Introductie

Semaglutide is een verlager van het bloedsuiker. Het behoort tot de incretine-achtige stoffen. Deze zorgen ervoor dat de hoeveelheid insuline na een maaltijd beter op niveau is en dat het lichaam minder suiker vrijzet.
 
Artsen schrijven het voor bij diabetes mellitus (suikerziekte) en ernstig overgewicht.

Highlight

• Semaglutide verlaagt het bloedsuiker. Te veel suiker in het bloed maakt ziek en is schadelijk voor hart, bloedvaten, ogen, nieren en zenuwen.
• Bij diabetes mellitus (suikerziekte) en ernstig overgewicht.
• Injecties: u gebruikt dit medicijn 1 keer per week. Doe dat op een vaste dag en een vaste tijd. Dan vergeet u het minder snel. Spuit dit medicijn in uw bovenbeen, buik of bovenarm.
• Tabletten: neem de tablet in met een slok water, minimaal een half uur voor u gaat ontbijten. Op een lege maag werkt dit medicijn het beste.
• Door semaglutide te gebruiken heeft u minder kans op schade door diabetes. Zoals wonden die slecht genezen, zenuwpijn, nierproblemen, hart- en vaatziekten en blind worden.
• U heeft kans op te weinig suiker in het bloed (hypo). Dit merkt u aan honger, hoofdpijn, moe voelen, duizelig zijn, een bleek gezicht, trillen, zweten en flauwvallen. Eet of drink bij een hypo snel iets met (druiven)suiker.
• Andere bijwerkingen: misselijk zijn, overgeven en diarree. Deze klachten gaan meestal binnen 4 weken over.
• Let op! Niet gebruiken als u zwanger bent. Het is niet zeker of dit medicijn veilig is voor de baby in uw buik.
• Geeft u borstvoeding? Het is niet bekend of dit medicijn in de moedermelk komt en of het slecht voor de baby is. Vraag aan uw arts of apotheker of u dit medicijn mag gebruiken.

Download de samenvatting

Werking

Diabetes mellitus

Semaglutide wordt gebruikt bij type-2-diabetes. Dit type diabetes werd vroeger ouderdomsdiabetes genoemd.

Verschijnselen
Bij diabetes is het bloedsuiker te hoog. Dit veroorzaakt dorst, een droge mond, veel plassen, wazig zien, moe gevoel, lusteloos zijn en wonden die slecht genezen. Verder is een te hoog bloedsuiker schadelijk voor de ogen, het hart, de nieren en de zenuwen.

Oorzaak
Hoe ontstaat dit te hoge bloedsuiker? Na het eten maakt het lichaam suiker uit koolhydraten, bijvoorbeeld uit suiker, brood en aardappels.

De suiker die zo in het bloed komt, kan worden gebruikt als brandstof, bijvoorbeeld door de hersenen. Ook slaan de lever en spieren suiker op als voorraad voor later. Hiervoor hebben ze insuline nodig. Insuline wordt in de alvleesklier gemaakt.

Bij type-2-diabetes zijn de lever en spieren minder gevoelig voor insuline. Er is dan meer insuline van de alvleesklier nodig. Soms kan de alvleesklier niet zo veel insuline maken. Het gevolg is dat niet alle suiker wordt opgeslagen en het bloedsuiker stijgt.
Behandeling
Om uw bloedsuiker te verlagen, kunt u meer bewegen en minder calorierijk eten. Het lichaam wordt dan weer gevoeliger voor insuline. Hierdoor is er minder insuline nodig om de suiker uit uw bloed op te nemen. Als dit niet voldoende helpt, zal uw arts meestal een bloedsuikerverlagend medicijn voorschrijven.

Meestal schrijft de arts eerst de bloedsuikerverlager metformine voor. Als metformine onvoldoende werkt, zal de arts er een andere bloedsuikerverlager bij doen, zoals gliclazide of insuline.

Artsen schrijven semaglutide voor als u metformine of de andere bloedsuikerverlagers niet kunt gebruiken. Of als deze medicijnen onvoldoende werken. Het kan dan het effect van andere bloedsuikerverlagers versterken. 

