Introductie

Nitrofurantoïne is een antibioticum. Het werkt tegen infecties met bacteriën.

Artsen schrijven het voor bij blaasontsteking bij mannen en bij blaasontsteking bij vrouwen.

Instructiefilmpje

Film 1 - Slikken van medicijnen

Highlight

• Nitrofurantoïne doodt bacteriën (antibioticum).
• Bij blaasontsteking of om een blaasontsteking te voorkomen.
• U heeft binnen een halve dag tot 2 dagen minder last van de klachten.
• Neem nitrofurantoïne met wat voedsel, melk of yoghurt in. U wordt dan minder snel misselijk en het werkt dan beter.
• Gebruikt u de capsules? Deze moet u heel slikken, zonder te kauwen.
  Gebruikt u de drank? Goed omschudden voor gebruik.
• Neem dit medicijn goed verdeeld over de dag in. Het werkt dan beter.
  Gebruik de gewone capsules en drank 4 keer per dag.
  Gebruik de capsules met gereguleerde afgifte 2 keer per dag.
• Gebruikt u nitrofurantoïne 1 keer per dag om een blaasontsteking te voorkomen? Plas uw blaas leeg vlak voordat u gaat slapen en neem het daarna in. Het medicijn kan dan de hele nacht werken in de blaas.
• Een kuur duurt meestal 5 tot 7 dagen. Maak de hele kuur af. Ook als de infectie over lijkt, want er kunnen nog bacteriën over zijn.
• U kunt tijdelijk meer haaruitval krijgen. Als u stopt met dit medicijn komt de haargroei weer terug. Ook kunt u hoofdpijn, duizeligheid en maagdarmklachten krijgen. Heeft u hier veel last van? Overleg dan met uw arts.
• Uw plas kan tijdens de kuur een donkerdere kleur krijgen. Dit is onschuldig.
• Zeldzame maar ernstige bijwerkingen zijn: zenuwproblemen en beschadiging van longen of lever. Ook kunt u overgevoeligheidsreacties zoals huiduitslag krijgen. Ook kunt u door allergie benauwd worden, flauwvallen of blaren op uw huid krijgen. Stop dan het medicijn en waarschuw uw arts. Meld overgevoeligheid bij uw apotheek.
• Bent u zwanger? Gebruik dit medicijn NIET in de laatste weken van de zwangerschap. Dit kan dan namelijk slecht zijn voor de baby. Bent u in de laatste maanden van uw zwangerschap en krijgt u weeën? Stop dan direct met nitrofurantoïne en overleg met uw arts of apotheker.

Download de samenvatting

Werking

Blaasontsteking bij mannen

Bacteriën kunnen via de plasbuis in de blaas komen en daar een blaasontsteking veroorzaken. Dit geeft klachten als vaak moeten plassen, terwijl u dan maar weinig plast. Het plassen is pijnlijk of branderig. Uw plas kan troebel zijn of er kan bloed in zitten. Ook kunt u pijn hebben in de onderbuik.

Behandeling
Als u de klachten vervelend of pijnlijk vindt, kan uw arts een antibioticum geven. Artsen kiezen hierbij meestal voor het medicijn nitrofurantoïne.

Werking
Nitrofurantoïne doodt bacteriën die blaasontsteking veroorzaken. Het werkt binnen een paar uur na inname.
Er zijn 2 vormen van nitrofurantoïne: een langwerkende vorm en een gewone vorm. De langwerkende nitrofurantoïne werkt 12 uur. De gewone nitrofurantoïne werkt 6 uur.  
Binnen 2 dagen worden de klachten minder.

Na een kuur van 5 dagen nitrofurantoïne zijn de klachten meestal weg. Bij mannen kan de blaasontsteking langer duren. Ook als iemand diabetes (suikerziekte) en een verminderde weerstand heeft. Daarom krijgen zij nitrofurantoïne voor 7 dagen.

Voorkomen van blaasontsteking
Soms krijgt u nitrofurantoïne om een blaasontsteking te voorkomen. Dit is bijvoorbeeld als iemand er vaak last van heeft. U gebruikt het dan 1 keer per dag voor het slapen.

