Introductie

Atorvastatine behoort tot de cholesterolsyntheseremmers. Ze worden ook wel statines genoemd. Ze remmen de aanmaak van cholesterol in de lever en verlagen het cholesterol- en vetgehalte in het bloed.

Artsen schrijven atorvastatine voor bij een te hoog cholesterolgehalte of een combinatie van een te veel cholesterol en te veel vet in het bloed. Ook schrijven artsen het voor aan mensen die een verhoogd risico op hart-vaatproblemen hebben, zoals bij angina pectoris of diabetes mellitus.

Instructiefilmpje

Film 1 - Slikken van medicijnen

Highlight

• Atorvastatine verlaagt cholesterol en andere vetten in uw bloed. Ook zorgt het voor minder verstopping van uw aderen.
• Bij een te hoog cholesterol en bij hart- en vaatziekten.
• Slik atorvastatine elke dag. Dan heeft u minder kans op een hartaanval (hartinfarct) of een beroerte. Neem atorvastatine op een vast tijdstip, zodat u het niet vergeet.
• In het begin kunt u last krijgen van klachten in de maag of darm. Ook kunt u hoofdpijn krijgen, duizelig worden, vermoeid raken of juist moeite hebben om in slaap te vallen. Deze klachten zijn na een paar dagen weg.
• Ook kunt u spierpijn krijgen. Dit is meestal niet ernstig. Krijgt u erge spierpijn? Ga dan naar uw arts.
• Pas op met grapefruit. Eet of drink niet te veel grapefruit(sap). Dan is de kans op bijwerkingen namelijk groter. Vraag om informatie bij uw apotheek. Of lees hier meer informatie.
• Dit medicijn heeft veel wisselwerkingen met andere middelen. Laat uw apotheker daarom controleren of u atorvastatine veilig kunt gebruiken met uw andere medicijnen. Ook medicijnen die u zonder recept heeft gekocht.
• Niet gebruiken als u zwanger bent. Het is niet zeker of dit medicijn veilig is voor zwangere vrouwen.
• Geef geen borstvoeding als u dit medicijn gebruikt. Het is niet zeker of dit medicijn veilig is voor de baby.

Download de samenvatting

Werking

Te hoog cholesterol- en/of vetgehalte

Verschijnselen
Cholesterol is een vetachtige stof die het lichaam gebruikt om cellen, hormonen en gal te maken. Cholesterol is nodig om vet te verwerken en door ons lichaam te vervoeren. Vetten (triglyceriden) zijn belangrijk voor de energievoorziening en voor de opbouw van cellen.

De lever maakt cholesterol, maar het wordt ook via voedsel opgenomen. Een teveel aan cholesterol kan zich, samen met de vetten, gaan afzetten tegen de binnenkant van de bloedvaten. Dit is vooral het geval met een bepaald soort cholesterol, namelijk LDL-cholesterol. Hierdoor kunnen de vaten vernauwen of verstopt raken.

Dit heet aderverkalking (atherosclerose). Atherosclerose vergroot de kans op hart- en vaatziekten, zoals een hartinfarct of een beroerte (herseninfarct of hersenbloeding).

Oorzaak
Een te hoog cholesterol- of vetgehalte in ons bloed kan ontstaan als ons lichaam te veel aanmaakt of omdat we te vet eten, of beide. Ook bestaat er een erfelijke vorm van te hoog cholesterol, die vooral in bepaalde families voorkomt.

Behandeling
Als uw cholesterol of bloedvetten verhoogd zijn zal uw arts inschatten wat uw risico op een hart- of vaataandoening is. Roken, leeftijd, overgewicht, hoge bloeddruk en diabetes (suikerziekte) zijn andere factoren die bij deze risicobepaling worden meegenomen.

Bij een hoog risico zal uw arts u een cholesterolverlager voorschrijven, zoals simvastatine of pravastatine. Als deze medicijnen onvoldoende werken of als uw cholesterol erg hoog is, kan uw arts atorvastatine voorschrijven. Bovendien zal uw arts u advies geven over gezonde voeding, stoppen met roken en voldoende lichaamsbeweging.

