Introductie

Timolol behoort tot de bètablokkers. Bij gebruik in het oog verlagen bètablokkers de druk in het oog.

Artsen schrijven het voor bij glaucoom.

Instructiefilmpje

Film 1 - Oogdruppels en oogzalf

Highlight

• Timolol vermindert de hoeveelheid vloeistof in de oogbol. Hierdoor neemt de druk in het oog af.
• Bij de oogziekte glaucoom (verhoogde oogboldruk). Door glaucoom kunnen netvlies en oogzenuw beschadigen.
• Als u timolol-oogdruppels elke dag gebruikt, vermindert u de kans op blindheid.
• De lagere oogboldruk is binnen 4 weken te meten.
• U druppelt meestal 1 of 2 keer per dag. Bij 1 keer per dag: druppel bij voorkeur 's ochtends. Bij 2 keer per dag: 's ochtends en in de avond, enkele uren voordat u naar bed gaat.
• U kunt last krijgen van wazig zien, rode of droge ogen en een prikkelend of branderig gevoel. Gaat dit niet weg of gaan uw ogen jeuken? Raadpleeg dan uw arts. Een lichte irritatie na het druppelen is normaal. Dit verdwijnt vanzelf.
• Oogdruppelen is niet makkelijk. Laat een apotheekmedewerker het u voordoen. Of bekijk het instructiefilmpje op deze website.
• Draagt u contactlenzen? Vraag bij uw apotheek of de oogdruppels uw contactlenzen kunnen beschadigen.

Werking

Glaucoom (verhoogde oogboldruk)

Glaucoom is een beschadiging van de oogzenuw in het netvlies. De oorzaak is meestal een verhoogde druk in de oogbol. Deze ligt normaal tussen de 10 en 22 millimeter kwikdruk.

Verschijnselen
In het begin merkt u niets van glaucoom. Na verloop van tijd kunt u aan de randen van het gezichtsveld steeds minder zien.

Onbehandeld leidt glaucoom meestal tot een pijnlijk oog met steeds meer gezichtsverlies, waarbij het lijkt of u door een koker kijkt. Glaucoom kan uiteindelijk tot blindheid leiden.

Behandeling

Glaucoom wordt meestal behandeld met oogdruppels. Artsen schrijven meestal eerst oogdruppels met een bètablokker voor, zoals timolol. Timolol vermindert de hoeveelheid vloeistof in het oog, waardoor de oogboldruk daalt.

Effect
Na een week of vier is het volledige effect van dit medicijn bereikt. Zelf merkt u niet veel van de werking van dit medicijn. U weet pas of het werkt bij een meting van uw oogboldruk.

Bijwerkingen

Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

• Wazig zien

  Dit gaat meestal vanzelf over. Raadpleeg uw arts als deze klachten blijven bestaan.

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Rode geïrriteerde ogen, pijn in het oog, zwelling en roodheid van het ooglid

  Raadpleeg dan uw arts.

• Brandend en prikkelend gevoel in het oog vlak na het indruppelen

  Dit gaat meestal vanzelf over. Raadpleeg uw arts als deze klachten blijven bestaan.

• Droge ogen

  Vooral mensen die contactlenzen dragen kunnen hier last van krijgen. De contactlenzen kunnen dan eerder irriteren. Houd ze in dat geval minder lang in of gebruik bevochtigende oogdruppels (kunsttranen).

• Overige oogklachten, zoals irritatie, jeuk, vermoeide ogen, korstjes op de wimpers, het gevoel van een vuiltje in het oog, last van fel licht en tranende ogen.

  Deze bijwerkingen gaan meestal vanzelf over. Raadpleeg uw arts als ze blijven bestaan.

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Overgevoeligheid voor dit medicijn. Dit merkt u aan jeukende, pijnlijke en rode ogen, maar u kunt het ook elders merken aan huiduitslag, galbulten en jeuk. Gebruik dit medicijn dan niet meer. Een ernstige overgevoeligheid is te merken aan benauwdheid of een opgezwollen gezicht. Ga dan onmiddellijk naar een arts.

  In beide gevallen mag u dit medicijn in de toekomst niet meer gebruiken. Geef daarom aan de apotheek door dat u overgevoelig bent voor dit medicijn. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn of soortgelijke medicijnen niet opnieuw krijgt.

Bijwerkingen in de rest van het lichaam
De oogdruppels kunnen ook in de rest van het lichaam terechtkomen. Via de traanbuisjes bestaat er namelijk een verbinding tussen de oogslijmvliezen en de neusholte. Vanuit de neusholte wordt het medicijn opgenomen in het bloed en kan zich zo verspreiden. Het heeft dan een werking op het hart en de bloedvaten.