Blaasontsteking bij vrouwen

Bacteriën kunnen via de plasbuis in de blaas komen en daar een blaasontsteking veroorzaken. Dit geeft klachten als vaak moeten plassen, terwijl u dan maar weinig plast. Het plassen is pijnlijk of branderig. Uw plas kan troebel zijn of er kan bloed in zitten. Ook kunt u pijn hebben in de onderbuik.

Behandeling
Bij vrouwen die niet zwanger zijn en geen andere klachten hebben, kan een blaasontsteking vanzelf overgaan. Als u de klachten vervelend of pijnlijk vindt, kan uw arts een antibioticum geven. Artsen kiezen hierbij meestal voor het medicijn nitrofurantoïne.

Werking
Nitrofurantoïne doodt bacteriën die blaasontsteking veroorzaken. Het werkt binnen een paar uur na inname.
Er zijn 2 vormen van nitrofurantoïne: een langwerkende vorm en een gewone vorm. De langwerkende nitrofurantoïne werkt 12 uur. De gewone nitrofurantoïne werkt 6 uur.  
Binnen 2 dagen worden de klachten minder.

Na een kuur van 5 dagen nitrofurantoïne zijn de klachten meestal weg. Bij vrouwen met diabetes (suikerziekte), zwangere vrouwen en bij vrouwen met minder weerstand kan de blaasontsteking langer duren. Daarom krijgen zij nitrofurantoïne voor 7 dagen.

Voorkomen van blaasontsteking
Soms krijgt u nitrofurantoïne om een blaasontsteking te voorkomen. Dit is bijvoorbeeld als iemand er vaak last van heeft. U gebruikt het dan 1 keer per dag voor het slapen.
Vrouwen die vaak een blaasontsteking krijgen na de seks, kunnen nitrofurantoïne na de seks innemen.

Bijwerkingen

Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

• Maagdarmklachten, zoals misselijkheid, braken, gebrek aan eetlust, buikpijn of diarree.

  Als u dit medicijn met voedsel, melk of yoghurt inneemt, kunt u deze klachten voorkomen.

• Hoofdpijn, slaperigheid en duizeligheid

  Meestal is dit onschuldig. Waarschuw uw arts als u er veel last van heeft. Zeker als u ook wazig ziet of dubbel ziet.

• Infectie van de blaas en de urinewegen

  Dit kan ontstaan doordat het antibioticum het natuurlijke evenwicht tussen bacteriën en schimmels verstoort. Andere bacteriën en schimmels kunnen dan tijdelijk de overhand krijgen. Waarschuw uw arts als u na 2 dagen nog steeds veel last van blaasontsteking heeft.

• Tijdelijke haaruitval

  Na stoppen komt de haargroei weer terug.

• De plas kan donkergeel tot bruin verkleuren.

  Dit is onschuldig en verdwijnt vanzelf na afloop van de kuur.

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Overgevoeligheid

  Deze allergie kan ontstaan binnen enkele weken gebruik, maar ook pas na enkele maanden gebruik. U kunt dit merken aan huiduitslag, galbulten of jeuk. Raadpleeg dan uw arts.
  Ook kunt u duizelig worden, flauw vallen, of zwellingen krijgen in het gezicht, lippen, tong of keel. U kunt hierbij erg benauwd worden.
  Verder kunnen uw longen ontstoken raken. Dit merkt u aan hoesten, een bemoeilijkte ademhaling, pijn op de borst, koorts en koude rillingen.
  In zeer zeldzame gevallen kan een ernstige huidziekte ontstaan met blaren op de huid. De blaren ontstaan met name op de lippen en op de slijmvliezen van de mond en geslachtsdelen.
  Waarschuw in al deze gevallen direct naar een arts, of ga naar de Eerste-hulpdienst. Als u overgevoelig bent, mag u nitrofurantoïne in de toekomst niet meer gebruiken. Meld dit aan uw apotheker. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn niet opnieuw krijgt.

• Bij mensen met een aangeboren tekort van het enzym G6PD kan een ernstige bloedafwijking ontstaan. U merkt deze bloedafwijking aan vermoeidheid, duizeligheid, bleekheid, gele huid, donkere kleur van uw plas en kortademigheid.

