Introductie

Hydrocortisonacetaat behoort tot de bijnierschorshormonen of corticosteroïden. Op de huid toegepast remmen ze ontstekingen, verminderen schilfering, werken jeukstillend en verminderen zwelling.

Bijnierschorshormonen die op de huid worden gebruikt, zijn ingedeeld naar sterkte. Hydrocortisonacetaat behoort tot de zwak werkzame bijnierschorshormonen.

Hydrocortisonacetaat wordt bij veel huidaandoeningen gebruikt. De belangrijkste aandoeningen waarbij artsen het voorschrijven zijn eczeem, seborroïsch eczeem en jeuk.

Instructiefilmpje

Film 1 - Doseerinstructies corticosteroid op de huid

Highlight

• Hydrocortisonacetaat is een bijnierschorshormoon (corticosteroïd). Het remt ontstekingen en vermindert schilfering, jeuk en zwellingen.
• Bij huidaandoeningen met ontstekingen. Zoals eczeem, seborroïsch eczeem en jeuk.
• U heeft binnen een paar uur minder jeuk.
• Uw klachten als roodheid en schilfers worden binnen een paar dagen minder.
• Dit medicijn kan de verschijnselen van een huidinfectie maskeren. U merkt dus minder snel dat u een infectie op uw huid heeft. Bijvoorbeeld met een bacterie, schimmel of virus. Dit komt doordat dit medicijn de verschijnselen van een infectie remt, zoals jeuk, zwellingen en roodheid. De infectie kan zich daardoor uitbreiden zonder dat u het merkt.
• Heeft u een infectie op uw huid? Of denkt u dat u een infectie op uw huid heeft? Gebruik dit medicijn niet op deze plek. Gebruik dit medicijn bijvoorbeeld niet op of in de buurt van voetschimmel, zweren, gordelroos en een koortslip. Gebruikt u ook een medicijn tegen deze infectie? Dan kunt u het wel gebruiken.
• Dunnere huid, waardoor u sneller wondjes of blauwe plekken krijgt. Stop met het gebruik als u merkt dat u hier last van heeft. De huid kan zich dan weer herstellen.
• Kijk bij Hoe gebruik ik dit medicijn? hoeveel u moet smeren. Te dik smeren zorgt voor bijwerkingen. Als u te dun smeert, werkt het medicijn niet goed.
• Gebruik ook elke dag een vette crème tegen irritatie van de huid. De ontstoken plekken blijven dan langer weg.

Werking

Eczeem

Verschijnselen
Eczeem is een jeukende huiduitslag waarbij de huid rood, gezwollen, schilferig, stug en droog kan zijn. Ook kunnen zich blaasjes op de huid bevinden of kan de huid vochtig zijn. Door de jeuk heeft u de neiging te krabben, waardoor de huid nog meer beschadigt.

Oorzaak
Eczeem kan allerlei oorzaken hebben, zoals allergie, stress, overgevoeligheid, uitdroging en irriterende stoffen.

Behandeling
Bij eczeem is het belangrijk om een droge huid in te vetten, zodat de irritatie en jeuk verminderen. Smeer daarom minstens één keer per dag de huid in met een verzachtende crème of zalf, zonder werkzaam bestanddeel. Uw arts kan u dit op recept voorschrijven. De crèmes en zalven houden de huid soepel en voorkomen dat de huid verder uitdroogt.

Behalve een verzachtende crème zal uw arts u meestal ook een huidmiddel met bijnierschorshormonen voorschrijven, zoals dit medicijn.

Effect
Hydrocortisonacetaat remt de ontsteking, stilt de jeuk en vermindert de zwelling. De huid kan hierdoor herstellen: de jeuk, droogheid en schilfering nemen af. De huid zal er beter uitzien en is soepeler.

Nadat u het medicijn heeft opgesmeerd, blijft het tussen de twaalf uur tot een dag werken. Als u het meerdere dagen achter elkaar opsmeert, ontstaat er een 'voorraadje' in de huid. Hierdoor blijft het enkele dagen werken, zonder dat u het opnieuw opsmeert.