Werking
De darmwand maakt door de dag heen bepaalde stoffen aan, de zogenaamde incretines. Incretines prikkelen de alvleesklier om meer insuline af te geven en remmen de lever om suiker in het bloed vrij te zetten. Dit zorgt ervoor dat het bloedsuiker daalt.

De werking van semaglutide lijkt op die van de incretines en zorgt er dus voor dat het bloedsuiker daalt.

Effect
Het is belangrijk dat u dit medicijn uw leven lang gebruikt. Na een langere tijd heeft u minder kans op oogschade, nierproblemen, slecht genezende wonden en zenuwpijn. Verder is het belangrijk een gezonde levensstijl te houden: niet roken, voldoende bewegen en een gezond dieet.

De verschijnselen van diabetes nemen langzaam af. Dorst, vaak plassen en een droge mond verdwijnen meestal binnen paar dagen. Vermoeid gevoel door diabetes wordt meestal minder binnen een paar weken.

Overgewicht

Verschijnselen
Bij ernstig overgewicht heeft u meer kans op schade aan uw gezondheid, zoals aandoeningen van hart en vaten. Door overgewicht te verminderen, verlaagt u de kans op dergelijke aandoeningen.

Behandeling
De beste manier om overgewicht tegen te gaan, is minder energierijk, dus minder calorieën, te eten en meer te bewegen. Heeft u erg veel overgewicht, dan kunt u daarbij semaglutide gebruiken.

Artsen schrijven semaglutide voor als uw BMI boven een bepaalde grens ligt. Namelijk 27 of hoger als u een aandoening heeft die door overgewicht kan verergeren, zoals hoge bloeddruk, verhoogd vetgehalte in het bloed of diabetes mellitus. 

Als u verder nergens last van heeft, schrijft de arts dit middel pas voor bij een BMI van 30 of hoger.

Werking
Semaglutide verhoogt het gevoel van verzadiging en zorgt ervoor dat u zich minder hongerig voelt.

Bijwerkingen

Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

• Misselijk gevoel, diarree, verstopping, buikpijn en overgeven.

  Heeft u diarree of moet u overgeven? Zorg dat u voldoende water drinkt om uitdrogingen te voorkomen.

• Hoofdpijn

• Vermoeid zijn

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Een te laag bloedsuiker (hypo). Dit gebeurt vaker bij combinatie met andere glucoseverlagende medicijnen of insuline. U kunt een hypo herkennen aan: honger, een wisselend humeur, in de war zijn, hoofdpijn, vermoeid gevoel, duizelig zijn, bleek gezicht, wazig zien, beven, zweten en hartkloppingen.

  Eet of drink bij een hypo snel iets met (druiven)suiker, zoals suikerklontjes, een lepel honing, zoete limonade of een sportdrank.

• Oogbeschadiging die na een langere tijd kan leiden tot wazig of minder goed zien, zwevende vlekjes zien of blindheid.

• Maagdarmklachten, zoals maagontsteking, zuurbranden, opgeblazen gevoel en veel scheten laten.

• Minder eetlust, waardoor u kunt afvallen.

• Galstenen, dit zijn steentjes in uw galblaas en galwegen. Meestal merkt u dit niet, maar zelden kan een heftige pijn optreden in uw bovenbuik (koliekpijn). De pijn is dan zo hevig dat u ook misselijk bent en moet overgeven.

  Waarschuw bij deze verschijnselen een arts.

• Overgevoeligheid voor dit medicijn. U merkt dit aan huiduitslag, galbulten of jeuk. Raadpleeg dan uw arts.

  Een ernstige overgevoeligheid is te merken aan flauwvallen of een zwelling van het gezicht, lippen, mond, tong of keel. U kunt hierbij erg benauwd worden. Waarschuw in al deze gevallen direct een arts of ga naar de Eerste-hulpdienst.

  Bent u overgevoelig voor dit medicijn? Dan mag u het niet meer gebruiken. Geef dit daarom aan de apotheker door. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn niet opnieuw krijgt.

• Haaruitval

• Duizelig zijn

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Iets snellere hartslag.