Heeft u last van onderstaande bijwerkingen, laat dan in de apotheek controleren of u goed druppelt. U vermindert namelijk de kans op deze bijwerkingen door de traankanaaltjes na het druppelen dicht te drukken. Zie hiervoor de vraag 'Hoe moet ik dit medicijn gebruiken?' Neem contact op met uw arts al u toch last blijft houden van deze bijwerkingen. Mogelijk helpt het dichtdrukken van de traankanaaltjes bij u onvoldoende.

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Hoofdpijn

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Duizeligheid, kortademigheid, vermoeidheid en maagdarmklachten (zoals misselijkheid of maagpijn), slapeloosheid, verminderd libido, stemmingsveranderingen of hallucinaties (U ziet, voelt of hoort dan dingen die er niet zijn).

Van de volgende aandoeningen kunt u extra last krijgen als te veel van het medicijn in het bloed komt. Neem contact op met uw arts als uw klachten verergeren.

• Astma, COPD , hartaandoeningen, de huidziekte psoriasis, de ziekte van Raynaud (extreem koude vingers en tenen) en de spierziekte myasthenia gravis.

• Syndroom van Sjögren, een aandoening waarbij de slijmvliezen van onder andere ogen en mond droger zijn dan normaal.

  Dit middel vermindert de aanmaak van traanvocht en speeksel. Mogelijk is een ander middel geschikter.

• Bij diabetes merkt u een 'hypo' minder snel op, doordat dit medicijn de hartkloppingen tegengaat die een van de verschijnselen zijn van een hypo. Controleer daarom vaker uw bloedglucose.

• Als u al een te hoog cholesterol en/of vetgehalte in uw bloed heeft, is het beter niet meer dan 1 druppel per keer te gebruiken.

  De concentratie cholesterol en vetten in het bloed kan verhoogd worden. Een bepaald soort vetten, triglyceriden, kan zich ophopen in de bloedvaten.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Gebruik

Kijk voor de juiste dosering altijd op het etiket van de apotheek.

Hoe?

Onderstaande instructie (en het instructiefilmpje) geldt voor de meeste oogdruppelflesjes, namelijk de flesjes die u in moet knijpen. Voor flesjes die u niet kunt/moet inknijpen, kan het zijn dat u deze op een andere manier moet vasthouden en moet druppelen. Kijkt u in dat geval bij de instructies in de bijsluiter.

Oogdruppels en ooggel

• Was uw handen met water en zeep en droog ze goed af met een papieren handdoekje of keukenrol.
• Als u contactlenzen draagt: haal harde of zachte lenzen uit uw oog voor u de oogdruppels gebruikt. Het hangt af van het soort conserveermiddel of u uw contactlenzen tussen de toedieningen door weer kunt indoen. Er zijn namelijk conserveermiddelen die zachte contactlenzen kunnen beschadigen. Kijk hiervoor in de bijsluiter van de verpakking. Harde contactlenzen kunt u eventueel na toedienen van de druppels weer indoen.
• Neem plaats op een stoel of een bank.
• Schroef het dopje van flesje en leg het dopje op de zijkant.
• Neem het flesje in uw hand alsof u een pen vasthoudt.
• Trek voorzichtig met de vingertoppen van uw andere hand het onderste ooglid naar beneden, zodat er een 'gootje' ontstaat.
• Buig het hoofd achterover en kijk recht omhoog.
• Zet de hand met het flesje op de hand die het gootje maakt.
• Breng het flesje boven het omlaag getrokken ooglid (het gootje). Zorg ervoor dat het flesje uw oog, ooglid of wimpers niet raakt, anders bederven de oogdruppels sneller.
• Knijp in het flesje en laat één druppel in het gootje vallen (bij de ooggel: door zacht in de tube te knijpen, vormt zich een druppel).
• Om hoofdpijn te voorkomen, kunt u na het indruppelen de traankanaaltjes één minuut dichtdrukken. Druk daarom deze kanaaltjes na het indruppelen één minuut dicht. Dit doet u door met duim en wijsvinger in de neus te knijpen ter hoogte van de binnenooghoek. U voorkomt zo dat de werkzame stof in het bloed komt.
• Doe uw oog weer open.
• Draai, na gebruik, de dop weer op het flesje.
• Was uw handen nogmaals met water en zeep.

Vindt u het lastig om de druppel goed in het oog te krijgen? Vraag dan in de apotheek om een oogdruppelhulp. Dit is een houdertje waarmee u gemakkelijker in het oog kunt druppelen.

Bewaar de oogdruppels zoals op het etiket is aangegeven. Een ooggel moet u bij kamertemperatuur bewaren, anders wordt de gel te dik om te gebruiken. De meeste flesjes met oogdruppels zijn na openen nog één maand houdbaar. U kunt op de verpakking noteren wanneer u het heeft aangebroken.

