Introductie

Cefazoline behoort tot de cefalosporine-antibiotica. Cefalosporine-antibiotica doden veel soorten bacteriën.

Artsen schrijven het voor bij infecties met bacteriën, zoals luchtweginfecties (onder andere longontsteking en bronchitis), blaasontsteking en huidinfecties.

Highlight

• Cefazoline doodt bacteriën (antibioticum). Werkt binnen een paar dagen.
• Bij infecties van longen, luchtpijp, blaas en huid.
• Een arts of verpleegkundige dient de injectie of het infuus toe. U kunt op de injectieplaats last krijgen van pijn, roodheid en zwelling. Behalve cefazoline bevat de injectievloeistof daarom soms ook de pijnstiller lidocaïne, zodat de injectie minder pijnlijk is.
• U kunt last krijgen van misselijkheid, braken en diarree. Waarschuw bij ernstige diarree een arts.
• Huiduitslag komt voor. Een enkele keer komt dit door allergie. Ook kunt u benauwd worden, koorts krijgen of flauwvallen. Raadpleeg dan meteen een arts. Als u allergisch bent, mag u dit medicijn niet meer gebruiken. Geef door aan uw apotheker dat u allergisch bent voor cefazoline.

Werking

Infecties met bacteriën

Werking
Na toediening verspreidt cefazoline zich via het bloed in het lichaam. Het komt in de meeste weefsels terecht en in de urine. Het werkt tegen veel soorten bacteriën.

Behandeling
Artsen schrijven cefazoline voor bij bepaalde infecties met bacteriën.

Het wordt soms toegepast voorafgaand aan een operatie om een infectie te voorkomen. Bijvoorbeeld bij mensen met veel kans op infecties of bij operaties waar hier veel kans op is.

Bij de meeste infecties komen andere antibiotica eerder in aanmerking, zoals penicillines, doxycycline of azitromycine. Cefazoline wordt alleen gebruikt voor infecties, waarbij de eerste-keuze-antibiotica niet goed werken. Bijvoorbeeld omdat de bacterie ongevoelig is voor deze antibiotica. Cefazoline werkt dan vaak wel.

Cefazoline kan bij veel verschillende soorten infecties worden gebruikt, zoals infecties van luchtwegen, urinewegen en huid.

Effect
De bacteriedodende werking begint meteen na de injectie. Eén dosis werkt 8 tot 12 uur. Na een paar dagen van gebruik merkt u dat de klachten van de infectie afnemen.

Luchtweginfecties

De slijmvliezen van de keel, luchtpijp en longen kunnen geïnfecteerd raken met bacteriën en virussen.

Verschijnselen
Bronchitis is een infectie van de vertakkingen van de luchtpijp (de bronchiën). U moet veel hoesten en soms hoest u slijm op. Ook kunt u koorts hebben.

Een longontsteking is een infectie van het longweefsel. U voelt zich flink ziek, heeft koorts en moet vaak hoesten. Ook kunt u slijm ophoesten. Het ademen kan pijnlijk zijn en u bent vaak benauwd.

Behandeling
Luchtweginfecties gaan in de meeste gevallen vanzelf over. Een antibioticum is dan niet nodig. Bovendien werkt een antibioticum alleen als de infectie door een bacterie is veroorzaakt. In de meeste gevallen is de veroorzaker een virus.
Als de veroorzaker een bacterie is, schrijven artsen soms een antibioticum voor. Bijvoorbeeld bij mensen met een verminderde afweer of als er sprake is van zeer ernstige ziekteverschijnselen, zoals bij een longontsteking.

Meestal kiest uw arts dan voor penicilline, doxycycline of azitromycine.
Cefazoline wordt alleen gebruikt als de eerste-keuze-antibiotica niet goed werken. Bijvoorbeeld omdat de bacterie ongevoelig is voor deze antibiotica. Cefazoline werkt dan vaak wel. 

Effect
De bacteriedodende werking begint meteen na de injectie. Eén dosis werkt 8 tot 12 uur. Na een paar dagen van gebruik merkt u dat de klachten van de infectie afnemen.

Longontsteking

Zie luchtweginfecties.

Acute bronchitis

Zie luchtweginfecties.

Blaasontsteking bij vrouwen

Bacteriën kunnen via de plasbuis in de blaas terechtkomen en zo voor blaasontsteking zorgen. Dit geeft klachten als vaak moeten plassen, terwijl u per keer weinig plast. Het plassen is pijnlijk of branderig.

Soms kunnen de bacteriën vanuit de blaas verder het lichaam indringen en in het nierbekken terecht komen. Daar veroorzaken de bacteriën een nierbekkenontsteking. Dit geeft klachten als hoge koorts, koude rillingen, misselijkheid en pijn in de rug of zij. Ook kan er bloed in de plas zitten.

Behandeling
Bij vrouwen die niet zwanger zijn en geen andere klachten hebben, kan een blaasontsteking vanzelf overgaan. Als u de klachten echter vervelend of pijnlijk vindt, kan uw arts een antibioticum voorschrijven. Meestal is dit nitrofurantoïne.

