Introductie

Bosentan hoort tot de endotheline-blokkers. Deze verwijden de bloedvaten, vooral in de longen.

Artsen schrijven het voor bij pulmonale arteriële hypertensie en bij sclerodermie.

Instructiefilmpje

Film 1 - Slikken van medicijnen

Highlight

Werking

Pulmonale arteriële hypertensie

Bij pulmonale arteriële hypertensie is er een abnormaal hoge bloeddruk in de longvaten. Hierdoor wordt de hartfunctie aangetast. Het bloed wordt niet meer goed rondgepompt. U krijgt daardoor last van kortademigheid en bent u sneller moe.  En u kunt last krijgen van pijn op de borst, flauwvallen en vocht in de benen.

Oorzaken
Pulmonale arteriële hypertensie kan aangeboren zijn of het gevolg zijn van een andere aandoening. Bijvoorbeeld een aangeboren hartafwijking of sclerodermie. Sclerodermie betekent letterlijk ‘harde huid’. De verharding is het gevolg van ontstekingen die littekenweefsel achterlaten.

Ook de onderliggende weefsels kunnen ontsteken, zoals de organen, bijvoorbeeld de bloedvaten, nieren, darmen en longen. Als deze verharding in het hartweefsel optreedt, zal het hart niet meer goed kunnen samentrekken. Hierdoor kan het bloed niet meer goed worden rondgepompt en ontstaat hartfalen.

Werking
Endotheline-blokkers gaan de werking van endotheline tegen. Endotheline is een hormoon dat zorgt voor vernauwing van de bloedvaten en bevordert ontstekingen.

Endotheline-blokkers zorgen zo voor verwijding van de bloedvaten, met name in de longen. Dit verlaagt de bloeddruk in de vaten van de longen. Hierdoor hoeft het hart minder druk op het bloed uit te oefenen dat naar de longen stroomt. Het hart hoeft dan minder hard te werken.

Ook gaan endotheline-blokkers ontstekingen tegen. Hierdoor worden de verschijnselen van pulmonale arteriële hypertensie minder.

Behandeling
Pulmonale arteriële hypertensie is een ernstige ziekte. Vroeger was er geen behandeling mogelijk en was een longtransplantatie het enige redmiddel. Nu zijn er verschillende medicijnen, waaronder bosentan en ambrisentan.

De behandeling is nog niet genezend. Maar er is de laatste jaren wel vooruitgang geboekt door verbetering van klachten en kwaliteit van leven.

Overige huidaandoeningen

Sclerodermie

Verschijnselen
Sclerodermie is een chronische reumatische ziekte. Hierbij is er bindweefselvorming in de huid en vaak ook in onderliggende weefsels en organen. De bindweefselvorming veroorzaakt zweren aan vingers en tenen (digitale ulcera).

Oorzaken
Sclerodermie betekent letterlijk 'harde huid'. De verharding is het gevolg van schade aan de bloedvaten, waardoor bindweefsel (littekenweefsel) ontstaat. Dit is het duidelijkst merkbaar bij de vingers en tenen. Maar ook organen kunnen zijn aangetast, bijvoorbeeld het hart, de nieren, de darmen en de longen.

Werking
Bosentan wordt toegepast bij bindweefselvorming door sclerodermie. Het gaat de werking van endotheline tegen. Endotheline is een hormoon dat zorgt voor vernauwing van de bloedvaten en ontstekingen bevordert. Bosentan zorgt zo voor verwijding van de bloedvaten en gaat ontstekingen en bindweefselvorming tegen. Daardoor wordt nieuwe schade aan de bloedvaten voorkomen.  Hierdoor gaat bosentan het ontstaan van nieuwe zweertjes aan vingers en tenen tegen.

Bijwerkingen

Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

• Hoofdpijn

  Deze bijwerking is het gevolg van het wijder worden van de bloedvaten. Dit verdwijnt meestal na een paar weken. Als u er hierna nog steeds last van heeft, moet u uw arts raadplegen.

• Storingen van de leverfunctie, gemeten in het bloed. De arts zal de lever regelmatig controleren. Mensen met een ernstig verminderde leverwerking mogen dit middel niet gebruiken.

  Als u klachten heeft van een gevoelige, opgezwollen buik. Of een gele verkleuring van het oogwit of van de huid, waarschuw dan direct een arts. Ook als u koorts heeft en misselijk bent en moet braken, kan dit duiden op een leveraandoening. Neem ook dan contact op met uw arts.

