Introductie

Rifaximine is een rifamycine-antibioticum en het doodt bacteriën.

Artsen schrijven het voor om te voorkomen dat de hersenen opnieuw vergiftigd worden door een ernstige leverziekte (leverencefalopathie).

Artsen schrijven het soms voor bij darmkrampen (prikkelbaredarmsyndroom), diarree en om te voorkomen dat ontsteking van een darmuitstulping (diverticulitis) terugkeert.

Instructiefilmpje

Film 1 - Slikken van medicijnen

Highlight

• Rifaximine doodt bacteriën (antibioticum).
• Om hersenvergiftiging te voorkomen bij mensen met een ernstige leverziekte. Soms om ontsteking van een darmuitstulping te voorkomen, bij prikkelbaredarmsyndroom en acute diarree, zoals reizigersdiarree.
• Neem de tablet in met een half glas water.
• Hoelang u dit medicijn moet gebruiken hangt af van uw situatie. Dit kan afwisselen tussen 3 dagen tot 12 maanden.
• Bent u misselijk of moet u overgeven? Het helpt meestal om rifaximine samen met wat eten in te nemen.
• Andere mogelijke bijwerkingen zijn hoofdpijn, duizelig gevoel, gewrichtspijn, spiertrekkingen, huiduitslag en jeuk.
• Uw plas kan door dit medicijn een rode kleur krijgen. Dit is onschuldig.
• Wilt u dit medicijn gebruiken tijdens de zwangerschap of de borstvoeding? Hierover is nog te weinig bekend. Overleg met uw arts.

Werking

Ernstige leverziekte

Rifaximine wordt gebruikt bij mensen die leverencefalopathie hebben gehad. Het wordt gegeven om te voorkomen dat leverencefalopathie weer terugkomt. Leverencefalopathie is een situatie waarbij de hersenen beschadigd raken door een ernstige leverziekte.

Oorzaak
Normaal ruimt een gezonde lever de afvalstoffen van het lichaam op. Maar bij leverziekte lukt het de lever niet meer goed om de afvalstoffen uit het bloed te verwijderen. Hierdoor kunnen de afvalstoffen de hersenen beschadigen. Dit komt vooral door de afvalstof ‘ammoniak`.

Verschijnselen
Door de vergiftiging van de hersenen kunt u in de war raken en gedraagt u zich tijdelijk anders dan normaal. In ernstige situatie kunt u zelfs bewusteloos raken (levercoma).

De andere verschijnselen bij leverencefalopathie zijn:

• onrustig en angstig gevoel;
• moeite met onthouden en concentreren;
• moeite met praten;
• spierproblemen.

Behandeling
Om leverencefalopathie te voorkomen, moet de hoeveelheid ammoniak in het bloed omlaag. Meestal schrijft uw arts daarvoor lactulose of lactitol voor. Als dit niet genoeg werkt, kan uw arts ook rifaximine erbij geven.

Werking
Rifaximine doodt in de darmen de bacteriën die ammoniak maken. Op deze manier maakt rifaximine de hoeveelheid ammoniak in het bloed lager. 

Diverticulitis

Verschijnselen
Diverticulitis is een ontsteking van een darmuitstulping (divertikel). U merkt vaak niet dat u divertikels hebt, maar u krijgt pas klachten als ze ontstoken raken. Hierdoor krijgt u buikpijn, meestal linksonder in de buik. Ook kunt u daarbij koorts krijgen en voelt u zich ziek of misselijk.

Oorzaak
De precieze oorzaak is nog onbekend. Maar de kans op ontsteking lijkt iets groter bij mensen die roken, weinig bewegen of een overgewicht hebben. Ook lijkt de kans iets groter bij gebruik van pijnstillers die de darmwand kunnen irriteren, zoals ibuprofen, diclofenac en naproxen. 

Behandeling
Meestal gaat diverticulitis vanzelf over. Zorg ervoor dat u gezond eet en voldoende water drinkt. Als u pijn heeft, kunt u paracetamol innemen. Gebruik géén pijnstillers zoals ibuprofen, diclofenac of naproxen, want deze pijnstillers kunnen de darmwand irriteren.
Om te voorkomen dat diverticulitis opnieuw terugkeert, kunt u regelmatig gaan bewegen en voeding eten waar veel vezels in zit. Als dit onvoldoende helpt, kan uw arts medicijnen voorschrijven, zoals rifaximine. De behandeling met rifaximine duurt 12 maanden. 

Prikkelbaredarmsyndroom

Rifaximine wordt gebruikt bij darmkrampen door het prikkelbaredarmsyndroom zonder verstopping.