Als de infectie ook het nierbekken heeft bereikt, kan uw arts cefazoline voorschrijven. Cefazoline wordt alleen gebruikt als de antibiotica van eerste keuze niet goed werken. Bijvoorbeeld omdat de bacterie ongevoelig is voor deze antibiotica. Cefazoline werkt dan vaak wel.
Artsen schrijven cefazoline alleen voor als het echt nodig is, om te voorkomen dat bacteriën er ongevoelig (resistent) voor worden.

Effect
Cefazoline doodt vele soorten bacteriën en werkt binnen een uur. Na een paar dagen merkt u dat de klachten verminderen.

Blaasontsteking bij mannen

Bacteriën kunnen via de plasbuis in de blaas terechtkomen en zo voor blaasontsteking zorgen. Dit geeft klachten als vaak moeten plassen, terwijl u per keer weinig plast. Het plassen is pijnlijk of branderig.
Soms kunnen de bacteriën vanuit de blaas verder het lichaam indringen en in het nierbekken terecht komen. Daar veroorzaken de bacteriën een nierbekkenontsteking. Dit geeft klachten als hoge koorts, koude rillingen, misselijkheid en pijn in de rug of zij. Ook kan er bloed in de plas zitten.

Behandeling
Bij mannen met klachten van een blaasontsteking kan uw arts een antibioticum voorschrijven. Meestal is dit nitrofurantoïne.

Als de infectie ook het nierbekken of de prostaat heeft bereikt, kan uw arts cefazoline  voorschrijven. Cefazoline wordt alleen gebruikt als de antibiotica van eerste keuze niet goed werken. Bijvoorbeeld omdat de bacterie ongevoelig is voor deze antibiotica. Cefazoline werkt dan vaak wel.
Artsen schrijven cefazoline alleen voor als het echt nodig is, om te voorkomen dat bacteriën er ongevoelig (resistent) voor worden.

Effect
Cefazoline doodt vele soorten bacteriën en werkt binnen een uur. Na een paar dagen merkt u dat de klachten verminderen.

Huidinfectie

De huid kan geïnfecteerd raken met bacteriën, schimmels of virussen. Antibiotica helpen alleen bij infecties met bacteriën. De meeste infecties met bacteriën gaan vanzelf over. Dan is een antibioticum niet nodig.

Behandeling
Als wel een antibioticum nodig is, schrijven artsen meestal een antibioticum in een crème voor. Een enkele keer is het nodig een antibioticum in te nemen.
Meestal kiest uw arts dan voor een penicilline. Als dit niet voldoende werkt of niet gebruikt mag worden, kan de arts cefazoline voorschrijven. Artsen schrijven het alleen voorbij zeer ernstige huidinfecties met bacteriën die voor andere antibiotica ongevoelig (resistent) blijken.

Werking
Cefazoline bestrijdt veel bacteriën die een rol spelen bij huidinfecties.

Bijwerkingen

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Bij toediening in een spier (intramusculair): pijn, roodheid en zwelling op de injectieplaats

  De injectievloeistof bevat behalve cefazoline soms ook het pijnstillende medicijn lidocaïne, zodat de injectie minder pijnlijk is.

• Maagdarmklachten, zoals diarree, misselijkheid, braken, winderigheid, buikpijn en verminderde eetlust. Zeer zelden ontstaat een ernstige vorm van diarree. Neem contact op met uw arts als u meermalen per dag waterdunne ontlasting heeft en daarbij ook moet overgeven en koorts heeft.

• Overgevoeligheid voor dit medicijn. Dit merkt u aan huiduitslag, galbulten en jeuk.
  In zeer zeldzame gevallen ontstaat een ernstige overgevoeligheid. Dit is te merken aan is te merken aan blaren op de lippen en op de slijmvliezen van de mond en geslachtsdelen, koorts, opgezwollen mond, tong, keel of gezicht, ademhalingsproblemen en flauwvallen. Waarschuw altijd een arts bij huiduitslag of koorts. Raadpleeg bij ernstige verschijnselen direct een arts of Eerste-Hulpdienst.
   

  Kreeg u bij eerder gebruik van een cefalosporine-antibioticum allergische reacties Raadpleeg dan eerst uw arts.
  Bent u overgevoelig voor cefazoline, dan is er een kans dat u ook overgevoelig bent voor antibiotica van het penicilline-type (dit heet 'kruisovergevoeligheid').
  Als u overgevoelig blijkt te zijn, mag u dit medicijn in de toekomst niet meer gebruiken. Geef aan de apotheker door dat u overgevoelig bent voor cefazoline. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn niet opnieuw krijgt.

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Bij toediening in een ader (intraveneus): irritatie van de wand van het bloedvat, waar het infuus is aangelegd. Dit is te merken aan pijn, roodheid en zwelling op die plaats.

