Introductie

Nafareline behoort tot de hypothalamus-hormonen. Het remt de aanmaak van vrouwelijke geslachthormonen.

Artsen schrijven dit middel voor bij een verminderde vruchtbaarheid (IVF-behandeling), endometriose en als voorbereiding op een operatie aan vleesbomen in de baarmoeder.

Highlight

• Nafareline is een hormoon. De neusspray remt de aanmaak van vrouwelijke geslachtshormonen.
• Bij vrouwen die geen kinderen kunnen krijgen (als onderdeel van een IVF-behandeling), endometriose (pijn in de buik door weefsel dat lijkt op baarmoederslijmvlies). En als voorbereiding op een operatie aan een vleesboom in de baarmoeder.
• Verminderde vruchtbaarheid: hoe lang u het moet gebruiken hangt af van de hoeveelheid hormonen die de arts in uw bloed meet. Meestal sprayt u tijdens een bepaalde periode van uw menstruatiecyclus.
• Endometriose: u gebruikt het meestal 6 maanden. U start meestal binnen 5 dagen na dag 1 van uw menstruatie.
• Vleesbomen: het gebruik is meestal 3 maanden tot aan de operatie. U begint meestal binnen 5 dagen na dag 1 van uw menstruatie.
• Gebruik: snuit vooraf uw neus. Gebruik de neusspray 2 keer per dag, 's ochtends 1 snuifje in het ene neusgat en 's avonds 1 snuifje in het andere. Moet u na toediening direct niezen? Herhaal dan de toediening.
• Bijwerkingen onder meer: irritatie in de neus, opvliegers, pijnlijke borsten, hoofdpijn, spierpijn, onttrekkingsbloedingen en seksuele klachten, zoals minder zin in vrijen.

Werking

Verminderde vruchtbaarheid

Bij een IVF-behandeling (In VitroFertilisatie) vindt een bevruchting buiten het lichaam plaats. Hiervoor moeten rijpe eicellen uit het lichaam gehaald worden om ze vervolgens te laten bevruchten. Daarom wordt de eisprong eerst gestimuleerd met geneesmiddelen. Uw arts kan nafareline voorschrijven als onderdeel van een IVF-behandeling.

Werking
Nafareline vermindert de aanmaak van de geslachthormonen oestrogeen en progestageen. In combinatie met andere middelen ontstaat hierdoor een betere controle over de eisprong.

Endometriose

De baarmoeder is van binnen met een slijmvlies bekleed. Bij endometriose zit er weefsel dat daarop lijkt ook buiten de baarmoeder. Bijvoorbeeld in de buikholte, rond de darmen en de eierstokken, maar ook op nog grotere afstand van de baarmoeder. Door littekenvorming en verkleving kan het slijmvlies buikpijn geven, vooral tijdens de menstruatie, maar ook daarvoor of daarna. Soms is endometriose een oorzaak van ongewilde kinderloosheid. 

Behandeling
Hoe endometriose wordt behandeld, is afhankelijk van het feit of u zwanger wilt worden of niet. Als u geen zwangerschapswens heeft, zal de arts eerder besluiten de slijmvliesplekken weg te halen. Als voorbereiding op deze operatie kan uw arts nafareline voorschrijven.

Heeft u wél een zwangerschapswens, dan zal uw arts meestal progestageenhormonen voorschrijven en soms nafareline.

Werking
Nafareline vermindert de aanmaak van de geslachthormonen oestrogeen en progestageen. Dit remt de groei van het het weefsel dat op baarmoederslijmvlies lijkt.

Effect
Nafareline vermindert de klachten door endometriose en maakt het makkelijker de slijmvliesplekken met een operatie te verwijderen. 

Tijdens de behandeling blijft de menstruatie meestal weg. Zeven tot twaalf weken na stoppen met dit middel zal de menstruatie weer terugkeren. Het doel van de behandeling is dat u daarna minder klachten heeft.

Endometriose keert echter vaak terug. Ongeveer de helft van de vrouwen krijgt binnen vijf jaar weer klachten.

Vleesboom

Dit middel wordt gebruikt bij vleesbomen in de baarmoeder (myomen). Een vleesboom is een goedaardig gezwel. Het kan enkele millimeters groot zijn, maar ook een paar kilo wegen.

