Introductie

Formoterol is een langwerkende luchtwegverwijder. Budesonide behoort tot de bijnierschorshormonen of corticosteroïden. Het is een luchtwegbeschermer.

Artsen schrijven deze combinatie voor bij astma en chronische obstructieve longziekte (COPD).

Instructiefilmpje

Film 1 - Inhalatoren met en zonder voorzetkamer

Highlight

• Formoterol verwijdt vernauwde luchtwegen. Budesonide remt ontstekingen en beschermt de luchtwegen tegen prikkels die benauwdheid veroorzaken. De combinatie vermindert benauwdheid en voorkomt nieuwe aanvallen van benauwdheid.
• Bij de longziekten astma en COPD (chronische obstructieve longziekte).
• De werking houdt 12 uur aan. Gebruik het op vaste tijdstippen, dan vergeet u minder vaak een dosis. Als u het elke dag gebruikt, bent u minder vaak benauwd.
• Het is ook geschikt om een aanval van benauwdheid op te heffen. Binnen 3 minuten na inhalatie merkt u dat u minder benauwd bent. Soms adviseert uw arts om een ander medicijn te gebruiken bij een aanval van benauwdheid, bijvoorbeeld salbutamol.
• Inhaleren is niet makkelijk. Laat een apotheekmedewerker het u voordoen. Of bekijk het instructiefilmpje op deze website. Laat elk jaar in de apotheek controleren of u nog juist inhaleert.
• Er zijn verschillende inhalatie-apparaatjes. Heeft u moeite met het gebruik? Vraag uw arts of apotheek of een ander soort apparaatje geschikter voor u is.
• U kunt last krijgen van een geïrriteerde mond en keel, schimmelinfecties in mond en keel, een droge mond en heesheid. Spoel altijd uw mond nadat u heeft geïnhaleerd. U voorkomt hiermee deze bijwerkingen.
• U kunt hartkloppingen, trillende handen of hoofdpijn krijgen. Ook kunt u gaan hoesten. Deze bijwerkingen horen binnen enkele uren na inhalatie te verdwijnen. Bovendien zult u er aan wennen en er na verloop van tijd minder last van hebben. Heeft u na 2 weken nog steeds deze klachten? Raadpleeg dan uw arts.
• U mag dit medicijn gebruiken als u zwanger bent. Of als u zwanger wilt worden.
• U mag dit medicijn gebruiken als u borstvoeding geeft.

Werking

Astma

Verschijnselen
Bij astma verkrampen de spieren van de luchtwegen, waardoor u kortademig wordt, moet hoesten en het benauwd krijgt. Deze benauwdheidsaanvallen ontstaan door prikkels, zoals koude lucht, rook, inspanning, emoties en stoffen waar u allergisch voor bent. Op sommige momenten bent gevoeliger voor deze prikkels dan op andere momenten.

Oorzaak
Bij gezonde mensen veroorzaken deze prikkels geen benauwdheid, terwijl mensen met astma hier wel gevoelig voor zijn. Bij hen reageren de slijmvliezen in de luchtwegen als ze met deze prikkels in aanraking komen. Bij deze reactie trekken de luchtwegen samen, waardoor u benauwd wordt.

Werking
Formoterol met budesonide voorkomt aanvallen van benauwdheid. Budesonide remt ontstekingen en beschermt de luchtwegen tegen prikkels die benauwdheid veroorzaken. Het aantal benauwdheidsaanvallen neemt hierdoor af.
Formoterol is een luchtwegverwijder. Hierdoor zullen de luchtwegen minder snel vernauwen. Formoterol werkt langer dan de meeste luchtwegverwijders, zoals salbutamol en ipratropium, namelijk zo’n twaalf uur.

De combinatie van formoterol met budesonide wordt gebruikt om aanvallen van benauwdheid te voorkomen, maar óók om een aanval direct op te heffen.

Behandeling
Uw arts zal deze combinatie voorschrijven als de behandeling met een aparte  luchtwegbeschermer samen met een kortwerkende luchtwegverwijder, zoals salbutamol,  onvoldoende helpt.

Effect
De werking begint binnen drie minuten en houdt ongeveer twaalf uur aan. Doordat de conditie van de longen verbetert, merkt u meestal binnen één tot twee weken dat het aantal benauwdheidsaanvallen minder wordt. U moet het wel consequent gebruiken, meestal is dat twee keer per dag.

