Introductie

Naltrexon is een ontwenningsmiddel.

Artsen schrijven het voor als hulpmiddel bij verslaving aan alcohol of opiaten (morfineachtige middelen).

Soms schrijven artsen het voor bij jeuk en bij de ziekte van Parkinson, als u last heeft van impulsief gedrag.

Instructiefilmpje

Film 1 - Slikken van medicijnen

Highlight

• Naltrexon helpt bij ontwenningsverschijnselen. Het werkt ook tegen jeuk en bij de ziekte van Parkinson.
• Bij verslaving aan opiaten (zoals heroïne) en alcohol. Soms bij jeuk in de laatste levensfase (palliatieve zorg).
• Verslaving: gebruik het minstens 3 maanden om het effect te kunnen beoordelen. Soms duurt het langer. Jeuk: u merkt de werking binnen enkele dagen.
• Bijwerkingen: maagdarmklachten, slaperigheid, psychische klachten, duizeligheid en oogklachten. Rijd de eerste paar dagen geen auto. Daarna alleen als u geen bijwerkingen meer heeft.
• Pas op met alcohol. Dit kan u nog suffer maken.
• U mag dit medicijn niet gebruiken als u levercirrose heeft.

Werking

Verslaving

Dit medicijn wordt gebruikt om de behoefte te verminderen aan alcohol en opiaten, zoals heroïne, morfine en methadon.

Verschijnselen
Bij een verslaving aan opiaten of alcohol kunnen bij het stoppen ontwenningsverschijnselen (afkickverschijnselen) ontstaan. Deze verschijnselen zijn een ziek gevoel, klamme en koude huid, kippenvel, zweten, misselijkheid, hoofdpijn, slapeloosheid, een loopneus, diarree, buikkrampen, spierpijn in armen en benen. In zeer ernstige gevallen ontstaan ernstige verwardheid, hallucinaties en waandenkbeelden (delier).

Deze ontwenningsverschijnselen verdwijnen als het verslavende middel weer wordt genomen. De behoefte om het weer te gebruiken wordt lichamelijke afhankelijkheid genoemd.

Verder blijft een gebruiker door het 'high'-gevoel heel sterk naar het middel verlangen. Vanwege het verdovende effect op gevoel, pijn en ongemak zet hij er alles voor opzij en doet er alles voor om maar te kunnen gebruiken. Vooral deze 'geestelijke afhankelijkheid' is heel groot.

Behandeling
De behandeling van een verslaving begint vaak in een ontwenningskliniek. Onder begeleiding stopt men met het verslavende middel en krijgt men hulp om de eerste dagen met ontwenningsverschijnselen door te komen. Om deze verschijnselen te bestrijden kan de arts rustgevende medicijnen voorschrijven, zoals chloordiazepoxide of lorazepam. Ook andere medicijnen zoals clonidine of bepaalde middelen tegen epilepsie kunnen de eerste dagen nuttig zijn.  Deze periode wordt wel detoxificatie of ontgifting genoemd.

Daarna krijgt men medicijnen om te voorkomen dat men weer verslaafd raakt, zoals naltrexon of acamprosaat of beide.

Werking
Naltrexon verhindert het effect van opiaten en alcohol op de hersenen. Als het verslavende middel toch wordt genomen, ontstaat er geen 'high'-gevoel. Hierdoor vermindert naltrexon de kans om opnieuw verslaafd te raken.

Effect
Dit middel heeft niet bij iedereen evenveel effect. Bovendien is het heel belangrijk goed gemotiveerd te zijn om af te kicken. Bij het gebruik van naltrexon hoort psychotherapie en sociale begeleiding. Ook is het belangrijk dit middel consequent te blijven gebruiken.

De werking van de tablet begint binnen 1 uur en houdt 2 tot 3 dagen aan.

Alcoholontwenning

Hoe naltrexon bij alcoholontwenning werkt, kunt u lezen in de tekst over verslaving.

Jeuk

Jeuk kan zeer irritant zijn en u uit de slaap houden. Het dwingt tot krabben en wrijven. Soms is de jeuk zo erg, dat men tot bloedens toe krabt.

Als jeuk wordt veroorzaakt door een leveraandoening, of als jeuk ontstaat in de laatste fase van het leven (palliatieve fase) blijkt naltrexon soms te helpen. Hoe het precies werkt in niet bekend. Men vermoedt dat de lichaamseigen morfineachtige stoffen (endorfinen) de oorzaak zijn van de jeuk. Naltrexon verhindert het effect van deze lichaamseigen endorfinen.
 

Ziekte van Parkinson

Bij de ziekte van Parkinson kunnen de hersenen niet meer de juiste berichten versturen, bijvoorbeeld naar de spieren.
Dit komt onder andere door een tekort aan dopamine in de hersenen.

Dopamine is een boodschapperstof ('neurotransmitter') waardoor zenuwen in de hersenen met elkaar kunnen communiceren.

Verschijnselen
Er ontstaan bewegingsproblemen, zoals spierstijfheid, moeite met slikken, beven, loop- en spraakstoornissen. De verschijnselen van de ziekte van Parkinson worden in de loop van de jaren steeds sterker.