Oorzaak
De baarmoeder bestaat uit een dikke spierlaag. Bij een vleesboom ontstaat wildgroei van het spierweefsel van de baarmoeder.

Verschijnselen
De meeste vrouwen hebben geen klachten van de vleesboom. Grote gezwellen kunnen te zien zijn als een harde ronding van de onderbuik. Sommige vrouwen hebben meer bloedverlies en meer pijn tijdens de menstruatie.

Behandeling
Als u veel klachten heeft van de vleesboom kan de arts opereren. Soms door de hele baarmoeder te verwijderen. Soms door alleen de vleesboom weg te halen.

Enkele maanden voor deze operaties kan de arts u voorschrijven nafareline te gebruiken.

Effect
Door nafareline wordt de vleesboom kleiner, waardoor deze veiliger is weg te halen. Bovendien is er tijdens de operatie minder bloedverlies.

Als u dit middel gebruikt blijft de menstruatie meestal weg. Als de baarmoeder bij de operatie niet is verwijderd, zal zeven tot twaalf weken na de operatie de menstruatie weer terugkeren.

Bijwerkingen

Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

• Irritatie in de neus.

• Opvliegers (aanvallen van warmtegevoel, rood hoofd en zweten) en zweten.

• Pijnlijke borsten en kleiner worden van de borsten.

• Hoofdpijn, spierpijn, verkoudheid.

• De eerste weken onttrekkingsbloedingen (vergelijkbaar met de menstruatie) en na enkele weken doorbraakbloedingen ('spotting').

  Deze klachten horen na enige tijd vanzelf over te gaan. Als u last blijft houden, raadpleeg dan uw arts.

• Seksuele klachten, zoals een droge vagina, pijn bij het vrijen en minder zin in vrijen.

• Toename lichaamsgewicht.

  Vooral door toename van de eetlust, maar ook doordat uw lichaam meer vocht vasthoudt. Heeft u aanleg tot dik worden, let dan extra op uw dieet.

• Oedeem (vasthouden van vocht). Dit merkt u vooral aan opgezwollen enkels en voeten. Mensen die al last van oedeem hebben, bijvoorbeeld door hartfalen zijn hier extra gevoelig voor.

  Overleg daarom voor gebruik met uw arts als u hartfalen of oedeem heeft.

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Spier- en gewrichtspijn.

• Stemmingsveranderingen, zoals depressie, angst, nervositeit en snel van slag zijn.

  Als u dit merkt neem dan contact op met uw arts.

• Misselijkheid en buikpijn.

• Mannelijke kenmerken, zoals vettige huid, acne, haaruitval en haargroei in gezicht.

• Toename van het libido (meer zin in vrijen).

• Gewichtsverlies

• Overgevoeligheid voor dit middel. Dit merkt u aan huiduitslag, galbulten en jeuk.

  Raadpleeg uw arts als u hier last van heeft. Een ernstige overgevoeligheid is te merken aan benauwdheid, een opgezwollen gezicht of flauwvallen. Ga dan onmiddellijk naar een arts. Geef aan de apotheek door dat u overgevoelig bent voor nafareline. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit middel niet opnieuw krijgt.

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Hartkloppingen

• Hart- en vaataandoeningen, zoals hartkramp (angina pectoris) en meer kans op een hartaanval. De kans hierop is groter bij mensen die al meer kans hebben op een hart- of vaataandoeningen. Zoals mensen met hartkramp en mensen die ooit een hartaanval hebben gehad.

  Overleg met uw arts voor u dit medicijn gaat gebruiken. Neem ook contact op met uw arts als u meer klachten krijgt en bij pijn op de borst. Mogelijk kan uw arts u een ander medicijn voorschrijven.

• Doof of tintelend gevoel, vooral in handen of voeten.

• Verhoogde bloeddruk.

  Uw arts zal daarom regelmatig uw bloeddruk controleren. Eventueel krijgt u bloeddrukverlagers of past de arts de dosering van bloeddrukverlagers aan.

• Verminderde afweer tegen infecties.

  Hierdoor wordt u eerder ziek van virussen, bacteriën of schimmels.

Na een aantal maanden gebruik

• Verlies van botweefsel (osteoporose). De botten worden dan brozer, waardoor deze eerder breken.

