Introductie

Hydroxyboterzuur is een lichaamseigen stof in de hersenen. Het speelt een rol bij de slaap. Hoe het precies werkt is nog niet helemaal bekend.

Artsen schrijven het voor bij narcolepsie (slaapziekte).

Highlight

Werking

Narcolepsie

Verschijnselen
Narcolepsie is een slaap- en waakstoornis met slaapaanvallen overdag. Hierbij heeft men overdag aanvallen van onbedwingbare slaap, waarbij ook vaak de spieren verslappen. Een aanval treedt soms op bij hevige emoties, zoals lachen of schrikken.
De slaap wordt 's nachts geregeld onderbroken waardoor iemand overdag vaak of voortdurend slaperig is.

De ziekte is zeer zeldzaam en openbaart zich meestal tussen het 15e en 30e levensjaar. De oorzaak is onbekend.

Behandeling
Uw arts zal u adviseren voor regelmaat in uw leven te zorgen. Soms helpt het op gezette tijden een dutje te doen van 20 tot 30 minuten. Verder kan uw arts stimulerende middelen voorschrijven, zoals methylfenidaat.

Met name als u last heeft van plotselinge spierverslapping als gevolg van een hevige emotie kan de arts hydroxyboterzuur voorschrijven.

Werking
Hydroxyboterzuur verbetert een verstoorde nachtrust en vermindert het aantal aanvallen van spierverslapping en onbedwingbare slaap overdag.

Bijwerkingen

Behalve het gewenste effect kan dit middel ook bijwerkingen geven.

De belangrijkste bijwerkingen zijn de volgende.

Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

• Hoofdpijn.
• Duizeligheid.
• Misselijkheid en braken.

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Minder eetlust en daardoor gewichtsverlies. Raadpleeg uw arts als het eten een probleem gaat worden.
• Sufheid, slaperigheid, verminderde concentratie, evenwichtsstoornissen, wazig zien, duizelingen (gevoel te tollen), vermoeid-, slap- of dronken gevoel. Deze bijwerkingen zijn vooral lastig bij activiteiten waarbij uw oplettendheid erg nodig is, zoals autorijden, het beklimmen van een ladder of het bewaken van een proces op het werk. Onderneem daarom geen risicovolle activiteiten tot u aan de bijwerkingen gewend bent geraakt.
  Zorg dat er in huis geen kleedjes en andere obstakels zijn waar u over kunt vallen.
• Slaapstoornissen, zoals abnormale dromen, nachtmerries, slaapwandelen, bedplassen, slapeloosheid, snurken, verergering van verlamming van de spieren vlak voor het in slaap vallen of net na ontwaken (slaapverlamming). Zeer zelden: moeite met inslapen.
• Dikke enkels door vochtophoping in de benen.
• Benauwdheid, verstopte neus of ontstoken bijholtes.
• Psychische klachten, zoals nervositeit, depressieve gevoelens, angsten, verwardheid en zeer zelden een overdreven opgewekte stemming. Raadpleeg uw arts als u hier te veel last van heeft. Zeer zelden agressie, geheugenverlies en gedachten aan zelfmoord. En wanen (u gelooft of denkt dingen die niet kloppen) en hallucinaties (u ziet, voelt of hoort dingen die er niet zijn). Raadpleeg dan altijd uw arts.
• Zweten, trillen of verhoogde bloeddruk.
• Doof gevoel van de huid, kriebelingen, jeuk of tintelingen. Zeer zelden: rusteloze benen (kriebelend, jeukend, tintelend of pijnlijk gevoel in de benen, vooral 's nachts)
• Smaakstoornissen.
• Huiduitslag. Dit kan wijzen op een allergie voor hydroxyboterzuur, maar dat hoeft niet.
• Spier- of gewrichtspijn, spierkrampen.
• Hartkloppingen. Raadpleeg uw arts als u hier veel last van heeft.

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Diarree, pijn in de bovenbuik en ongewild verlies van ontlasting.
• Droge mond.
• Overgevoeligheid voor dit medicijn. Dit kunt u merken aan huiduitslag, jeuk of galbulten. Een ernstige overgevoeligheidsreactie is een 'angio-oedeem'. Een angio-oedeem is een zwelling van het gezicht, lippen, mond, tong of keel. U kunt hierbij erg benauwd worden. Als het ontstaat, moet u onmiddellijk een arts opzoeken of naar de Eerste-Hulpdienst gaan. U mag dit medicijn in de toekomst niet meer gebruiken. Geef daarom aan de apotheker door dat u overgevoelig bent voor hydroxyboterzuur. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn niet opnieuw krijgt.