  Overleg met uw arts. Weet u dat u een G6PD-tekort heeft? Geef dat door aan de apotheker. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u medicijnen die problemen veroorzaken bij G6PD-tekort niet meer krijgt.

• Tintelend of doof gevoel in handen of voeten, pijn in armen of benen. Deze bijwerking komt vaker voor bij mensen van wie de nieren minder goed werken, bij mensen met diabetes en bij mensen met een tekort aan vitamine B. Vrouwen hebben er meer kans op dan mannen.

  Waarschuw uw arts. Als deze bijwerking ontstaat, moet u waarschijnlijk stoppen met dit medicijn.

• Ontsteking van de lever of de alvleesklier. U merkt dit aan een gevoelige, opgezwollen buik, hevige buikpijn of een gele verkleuring van het oogwit of van de huid.

  Waarschuw dan een arts.

• Zwak gevoel, gewrichtspijn

• Depressie of verwarring

• Minder rode en witte bloedcellen, of bloedplaatjes. U merkt dit aan onverklaarbare koorts, keelpijn, blaren in de mond en keel, plotselinge blauwe plekken, bloedneuzen, extreme vermoeidheid of een donkerblauwe en paarse verkleuring van de huid of slijmvliezen.

  Waarschuw uw arts als u last krijgt van deze bijwerkingen.  De bijwerking verdwijnt weer als u stopt met dit medicijn.

• • Kan een aanval van acute porfyrie uitlokken. Acute porfyrie is een stofwisselingsziekte waarbij u aanvallen krijgt van buikpijn, overgeven, koorts en hartkloppingen.

  Heeft u acute porfyrie? Geef dit dan door aan uw apotheek. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn of andere uitlokkende medicijnen niet krijgt.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Gebruik

Kijk voor de juiste dosering altijd op het etiket van de apotheek.

Hoe?

• Capsules: heel doorslikken.
• Drank: schud de fles om voor gebruik en meet de juiste hoeveelheid af met de meegeleverde maatbeker, maatlepel of doseerspuit.

Neem het medicijn in met wat voedsel, melk of yoghurt. Dan heeft u minder kans op misselijkheid. Bovendien wordt nitrofurantoïne dan beter opgenomen in het lichaam.

Wanneer?

Behandeling van een blaasontsteking

• Gewone capsules of drank: verdeel de doses regelmatig over de dag, voor een constant effect. Als u het 4 keer per dag gebruikt: bij de maaltijden en voor de nacht.
• Capsules met gereguleerde afgifte: 's ochtends en 's avonds innemen.

Voorkomen van een blaasontsteking
Meestal neemt u dit medicijn 1 keer per dag in. Doe dat vlak voordat u gaat slapen. Zorg dat u eerst uw blaas leeg plast en neem daarna het medicijn in. Het medicijn kan dan de hele nacht werken in de blaas.

Als u het alleen gebruikt omdat u vaak een blaasontsteking krijgt na seks: neem het medicijn dan in binnen 2 uur na de geslachtsgemeenschap.

Hoelang?
De kuurduur hangt af van de plaats en de ernst van de infectie. Normaal gesproken duurt een kuur 5 tot 7 dagen.

Gebruikt u nitrofurantoïne uit voorzorg om een blaasontsteking te voorkomen? Meestal gebruikt u het dan 6 tot 12 maanden lang.

Houd er rekening mee dat dit een kuur is die u niet mag onderbreken en helemaal moet afmaken. Ook al merkt u voor afloop van de kuur niets meer van de infectie; dit betekent nog niet dat alle bacteriën zijn verdwenen.

