Introductie
Ganciclovir is een virusremmer.
Artsen schrijven het voor bij virusinfecties, namelijk bij een infectie met CMV (cytomegalovirus).
Highlight
- Ganciclovir remt de groei van het cytomegalovirus (CMV).
- Bij infectie met het cytomegalovirus, waarbij longen, hersenvlies, lever of netvlies zijn aangedaan.
- U krijgt ganciclovir per infuus. In het begin meestal 2 keer per dag. Na enkele weken 1 keer per dag.
- Belangrijke bijwerking: veranderingen in het bloed. Dit merkt u aan ernstige vermoeidheid door bloedarmoede, vaker infecties en aan bloedingen, zoals bloedneuzen. Tijdens de behandeling zal uw arts uw bloed daarom regelmatig controleren.
- Andere bijwerkingen zijn: kortademigheid, hoesten en maagdarmklachten. Heeft u veel last van deze bijwerkingen? Raadpleeg dan uw arts.
- Vrouwen: niet gebruiken als u zwanger bent. Zorg ook dat tijdens het gebruik van ganciclovir niet zwanger wordt.
Mannen: zorg dat u geen kinderen verwekt als u ganciclovir gebruikt tot minstens 3 maanden na stoppen. Goede anticonceptie is belangrijk. Overleg hierover met uw arts.
Werking
Infecties met virussen
Bij personen met een verminderde weerstand kan contact met virussen veel sneller een ernstige infectie veroorzaken dan bij gezonde personen. Een verminderde weerstand treedt bijvoorbeeld op bij mensen met hiv en aids, na transplantaties en bij behandeling van leukemie.
Infectie met cytomegalovirus
Het cytomegalovirus (CMV) is een virus dat bij mensen met een verminderde weerstand een ernstige infectie kan veroorzaken. Veel mensen dragen dit virus bij zich. Het virus wordt overgedragen via speeksel, urine, moedermelk, bloed of door seksueel contact. Besmetting treedt meestal al op in de kindertijd door knuffelen en nauw contact. Het is vrijwel niet mogelijk het virus uit te roeien. Na de eerste infectie blijft het virus levenslang in het lichaam.
Verschijnselen
Als gezonde mensen in aanraking komen met CMV, merken ze daar meestal weinig van. Soms krijgen ze koorts, vergrote lymfeklieren en voelen zich ziek. Dit verdwijnt vanzelf.
Tijdens de zwangerschap is een besmetting gevaarlijk voor het ongeboren kind. In sommige gevallen krijgt het kind problemen met zien of horen, of ontstaan geestelijke of lichamelijke beperkingen.
Bij mensen met een verminderde weerstand verloopt een infectie met CMV soms ernstig. Het virus kan zich in verschillende organen nestelen en daar een infectie veroorzaken. Bijvoorbeeld in de longen, hersenvlies, lever of het netvlies van de ogen. Dit kan leiden tot blindheid of zelfs levensbedreigend zijn.
Behandeling
Artsen schrijven ganciclovir voor bij infecties met CMV bij mensen met een verminderde afweer, zoals hiv-patiënten, of mensen die een transplantatie hebben ondergaan. Het kan ook worden gebruikt om een infectie met het virus te voorkomen.
Als een zwangere met het virus is besmet kan zij haar baby infecteren. Bij een zwangere is geen behandeling mogelijk om dit te voorkomen. De gynaecoloog zal de ontwikkeling van de ongeboren baby dan extra goed in de gaten houden.
Effect
Ganciclovir remt de groei van het virus en bestrijdt zo de oorzaak van de infectie. Het virus gaat niet dood, maar blijft in het lichaam aanwezig en kan opnieuw klachten geven.
Bijwerkingen
Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)
Ernstige bloedarmoede, een verhoogde kans op infecties en een verhoogde kans op bloedingen, zoals bloedneuzen. Neem bij de volgende verschijnselen contact op met uw arts: onverklaarbare koorts of keelpijn, blaasjes in de mond en keel, bloedneuzen, onverklaarbare blauwe plekken en extreme vermoeidheid.
Deze bijwerkingen ontstaan doordat het lichaam minder rode en witte bloedcellen en minder bloedplaatjes aanmaakt. Tijdens de behandeling zal de arts daarom regelmatig het bloed controleren. Neem ook contact op met uw arts bij infecties zoals verkoudheid, keelontsteking, griep, steenpuisten en andere huidinfecties.
Kortademigheid en hoesten.
Raadpleeg uw arts als u hier veel last van heeft.
Maagdarmklachten, zoals diarree.
Zelden komen voor misselijkheid, braken, zuurbranden, buikpijn, verstopping, winderigheid, verminderde eetlust, gewichtsverlies. Raadpleeg uw arts als u hier veel last van heeft.
Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)
Roodheid of irritatie op de plaats van infusie.
Dit gaat meestal snel weer over.
Hoofdpijn, slapeloosheid en duizeligheid.
Verwardheid, neerslachtigheid, angst, onrust, abnormaal denken, stuipen en hallucinaties.
Raadpleeg uw arts als u hier last van heeft.
Oorpijn
Zeer zelden doofheid. Raadpleeg uw arts bij oorpijn of als uw gehoor achteruit gaat.