Chronische obstructieve longziekte (COPD)

COPD is de Engelse afkorting voor chronisch obstructieve longziekte. Bij COPD zijn de luchtwegen blijvend vernauwd en heeft u last van slijm in de luchtwegen. U moet daardoor veel hoesten en bent vrijwel altijd benauwd. De klachten kunnen af en toe verergeren of juist verbeteren. De oorzaak van COPD is meestal een beschadiging van de luchtwegen, bijvoorbeeld door roken.

Werking
Formoterol met budesonide vermindert benauwdheid. De combinatie kan bij COPD de conditie van de longen verbeteren, waardoor het aantal opvlammingen van de ziekte afneemt. U heeft dan minder vaak prednisolon-stootkuren, antibioticakuren of ziekenhuisopnamen nodig.

De budesonide in de combinatie remt ontstekingen en beschermt de luchtwegen tegen prikkels die benauwdheid veroorzaken. Formoterol is een luchtwegverwijder die de vernauwing van de luchtwegen kan opheffen. Formoterol werkt langer dan de meeste luchtwegverwijders, zoals salbutamol of ipratropium, namelijk zo’n twaalf uur.

Behandeling
Mensen met COPD gebruiken vooral luchtwegverwijders om hun klachten te verminderen. Als u meer dan twee keer per jaar een opvlamming van de ziekte heeft, kan uw arts naast een luchtwegverwijder ook een luchtwegbeschermer voorschrijven. Een luchtwegbeschermer werkt vooral als u naast COPD ook last heeft van astma, overgevoeligheidsreacties of ontstekingen.

Het werkt niet altijd bij COPD, daarom schrijft de arts het meestal eerst voor een periode van een aantal maanden voor om te kijken of het werkt.
 
Effect
De werking begint binnen drie minuten en houdt ongeveer twaalf uur aan. Als het medicijn bij u werkt, merkt u binnen één tot vier weken dat het aantal benauwdheidsaanvallen afneemt. Na een aantal maanden kunt u samen met uw arts beoordelen of het aantal opvlammingen voldoende is afgenomen. U moet het wel consequent gebruiken, meestal is dat twee keer per dag.

Bijwerkingen

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Heesheid, keelpijn, droge mond, een geïrriteerde mond en kriebelhoest.

  Deze bijwerkingen kunnen komen doordat budesonide in de mond en keel achterblijft. Als u veel last heeft van een droge mond kunt u de aanmaak van speeksel stimuleren met (suikervrije) kauwgom of door te zuigen op ijsblokjes. Door de droge mond ontstaan sneller gaatjes in uw gebit en ontstekingen van het slijmvlies van de mondholte. Poets en flos extra goed als u merkt dat u last blijft houden van een droge mond. Laat eventueel de tandarts vaker controleren. Bij heesheid helpt het om de stem rust te geven. Blijft de heesheid, neem dan contact op met uw arts.

• Schimmelinfectie in de mond en keel. Dit merkt u aan een witte aanslag in de mond.

  Dit ontstaat als budesonide vaak in de mond en keel achterblijft. Raadpleeg in dat geval uw arts.

  Advies bij schimmelinfectie, heesheid en keelpijn en droge mond: Vaak helpt het in deze gevallen anders te inhaleren, zodat minder budesonide in de keel en mond terechtkomt. Vraag uw apotheek of arts om uw manier van inhaleren te controleren. U kunt hiervoor ook het instructiefilmpje op deze site bekijken. Schimmelinfecties, heesheid en keelpijn kunt u ook voorkomen door:

  • na het inhaleren uw mond te spoelen met een slok water en dat vervolgens uit te spugen. Daarna neemt u nog een slok water, gorgelt daarmee en slikt dat door;
  • na het inhaleren iets te eten of uw tanden te poetsen.

• Hartkloppingen, versnelde hartslag en trillende handen.

  Deze klachten horen binnen enkele uren na gebruik over te gaan. Heeft u er na twee weken nog altijd last van, raadpleeg dan uw arts.

• Hoofdpijn

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Bij mensen met glaucoom (verhoogde oogboldruk) kan dit medicijn de oogboldruk verder verhogen. Er kunnen dan klachten ontstaan zoals wazig zien, minder zien, een rood of opgezwollen oog, hevige pijn aan het oog of aan het gezicht of misselijkheid en braken.