Werking
Atorvastatine verlaagt het cholesterol en daardoor ook het vetgehalte in het bloed. Mensen die met dit medicijn hun te hoge cholesterolgehalte hebben verlaagd, blijken minder hart- en vaatziekten, zoals hartinfarcten of beroerten te krijgen.

Effect
Na twee tot vier weken is het volledige effect van dit medicijn bereikt. Zelf merkt u niet veel van de werking van dit medicijn. U weet pas of het werkt bij een bloedonderzoek. Toch is het belangrijk atorvastatine elke dag in te nemen. Alleen dan kan atorvastatine het risico op hart- en vaatziekten verlagen.

Bijwerkingen

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Spierpijn, gewrichtspijn, spierzwakte, spierkramp en spierscheuring.

  Meestal is dit onschuldig, maar zeer zelden kan dit wijzen op een ernstige bijwerking op de spieren. De verschijnselen van deze ernstige bijwerking zijn spierpijn, spierzwakte, algemeen ziek voelen, koorts, misselijkheid en braken. De spierpijn zit meestal in de kuiten of onderrug, maar ook het gehele lichaam kan pijn doen. Overleg met uw arts als u onverklaarbare spierpijn heeft. Als deze spierpijn door het medicijn komt, kan de arts eventueel de dosering verlagen of een ander medicijn voorschrijven. Als u last krijgt van ernstige verschijnselen, moet u zo snel mogelijk uw arts raadplegen.

• Maagdarmklachten, zoals buikpijn, verstopping, winderigheid, misselijkheid, zuurbranden of diarree.

  Deze bijwerkingen treden vooral in het begin van de behandeling op. Meestal helpt het als u het medicijn met wat voedsel inneemt. Blijft u er ook na enige dagen last van houden? Neem dan contact op met uw arts.

• Hoofdpijn

  Deze bijwerking gaat meestal over als uw lichaam aan het middel gewend is. Blijft u er ook na enige dagen last van houden? Neem dan contact op met uw arts.

• Keel- en neusklachten

  Zoals keelpijn, een verstopte neus, loopneus, bloedneus en droge neus.

• Te hoge hoeveelheid bloedglucose. 

  De kenmerken van een te hoog bloedglucosegehalte zijn vaak plassen, veel drinken, dorst, droge tong, vermoeidheid en slaperigheid.

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Oorsuizen en doofheid.

   Neem contact op met uw arts bij oorsuizen of een verminderd gehoor.

• Wazig of dubbelzien. 

  Als u deze bijwerkingen opmerkt, neem dan contact op met uw arts of apotheker.

• Doof of tintelend gevoel in de ledematen.

  Als u deze bijwerkingen opmerkt, neem dan contact op met uw arts of apotheker.

• Smaakveranderingen

  Neem contact op met uw arts bij de eerste verschijnselen.

• Seksuele stoornissen, zoals minder zin in vrijen en moeilijke erectie. 

  Deze bijwerkingen gaan over als u met het medicijn stopt. Neem contact op met uw arts als u hier last van heeft.

• Psychische klachten, zoals angst, nachtmerries of depressie.

  Als u deze bijwerkingen opmerkt, neem dan contact op met uw arts of apotheker. Deze bijwerkingen verdwijnen meestal weer als u stopt met atorvastatine.

• Borstvorming (bij mannen)

  Dit verdwijnt weer als u stopt met het gebruik.

• Ontsteking van de lever of van de alvleesklier. 

  U kunt dit merken aan een plotselinge hevige pijn in de bovenbuik, gevoelige, opgezwollen buik, donkere urine of een gele verkleuring van de huid of het oogwit. Als u deze bijwerkingen opmerkt, neem dan contact op met uw arts of apotheker.

• Bloedafwijkingen

  Waarschuw uw arts bij een of meer van de volgende verschijnselen: onverklaarbare blauwe plekken, puntbloedingen in de huid of neusbloedingen.