  Om de kans hierop te verkleinen zal de arts of verpleegkundige de injectie niet in een keer geven, maar de vloeistof in een paar minuten laten inlopen. Ook is het soms mogelijk het medicijn gedurende bijvoorbeeld een half uur met een infuus te krijgen.

• Vermoeidheid en duizeligheid

• Ontstoken slijmvliezen van mond(hoeken), keelholte, vagina of anus. Het betreft meestal een candida-infectie (schimmel) van de slijmvliezen.

  Dit ontstaat doordat het normale evenwicht tussen schimmels en bacteriën is verstoord. Raadpleeg uw arts als u hier last van heeft.

• Tekorten aan bepaalde bloedcellen. Waarschuw uw arts bij een of meer van de volgende verschijnselen: onverklaarbare blauwe plekken, extreme vermoeidheid, keelpijn met koorts en blaren in de keel of neusbloedingen.

• Snelle hartslag en pijn op de borst

  Raadpleeg uw arts als u hier last van heeft.

• Kortademigheid, hoesten, loopneus of verstopte neus

  Raadpleeg uw arts als u hier last van blijft houden.

• Opwinding

• Tintelend of brandend gevoel van de huid

• Epileptische aanval bij mensen met epilepsie die een hoge dosering van dit medicijn gebruiken. Raadpleeg uw arts als u aan epilepsie lijdt. Uw arts kan beoordelen of u dit medicijn veilig kunt gebruiken.

• Nierbeschadiging. Waarschuw uw arts als u binnen enkele dagen in gewicht toeneemt, als u dikke enkels of onderbenen krijgt of als u niet meer plast.

• Wazig zien, slecht zien en vermoeide ogen. Raadpleeg uw arts als u slechter gaat zien.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Gebruik

Hoe?

• Injectie in de spier: de arts of verpleegkundige zal de vloeistof meestal in de bilspier injecteren.
• Injectie in de ader: de arts of verpleegkundige zal de vloeistof langzaam in 3 tot 5 minuten in de ader injecteren.
• Via een infuus: een infuus duurt minimaal 30 minuten.

Wanneer?
Om een infectie tijdens een operatie te voorkomen, krijgt u dit medicijn vanaf ongeveer een uur voor de operatie.

Hoe lang?
Cefazoline gebruikt u altijd als een kuur. Hoelang de kuur duurt, hangt af van de aandoening waarvoor u het medicijn gebruikt.

Houd er rekening mee dat u de kuur niet mag onderbreken en geheel moet afmaken. Als u eerder stopt, zijn de bacteriën meestal nog niet volledig verdwenen en kunt u opnieuw klachten krijgen.

Vergeten

Het is belangrijk de kuur af te maken. Indien uw arts of (wijk)verpleegkundige niet op tijd komt voor de injectie of het infuus, neem dan zo snel mogelijk contact met hen op.

Verboden

autorijden, alcohol drinken en alles eten?
Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.

Wisselwerking

Dit medicijn heeft wisselwerkingen met andere medicijnen. In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen, dus niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje 'samenstelling'.

De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreden, zijn de volgende.

• Antibiotica van het tetracycline-type, zoals doxycycline, minocycline en tetracycline. Deze antibiotica en cefazoline werken elkaar tegen. Een ernstige infectie kan hierdoor minder goed worden bestreden.
• De antistollingsmiddelen acenocoumarol en fenprocoumon. Cefazoline kan de instelling op de bloedverdunner ontregelen. Vertel de trombosedienst dat u een antibioticum gebruikt of heeft gebruikt.
• De capsules met buiktyfusvaccin worden door cefalozine onwerkzaam. Dit is geen probleem wanneer er 3 dagen tussen toediening van de verschillende medicijnen zit. Zit er minder dan 3 dagen tussen beide medicijnen, neem dan contact op met uw arts. Het is mogelijk het vaccin via een injectie te krijgen. De wisselwerking treedt dan niet op.

Twijfelt u eraan of een van de bovenstaande wisselwerkingen voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.

Zwangerschap

Zwangerschap
U kunt dit medicijn veilig gebruiken als u zwanger bent of binnenkort wilt worden. Het wordt al jarenlang gebruikt door vrouwen die zwanger zijn of willen worden zonder problemen met de vruchtbaarheid, voor de zwangerschap of voor het kind.

Borstvoeding
U kunt dit medicijn veilig gebruiken als u borstvoeding geeft. Het medicijn komt in kleine hoeveelheden in de moedermelk terecht, maar is niet schadelijk voor het kind.

Stoppen

Als u te vroeg stopt, zijn de bacteriën waarschijnlijk nog niet volledig verdwenen en kunt u opnieuw klachten krijgen. Maak daarom de hele kuur af.

Als u allergische reacties of ernstige bijwerkingen krijgt, moet u wel stoppen. Neem in dat geval direct contact op met uw arts.

Handelsinformatie

Cefazoline is sinds 1971 internationaal op de markt. Het is op recept verkrijgbaar in injecties onder de merknamen Kefzol en als het merkloze Cefazoline.

Disclaimer

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.