  Raadpleeg uw arts als u een snelle hartslag krijgt.

• Rode huid en huiduitslag op de plaats van injectie.

  Dit trekt vanzelf weg binnen een paar dagen. Zorg ervoor dat u elke week een andere injectieplaats kiest. Dan heeft u er minder last van.

• Veranderende smaak.

  Eten en drinken smaakt anders dan normaal.

• Lage bloeddruk

  Voelt u zich duizelig? Sta dan niet te snel op uit bed of van een stoel. U kunt dan het beste even gaan liggen. En uw benen wat hoger leggen, bijvoorbeeld op een kussen.

• Overgevoelig zijn voor dit medicijn

  U merkt dit aan huiduitslag, galbulten of jeuk. Raadpleeg dan uw arts. Een ernstige overgevoeligheid is te merken aan flauwvallen of een zwelling van het gezicht, lippen, mond, tong of keel. U kunt hierbij erg benauwd worden. Waarschuw in al deze gevallen direct een arts of ga naar de Eerste-hulpdienst. Bent u overgevoelig voor dit medicijn? Dan mag u het niet meer gebruiken. Geef dit daarom aan de apotheker door. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn niet opnieuw krijgt.

• Verder is plotselinge alvleesklierontsteking gemeld. Waarschuw uw arts bij zeer hevige aanhoudende buikpijn.

  Mogelijk moet u dan overstappen naar een ander glucoseverlagend medicijn.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Gebruik

Kijk voor de juiste dosering op het etiket van de apotheek.

Hoe?
Injectie

• De injectievloeistof zit in een pen. Lees ook de gebruikershandleiding in de verpakking
• Dit medicijn moet u vlak onder de huid spuiten, in uw bovenbeen, buik of bovenarm. Meestal heeft u geleerd om uzelf te spuiten of doet een bekende of familielid dat.
• Krijgt u rode huiduitslag op de plaats van injectie? Zorg er dan voor dat u elke week een andere injectieplaats kiest.

Tabletten
Neem de tablet in met een slok water. Gebruik niet meer dan een half glas water om de tablet in te nemen.

Wanneer? 
Injectie
U injecteert 1 keer per week. Kies hiervoor een vaste dag van de week. Noteer deze vaste dag op de kalender in de verpakking of in uw mobiele telefoon. Het maakt niet uit of u dit medicijn voor, tijdens of na het eten injecteert. U mag semaglutide op elk moment van de dag gebruiken. Kies wel een vast moment, dan vergeet u het minder snel.

Wilt u de vaste dag van injectie veranderen? Zorg dat er dan ten minste 3 dagen zit tussen twee injecties.

Tabletten
U neemt de tabletten 1 keer per dag in. Neem ze in op een lege maag, bijvoorbeeld een half uur voor u gaat ontbijten. Dan neemt uw lichaam het medicijn beter op.

Hoelang?
Als dit medicijn uw bloedsuiker voldoende naar beneden brengt, moet u het waarschijnlijk uw leven lang gebruiken.

Vergeten

Het is belangrijk dit medicijn gebruikt zoals de arts heeft voorgeschreven. Bent u het medicijn vergeten te gebruiken?

Injectie

• Duurt het 2 dagen of meer voor u de volgende dosis normaal gebruikt? Injecteer dan de vergeten dosis alsnog. De volgende dosis kunt u op het normaal moment gebruiken.
• Duurt het nog minder dan 2 dagen voor u de volgende dosis normaal gebruikt? Sla dan de vergeten dosis over. Gebruik nooit dubbele dosis om een vergeten dosis in te halen. De volgende dosis kunt u gebruiken op het moment zoals u normaal doet.

Tabletten

• Bent u de tablet vergeten in te nemen? Sla de vergeten tablet dan over.

Verboden

autorijden?
Omdat u kans heeft op een hypo kan het gevaarlijk zijn om aan het verkeer deel te nemen. U mag daarom alleen autorijden als u een hypo altijd goed voelt aankomen. U kunt hier dan op een goede manier op reageren. Overleg hierover met uw arts.