Rugpijn, spierpijn, gewrichtspijn of spierkrampen.
Slap en zwak gevoel, koorts, griepverschijnselen, pijn op de borst en nachtelijk zweten.
Zenuwbeschadiging, te merken aan een doof of tintelend gevoel van de huid.
Raadpleeg uw arts als u dit merkt. Na stoppen van het gebruik verdwijnt dit weer.
Huiduitslag, galbulten en jeuk.
Deze bijwerkingen verdwijnen weer als u stopt met dit medicijn. Als u hier veel last van heeft, overleg dan met uw arts. Huiduitslag kan door overgevoeligheid komen maar dat hoeft niet (zie Zeer zelden: overgevoeligheid).
Oogklachten, zoals pijn in het oog, verminderd zicht, oogontsteking en loslaten van het netvlies.
Raadpleeg uw arts bij deze klachten.
Mond- en keelklachten, zoals smaakveranderingen, schimmelinfectie in de mond, pijnlijke mond, tong of keel, moeite met slikken.
Raadpleeg uw arts als u hier veel last van heeft.
Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)
Verminderde werking van de lever of nieren of een ontsteking van de alvleesklier. Raadpleeg uw arts bij klachten als pijn boven in de buik, geelzucht (gele verkleuring van huid en oogwit), koorts, verlies aan eetlust, misselijkheid of bloed in de urine.
Haaruitval
Versnelde of juist tragere hartslag of te lage bloeddruk, waardoor u sneller kunt flauwvallen.
Raadpleeg uw arts als u hier last van heeft.
Bij mannen en vrouwen: onvruchtbaarheid.
Dit is soms blijvend.
Overgevoeligheid voor dit medicijn. Dit kunt u merken aan jeuk, huiduitslag of galbulten.
In zeldzame gevallen kunt u benauwdheid worden of flauwvallen. Waarschuw altijd een arts zodra u huiduitslag bemerkt. Ga bij ernstige verschijnselen direct naar een arts of Eerste-Hulpdienst.
Blijkt u overgevoelig, dan mag u dit medicijn in de toekomst niet meer gebruiken. Geef daarom aan de apotheker door dat u overgevoelig bent voor dit medicijn. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn niet opnieuw krijgt.
Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden
Uitleg frequenties
Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen
Gebruik
Hoe?
Een arts of verpleegkundige zal het infuus aanbrengen. Het inlopen van het infuus duurt ongeveer 1 uur.
Hoe vaak?
In het begin van de behandeling krijgt u het infuus meestal 2 keer per dag. Na een of meer weken krijgt u het infuus 1 keer per dag, of kan de arts u tabletten voorschrijven met valganciclovir, een medicijn met ongeveer dezelfde werking.
Vergeten
Dit infuus wordt meestal in het ziekenhuis toegediend. Als u niet in het ziekenhuis verblijft, maar voor het infuus een afspraak maakt, is het belangrijk dat u zich aan de afspraak houdt.
Bent u de afspraak vergeten? Neem dan contact op met het ziekenhuis om een nieuwe afspraak te maken.
Verboden
autorijden?
Dit medicijn kan duizeligheid of verwardheid als bijwerking geven. Neem geen deel aan het verkeer als u hier last van heeft.
alcohol drinken en alles eten?
Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.
Wisselwerking
Dit medicijn heeft wisselwerkingen met andere medicijnen. In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen, dus niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje 'samenstelling'.
De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreden, zijn de volgende.
- Sommige medicijnen tegen hiv. Vraag aan uw apotheker om welke medicijnen dit gaat.
Twijfelt u eraan of bovenstaande wisselwerking voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.
Zwangerschap
Zwangerschap
Gebruik dit medicijn NIET als u zwanger bent of binnenkort zwanger wilt worden.
Tijdens de behandeling mag u niet zwanger worden. Vrouwen moeten betrouwbare anticonceptie gebruiken tijdens de kuur tot en met 30 dagen na stoppen. Er is een grote kans dat dit medicijn aangeboren afwijkingen bij het kind veroorzaakt.
Overleg in al deze gevallen met uw arts voor u met dit medicijn begint.
Borstvoeding
Gebruik dit medicijn NIET als u borstvoeding geeft. Het is niet bekend of dit medicijn in de moedermelk terechtkomt. Als het in de moedermelk komt, kan het schadelijk zijn voor de baby. Wilt u borstvoeding geven, overleg dan met uw arts of apotheker. Misschien kunt u tijdelijk met dit medicijn stoppen. Of misschien kunt u overstappen op een ander medicijn. Een medicijn waarvan wel bekend is dat u het veilig kunt gebruiken.
Stoppen
De behandeling is een kuur. Als de kuur niet wordt afgemaakt, is het virus waarschijnlijk nog actief en kunt u opnieuw geïnfecteerd raken.
Als u allergische reacties of ernstige bijwerkingen krijgt, zal u wel moeten stoppen met de kuur.
Handelsinformatie
Ganciclovir is sinds 1988 internationaal op de markt. Het is op recept verkrijgbaar onder de merknaam Cymevene en als het merkloze Ganciclovir in poeder voor infusie.
Disclaimer
Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.