellen. Bij een sikkelcelcrisis verslechtert de ziekte plotseling.

  U merkt dit aan hevige pijn en zwelling rond botten en gewrichten, buikpijn, pijn op de borst en kortademigheid. Als u dit merkt, neem dan direct contact op met uw arts.

• Overgevoeligheid voor dit medicijn. Dit merkt u aan huiduitslag of galbulten.

  In zeldzame gevallen ontstaat er een ernstige huiduitslag met een rode huid en blaren op de huid. Of een opgezwollen gezicht en benauwdheid. Ook kunt u last krijgen van bloedingen, paarse vlekjes op de huid, kortademigheid, bloedarmoede en plotseling nierfalen. Waarschuw in al deze gevallen direct een arts. Raadpleeg uw arts zodra u huidklachten krijgt. Als u overgevoelig bent, mag u dit medicijn in de toekomst niet meer gebruiken. Geef dan aan de apotheker door dat u overgevoelig bent voor mifepriston. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn niet opnieuw krijgt.

• Heeft u acute porfyrie, een stofwisselingsziekte waarbij men aanvallen krijgt van buikpijn, overgeven, koorts en hartkloppingen? Dit medicijn kan een aanval uitlokken. 

  Geef aan de apotheker door dat u acute porfyrie heeft. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn of andere uitlokkende medicijnen niet krijgt.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Gebruik

Kijk voor de juiste dosering op het etiket van de apotheek.

Hoe?
Slik de tablet door met een half glas water. Als u meer dan 16 dagen overtijd bent, slikt u deze tablet meestal in het bijzijn van een arts of verpleegkundige.

Als u ook misoprostol moet gebruiken: 
U slikt eerst de mifepristontablet. 36 tot 48 uur later brengt u 4 misoprostoltabletten tegelijk hoog in uw vagina. Een enkele keer schrijft de arts voor dat u de misoprostoltabletten onder uw tong moet leggen of in uw wangzak. Hou in dat geval de misoprostoltabletten minstens een half uur onder de tong of in uw wangzak. Het werkt dan even goed als inbrengen in de vagina. Zijn de tabletten na een half uur niet geheel opgelost? Slik de tabletresten dan door.

Wanneer?
Er zijn verschillende soorten inname-schema's. Doe dit precies zoals de arts heeft verteld. Dan heeft u de meeste kans dat de methode lukt. Na de dosis mifepriston in de abortuskliniek of ziekenhuis moet u meestal 36-48 uur later een ander medicijn gebruiken om de weeën op te wekken, zoals misoprostol. Als u niet meer dan 5 weken overtijd bent kunt u de misoprostol ook thuis gebruiken. Bij de meeste mensen begint binnen 4 tot 6 uur de bloeding.

Vergeten

Als u vergeten bent de misoprostoltabletten op tijd thuis te gebruiken, zal de methode niet volledig werken. Merkt u dat u te laat bent? Bel dan direct uw arts.

Verboden

autorijden, alcohol drinken en alles eten?
Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.

Wisselwerking

Er zijn van dit medicijn geen belangrijke wisselwerkingen met andere medicijnen bekend.

Zwangerschap

Zwangerschap
Als het niet is gelukt de zwangerschap af te breken, merkt u dit bij de controle na 3 weken. Het is onbekend hoe groot de kans op beschadiging van de baby is.

Uw arts heeft met u besproken dat u alsnog een curettage krijgt, als na de controle blijkt dat u nog zwanger bent. Mocht u het hier niet mee eens zijn en de zwangerschap willen voortzetten, dan moet uw arts u en de baby intensief controleren.

Als u ongewenst zwanger was: uw arts zal met u bespreken welke anticonceptiemethode direct na de overtijdbehandeling voor u geschikt is. Bijvoorbeeld de anticonceptiepil, prikpil of implantatietablet.

U mag in ieder geval niet direct na deze behandeling opnieuw zwanger worden. Overleg hierover met uw arts.

Borstvoeding
Gebruik dit middel NIET als u borstvoeding geeft of stop de borstvoeding. Dit medicijn komt in de moedermelk terecht en kan dan schadelijk zijn voor de baby. Wilt u borstvoeding geven, overleg dan met uw arts.

Stoppen

Handelsinformatie

Mifepriston is sinds 1988 internationaal op de markt. Het is op recept verkrijgbaar onder de merknaam Mifegyne als tablet. Het mag uitsluitend worden voorgeschreven door artsen in abortusklinieken of ziekenhuizen met een vergunning hiervoor.

Disclaimer

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.