U heeft binnen een paar uur minder jeuk. Na enkele dagen zijn roodheid en schilfering minder.

Seborroïsch eczeem

Verschijnselen
Bij deze aandoening heeft u last van gelige, schilferende plekken, vooral op de hoofdhuid (roos), rond de mond en neus en tussen de wenkbrauwen. Dit zijn plaatsen waar veel talg (huidvet) vrijkomt.

Oorzaak
Het huidvet van mensen met seborroïsch eczeem is anders dan van mensen zonder deze aandoening. Dit huidvet is een goede voedingsbodem voor de gistcellen, die bij iedereen op de huid voorkomen. Daardoor groeien de gistcellen harder dan normaal. Hun  uitscheidingsproducten irriteren de huid.  Dit is vervelend omdat de hoofdhuid hier erg van kan jeuken, maar verder is het een onschuldige aandoening. Hoofdroos kan een milde vorm van seborroïsch eczeem zijn.

Soms komt seborroïsch eczeem ook bij baby’s voor. Dat wordt 'berg' genoemd en verdwijnt meestal binnen een paar weken tot maanden vanzelf. 

Behandeling
Meestal schrijft uw arts u een shampoo of crème voor die werkzaam is tegen gisten, zoals ketoconazol. Bij heftige klachten kan uw arts adviseren ook tijdelijk hydrocortisonacetaat te gebruiken om de jeuk tegen te gaan.

Effect
Nadat u het medicijn heeft aangebracht, blijft het tussen de twaalf uur tot een hele dag werken. Als u het meerdere dagen achter elkaar opsmeert, ontstaat er een 'voorraadje' in de huid. Hierdoor blijft het enkele dagen werken, zonder dat u het opnieuw opsmeert.

U heeft binnen een paar uur minder jeuk. Na enkele dagen zijn roodheid en schilfering minder. De korsten zullen dan ook verminderen of verdwijnen.

Jeuk

Insectenbeten kunnen hevige jeuk veroorzaken. In sommige gevallen is er sprake van jeuk zonder dat de huid ontstoken is en zonder dat een oorzaak of genezing voor de jeuk gevonden kan worden. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn bij jeuk rond de anus. 

Tegen veel vormen van jeuk werkt een verkoelende (menthol)gel vaak goed. Is dat niet mogelijk of werkt het niet voldoende, dan kan de arts hydrocortisonacetaat voorschrijven.

Dit medicijn werkt jeukstillend. Het werkt binnen een paar uur nadat het is aangebracht.

Bijwerkingen

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Huidinfecties. Dit medicijn kan de verschijnselen van een huidinfectie maskeren.

  U merkt minder snel dat u een infectie op uw huid heeft. Bijvoorbeeld met een bacterie, schimmel of virus. Dit komt doordat dit medicijn de verschijnselen van een infectie remt, zoals jeuk, zwellingen en roodheid. Daardoor kan de infectie uitbreiden zonder dat u het merkt.
  Heeft u een infectie op uw huid? Of denkt u dat u een infectie op uw huid heeft? Gebruik dit medicijn niet op deze plek. Gebruik dit medicijn bijvoorbeeld niet op of in de buurt van voetschimmel, zweren, gordelroos en een koortslip. Gebruikt u ook een medicijn tegen deze infectie? Dan kunt u het wel gebruiken.

• Overgevoeligheid

  U kunt overgevoelig zijn voor dit medicijn of een van de ingrediënten van dit huidmiddel. Dit merkt u doordat uw huidaandoening erger wordt of niet overgaat. Raadpleeg dan uw arts. Bent u overgevoelig? Geef dat dan aan de apotheker door. Het apotheekteam kan er op letten dat u het medicijn niet opnieuw krijgt.

• Erger worden van acne

  Gebruikt u dit medicijn op acne-plekken? Dan kunnen deze erger worden. Raadpleeg uw arts als u hier last van heeft.

Als u dit medicijn langer dan 3 weken gebruikt:

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Dunnere huid. U kunt sneller wondjes of blauwe plekken krijgen.