  Als u merkt dat u last hebt van een of meer van deze klachten, neem dan meteen contact op met uw arts of de spoedeisende hulp.
  De kans dat u last krijgt van oogklachten is groter als u dit medicijn langer dan drie maanden gebruikt of als er per ongeluk wat spray in uw oog komt. Scherm uw ogen af bij gebruik van de spray, zodat er geen spray in uw ogen kan komen.

• Hartritmestoornissen. U kunt last krijgen van plotselinge duizelingen of kortdurend buiten bewustzijn raken. Dit is vooral van belang voor mensen met een bepaalde hartritmestoornis, namelijk het aangeboren verlengde QT-interval. Gebruik dit medicijn NIET als u deze hartritmestoornis heeft.

  Overleg met uw arts. Mogelijk kunt u overstappen op een ander medicijn.

• Toename van de benauwdheidsklachten direct na toedienen van het medicijn.

  In dat geval dit medicijn niet meer gebruiken en een arts raadplegen.

• Longontsteking. Dit is te merken aan meer ademhalingsproblemen zoals hoesten, kortademigheid en een snelle ademhaling, koorts, snelle hartslag, pijn bij diep inademen, slap of lusteloos gevoel en vermoeidheid.

  Neem contact op met uw arts als u dit merkt.

• Oedeem. Dit merkt u vooral aan opgezwollen enkels en voeten.

  Neem contact op met uw arts als u dit merkt.

• Spierkramp

• Psychische klachten, zoals agressie, angst en rusteloosheid. Ook kunnen tijdelijke gedragveranderingen en slaapstoornissen ontstaan.

  Mocht u veel last hebben van deze bijwerkingen, vraag dan uw arts om advies.

• Overgevoeligheid voor dit medicijn. U merkt dit aan galbulten of jeuk.

  In zeer zeldzame gevallen kunt u last krijgen van gezwollen oogleden, lippen of gezicht, ernstige benauwdheid of gevoel van zwakte. Waarschuw dan direct een arts of ga naar de Eerste-Hulpdienst. Als u overgevoelig bent voor dit medicijn, geef dit dan altijd door aan de apotheker. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn niet opnieuw krijgt.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Gebruik

Kijk voor de juiste dosering altijd op het etiket van de apotheek.

Hoe?

• Goed inhaleren is lastig en vergt veel oefening. Alleen als u goed inhaleert komt de werkzame stof diep genoeg in uw longen om te werken.
• De apotheekmedewerker zal u uitleggen hoe het apparaat werkt en het inhaleren een keer voordoen. Daarna kunt u een keer oefenen en kan de apotheekmedewerker nagaan of u alle handelingen goed uitvoert.
• Laat regelmatig, bijvoorbeeld elk jaar, in de apotheek controleren of u nog op de juiste manier inhaleert. Lukt het u niet om goed te inhaleren? Er zijn verschillende typen inhalatieapparaatjes. Mogelijk is een ander type apparaat geschikter voor u. Vraag uw arts of apotheker om advies.
• U kunt dit formoterol met budesonide in twee vormen inhaleren: als poeder of als spray. Het nadeel van poederinhalaties is dat u krachtig moet kunnen inademen om het poeder goed in de longen te krijgen. Nadeel van een inhalatiespray is dat u tegelijkertijd de spray moet indrukken en inademen. Veel mensen vinden dat moeilijk.
• Spoel na het inhaleren uw mond met een slok water en spuug dat vervolgens uit. Daarna neemt u nog een slok water, gorgelt daarmee en slikt dat door. U zorgt er zo voor dat alle budesonide uit uw mond is verdwenen. U voorkomt hiermee heesheid en schimmelinfecties in uw mond. Als u na het inhaleren gaat eten of uw tanden poetst zal dit effect nog groter zijn

