Introductie

Bupropion regelt in de hersenen de hoeveelheid noradrenaline (norepinefrine) en dopamine. Deze lichaamseigen stoffen spelen een rol bij emoties en stemmingen.

Artsen schrijven het voor bij rookverslaving, bij depressie en bij ADHD.

Instructiefilmpje

Film 1 - Slikken van medicijnen

Highlight

• Bupropion zorgt ervoor dat u minder zin heeft in roken. Ook zorgt het voor een betere stemming. En het maakt u rustig.
• Bij rookverslaving, depressie en ADHD.
• Bij rookverslaving begint het binnen een week te werken. Bij depressiviteit en ADHD merkt u niet direct verbetering. Dit duurt een paar weken.
• Rookverslaving: stop met roken nadat u dit medicijn 1 week heeft gebruikt.
• De tabletten heel doorslikken met een half glas water. Als u het 1 keer per dag gebruikt: 's ochtends.
• Bij 2 keer per dag ook aan het eind van de middag. Niet 's avonds laat, want dan kunt u slechter slapen.
• Mogelijke bijwerkingen: droge mond en hoofdpijn. U kunt ook last krijgen van uw maag of darmen. Neem het dan in met wat voedsel.
• U kunt de eerste tijd suf zijn. Rijd daarom de eerste week geen auto.
• Pas op met alcohol. Dit kan u nog suffer maken.
• Gebruikt u bupropion al een paar weken? Stop dan niet in een keer. Bouw bupropion langzaam af in overleg met uw arts of apotheker.
• Bent u zwanger? Of wilt u zwanger worden? Vraag aan uw apotheker of arts of u dit meidicijn mag gebruiken.
• Geef geen borstvoeding als u dit medicijn gebruikt. Dit medicijn komt in de moedermelk en dat kan slecht zijn voor uw baby.

Download de samenvatting

Werking

Rookverslaving

Stoppen met roken is voor veel mensen moeilijk, vanwege de ontwenningsverschijnselen. Na stoppen gaat u zich onprettig voelen, u bent bijvoorbeeld prikkelbaar en rusteloos. Deze verschijnselen verdwijnen in een paar weken. Daarna kunt u ook nog last hebben van het feit dat u gewend bent aan roken. Dit heet de geestelijke afhankelijkheid. U heeft behoefte om te roken in bepaalde situaties, bijvoorbeeld bij de koffie, in gezelschap of bij stress.

Werking
Bupropion werkt alleen als u echt zelf stoppen wilt. Het is een hulpmiddel dat de kans dat u van het roken afblijft een beetje verhoogt. Advies en ondersteuning bij het stoppen met roken vergroten de kans op succes. Vraag advies bij uw apotheek, bij uw huisarts of via Ik stop nu.

Behandeling
Start een week voor u met het roken wilt stoppen met bupropion. Gebruik het vanaf de zevende dag twee keer per dag. Ergens in de tweede week van het gebruik als het medicijn gaat werken, stopt u met roken.

Effect
Het duurt meestal een week voor dit medicijn gaat werken. Het is niet precies bekend hoe bupropion zijn effect bij rookverslaving bereikt. Mogelijk helpt het de ontwenningsverschijnselen te verminderen en verkleint het uw behoefte om te roken.

Depressie

Verschijnselen
Bij depressiviteit is er sprake van een sombere stemming, geen interesse en plezier meer in de dingen van het leven. Iemand die depressief is, voelt zich vaak waardeloos en heeft schuldgevoelens. Ook kunnen depressieve mensen snel geïrriteerd zijn en moeite hebben met inslapen of doorslapen.

Behandeling
Depressieve klachten kunnen worden behandeld met psychotherapie (gesprekken), met medicijnen, of met een combinatie van beide. Uw arts zal samen met u bepalen welke behandeling voor u het beste is.

Het hangt vervolgens van uw persoonlijke situatie af en van het soort depressie, met welk medicijn de arts zal starten. Meestal kiest uw arts pas voor bupropion als andere medicijnen tegen depressiviteit onvoldoende werken.

Effect
Bupropion verbetert deze verschijnselen bij ongeveer zes op de tien mensen. U voelt zich energieker en uw stemming verbetert.

Bupropion vermindert de depressieve klachten bij ongeveer de helft van de mensen. U voelt zich energieker en uw stemming verbetert. Het is belangrijk om het medicijn dan nog ongeveer een halfjaar te blijven gebruiken. Daarmee verkleint u de kans dat de depressie terugkomt. Bij ouderen en mensen die eerder een depressie hebben gehad adviseren artsen vaak om dit medicijn langer te gebruiken.