Wanneer?
Als u deze oogdruppel één keer per dag gebruikt: druppel 's ochtends. Als u het twee keer per dag gebruikt: 's ochtends en en in de avond, enkele uren voordat u naar bed gaat. Het beste kunt u vaste tijdstippen kiezen, dan is de kans dat u het vergeet kleiner.

Gebruikt u oogdruppels met timolol in combinatie met latanoprost (Xalacom of het merkloze Latanoprost/Timolol)? Gebruik de oogdruppels bij voorkeur 's avonds, omdat het dan sterker werkt.

Hoe lang?
Bij glaucoom is het gebruik van dit middel meestal langdurig, gedurende vele jaren. Alleen door een operatie kan er een nieuwe situatie ontstaan waarbij deze dit middel misschien niet meer nodig is. U kunt dit met uw arts overleggen.

Vergeten

• Als u dit dit medicijn 1 keer per dag gebruikt. Duurt het nog meer dan 8 uur voor u de druppels normaal gebruikt? Druppel dan zo snel mogelijk. Duurt het nog minder dan 8 uur? Sla de vergeten dosis dan over. Druppel de volgende dosis op het gebruikelijke tijdstip. Druppel geen dubbele dosis.
• Als u dit medicijn 2 keer per dag gebruikt. Duurt het nog meer dan 4 uur voor u de druppels normaal gebruikt? Druppel dan zo snel mogelijk.
  Duurt het nog minder dan 4 uur? Sla de vergeten dosis dan over. Druppel de volgende dosis op het gebruikelijke tijdstip. Druppel geen dubbele dosis.

Verboden

autorijden?
Na het indruppelen is het mogelijk dat u even wat wazig ziet. Dit gaat meestal binnen enkele minuten voorbij. Daarna kunt u autorijden. U kunt last hebben van fel licht. Draag in dat geval een zonnebril.

alcohol drinken en alles eten?
Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen

Wisselwerking

Dit medicijn heeft wisselwerkingen met andere medicijnen. In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen, dus niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje 'samenstelling'.

De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreden, zijn de volgende.

• Andere oogdruppels of oogzalven. Wacht minstens vijf minuten tussen het indruppelen van de verschillende oogdruppels. Gebruikt u zowel een oogdruppel als een oogzalf of ooggel: gebruik dan eerst de druppel en vijf minuten later de oogzalf of ooggel. Als u twee soorten oogdruppels moet gebruiken: eerst de oogdruppel gebruiken waar u het minst last van heeft en als laatste de oogdruppel waarvan u de meeste irritatie na het indruppelen krijgt. Zo voorkomt u dat u door de eventuele tranenvloed de werkzame bestanddelen van de oogdruppels te snel 'uittraant'.

Twijfelt u eraan of een van de bovenstaande wisselwerkingen voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.

Zwangerschap

Zwangerschap
Meld het aan uw arts en apotheker als u zwanger bent, of binnenkort wilt worden. U kunt dit medicijn veilig gebruiken tijdens de zwangerschap. Dit medicijn komt via uw ogen in een heel kleine hoeveelheid in uw bloed. Hierdoor kan er maar weinig bij het kind komen. Zorg er wel voor dat u na het druppelen de traankanaaltjes 1 minuut dichtdrukt. Er komt dan veel minder van dit medicijn in het bloed. Zie ook de instructie bij “Hoe moet ik dit medicijn gebruiken?”
Als dit medicijn gebruikt wordt tijdens de zwangerschap is extra controle nodig. De arts zal bijvoorbeeld de hartslag, bloeddruk en bloedsuiker van de baby controleren.

Borstvoeding
U kunt dit medicijn veilig gebruiken als u borstvoeding geeft. Het medicijn komt vrijwel niet in de moedermelk terecht. En het wordt al jarenlang gebruikt door vrouwen die borstvoeding geven, zonder problemen voor het kind.
Wel moet u na het druppelen de traankanaaltjes een minuut dicht drukken. Er komt dan veel minder van dit medicijn in het bloed. Zie ook “Hoe moet ik dit medicijn gebruiken?”

Stoppen

Het is niet verstandig in één keer met dit medicijn te stoppen. De druk in uw oog kan dan plotseling toenemen. Als u moet worden geopereerd, moet u meestal met dit middel stoppen. Overleg met uw arts wat u in dit specifieke geval moet doen.

Handelsinformatie

Timolol is sinds 1974 internationaal op de markt. Het is op recept verkrijgbaar in oogdruppels en ooggel onder de merknamen Timoptol en Timo-COMOD, en als het merkloze Timolol.

Timolol wordt in oogdruppels ook gebruikt in combinatie met andere werkzame stoffen onder de merknamen Azarga, Combigan, Cosopt, Duotrav, Dualkopt, Fixaprost, Ganfort, Taptiqom, Vizilaticom en Xalacom en als het merkloze Dorzolamide/Timolol en Latanoprost/Timolol.

Disclaimer

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.