• Vasthouden van vocht en dikke enkels. Mensen die hier al last van hebben zijn hier extra gevoelig voor. Overleg daarom voor gebruik met uw arts als u vocht vasthoudt.

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Blozen, warmtegevoel en verstopte neus

  Dit is het gevolg van het wijder worden van de bloedvaten. Dit verdwijnt meestal na enkele weken. Als u er hierna nog steeds last van heeft, moet u uw arts raadplegen.

• Duizeligheid en bewustzijnsverlies, vooral bij opstaan uit bed of uit een stoel

  Dit gaat over in algemeen over als uw lichaam zich heeft ingesteld op het middel. Dit is binnen een paar dagen tot weken. Als u zich duizelig voelt, sta dan niet te snel op uit bed of van een stoel. U kunt het beste even gaan liggen en de benen wat hoger leggen, bijvoorbeeld op een kussen.

• Hartkloppingen, een snelle hartslag, pijn op de borst en een moeilijke ademhaling

  Heeft u hier last van, raadpleeg dan uw arts.

• Maagdarmklachten: diarree en brandend maagzuur

  Als u hier na een paar dagen last van blijft houden, raadpleeg dan uw arts.

• Overgevoeligheid voor dit middel. Dit merkt u aan huiduitslag en roodheid van de huid. Gebruik dit middel dan niet meer. Een ernstige overgevoeligheid is te merken aan benauwdheid of een opgezwollen gezicht. Ga dan onmiddellijk naar een arts.

  In beide gevallen mag u dit middel in de toekomst niet meer gebruiken. Geef daarom aan de apotheek door dat u overgevoelig bent voor dit middel. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit middel of soortgelijke middelen niet opnieuw krijgt.

• Bloedarmoede. U merkt dat onder andere aan een extreme vermoeidheid, een bleke huid en slijmvliezen. Raadpleeg dan uw arts.

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Bloedafwijkingen. Als u onverklaarbare koorts, keelpijn of blaasjes in de mond en keel heeft? Of plotselinge blauwe plekken of extreme vermoeidheid krijgt? Dan kan dit duiden op bloedafwijkingen. Waarschuw dan uw arts.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Gebruik

Hoe?

• Gewone tabletten: innemen met een half glas water.
• Dispergeerbare tabletten (disp of dispers): uiteen laten vallen in een half glas water en dit opdrinken. Als er een beetje in het glas is achtergebleven, dit naspoelen met wat water en dit ook opdrinken

Wanneer?
Het beste kunt u vaste tijden kiezen, bijvoorbeeld bij het ontbijt en bij het avondeten. Dan vergeet u minder snel een dosis.

Hoe lang?
Uw arts bepaalt hoe lang u dit medicijn moet blijven gebruiken. Meestal is het nodig het middel 2-3 maanden te gebruiken voor het effect merkbaar wordt.

Vergeten

U gebruikt dit medicijn 2 keer per dag: duurt het nog meer dan 4 uur voor u de volgende dosis normaal inneemt? Neem de vergeten dosis dan alsnog in. Duurt het nog minder dan 4 uur? Sla de vergeten dosis dan over.

Verboden

autorijden?
Duizeligheid komt soms voor bij dit medicijn . Neem dan geen deel aan het verkeer.

alcohol drinken en alles eten?
Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.

Wisselwerking

Dit medicijn heeft wisselwerkingen met andere medicijnen. In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen, dus niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje 'samenstelling'.

De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreden, zijn de volgende.