Raadpleeg uw arts als u te veel last heeft van een van de bovengenoemde bijwerkingen of als u andere bijwerkingen ervaart waar u zich zorgen over maakt.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Gebruik

Kijk voor de juiste dosering op het etiket van de apotheek.

Hoe?
Meet de voorgeschreven hoeveelheid af met de doseerspuit. Spuit deze hoeveelheid in een maatbekertje met 60 ml water.

Wanneer?
Neem de voorgeschreven hoeveelheid in 2 keer in. De eerste dosis bij het naar bed gaan en de tweede dosis 2,5 tot 4 uur later. Zorg daarom dat u de tweede dosis al afgepast bij uw bed klaar heeft staan.

Hoe lang?
Hydroxyboterzuur geneest uw aandoening niet, maar werkt alleen tegen de verschijnselen van narcolepsie. U zult dit medicijn daarom meestal langdurig moeten gebruiken.

Vergeten

Bent u de eerste dosis vergeten en heeft u nog 4 uur slaap te gaan? Neem de vergeten dosis alsnog in.

Bent u de tweede dosis vergeten en is er al 4 uur verstreken sinds de eerste dosis? Sla de tweede dosis dan over en neem tot de volgende nacht geen nieuwe dosis.

Verboden

autorijden?
Het kan gevaarlijk zijn aan het verkeer deel te nemen als u dit medicijn gebruikt. Wilt u weten of u met dit medicijn mag autorijden? Beantwoord dan de vragen in het schema hieronder.



Let op: ook narcolepsie kan een reden zijn dat u niet mag autorijden. Overleg met uw arts of dat bij u het geval is. Wilt u meer informatie over autorijden bij bepaalde aandoeningen? Kijk dan op de website van het CBR.

Voor meer algemene informatie kunt u het thema 'Medicijnen in het verkeer' lezen. In dit thema leest u bijvoorbeeld wat de wet zegt over medicijnen in het verkeer. Ook vindt u adviezen waarmee u rekening moet houden als u wel (weer) mag autorijden.

alcohol drinken?
Alcohol versterkt het versuffende effect van dit medicijn. Ook als u hier niets meer van merkt, omdat u gewend bent geraakt aan hydroxyboterzuur, kunt u door het gebruik van alcohol erg suf worden. Beperk daarom het gebruik van alcohol en drink het liever niet.

alles eten?
Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.

Wisselwerking

Dit medicijn kan wisselwerkingen hebben met andere medicijnen die het reactievermogen verminderen. Bij deze medicijnen is vaak op de verpakking een gele waarschuwingssticker geplakt. De effecten op bijvoorbeeld de rijvaardigheid versterken elkaar. Rijd geen auto als u 2 of meer van dergelijke medicijnen gebruikt.

Verder zijn van dit medicijn geen belangrijke wisselwerkingen bekend.

Twijfelt u eraan of bovenstaande wisselwerking voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.

Zwangerschap

Zwangerschap
Overleg met uw arts. Er zijn niet veel zwangere vrouwen die dit medicijn hebben gebruikt. Daarom is niet zeker wat de risico's van dit medicijn zijn voor zwangere vrouwen en hun kind. Mogelijk kunt u (tijdelijk) overstappen op een ander medicijn.

Borstvoeding
Wilt u borstvoeding geven, overleg dan met uw arts of apotheker. Het is niet bekend of dit medicijn in de moedermelk terechtkomt en of het schadelijk voor de baby is. Mogelijk kan de arts u (tijdelijk) een ander medicijn voorschrijven, waarvan wel bekend is dat u het veilig kunt gebruiken.
Als uw arts vindt dat u borstvoeding kunt geven: let dan goed op mogelijke bijwerkingen bij het kind. Dit merkt u doordat uw baby suf wordt. Als deze bijwerking optreedt, neem dan contact op met uw arts.

Stoppen

Het is niet bekend of u veilig in één keer kunt stoppen met dit medicijn. Het is niet bekend of er ontwenningsverschijnselen optreden of dat de verschijnselen van narcolepsie sterker terugkomen. Stop daarom door de dosis geleidelijk te minderen.

Handelsinformatie

Hydroxyboterzuur is sinds 1961 internationaal op de markt. Het is op recept verkrijgbaar in een drank onder de merknaam Xyrem.

Andere namen voor hydroxyboterzuur zijn natriumoxybaat, gammahydroxyboterzuur en GHB.

Disclaimer

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.