Extra informatie inhalatiepoeder

• Het inhalatiepoeder zit in een 'turbuhaler', een 'spiromax', een 'easyhaler' of een 'forspiro'. Dit zijn apparaatjes met een voorraad van 60 of 120 doses.
• Turbuhaler: Elke keer dat u de geribbelde knop heen en weer draait totdat u een klik hoort, valt een dosis poeder in het daarvoor bestemde vakje. Dit gaat alleen goed als u de turbuhaler bij het draaien rechtop houdt. Daarna kunt u het inhaleren. Als alle porties poeder op zijn, heeft u een nieuw apparaatje nodig. U merkt dat het apparaatje bijna leeg is, als in het doorzichtige venster op de zijkant een rode kleur verschijnt. U heeft dan nog ongeveer twintig doses over. U kunt dan op tijd een nieuw apparaatje aanvragen.
• Spiromax: Elke keer dat u het dopje van het mondstuk van de inhalator opent totdat u een klik hoort (door het dopje naar beneden te vouwen), valt een dosis poeder in het daarvoor bestemde vakje. Dit gaat alleen goed als u de spiromax met het rode dopje bij naar beneden houdt. Daarna kunt u het inhaleren. Als alle porties poeder op zijn, heeft u een nieuw apparaatje nodig. U merkt dat het apparaatje bijna leeg is, als in het doorzichtige venster op de achterkant rode getallen verschijnen. U heeft dan nog ongeveer twintig doses over. U kunt dan op tijd een nieuw apparaatje aanvragen.
• Easyhaler: Elke keer dat u de drukknop indrukt, wordt een dosis poeder klaargemaakt voor inhalatie. Dit gaat alleen goed als u de easyhaler rechtop houdt bij het indrukken. Daarna kunt u het medicijn inhaleren. De teller op de easyhaler telt hoeveel inhalaties u al gebruikt heeft. U merkt dat het apparaatje bijna leeg is, als in het doorzichtige venster op de zijkant een rode kleur verschijnt. U heeft dan nog ongeveer 20 doses over. U kunt dan op tijd een nieuw apparaatje aanvragen.
• Forspiro: Doe de beschermkap van de Forspiro naar beneden toe open. U ziet nu het mondstuk en de dosisteller, die aangeeft hoeveel doses er nog over zijn. U merkt dat het apparaatje leeg is, als de teller op het apparaat naar 0 is gegaan. U kunt dus op tijd een nieuw apparaatje aanvragen.
  Til de rand van de witte hendel op. Duw de hendel helemaal open, tot het niet verder kan en u een klik hoort. Elke keer dat u dit doet wordt een nieuwe dosis klaargezet. Sluit vervolgens de witte hendel helemaal, tot u weer een klik hoort. U kunt het poeder nu inhaleren.
• Vindt u het lastig om krachtig in te ademen om het poeder goed in de longen te krijgen? Overleg dan met uw arts of apotheker.

Extra informatie inhalatiespray (dosisaerosol)

• Voor elke verstuiving moet u het spuitbusje stevig schudden, zodat de inhoud zich goed verdeelt. Alleen dan komt iedere keer evenveel formoterol met budesonide vrij.
• Verwijder het beschermkapje van het mondstuk.
• Adem langzaam en diep uit. Doe daarna het mondstuk in uw mond en plaats de lippen om het mondstuk heen. Adem daarna langzaam en diep door het mondstuk in. Nadat u begonnen bent met inademen, drukt u op de bovenkant van het spuitbusje om een dosis af te geven.
• Houd daarna de adem zo lang mogelijk in. Haal de inhalator uit uw mond en adem langzaam uit. Als u 2 inhalaties tegelijk moet nemen, herhaal dan deze stappen nogmaals voor de tweede dosis.
• Vindt u het lastig om tegelijk te inhaleren en het apparaat in te drukken? Overleg dan met uw arts of apotheker.

Wanneer?
Gebruik de inhalaties met regelmatige tussenpozen. Als u twee keer per dag moet inhaleren: ongeveer om de twaalf uur, bijvoorbeeld vóór het ontbijt en vóór het avondeten.

Indien u ouder bent dan 18 jaar en Symbicort 100/6 en 200/6, DuoResp Spiromax of Bufoler 160/4,5 voor astma gebruikt:
U mag bij een aanval van benauwdheid een extra inhalatie nemen. Wanneer de benauwdheid na een paar minuten niet vermindert mag u nog een extra inhalatie nemen. Per dag mag u maximaal acht inhalaties nemen.

Als u extra benauwd bent mag u gedurende enkele dagen maximaal twaalf inhalaties per dag nemen. Heeft u vaak extra inhalaties per dag nodig, neem dan contact op met uw arts.

Hoe lang?
Binnen één tot twee weken zult u merken dat u minder benauwd bent. Pas na een aantal weken is het effect optimaal.