• De anticonceptiepil. Bosentan kan de betrouwbaarheid van de 'pil' verminderen. Omdat bosentan schadelijk kan zijn voor de ongeboren baby, is het noodzakelijk extra maatregelen te nemen om zwangerschap te voorkomen. U krijgt een ander anticonceptiemiddel, zoals een spiraaltje of de prikpil. Als dit niet mogelijk is, kunt u condooms gebruiken. Als u stopt met bosentan is het effect op de hormonen nog vier weken aanwezig. Gebruik daarom condooms tijdens en tot en met vier weken na het stoppen van bosentan.
  Let op: ook de minipil met desogestrel of lynestrenol en het implantatiestaafje worden door bosentan minder betrouwbaar. Dit geldt ook voor de vaginale ring en de anticonceptiepleister.
  Ook de betrouwbaarheid van de morning-afterpil met levonorgestrel of ulipristal kan verminderd zijn. Dit geldt ook als u bosentan in de afgelopen 4 weken heeft gebruikt. Overleg hierover met uw arts.
• Ciclosporine, een afweeronderdrukkend medicijn. Bosentan vermindert de werking van ciclosporine, omgekeerd versterkt ciclosporine de werking en bijwerkingen van bosentan. Deze medicijnen mag u meestal niet samen gebruiken. Overleg met uw arts. Indien u deze medicijnen toch samen moet gebruiken, zal de arts de dosering van beide medicijnen bijstellen en de lever extra goed controleren.
• Rifampicine, een medicijn tegen tuberculose. Dit medicijn kan de werking van bosentan verminderen. Overleg met uw arts voordat u met dit medicijn begint. Mogelijk schrijft uw arts een ander medicijn voor of uw arts verhoogt de dosering van bosentan.
• Sildenafil, een ander middel tegen pulmonale arteriële hypertensie en tegen erectiestoornis. Sildenafil kan de werking en bijwerkingen van bosentan versterken. Soms krijgt u deze middelen bewust in combinatie om de werking tegen pulmonale arteriële hypertensie te versterken. Als u sildenafil gebruikt tegen erectiestoornissen, zorg er dan wel voor dat uw longarts op de hoogte is.
• Ketoconazol tabletten, een medicijn tegen de ziekte van Cushing. Ketoconazol versterkt de werking en bijwerkingen van bosentan. Gebruik deze middelen dus niet samen.
• Glibenclamide, een medicijn tegen diabetes (suikerziekte). Bosentan en glibenclamide verminderen elkaars effect. Bovendien neemt de kans op leverziekte toe. Gebruik deze middelen daarom niet samen.
• De cholesterolverlagers atorvastatine en simvastatine. Bosentan vermindert de werking van deze middelen. Bij stoppen met bosentan kunnen de bijwerkingen van van deze middelen toenemen. Mogelijk zal uw arts u een ander cholesterolverlagend medicijn voorschrijven of de dosering aanpassen.
• De antistollingsmedicijnen, acenocoumarol en fenprocoumon. De werking van acenocoumarol en fenprocoumon kan afnemen. Meld het aan de trombosedienst als u bosentan gaat gebruiken. Ook als de dosering van bosentan wijzigt of als u stopt met bosentan, moet u de trombosedienst hierover inlichten.
• Sommige medicijnen tegen hiv en hepatitis C. Vraag aan uw apotheker om welke medicijnen dit gaat.

Twijfelt u eraan of een van de bovenstaande wisselwerkingen voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.

Zwangerschap

Zwangerschap
Gebruik dit medicijn NIET als u zwanger bent of zwanger wilt worden. Dit medicijn is schadelijk voor de ongeboren baby. Vóór aanvang van de behandeling zal de arts een zwangerschapstest bij u afnemen om er zeker van te zijn dat u niet zwanger bent. Ook tijdens de behandeling zal er maandelijks een zwangerschapstest moeten worden gedaan.

Als u dit medicijn gebruikt, moet u betrouwbare anticonceptie gebruiken. De anticonceptiepil is niet betrouwbaar genoeg, omdat bosentan de werking hiervan vermindert.

Overleg met uw arts voor advies voor een betrouwbare manier van anticonceptie.

Borstvoeding
Wilt u borstvoeding geven, overleg dan met uw arts. Het is niet bekend of dit medicijn in de moedermelk terechtkomt. Als het in de moedermelk komt, kan het schadelijk zijn voor de baby. Mogelijk kan de arts u (tijdelijk) een ander medicijn voorschrijven, waarvan wel bekend is dat u het veilig kunt gebruiken.

Stoppen

Nee, u kunt niet zomaar stoppen. Moet u met dit medicijn moet stoppen en overgaan op een ander middel? Dan zult u meestal het gebruik van bosentan langzaam in een week moeten minderen. Het andere medicijn zult u meestal langzaam opbouwen. Stop alleen in overleg met uw arts.

Handelsinformatie

Ja, u heeft een recept nodig.

Bosentan is sinds 2001 internationaal op de markt. Het is verkrijgbaar in tabletten onder de merknaam Tracleer en als het merkloze Bosentan.

Disclaimer

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.