Verschijnselen
Bij het prikkelbaredarmsyndroom heeft u voor een lange tijd last van darmkrampen. Dit zijn pijnlijke samentrekkingen van de darmen die ontstaan als er voedsel langs de darmen komt. Ook kunt u last hebben van winden laten, een opgezwollen buik of slijm bij de poep. Soms met afwisselingen tussen verstopping of waterige poep.

Oorzaak
De precieze oorzaak is nog onbekend. Wel is bekend dat voedsel en stress belangrijke factoren zijn.

Behandeling
De klachten kunnen minder worden door vezelrijk voedsel te eten, voldoende te drinken, voldoende te bewegen en stress te voorkomen. Als dit onvoldoende helpt, kan uw arts medicijnen voorschrijven, zoals rifaximine.

Effect
Rifaximine helpt bij prikkelbaredarmsyndroom. U krijgt minder last van een opgeblazen gevoel. U zult na gebruik van rifaximine ten minste 10 weken minder klachten hebben.

Diarree

Rifaximine wordt gebruikt bij acute diarree en reizigersdiarree die door bepaalde bacteriën worden veroorzaakt. Acute diarree kan plotseling opkomen en een paar dagen duren.

Oorzaak
Diarree ontstaat meestal door een darminfectie. Darminfectie kunt u bijvoorbeeld krijgen als u voedsel eet dat besmet is met bacteriën of als u op reis gaat in een warm land. Dan heeft u meer kans op een darminfectie. Een andere naam voor dit soort darminfecties is reizigersdiarree.

Zelfzorg
Diarree gaat meestal na korte tijd vanzelf over. Wel moet u zorgen dat u niet uitdroogt. U moet daarom veel drinken, eventueel een glucose-zoutoplossing (ORS). Dit is vooral belangrijk voor kinderen en ouderen, omdat zij gevoeliger zijn voor uitdroging.

Als u de diarree snel wilt stoppen, bijvoorbeeld omdat u op reis moet, dan kunt u loperamide innemen. Dit zorgt dat de darminhoud langer in de darmen blijft en compacter wordt. Maar loperamide werkt niet tegen de oorzaak van de diarree.
Bij een ernstige darminfectie zijn antibiotica nodig, bijvoorbeeld rifaximine.

Werking
Rifaximine doodt de bacteriën die darminfecties veroorzaken. Na enkele dagen merkt u dat de klachten verminderen. De kuur duurt 3 dagen. Het is belangrijk dat u de kuur helemaal afmaakt, zodat de bacteriën niet terugkomen.  

Bijwerkingen

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Maagdarmklachten, zoals misselijk zijn, overgeven, diarree, buikpijn en opgezwollen buik.

  En zeer zelden verlies van eetlust. Bij maagklachten kunt u het medicijn het beste met wat voedsel innemen. Dan heeft u er minder last van.

• Hoofdpijn of duizelig gevoel.

• Huiduitslag en jeuk.

• Benauwd gevoel.

• Spiertrekkingen en gewrichtspijn.

• Depressie

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Droge mond.

  Heeft u hier veel last van? Zuig dan op een ijsblokje of gebruik (suikervrije) kauwgom. Dit helpt om speeksel te maken.

• Schimmelinfecties, bijvoorbeeld in de vagina. Vrouwen kunnen jeuk en een branderig gevoel krijgen bij de vagina. Vaak komt er witte brokkelige slijm uit de vagina.

  Deze klachten gaan meestal vanzelf over. Raadpleeg uw arts als deze klachten niet overgaan.

• Infecties met bacteriën, zoals blaasontsteking of darminfectie. Bij blaasontsteking kunt u een branderig gevoel krijgen tijdens het plassen of u heeft het gevoel dat u vaker moet plassen. Bij darminfectie kunt ernstige diarree krijgen.

  Zorg dat u voldoende drinkt om uitdroging te voorkomen. Waarschuw uw arts als deze klachten niet overgaan.

• Bloeding van slokdarmbloedvat. Moet u bloed overgeven en heeft uw poep een donkere kleur? Waarschuw dan uw arts.

• Opvliegers

• Psychische klachten, slaapproblemen, bang zijn en in de war zijn.

• Koorts en spierpijn.

• Stuipen

• Geheugenproblemen, u heeft meer moeite met onthouden.

• Vocht vasthouden rond de long. U merkt dit aan pijn op de borst. Ook bent u kortademig en moet u hoesten.

  Waarschuw uw arts als u deze klachten heeft.

• Plasproblemen, te veel of juist moeite met plassen. Ook kan uw plas een rode kleur krijgen door dit medicijn.

  Dit is onschuldig en verdwijnt vanzelf als u stopt met dit medicijn.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Gebruik

Kijk voor de juiste dosering op het etiket van de apotheek.