• Huiduitslag, jeuk en haaruitval. 

  Deze bijwerkingen verdwijnen weer als u stopt met dit middel. Als u hier veel last van heeft, overleg dan met uw arts.

• Te lage hoeveelheid bloedglucose.

  De kenmerken van een te laag bloedglucose zijn: honger, bleekheid, beven en zweten, wisselend humeur, vermoeidheid, duizeligheid en hoofdpijn.

• Gewichtstoename

• Pijn op de borst of rugpijn.

  Raadpleeg uw arts als u hier veel last van heeft.

• Duizeligheid, vermoeidheid, slapeloosheid of een gevoel van zwakte.

  Deze bijwerkingen treden vooral in het begin van de behandeling op. Blijft u er ook na enige dagen last van houden? Neem dan contact op met uw arts.

• Overgevoeligheid voor dit medicijn. 

  U kunt dit merken aan huiduitslag, galbulten, een zwelling van het gezicht, lippen, mond, tong of keel of benauwdheid. Ook kunt u een ernstige huidreactie krijgen met blaren of loslaten van de huid. Bij al deze verschijnselen moet u onmiddellijk een arts raadplegen of naar de Eerste-hulpdienst gaan. U mag dit medicijn in de toekomst niet meer gebruiken. Geef daarom aan het apotheekteam door dat u overgevoelig bent voor atorvastatine. Zij kunnen er dan op letten dat u dit medicijn en soortgelijke medicijnen niet opnieuw krijgt.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Gebruik

Kijk voor de juiste dosering op het etiket van de apotheek.

Hoe?

• Gewone tabletten: heel innemen met een half glas water.
• Kauwtabletten: kauwen of heel innemen met een half glas water.

Wanneer?
U mag het medicijn innemen op elk moment van de dag. Het beste kunt u een vast tijdstip kiezen, dan vergeet u minder snel een dosis.

Hoe lang?
Als dit medicijn uw cholesterolgehalte voldoende naar beneden brengt, moet u dit medicijn waarschijnlijk uw leven lang gebruiken. Alleen als u dit medicijn elke dag gebruikt verlaagt het uw risico op hart- en vaatziekten.

Vergeten

Het is belangrijk dit medicijn consequent in te nemen. Mocht u toch een dosis vergeten zijn:

U neemt atorvastatine 1 keer per dag: duurt het nog meer dan 8 uur voor u de volgende tablet normaal inneemt? Neem de vergeten tablet dan alsnog in. Duurt het nog minder dan 8 uur? Sla de vergeten tablet dan over.

Verboden

autorijden?
Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.

alcohol drinken?
Te veel alcohol is niet goed voor de lever. Atorvastatine kan in zeldzame gevallen leverafwijkingen geven. Drink geen alcohol of hooguit 1 glas per dag en drink in ieder geval 2 dagen per week niet.

alles eten?
Bij dit medicijn kunt u beter niet te veel grapefruit eten, of grapefruitsap drinken. Dan is de kans op bijwerkingen namelijk groter.

• Wilt u grapefruitsap drinken? Drink niet meer dan 2 dagen per week een glas grapefruitsap. En wacht elke keer dat u grapefruitsap heeft gedronken ten minste 3 dagen totdat u weer grapefruitsap drinkt.
  Dus: als u op maandag grapefruitsap drinkt, wacht dan tot donderdag met het opnieuw drinken van grapefruitsap.
• Wilt u grapefruit eten? Eet niet meer dan 2 dagen per week 1 of 2 grapefruits. En wacht na elke keer dat u grapefruit hebt gegeten ten minste 3 dagen totdat u weer grapefruit eet.
  Dus: als u op maandag grapefruit eet, wacht dan tot donderdag met het opnieuw eten van grapefruit.

Bent u gewend om veel of vaak grapefruits te eten, of grapefruitsap te drinken? Bespreek dit dan met uw apotheker of arts. Misschien is er een ander medicijn dat u kunt gebruiken dat wel goed samengaat met grapefruit(sap). Lees hier meer informatie over grapefruit en medicijnen.