  Vanwege deze bijwerking zal de arts u dit middel meestal niet langer dan een half jaar laten gebruiken. Daarna kan het botweefsel zich weer voor een goed deel herstellen.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Gebruik

Kijk voor de juiste dosering op het etiket van de apotheek of in de bijsluiter.

Hoe?

• Snuit vooraf de neus. De neus ophalen is nog beter. Snuit vooral goed als u verkouden bent.
• Houd uw hoofd een beetje voorover, Breng de tuit in één neusgat, houd het andere neusgat dicht en druk het pompje eenmaal in. Snuif de vloeistof gelijktijdig op, zodat het middel diep in de neus komt. Sluit de flacon daarna goed af.
• Wissel bij elke toediening van neusgat.
• Spoel de tuit elke drie tot vier dagen schoon met lauw water.
• Moet meteen na het sprayen niezen? Herhaal de toediening dan.

Het flesje is na openen beperkt houdbaar. Kijk op de verpakking hoe lang. U kunt op de verpakking noteren wanneer u het heeft aangebroken.

Wanneer?

• IVF-behandeling: tijdens een bepaalde periode van de menstruatiecyclus moet u dagelijks sprayen.
• Endometriose en ter voorbereiding op een operatie: meesta moet u starten binnen vijf dagen na het begin van de menstruatie.

Hoe lang?

• IVF: de behandelingduur is afhankelijk van de hoeveelheid hormonen die de arts in uw bloed meet.
• Endometriose: u moet dit middel meestal gedurende zes maanden gebruiken.
• Vleesbomen in de baarmoeder: de behandeling tot aan de operatie duurt meestal drie maanden.

Vergeten

Het is belangrijk dit middel consequent in te nemen. Mocht u toch een dosis vergeten zijn:
U gebruikt dit middel 2 keer per dag: duurt het nog meer dan 4 uur voor u de volgende dosis normaal gebruikt? Neem de vergeten dosis dan alsnog. Duurt het nog minder dan 4 uur? Sla de vergeten dosis dan over.

Verboden

autorijden, alcohol drinken en alles eten?
Bij dit middel zijn hiervoor geen beperkingen.

Wisselwerking

Met de meeste andere medicijnen kunt u dit middel veilig gebruiken. Dit middel heeft wel een wisselwerking met neussprays of neusdruppels tegen verkoudheid die xylometazoline bevatten. Wacht minimaal een half uur tussen de neusspray met nafareline en de neusspray of -druppels met xylometazoline.
Of uw neusspray of neusdruppels xylometazoline bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje 'samenstelling'.

Twijfelt u eraan of een van deze wisselwerking voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.

Zwangerschap

Zwangerschap
Gebruik dit middel niet als u zwanger bent of binnenkort wilt worden. Nafareline is schadelijk voor het ongeboren kind. Gebruikt u dit middel en denkt u erover om zwanger te worden, overleg dan met uw arts.

Deze waarschuwing geldt niet als u nafareline gebruikt bij een IVF-behandeling. Als u zwanger raakt, is de nafareline al uit uw bloed verdwenen.

Bij de overige toepassingen: zorg dat u zeker weet dat u niet zwanger bent. Doe daartoe een zwangerschapstest. Gebruik een anticonceptiemiddel zonder hormonen, bijvoorbeeld een condoom, spiraaltje of pessarium (dus niet de pil).

Borstvoeding
Gebruik dit middel niet als u borstvoeding geeft of stop de borstvoeding. Het is namelijk niet bekend of nafareline in de moedermelk terechtkomt en of dit schadelijk is voor de baby. Wilt u borstvoeding geven, overleg dan met uw arts.

Stoppen

Nee, u kunt niet zomaar stoppen met dit middel. Als u te vroeg stopt met de behandeling, kunnen uw klachten verergeren. Wilt u stoppen, overleg dan altijd eerst met uw arts.

Bij een IVF-behandeling: als u te vroeg stopt, is de kans groter dat de behandeling mislukt.

Handelsinformatie

Nafareline is sinds 1990 internationaal op de markt. Het is op recept verkrijgbaar in een neusspray onder de merknaam Synarel.

Disclaimer

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.