  De huid van uw gezicht en geslachtsdeel is hier extra gevoelig voor. Stop met dit medicijn als u hier last van heeft. Dan kan de huid zich weer herstellen.

• Huidklachten en littekens

  U kunt last krijgen van rode plekken, donkere plekken of lichte plekken op de huid waar u dit medicijn smeert. Ook kunnen streepvormige littekens (striae) ontstaan. Deze plekken verdwijnen meestal niet meer. Raadpleeg uw arts als u huidklachten krijgt.

• Rode, jeukende uitslag op uw gezicht

  Als u dit medicijn gebruikt op uw gezicht kunt u last krijgen van een rode, jeukende uitslag rond uw mond, neus of ogen. Soms is de uitslag pijnlijk of zijn er schilfers. Raadpleeg dan uw arts. Meestal verdwijnen deze klachten vanzelf als u stopt met dit medicijn.

• Meer haargroei op de plek waar u dit middel gebruikt

  Als u dit medicijn langer gebruikt (meerdere weken tot maanden) kunnen nog andere bijwerkingen optreden. De kans hierop is groter als u grote hoeveelheden van dit medicijn gebruikt. Bijvoorbeeld als een volwassene meerdere maanden meer dan honderd gram zalf of crème per week gebruikt.

• Glaucoom (hogere druk in uw oogbol). Heeft u glaucoom? Dit medicijn kan de oogboldruk verder verhogen. U merkt dit aan wazig zien, minder goed zien, pijn, rode of gezwollen ogen, misselijkheid en braken.

  Waarschuw uw arts als u minder goed gaat zien of als u hevige pijn achter uw oog heeft die niet binnen enkele uren wegtrekt. Glaucoom komt meestal alleen voor als u dit medicijn jarenlang gebruikt of in een te hoge dosering.

  De kans dat u hier last van krijgt, is groter als er wat van dit medicijn direct in uw ogen komt. Smeer het daarom alleen op advies van uw arts in de buurt van het oog. Het is extra belangijk uw handen goed te wassen als u dit medicijn gebruikt.

  Glaucoom kan ook ontstaan als dit medicijn te veel via de huid in het bloed komt en zo het oog bereiken. Daarom zal uw arts u meestal adviseren om dit medicijn niet langer dan vier weken op uw gezicht te gebruiken.

• Huidklachten als u plotseling stopt met dit medicijn

  Als u plotseling stopt met dit medicijn, kunnen de klachten weer terugkomen. U merkt dit aan een intens rode huid, een brandend gevoel en tintelingen. Ook op stukken huid waar u eerder geen klachten had. Bouw het gebruik daarom langzaam af. Overleg hierover met uw arts. Zie ook rubriek 'Hoe gebruik ik dit medicijn'.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Gebruik

Uw arts heeft u waarschijnlijk een instructie gegeven hoe vaak en wanneer u dit medicijn moet aanbrengen. Het is nuttig deze instructie op te schrijven, zodat u dit later na kunt kijken. Kijk voor de juiste dosering ook altijd op het etiket van de apotheek.

Hoe?

• Het is belangrijk dat u de juiste hoeveelheid bijnierschorshormoon (corticosteroïd) op uw huid smeert. Te dik smeren zorgt voor bijwerkingen. Maar te dun smeren zorgt ervoor dat het middel onvoldoende werkt. Een smeersel mag er niet afdruipen. Meer informatie over het juiste gebruik en de juiste hoeveelheid vindt u op Corticosteroïden op de huid gebruiken.
• Was de vinger waarmee u het medicijn heeft aangebracht daarna met wat zeep. Ook kunt u voor het aanbrengen plastic handschoenen of een 'vingercondoom' gebruiken. Dit is een hoesje dat u over de vinger aanbrengt. Het is te krijgen in uw apotheek.
• Soms adviseert de arts de ingesmeerde plekken af te dekken met plastic folie of verband. Dit versterkt het effect, maar verhoogt ook de kans op sommige bijwerkingen.
• Smeer dit medicijn alleen op advies van een arts op de oogleden, rond of in de buurt van het oog. Als het per ongeluk toch in het oog komt, moet u het oog goed spoelen met water om het medicijn te verwijderen.