Werking
Het kan twee tot vier weken duren voor u het effect van bupropion merkt.
De eerste weken kunt u wel last krijgen van de bijwerkingen en angstgevoelens. Stop dan niet met het gebruik, meestal verminderen de bijwerkingen als u gewend bent geraakt aan het medicijn. Vaak verdwijnen ze zelfs.

ADHD bij volwassenen

Verschijnselen
Bupropion wordt gebruikt bij aandachtsstoornis met hyperactiviteit, ook wel ADHD genoemd. Dit staat voor 'Attention Deficit Hyperactivity Disorder'. Mensen met ADHD vinden het moeilijk hun aandacht lang vast te houden. Ze zijn erg actief, bewegen veel en kunnen heel impulsief zijn.

ADHD wordt vaak ontdekt bij kinderen. Er zijn ook mensen die als kind al ADHD hadden, maar daar pas op volwassen leeftijd achter komen. Verder komt ADHD vaker voor bij mensen met een autistische stoornis en bij mensen met een verstandelijke beperking.

Behandeling
Meestal krijgen mensen met ADHD gedragstherapie om zo te leren met hun aandoening om te gaan. Ook kan de arts bupropion voorschrijven.

Door bupropion worden mensen met ADHD rustiger en kunnen ze zich beter concentreren.

Effect
Hoe bupropion werkt bij ADHD is niet precies bekend. 
Bupropion is slechts een hulpmiddel, de aandachtsstoornis verdwijnt er niet door. Wel worden de klachten minder extreem, waardoor de gedragstherapie beter werkt.

Bijwerkingen

Behalve het gewenste effect kan dit medicijn bijwerkingen geven.

Bijwerkingen treden niet bij iedereen op, maar alleen bij personen die daarvoor gevoelig zijn.

De meeste bijwerkingen zijn in de eerste week het meest uitgesproken en nemen daarna af of verdwijnen zelfs. Ze gaan weer over als u met het medicijn stopt.

De belangrijkste bijwerkingen zijn de volgende:

Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

• Slapeloosheid

  Heeft u hier last van, neem het medicijn dan niet vlak voor het slapengaan in. Wanneer u het medicijn één keer per dag gebruikt, neem het dan 's ochtends in. Wanneer u het medicijn twee keer per dag gebruikt, neem het dan 's ochtends en aan het einde van de middag in.

• Droge mond

  Hierdoor kunnen zich eerder gaatjes in uw gebit ontwikkelen. Poets en flos daarom extra goed als u merkt dat u last heeft van een droge mond. Laat eventueel de tandarts vaker controleren.

• Maagdarmklachten, zoals misselijkheid, braken, buikpijn, verstopping en, zeer zelden, verminderde eetlust of gewichtsverlies.

  Deze bijwerkingen treden vooral in het begin van de behandeling op. Meestal helpt het als u het medicijn met wat voedsel inneemt. Blijft u er ook na enige dagen last van houden? Neem dan contact op met uw arts.

• Hoofdpijn

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Slaperigheid, een verminderd concentratievermogen, duizeligheid en verwardheid.

  Dit is vooral lastig bij activiteiten waarbij uw oplettendheid erg nodig is, zoals autorijden, het beklimmen van een ladder of het bewaken van een proces op het werk. Onderneem geen risicovolle activiteiten de eerste week van het gebruik en ook niet als u daarna last heeft van deze bijwerkingen.

• Oorsuizen

  Heeft u hier veel last van, raadpleeg dan uw arts.

• Wazig zien

   Raadpleeg uw arts als u hier last van blijft houden.

• Angst, nervositeit en opwinding

  Dit treedt vooral op aan het begin van de behandeling en wordt vanzelf minder. Blijft u hier last van houden, overleg dan met uw arts.

• Trillen, koorts en zweten

• Huiduitslag, jeuk en galbulten

  Raadpleeg in dat geval uw arts. Mogelijk is er sprake van een allergische reactie op het medicijn. Zeer zelden ontstaat er huiduitslag met blaren, uitgebreide roodheid, loslaten van de huid, koorts, opgezwollen lippen, tong of gezicht, benauwdheid of flauwvallen. Stop dan meteen het gebruik en waarschuw uw arts. Bij allergie mag u dit medicijn in de toekomst niet meer gebruiken. Geef aan de apotheker door dat u overgevoelig bent voor bupropion. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u het medicijn niet opnieuw krijgt.