Wisselwerking

Dit medicijn heeft wisselwerkingen met andere medicijnen. In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen, dus niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje 'samenstelling'.

De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreden, zijn de volgende.

• Sommige medicijnen tegen hiv en hepatitis C. Vraag aan uw apotheker om welke medicijnen dit gaat.
  Sommige medicijnen tegen kanker. Vraag aan uw apotheker om welke medicijnen dit gaat. De werking of bijwerkingen van deze medicijnen kunnen veranderen. Overleg hierover met uw arts.

De volgende medicijnen kunnen de werking van atorvastatine verminderen:

• De medicijnen tegen epilepsie carbamazepine, fenobarbital, fenytoïne en primidon.
• Rifabutine en rifampicine, medicijnen onder andere gebruikt bij tuberculose.
• Sint-janskruid (hypericum), een kruidenmiddel tegen depressieve klachten. Overleg met uw arts.

De volgende medicijnen kunnen de bijwerkingen van atorvastatine versterken. Waarschuw uw arts of apotheker bij onverklaarbare hevige spierpijn, spierzwakte, minder plassen en donkere, bruine urine. Overleg met uw arts als u een van deze medicijnen voorgeschreven krijgt. Mogelijk kan uw arts een andere cholesterolverlager voorschrijven of de dosering van atorvastatine verlagen.

• Erytromycine, claritromycine en fusidinezuur, antibiotica.
• Sommige hart-vaatmedicijnen, namelijk amiodaron, diltiazem en verapamil.
• Gemfibrozil, een ander cholesterol- en vetverlagend medicijn. Soms wordt deze combinatie bewust voorgeschreven. Uw arts zal dan vooraf uw bloed controleren.
• Fluconazol, itraconazol, ketoconazol, posaconazol en voriconazol, antischimmelmedicijnen.
• Ciclosporine, een afweeronderdrukkend medicijn.
• Colchicine, een medicijn tegen jicht.

Twijfelt u eraan of een van de bovenstaande wisselwerkingen voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.

Zwangerschap

Zwangerschap
Overleg met uw arts. U kunt dit medicijn beter NIET gebruiken als u zwanger bent of binnenkort wilt worden. Er zijn niet veel zwangere vrouwen die dit medicijn hebben gebruikt. Daarom is niet zeker of dit medicijn veilig is voor de ontwikkeling van het kind.

Gebruikt u dit medicijn al en bent u zwanger of wilt u zwanger worden? Overleg dan met uw arts. Misschien kunt u tijdelijk met dit medicijn stoppen. In de meeste gevallen heeft tijdelijk stoppen geen grote gevolgen voor uw gezondheid.

Borstvoeding
U kunt dit medicijn beter NIET gebruiken als u borstvoeding geeft. Het is niet bekend of het in de moedermelk terechtkomt en of het schadelijk is voor de baby. Misschien kunt u tijdelijk met dit medicijn stoppen. In de meeste gevallen heeft tijdelijk stoppen geen grote gevolgen voor uw gezondheid. Overleg hierover met uw arts.

Stoppen

U kunt op elk moment in 1 keer stoppen met het gebruik van dit medicijn. Uw cholesterol zal dan wel weer omhoog gaan en uw kans op hart- en vaatziekten zal ook weer toenemen. Stop daarom alleen in overleg met uw arts.

Denkt u erover na om te stoppen met dit medicijn? Lees voor meer informatie het thema 'Kan ik stoppen met mijn statine (cholesterolmedicijn)?'

Handelsinformatie

Ja, u heeft een recept nodig.

Atorvastatine is sinds 1997 internationaal op de markt. Het is op recept te krijgen onder de merknaam Lipitor en als het merkloze Atorvastatine in tabletten en kauwtabletten.

Atorvastatine wordt in tabletten ook gebruikt in een combinatie met ezetimib onder de merknaam Atozet en als het merkloze Ezetimibe/Atorvastatine.

Disclaimer

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.