Soms ontstaan andere symptomen, zoals impulsief gedrag. Dat kan komen door de ziekte van Parkinson zelf of door medicijnen die u gebruikt.

Behandeling
De ziekte van Parkinson is niet te genezen. Medicijnen, zoals levodopa, kunnen wel een deel van de verschijnselen verminderen.

U kunt naltrexon krijgen als u last heeft van impulsief gedrag, zoals veel gokken.
 

Werking
Naltrexon kan de impulsieve klachten verminderen. Hoe het precies werkt bij de ziekte van Parkinson is niet bekend.

Bijwerkingen

Regelmatig (bij meer dan 30 op de 100 mensen)

• Maagdarmklachten, zoals misselijkheid, buikpijn, buikkrampen, braken en zelden diarree, winderigheid of verstopping.

  Zeer zelden een maagzweer, Als u dit medicijn tijdens het eten of met wat voedsel inneemt, heeft u minder kans op misselijkheid en braken.

Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

• Psychische klachten, zoals rusteloosheid, angst en nervositeit.

  Zelden stemmingsveranderingen, zoals depressiviteit of juist opwinding, meer energie of agressie. Heeft u veel last van de psychische klachten, vraag dan uw arts om advies.

• Slapeloosheid, zeer zelden nachtmerries of juist slaperigheid overdag.

• Gewrichts- en spierpijn en gevoel van zwakte.

• Hoofdpijn

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Verminderde eetlust, afname van gewicht.

  Zeer zelden toename van eetlust en gewichtstoename.

• Duizeligheid, draaierig gevoel, gevoel te tollen.

• Seksuele stoornissen, zoals impotentie, minder zin in vrijen en vertraagde zaadlozing.

• Moeite om de blaas helemaal te legen.

  Door achterblijven van urine in de blaas heeft u ook meer kans op blaasontsteking. Neem contact op met uw arts als u problemen krijgt met plassen. Ook kunt u last hebben van vaak kleine beetjes plassen.

• Een versnelde hartslag, hartkloppingen of pijn op de borst.

  Raadpleeg uw arts als u hier last van heeft.

• Overmatig zweten, koude rillingen, trillen, koude handen en voeten, opvliegers, koorts.

• Dorst en een droge mond.

• Huiduitslag, zeer zelden jeuk, haaruitval, vette huid en acne, meer kans op een koortslip of voetschimmel.

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Wazig zien, tranende ogen, pijn in het oog, opgezwollen oogleden en last van fel licht.

  Raadpleeg dan uw arts.

• Loopneus, niezen, verstopte neus, pijnlijke bijholten, keelpijn, hoesten, heesheid en oorklachten, zoals oorpijn en oorsuizen.

  Als u hier veel last van heeft, overleg dan met uw arts.

• Hallucinaties, verwardheid en desoriëntatie.

  Raadpleeg dan uw arts.

Bij gebruik van opiaten (zoals heroïne, morfine of methadon)

• Als u een grotere hoeveelheid opiaat gebruikt dan u gewend was, om zo het effect van naltrexon te doorbreken, heeft u een grote kans op een overdosis. Ook een normale dosis kan bij mensen een groter effect hebben, nadat de naltrexon is uitgewerkt.

Als u epilepsie heeft en gaat stoppen met alcohol

• Raadpleeg eerst uw arts. U kunt in de eerste 2 dagen na stoppen epileptische aanvallen krijgen. Uw arts zal u extra controleren.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Gebruik

Kijk voor de juiste dosering altijd op het etiket van de apotheek.

Hoe?
Zonder kauwen met een half glas water innemen. Als u het tijdens het eten of met wat voedsel inneemt, heeft u minder kans op maagdarmklachten.

Wanneer?
De arts kan u voorschrijven dit medicijn dagelijks te gebruiken of 3 keer per week, bijvoorbeeld op maandag, woensdag en vrijdag. Op maandag en woensdag krijgt u een dosis voor 2 dagen en op vrijdag een dosis voor 3 dagen.

U begint 5 tot 7 dagen na het stoppen met morfineachtige pijnstillers of heroïne en ten minste 10 dagen na stoppen met methadon. Als u eerder begint, kunnen ernstige ontwenningsverschijnselen ontstaan. Soms kan het wel eerder worden gebruikt, maar dan in combinatie met andere medicijnen.

Om te bepalen of u kunt beginnen, zal de arts eerst een urinetest doen of een proefinjectie geven van een korter werkend medicijn (naloxon). Als u dan geen of milde ontwenningsverschijnselen krijgt kunt u met naltrexon starten.

Hoe lang?

• Verslaving: in elk geval gedurende 3 maanden, vaak langer.
• Jeuk: behandeling is meestal langdurig, afhankelijk van de aandoening die de jeuk veroorzaakt.
• Ziekte van Parkinson: zolang u last blijft houden van klachten zoals impulsief gedrag.