Let op: ook diabetes kan een reden zijn dat u niet mag autorijden. Hiervoor gelden bepaalde keuringseisen. Meer informatie over 'Hoe kan ik rijden met diabetes? vindt u op deze website. Wilt u meer informatie over autorijden bij bepaalde aandoeningen? Kijk dan op de website van het CBR.

Mag u wel autorijden?
Houd dan rekening met de volgende adviezen:

• Rijd alleen als u zich goed voelt.
• Meet altijd uw bloedsuiker voor u vertrekt.
• Zorg dat u druivensuiker of suikerklontjes in de auto bij de hand heeft.
• Heeft u tijdens het autorijden een (dreigende) hypo?
  - Zoek een veilige plek en breng de auto daar tot stilstand.
  - Eet wat druivensuiker of suikerklontjes.
  - Controleer uw bloedsuiker en rijd pas verder als deze hoger is dan 6 mmol/liter.

alcohol drinken?
Alcohol kan een 'hypo' veroorzaken en uw lichaam herstelt hier trager van. Probeer het drinken van alcohol eerst met mate uit. U kunt dan zelf inschatten of u er veel last van krijgt. Als algemene richtlijn geldt niet meer dan 1 glas alcoholhoudende drank per dag en niet op alle dagen van de week. Drink de alcohol wel op een gevulde maag, anders is de invloed op de bloedsuiker te sterk.

alles eten?
Houd bij wat en hoeveel u eet. Bij diabetes is een goed gewicht erg belangrijk. Als u overgewicht heeft is het daarom aan te raden om af te vallen. Raadpleeg eventueel een diëtist.

Verder is het belangrijk dat u de koolhydraten in uw eten zo veel mogelijk over de dag verspreidt. Koolhydraten zitten vooral in voedingsmiddelen als brood, rijst, aardappelen, fris, koek, snoep en chips.

Wisselwerking

Semaglutide in tabletten heeft een wisselwerking met het schildklierhormoon levothyroxine. Semaglutide kan ervoor zorgen dat levothyroxine sterker werkt.
Laat na 4 tot 6 weken bloed prikken om de hoeveelheid schildklierhormoon te bepalen.

Zwangerschap

Zwangerschap
Overleg met uw apotheker of arts. U kunt dit medicijn beter NIET gebruiken als u zwanger bent of binnenkort wilt worden. Over het gebruik van dit medicijn tijdens de zwangerschap is nog te weinig bekend. Meld het in elk geval aan uw arts en apotheker als u zwanger bent of binnenkort wilt worden. 

Wordt u tijdens tijdens het gebruik van dit medicijn toch zwanger? Meld dit meteen aan uw arts. Meestal zult u moeten overstappen op insuline of een ander medicijn waarvan bekend is dat u het veilig kunt gebruiken.

Wilt u binnenkort zwanger worden? Stop dan met dit medicijn 1 tot 2 maanden voor een geplande zwangerschap. Overleg hierover met uw apotheker of arts.

U moet tijdens uw zwangerschap onder strikte controle blijven. Grote schommelingen in uw bloedsuiker kunnen schadelijk zijn voor u en voor de groei en ontwikkeling van uw kind. Neem daarom contact op met uw arts zodra u zwanger bent, of dit binnenkort wilt worden.

Borstvoeding
Wilt u borstvoeding geven? Overleg dan met uw arts of apotheker. Het is niet bekend of dit medicijn in de moedermelk komt en of het slecht is voor de baby. Misschien kan uw arts een ander medicijn voorschrijven. Een medicijn waarvan wel bekend is dat u het veilig kunt gebruiken. Of u kunt kunstvoeding geven.

Stoppen

Heeft u diabetes type 2 en denkt u erover na om te stoppen met dit medicijn? Lees voor meer informatie het thema 'Kan ik stoppen met mijn medicijnen tegen diabetes type 2 (suikerziekte)?'.

Handelsinformatie

Ja, u heeft een recept nodig.

Semaglutide is sinds 2017 internationaal op de markt. Het is op recept te krijgen onder de merknamen Ozempic, Wegovy en Rybelsus. Het is te verkrijgen in injecties en tabletten.

Disclaimer

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.