Hoe? Slik de tablet met een half glas water.

Wanneer?
Gebruik het medicijn zoals uw arts dat voorschrijft. Verdeel de hoeveelheid medicijn zo goed mogelijk over de dag. Het beste kunt u een vaste tijd kiezen, dan vergeet u het minder snel.

Bijvoorbeeld:

• als u het 1 keer per dag gebruikt: bijvoorbeeld 's ochtends;
• als u het 2 keer per dag gebruikt: 's ochtends en 's avonds;
• als u het 3 keer per dag gebruikt: 's ochtends, 's middags en 's avonds.

Hoelang?
Hoelang u dit medicijn moet gebruiken hangt af van uw situatie:

• voorkomen van hersenvergiftiging door een ernstige leverziekte (hepatische encefalopathie): 6 maanden;
• voorkomen van ontsteking van een darmuitstulping (diverticulitis): 12 maanden;
• prikkelbaredarmsyndroom: een kuur van 10 tot 14 dagen. Hierna zult u minstens 10 weken minder klachten hebben.
• diarree: een kuur van 3 dagen.

Let wel op dat u een kuur helemaal afmaakt en er niet tussentijd mee stopt. Ook al merkt u geen klachten meer. Dit betekent namelijk niet dat alle bacteriën zijn verdwenen.

Vergeten

Het is belangrijk dat u dit medicijn gebruikt zoals uw arts dat voorschrijft. Bent u het medicijn vergeten in te nemen?

• Als u dit medicijn 1 keer per dag gebruikt: duurt het nog meer dan 8 uur voor u de volgende tablet normaal inneemt? Neem de vergeten tablet dan alsnog in. Duurt het nog minder dan 8 uur? Sla de vergeten tablet dan over.
• Als u dit medicijn 2 keer per dag gebruikt: duurt het nog meer dan 4 uur voor u de volgende tablet normaal inneemt? Neem de vergeten tablet dan alsnog in. Duurt het nog minder dan 4 uur? Sla de vergeten tablet dan over.
• Als u dit medicijn 3 keer per dag gebruikt: duurt het nog meer dan 2 uur voor u de volgende tablet normaal inneemt? Neem de vergeten tablet dan alsnog in. Duurt het nog minder dan 2 uur? Sla de vergeten tablet dan over.

Verboden

Ja, dat kan. U mag autorijden, en u mag eten en drinken zoals u normaal doet.

Wisselwerking

Dit medicijn heeft wisselwerkingen met andere medicijnen. In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen, dus niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje 'samenstelling'.

De belangrijkste wisselwerking met dit medicijn zijn de volgende.

• Bloedverdunners, zoals warfarine. Rifaximine kan ervoor zorgen dat warfarine minder goed werkt. Daarom is het belangrijk dat u aan de trombosedienst doorgeeft als u rifaximine gaat gebruiken of ermee stopt.
• Buiktyfusvaccin (capsule). Het buiktyfusvaccin dat u via de mond kunt innemen, mag u niet gebruiken. Het is wel mogelijk het vaccin via een injectie te krijgen. Neem hierover contact op met uw arts.

Twijfelt u eraan of een van de bovenstaande wisselwerkingen voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.

Zwangerschap

Zwangerschap
Over het gebruik van dit medicijn tijdens de zwangerschap is nog te weinig bekend. Meld het aan uw arts en apotheker zodra u zwanger bent, of binnenkort wilt worden. Samen kunt u bespreken wat het risico voor de baby is als u doorgaat met het medicijn. Of wat het risico voor u of uw baby is als u met het medicijn stopt. Overleg daarom met uw arts over de voor-en nadelen. Zo mogelijk kunt u (tijdelijk) overstappen op behandeling met alleen lactulose of lactitol.

Borstvoeding
Wilt u borstvoeding geven, overleg dan met uw arts of apotheker. Het is niet bekend of dit medicijn in de moedermelk terechtkomt en of het schadelijk voor de baby is. Mogelijk kan de arts u (tijdelijk) een ander medicijn voorschrijven, waarvan wel bekend is dat u het veilig kunt gebruiken. Zoals lactulose of lactitol.

Stoppen

Als u eerder stopt heeft u kans dat niet alle bacteriën verdwenen zijn. De infectie blijft dan bestaan en de klachten kunnen terugkomen. Stop daarom alleen in overleg met uw arts.

Als u allergische reacties of ernstige bijwerkingen krijgt, moet u wel stoppen. Neem in dat geval direct contact op met uw arts.

Handelsinformatie

Rifaximine is sinds 2004 internationaal op de markt. Het is op recept verkrijgbaar in tabletten onder de merknamen Xifaxan.

Disclaimer

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.