Vergeten

• Gebruikt u dit medicijn 1 keer per dag en herinnert u het zich dezelfde dag? Neem de dosis dan alsnog in. Is het al de volgende dag? Sla de vergeten dosis dan over. Neem nooit een dubbele dosis op één dag.
• Neemt u steeds voor een aantal dagen tegelijk tabletten in? Bijvoorbeeld op maandag 2 op woensdag 2 en op vrijdag 3 tabletten? Ontdekt u het dezelfde dag? Neem dan de hele dosis van 2 of 3 tabletten alsnog. Ontdekt u het de dag erna? Neem dan 1 tablet minder. Bijvoorbeeld: ontdekt u op zaterdag dat u de 3 tabletten van vrijdag bent vergeten? Neem dan niet 3 maar 2 tabletten. Ontdekt u op zondag dat u de 3 tabletten van vrijdag bent vergeten? Neem dan niet 3 maar 1 tablet.

Verboden

autorijden?
Het kan gevaarlijk zijn aan het verkeer deel te nemen als u dit medicijn gebruikt. Dit komt door bijwerkingen, zoals duizeligheid en vermoeidheid. U mag de eerste paar dagen dat u dit medicijn gebruikt niet autorijden. Rijd ook geen auto als de dosering omhoog gaat. Pas nadat u gedurende een paar dagen dezelfde dosering gebruikt heeft, mag u weer autorijden.

Na een paar dagen zijn de meeste mensen voldoende gewend geraakt aan de effecten. U mag dan weer autorijden. Maar doe dat alleen als u geen last meer heeft van de bijwerkingen.

Let op: ook een (eerdere) behandeling voor een verslaving aan alcohol of opiaten kan een reden zijn dat u niet mag autorijden. Overleg met uw arts of dat bij u het geval is. Wilt u meer informatie over autorijden bij bepaalde aandoeningen? Kijk dan op de website van het CBR.

Voor meer algemene informatie kunt u het thema 'Medicijnen in het verkeer' lezen. In dit thema leest u bijvoorbeeld wat de wet zegt over medicijnen in het verkeer. Ook vindt u adviezen waarmee u rekening moet houden als u wel (weer) mag autorijden.

alles eten?
Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.

alcohol drinken?

• Bij jeuk en verslaving aan opiaten zijn hiervoor geen beperkingen.
• Bij alcoholverslaving: bedenk dat dit medicijn bedoeld is om de behoefte aan alcohol tegen te gaan. Gebruik dus liever geen alcohol of drink het slechts met mate, zoals afgesproken met uw arts. Bedenk ook dat gebruik van alcohol de rijvaardigheid vermindert.

Wisselwerking

Dit medicijn kan wisselwerkingen hebben met andere medicijnen. In de tekst hieronder staat alleen de werkzame stof van dit medicijn, dus niet de merknaam. Of uw medicijn die werkzame stof bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje 'samenstelling'.

De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerking optreden, zijn de volgende.

• Morfineachtige pijnstillers of opiaten. Deze hebben minder effect gedurende ongeveer 3 dagen na inname van de laatste tablet met naltrexon. Het is belangrijk een waarschuwing bij u te dragen als u naltrexon gebruikt. Als u plotseling sterke pijnstilling nodig heeft werken deze sterke pijnstillers onvoldoende. In geval van nood kan uw arts rekening daarmee houden. Als u nog morfineachtige pijnstillers, heroïne, of methadon gebruikt en u gebruikt er naltrexon bij, kunt u erge ontwenningsverschijnselen krijgen. Raadpleeg uw arts.
  Na afloop van de behandeling met naltrexon bent u tijdelijk gevoeliger voor opiaten. Als u dan sterke pijnstilling in een noodsituatie nodig heeft, zal de arts de dosering heel geleidelijk instellen.
• Nalmefeen, een ander ontwenningsmiddel. Natrexon kan de werking van nalmefeen tegengaan. Het kan juist om deze reden worden gebruikt bij overdosering. Overleg hierover met uw arts.

Twijfelt u eraan of bovenstaande wisselwerking voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.

Zwangerschap

Zwangerschap
Overleg met uw arts. Gebruik dit medicijn NIET tijdens de zwangerschap. Het is niet bekend of dit medicijn veilig is voor de baby.

Borstvoeding
Wilt u borstvoeding geven, overleg dan met uw arts of apotheker. Dit medicijn komt in een kleine hoeveelheid in de moedermelk. Het is niet bekend of dit schadelijk voor de baby is.

Het gebruik van alcohol of opiaten tijdens het geven van borstvoeding kan ook schadelijk zijn voor de baby.

Stoppen

U kunt op elk moment in één keer met het gebruik van dit medicijn stoppen. Voor een goed effect is het echter belangrijk dit medicijn consequent te blijven innemen.

Handelsinformatie

Naltrexon is sinds 1985 internationaal op de markt. Het is op recept verkrijgbaar als het merkloze Naltrexon in tabletten.

Naltrexon wordt ook gebruikt in combinatie met een andere werkzame stof onder de merknaam Mysimba.

Disclaimer

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.