• Heeft u astma en is er na vier weken nog onvoldoende effect? Overleg dan met uw arts. Mogelijk moet de dosering aangepast.
• Heeft u COPD en is het aantal opvlammingen na een half jaar niet afgenomen? Dan zal uw arts u waarschijnlijk adviseren te stoppen met deze inhalaties. Dit medicijn heeft niet bij iedereen effect.
• Als u drie maanden lang niet meer benauwd bent, kan uw arts u adviseren om over te stappen op een lagere dosering of een lagere sterkte.

Vergeten

Het is belangrijk dit medicijn consequent te gebruiken. Mocht u toch een dosis vergeten zijn:

• Gebruikt u dit medicijn 1 keer per dag? En duurt het nog meer dan 8 uur voor u de volgende dosis normaal inneemt? Neem de vergeten dosis dan alsnog in. Duurt het nog minder dan 8 uur? Sla de vergeten dosis dan over.
• Gebruikt u dit medicijn 2 keer per dag? En duurt het nog meer dan 4 uur voor u de volgende dosis normaal inneemt? Neem de vergeten dosis dan alsnog in. Duurt het nog minder dan 4 uur? Sla de vergeten dosis dan over.

Verboden

autorijden, alcohol drinken en alles eten?
Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.

Wisselwerking

Dit middel heeft wisselwerkingen met andere medicijnen. In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen, dus niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje 'samenstelling'.

De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreden, zijn de volgende.

• De antibiotica, claritromycine en erytromycine, en de antischimmelmiddelen, itraconazol, ketoconazol en voriconal. De hoeveelheid budesonide in het bloed kan door deze medicijnen stijgen. Hierdoor kunt u klachten krijgen van het syndroom van Cushing. Dit merkt u bijvoorbeeld aan moeheid, opzwelling van uw gezicht of schommelingen in uw bloedsuiker. Of u kunt maagklachten krijgen door een maag- of darmzweer. Raadpleeg uw arts als u deze combinatie heeft gekregen. Uw arts beoordeelt of u dit medicijn kunt blijven gebruiken. Dit verschilt per situatie. Soms schrijft uw arts een ander medicijn voor dat voor uw situatie geschikter is.
• Sommige bètablokkers. Bètablokkers worden gebruikt bij hart- en vaatziekten, migraine, schildklierziekten en examenvrees. Ook sommige oogdruppels die bij glaucoom (verhoogde oogboldruk) worden gebruikt bevatten bètablokkers. Bètablokkers kunnen het effect van formoterol tegengaan. Hierdoor kunt u meer last van benauwdheid krijgen. Als u merkt dat u benauwder bent, neem dan contact op met uw arts.
  Gebruikt u een bètablokker? Neem contact op met uw arts als u deze combinatie voorgeschreven krijgt. Mogelijk is een ander medicijn beter geschikt voor u. De bètablokkers bij hart- en vaatziekten waarbij de wisselwerking optreedt zijn carvedilol, labetalol, oxprenolol, propranolol, sotalol.
• Sommige medicijnen tegen hiv en hepatitis C. Vraag aan uw apotheker om welke medicijnen dit gaat.

Twijfelt u eraan of een van de bovenstaande wisselwerkingen voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.

Zwangerschap

Zwangerschap
U kunt dit medicijn veilig gebruiken. Het wordt al jarenlang gebruikt door zwangere vrouwen, zonder problemen voor de baby.

Borstvoeding
U kunt dit medicijn veilig gebruiken als u borstvoeding geeft. Dit medicijn komt vanuit uw longen in zeer kleine hoeveelheden in uw bloed. Hierdoor kan er maar weinig in de moedermelk komen.

Stoppen

Het kan één tot twee weken duren voor u effect van de inhalatie merkt. Stop daarom niet te snel als u twijfelt aan het nut van dit medicijn.

Als u dit medicijn al langere tijd gebruikt en u wilt nu stoppen dan kunnen de benauwdheidsklachten terugkomen. Bouw daarom langzaam af in overleg met uw arts.

Handelsinformatie

Ja, heeft een recept nodig.

Formoterol is sinds 1990 en budesonide sinds 1980 internationaal op de markt. Deze combinatie is te krijgen onder de merknamen Airbufo Forspiro, Bufoler, DuoResp Spiromax en Symbicort als inhalatiepoeder.

Disclaimer

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.