Wanneer?
Breng het medicijn aan op een moment dat u weet dat er het eerstkomende halfuur geen water op de huid komt, anders spoelt u het er weer af. Het beste kunt u het daarom voor de nacht aanbrengen.

• Smeer de huidaandoening in wanneer deze verergert of weer opkomt. Vaak begint u met twee keer per dag. Als de klachten verminderen gaat u over op één keer per dag smeren. Soms adviseert uw arts u om dit medicijn na een paar dagen smeren even niet te gebruiken. Bijvoorbeeld per week vier dagen dit medicijn smeren en daarna drie dagen niet.
• Gebruik bovendien de vette crème, die uw arts meestal ook heeft voorgeschreven. Deze gaat irritatie van de huid tegen, waardoor de ontstoken plekken langer wegblijven.

Hoe lang?

• Soms geeft de arts aan dit medicijn de eerste keer twee tot drie weken achter elkaar te gebruiken en daarna de behandeling telkens enkele dagen te onderbreken.
• Zodra de jeuk en de roodheid verminderen, kunt u dit medicijn afbouwen. Smeer het dan nog maximaal 1 keer per dag en sla steeds meer dagen over. Ga hiermee door totdat de klachten zijn verdwenen. Uw huisarts kan u hiervoor een afbouwschema geven. Het is belangrijk dat u het gebruik langzaam afbouwt. Want als u plotseling stopt, kunnen uw huidklachten weer terugkeren.
• Jeuk: neem contact op met uw arts als de jeuk na twee weken nog niet is verminderd.

Vergeten

Laat u bij het gebruik van dit medicijn leiden door de ernst van uw aandoening. Gebruik het daarom als de aandoening verergert en verminder het gebruik als de klachten afnemen.

Vaker dan eens in de twaalf uur insmeren heeft geen zin, maar verhoogt wel de kans op bijwerkingen. Mocht u het medicijn er vlak na het aanbrengen per ongeluk afwassen, dan kunt u het wel opnieuw aanbrengen.

Verboden

autorijden, alcohol drinken en alles eten?
Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.

Wisselwerking

Smeer andere huidmiddelen niet tegelijkertijd op de aangedane plekken. U heeft dan kans dat u dit medicijn met het volgende wegsmeert. Smeer eerst het corticosteroïd op de huid. Wacht dan ten minste 1 uur voordat u de vette crème of zalf smeert, die uw arts meestal ook heeft voorgeschreven.

Zwangerschap

Zwangerschap
U kunt dit medicijn veilig gebruiken tijdens de zwangerschap. Het wordt al jaren gebruikt door zwangere vrouwen zonder nadelige gevolgen voor het kind.

Borstvoeding
Geeft u borstvoeding? U kunt dit medicijn veilig gebruiken als u borstvoeding geeft. Heeft u dit medicijn op of rond de tepel gesmeerd? Maak voor de borstvoeding de tepel dan schoon met (afgekoeld gekookt) water.

Stoppen

U kunt niet zomaar stoppen met dit medicijn. Uw huidklachten kunnen dan terugkeren. Overleg hierover met uw arts. Uw huisarts kan u een afbouwschema geven. Blijf tijdens het afbouwen met dit medicijn uw huid goed verzorgen met een vette zalf of crème. Ga hier ook mee door als u helemaal met dit medicijn bent gestopt.

Handelsinformatie

Hydrocortisonacetaat is sinds 1952 internationaal op de markt. In producten voor op de huid is het op recept verkrijgbaar als het merkloze Cremor Hydrocortisoni, Unguentum Hydrocortisoni, Hydrocortison Crème en Hydrocortison Zalf. Apotheken bereiden ook zelf producten met hydrocortisonacetaat. Het is verkrijgbaar in crème, zalf en smeersel.

Hydrocortisonacetaat op de huid wordt ook gebruikt in combinatie met andere werkzame stoffen als het merkloze hydrocortison met miconazol en in de apotheek bereide crèmes en zalven met hydrocortison en ureum.

Disclaimer

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.