Vergeten

• Gewone capsules en drank: u gebruikt de capsules of de drank 4 keer per dag. Hebt u een dosis vergeten? Neem de vergeten dosis alsnog zo snel mogelijk in. Duurt het minder dan 2 uur voor u de volgende dosis normaal gesproken inneemt? Sla dan de vergeten dosis over en hervat uw normale schema. De vergeten dosis neemt u aan het eind van de kuur in. U verschuift dus het moment waarop u de kuur beëindigt. Maak wel de volledige kuur af, anders bestaat de kans dat de klachten terugkeren.
• Capsules met gereguleerde afgifte: u gebruikt deze capsules 2 keer per dag. Hebt u een dosis vergeten? Neem de vergeten dosis alsnog zo snel mogelijk in. Duurt het minder dan 4 uur voor u de volgende dosis normaal gesproken inneemt? Sla dan de vergeten dosis over en hervat uw normale schema. De vergeten dosis neemt u aan het eind van de kuur in. U verschuift dus het moment waarop u de kuur beëindigt. Maak wel de volledige kuur af, anders bestaat de kans dat de klachten terugkeren.
• Gebruikt u dit medicijn om een blaasontsteking te voorkomen? U gebruikt het dan 1 keer per dag voordat u gaat slapen. Hebt u het vergeten in te nemen? Neem de vergeten dosis dan zo snel mogelijk in, ook al is het al ochtend. Duurt het minder dan 8 uur voor u de volgende dosis normaal gesproken inneemt? Sla dan de vergeten dosis over en hervat uw normale schema.

Verboden

autorijden, alcohol drinken en alles eten?
Ja, dat kan. U mag autorijden, en u mag eten en drinken zoals u normaal doet.

Wisselwerking

Dit middel heeft wisselwerkingen met andere medicijnen. In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen, dus niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje 'samenstelling'.

De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreden, zijn de volgende.

• Buiktyfusvaccin-capsules. Nitrofurantoïne maakt het buiktyfusvaccin in de capsules onwerkzaam. Gebruik daarom beide middelen niet samen. Als tussen beide medicijnen minimaal 3 dagen zit, is er geen probleem.
  Wilt u capsules met buiktyfusvaccin gebruiken? Wacht dan minimaal 3 dagen na afloop van de kuur met nitrofurantoïne. Of vraag uw arts om een injectie tegen buiktyfus. De wisselwerking treedt dan niet op.
  Heeft u minder dan 3 dagen geleden capsules met buiktyfus-vaccin gebruikt en moet u nu starten met nitrofurantoïne? Neem dan contact op met uw arts.
• De bloedverdunners acenocoumarol en fenprocoumon. Als u nitrofurantoïne alleen af en toe na de seks gebruikt, is dit geen probleem. Gebruikt u nitrofurantoïne 2 dagen of langer achtereen? Uw apotheek zal bij de eerste keer uw trombosedienst inlichten dat u nitrofurantoïne gebruikt. Vertel ook zelf de trombosedienst wanneer u begint of als u stopt met nitrofurantoïne of als de dosering verandert. Uw stolling moet dan extra worden gemeten.

Twijfelt u eraan of een van de bovenstaande wisselwerkingen voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.

Zwangerschap

Zwangerschap
U kunt dit medicijn veilig gebruiken aan het begin en halverwege uw zwangerschap.
Zit u in de laatste weken vóór de uitgerekende datum van bevalling? Gebruik dit medicijn dan NIET. Er is dan een kans dat dit medicijn de rode bloedcellen van de baby beschadigt.

Gebruikt u dit medicijn tijdens uw zwangerschap en krijgt u weeën? Stop dan direct met nitrofurantoïne en overleg met uw arts.

Borstvoeding
U kunt dit medicijn veilig gebruiken als u borstvoeding geeft. Het wordt al jarenlang gebruikt door vrouwen die borstvoeding geven, zonder problemen voor het kind.

Stoppen

Maak de kuur helemaal af. Als u de kuur afbreekt, is de bacterie waarschijnlijk nog niet volledig verdwenen en kunt u opnieuw klachten krijgen.

Als u allergische reacties of ernstige bijwerkingen krijgt, moet u wel stoppen. Neem in dat geval direct contact op met uw arts.

Handelsinformatie

Ja, u heeft een recept nodig.

Nitrofurantoïne is sinds 1953 internationaal op de markt. Het is te krijgen in capsules onder de merknamen Furadantine en Furabid. En als het merkloze Nitrofurantoïne. Het is als drank te krijgen als Nitrofurantoïne suspensie FNA.

Disclaimer

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.