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Mensen met epilepsie hebben kans op een toename van het aantal aanvallen.

  Overleg hierover met uw arts. Ook in de volgende situaties is het risico op een epileptische aanval groter: bij een tumor in het hoofd of ander hoofdletsel, bij mensen die ooit een eetstoornis, zoals anorexia of boulimia gehad hebben en mensen met diabetes, bij wie het bloedglucose niet goed onder controle is.

• Coördinatiestoornissen en verminderde spierkracht

• Geheugenstoornissen en smaakstoornissen

• Hartklachten, zoals hartkloppingen, pijn op de borst, versnelde hartslag of juist een vertraagde hartslag. Mensen met het Brugada-syndroom, een erfelijke hartaandoening, hebben mogelijk een grotere kans op hartritmestoornissen.

  Overleg met uw arts als u hier last van heeft. Mogelijk kunt u overstappen op een ander medicijn. Als u dit medicijn toch moet gebruiken, zal uw arts u extra onder controleren.

• Te hoge of te lage bloeddruk en blozen

  Laat uw bloeddruk daarom regelmatig controleren. Raadpleeg uw arts als u last heeft van duizeligheid of flauwvallen.
   

• Hallucinaties (dingen zien en horen die er niet werkelijk zijn)

  Raadpleeg dan uw arts.

• Leveraandoeningen. U kunt dit merken aan een gevoelige, opgezwollen buik of een gele verkleuring van het oogwit of van de huid.

  Waarschuw bij deze klachten uw arts.

• Stemmingsverandering, toename van depressieve gedachten, vijandige gevoelens naar zichzelf of anderen, vervreemding van de eigen persoonlijkheid. Dit kan zich uiten in agressie, paniekaanvallen, zelfverwonding of gedachten aan zelfmoord.

  Neem contact op met uw arts als depressieve gevoelens toenemen of van karakter veranderen of als vijandige gevoelens ontstaan of verergeren. Jongeren (onder de 30 jaar) hebben meer kans op deze bijwerking. Artsen schrijven dit medicijn meestal niet aan jongeren onder de 18 jaar voor.

• Tekort aan natrium, een bepaalde stof in het bloed. U merkt dit het eerst aan plotselinge ernstige vermoeidheid, sufheid en een verminderde eetlust.

  Als u last heeft van deze klachten, ga dan naar uw arts.

• Haaruitval

  Het haar maakt verschillende periodes door, waaronder de groei- en rustperiode. Bupropion kan ervoor zorgen dat de haren sneller in de rustperiode komen en daardoor sneller uitvallen. Dit proces is omkeerbaar.

• Stotteren

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Gebruik

Kijk voor de juiste dosering op het etiket van de apotheek.

Hoe?
Slik de tabletten in hun geheel door. De tabletten niet kauwen of fijnmaken, omdat ze dan onbedoeld al de bupropion gelijk afgeven. Ze zijn namelijk zo gemaakt dat de werkzame stof langzaam vrij komt, zodat ze langer werken.

Wanneer?

• Gebruikt u het medicijn 1 keer per dag? Dan kunt u het het beste 's ochtends innemen. U heeft dan het minst last van de bijwerking slapeloosheid.
• Gebruikt u het medicijn 2 keer per dag? Dan kunt u het het beste 's ochtends en aan het einde van de middag innemen. U heeft dan het minst last van de bijwerking slapeloosheid. Let u er wel op dat tussen de twee innamen minimaal 8 uur tijd moet zitten.

Hoe lang?

• Rookverslaving: de eerste week dat u dit medicijn slikt, hoeft u nog niet te stoppen met roken. Stop in de tweede week van de behandeling. Meestal schrijft de arts dit medicijn voor maximaal negen weken voor. Als u na zeven weken gebruik van bupropion nog altijd (evenveel) rookt, heeft verdere behandeling met dit medicijn geen zin.
• Depressie: als het medicijn na zes weken gebruik geen effect heeft, overleg dan met uw arts. Na verbetering van de klachten moet u het meestal zes maanden of langer blijven gebruiken. Dan heeft u minder kans dat de depressiviteit terugkomt.
• ADHD: na enkele weken kunnen u en de arts meestal beoordelen of de behandeling aanslaat. Hoe lang u dit medicijn moet gebruiken, verschilt. Meestal moet u dit medicijn langdurig gebruiken.

Bespreek gedurende de hele behandeling alle veranderingen in uw gedrag of stemming steeds met uw arts. Het kan zijn dat u niet goed of onvoldoende op dit medicijn reageert en misschien meer baat zult vinden bij een ander medicijn.

Vergeten

Het is belangrijk dat u dit medicijn consequent blijft slikken. Mocht u toch een dosis vergeten:

• Als u dit medicijn tegen rookverslaving en bij ADHD gebruikt: duurt het nog meer dan 8 uur voor u de volgende dosis normaal inneemt? Neem de vergeten dosis dan alsnog in. Duurt het nog minder dan 8 uur? Sla de vergeten dosis dan over.
• Als u dit medicijn tegen depressie gebruikt: sla de vergeten dosis over en neem uw volgende tablet op het gebruikelijke tijdstip in. Neem geen tablet om een vergeten dosis in te halen.

Verboden

autorijden?
Het kan gevaarlijk zijn aan het verkeer deel te nemen als u dit medicijn gebruikt. Dit komt door bijwerkingen, zoals duizeligheid, verwardheid, moeite met concentreren en wazig zien. U mag de eerste week dat u dit medicijn gebruikt niet autorijden. Rijd ook geen auto als de dosering omhoog gaat. Pas nadat u gedurende 1 week dezelfde dosering gebruikt heeft, mag u weer autorijden.
Na een week zijn de meeste mensen voldoende gewend geraakt aan de effecten. U mag dan weer autorijden. Maar doe dat alleen als u geen last meer heeft van de bijwerkingen.

Let op: ook depressiviteit en ADHD kunnen een reden zijn dat u niet mag autorijden. Overleg met uw arts of dat bij u het geval is. Wilt u meer informatie over autorijden bij bepaalde aandoeningen? Kijk dan op de website van het CBR.

Voor meer algemene informatie kunt u het thema 'Medicijnen in het verkeer' lezen. In dit thema leest u bijvoorbeeld wat de wet zegt over medicijnen in het verkeer. Ook vindt u adviezen waarmee u rekening moet houden als u wel (weer) mag autorijden.

alcohol drinken?
Alcohol in combinatie met bupropion vergroot de kans op concentratiestoornissen en op epileptische aanvallen. Beperk daarom het gebruik van alcohol en drink het liever niet. Mensen die overmatig alcohol gebruiken of ontwennen van alcohol mogen geen bupropion gebruiken.

alles eten?
Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.

Wisselwerking

Dit medicijn heeft wisselwerkingen met andere medicijnen. In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen, dus niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje 'samenstelling'.

De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreden, zijn de volgende.

• Andere medicijnen die het reactievermogen verminderen. Bij deze medicijnen is vaak op de verpakking een gele waarschuwingssticker geplakt. De effecten op bijvoorbeeld het reactievermogen en coördinatievermogen versterken elkaar. Rijd geen auto als u naast bupropion een ander medicijn gebruikt dat het reactievermogen beïnvloedt.
• Sommige medicijnen tegen depressie, namelijk amitriptyline, clomipramine, dosulepine, doxepine, imipramine en nortriptyline. Bupropion remt de afbraak van deze medicijnen. Hierdoor stijgt de hoeveelheid van deze medicijnen in het bloed. U kunt meer last krijgen van bijwerkingen, zoals sufheid, duizeligheid, verstopping, droge mond of moeilijk kunnen plassen. Bovendien kan een ernstige bijwerking optreden als u deze medicijnen tegelijk met bupropion gebruikt. U kunt dan last krijgen van spiertrekkingen, trillen, koorts, zweten, opgewondenheid en verwardheid. Raadpleeg uw arts.
• Vortioxetine, een medicijn tegen depressie. De hoeveelheid vortioxetine in het bloed neemt toe. Uw arts verlaagt mogelijk de dosering.
• Venlafaxine, een medicijn tegen depressie. Dit medicijn remt de afbraak van venlafaxine. U kunt meer last krijgen van bijwerkingen zoals slaperigheid, nervositeit, maagdarmklachten, trillen, hartkloppingen en duizeligheid. Neem contact op met uw arts als u dit merkt. Uw arts zal u extra controleren of een ander medicijn voorschrijven.
• Atomoxetine, een medicijn bij ADHD, metoprolol, een medicijn tegen hoge bloeddruk, en aripiprazol, brexpiprazol, perfenazine en risperidon, medicijnen tegen psychose. De hoeveelheid van deze medicijnen in het bloed neemt toe. Uw arts verlaagt mogelijk de dosering of u krijgt een ander medicijn.
• Flecaïnide, een medicijn bij hartritmestoornissen. De hoeveelheid flecaïnide in uw bloed kan te hoog worden en bijwerkingen geven. Uw arts zal de hoeveelheid flecaïnide in uw bloed regelmatig controleren.
• Tamoxifen, gebruikt bij bepaalde vormen van borstkanker. Bupropion vermindert mogelijk het effect van tamoxifen. Overleg met uw arts. Mogelijk kunt u overstappen op een ander medicijn.
• Sommige medicijnen tegen hiv. Vraag aan uw apotheker om welke medicijnen dit gaat.

De volgende wisselwerkingen gelden alleen als u bupropion gaat gebruiken om te stoppen met roken. Roken versnelt de afbraak van diverse medicijnen. Als u stopt met roken, kan de hoeveelheid van die medicijnen in het bloed toenemen. Hierdoor kunnen ze sterker werken of bijwerkingen geven. Als u deze medicijnen gebruikt, overleg dan met uw arts voordat u gaat stoppen met roken.

• Theofylline, een luchtwegverwijder. Uw arts zal de hoeveelheid theofylline in uw bloed laten controleren.
• Insuline, gebruikt bij suikerziekte. Als u stopt met roken, heeft u minder insuline nodig. Controleer daarom extra uw bloedsuiker als u gestopt bent.
• Flecaïnide, een medicijn tegen hartritmestoornissen. Na stoppen met roken kan een dosisverlaging nodig zijn.
• Hart-vaatmedicijnen van het bètablokker-type, zoals atenolol, bisoprolol, metoprolol en propranolol. Na stoppen met roken kan een dosisverlaging nodig zijn.
• De antipsychotica clozapine, haloperidol en olanzapine. Na stoppen met roken kan een dosisverlaging nodig zijn.

Twijfelt u eraan of een van de bovenstaande wisselwerkingen voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.

Zwangerschap

Zwangerschap
Meld het aan uw arts en apotheker zodra u zwanger bent, of binnenkort wilt worden. Samen met uw arts kunt u bespreken wat het risico voor de baby is als u doorgaat met het medicijn. Of wat het risico voor u is als u met het medicijn stopt. Bij gebruik van dit medicijn aan het einde van de zwangerschap bestaat er namelijk een risico op bijwerkingen bij het kind. De baby kan ontwenningsverschijnselen krijgen na de geboorte. Maar het kan ook schadelijk voor de baby of voor u zijn, als uw aandoening niet goed behandeld wordt. Overleg daarom met uw arts over de voor-en nadelen. Mogelijk kunt u (tijdelijk) overstappen op een ander medicijn.

Borstvoeding
Wilt u borstvoeding geven, overleg dan met uw arts. U kunt dit medicijn beter NIET gebruiken als u borstvoeding geeft. Dit medicijn gaat over in de moedermelk en kan zo schadelijk voor de baby zijn. Mogelijk kan de arts u (tijdelijk) een ander medicijn voorschrijven, waarvan wel bekend is dat u het veilig kunt gebruiken.

Stoppen

Bij gebruik tegen rookverslaving
Bij een gebruik van enkele weken kunt u in één keer stoppen. Soms adviseert de arts om het gebruik geleidelijk af te bouwen, om de kans op ontwenningsverschijnselen zo klein mogelijk te houden.

Bij gebruik tegen depressie
Stop bij voorkeur geleidelijk. Overleg hierover met uw arts. Bij plotseling stoppen, heeft u kans dat ontwenningsverschijnselen ontstaan.

Wees er bovendien op bedacht dat het effect van bupropion pas na zes weken gebruik maximaal is en dat u het medicijn daarna nog minstens zes maanden moet blijven gebruiken. Als u eerder stopt, heeft u meer kans dat de depressie terugkomt.

Als u dit medicijn gebruikt tegen een depressie wordt vaak meerdere maanden afgebouwd, om te voorkomen dat de verschijnselen van de depressie terugkomen.

Bij ADHD
Stop bij voorkeur geleidelijk. Bij plotseling stoppen, heeft u kans dat ontwenningsverschijnselen ontstaan. Hiermee voorkomt u ook een teleurstelling als het oude gedrag in alle hevigheid terugkomt.

Handelsinformatie

Ja, u heeft een recept nodig.

Bupropion is sinds 1985 internationaal op de markt. Het is op recept verkrijgbaar onder de merknamen Wellbutrin en Zyban en als het merkloze Bupropion in tabletten met gereguleerde afgifte.

Bupropion wordt ook gebruikt in combinatie met een andere werkzame stof onder de merknaam Mysimba.

Disclaimer

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.