Introductie

Finasteride behoort tot de anti-androgenen. Het vermindert de werking van het mannelijk geslachtshormoon testosteron.

In hoge doseringen, van 5 mg, verbetert het de doorstroming van urine door de plasbuis en vermindert klachten als vaak moeten plassen bij mannen met een vergrote prostaat.

In lage doseringen, van 1 mg, vermindert het ook de werking van testosteron op de haargroei, waardoor er weer haren gaan groeien op kale plaatsen bij mannen.

Artsen schrijven het bij mannen voor bij prostaatvergroting en - in lagere doseringen - bij kaalheid.

Artsen schrijven het bij vrouwen soms voor tegen overmatige haargroei (in de hoge dosering van 5 mg).

Instructiefilmpje

Film 1 - Slikken van medicijnen

Highlight

• Finasteride zorgt dat het mannelijk hormoon testosteron minder invloed heeft op de prostaat en op de haarzakjes in de huid.
• Bij plasproblemen door een vergrote prostaat. Ook bij kaalheid bij mannen en bij te veel beharing bij vrouwen.
• Plasproblemen: u merkt na 2 tot 6 maanden of het goed genoeg werkt. Heeft u na 6 maanden nog steeds plasproblemen? Raadpleeg dan uw arts.
• Kaalheid: u merkt na 3 tot 6 maanden dat er een beetje haar groeit op plekken die eerder kaal waren. Als u stopt met finasteride verdwijnen de nieuwe haren weer, binnen een half tot 1 jaar.
• Ongewenste haargroei bij vrouwen: na een paar maanden groeien de haren minder.
• U gebruikt dit medicijn meestal 1 keer per dag. Kijk voor de juiste dosering op het etiket of in de bijsluiter.
• Bijwerkingen bij mannen: seksuele problemen, zoals geen stijve penis kunnen krijgen en minder zin hebben in seks. U kunt hier last van blijven houden, ook als u stopt met het gebruik van dit medicijn.
• Bijwerkingen bij vrouwen: het is niet bekend welke bijwerkingen optreden.
• Vrouwen: niet gebruiken als u zwanger bent of wilt worden. Ook mag u finasteride niet per ongeluk aanraken. Bijvoorbeeld als iemand een tablet doorbreekt of fijnmaakt.
• Geef geen borstvoeding als u dit medicijn gebruikt. Dit medicijn komt in de moedermelk en dat is slecht voor de baby.
• Mannen: dit medicijn komt in uw sperma. Dit kan schadelijk zijn voor de baby. Gebruik daarom condooms. Kan uw partner zwanger worden? Zorg dat uw partner anticonceptie gebruikt, zoals de pil.

Download de samenvatting 

Werking

Prostaatvergroting

Verschijnselen
De prostaat is een klier. Het zit bij mannen vlakbij de blaas rondom de urinebuis. Als de prostaat is vergroot, kan deze gaan drukken op de urinebuis. De afvoer van de urine kan dan minder vlot verlopen. U merkt dit doordat u niet meer krachtig kunt plassen, vaak kleine beetjes moet plassen en soms last heeft van nadruppelen.

Prostaatvergroting kan zich vanaf de leeftijd van 30 jaar ontwikkelen, op tachtigjarige leeftijd hebben 9 van de 10 mannen een vergrote prostaat. Het is dus een normaal ouderdomsverschijnsel. De helft van deze mannen krijgt op den duur plasproblemen.

Behandeling
Met eenvoudige leefregels zijn veel problemen te verminderen: op tijd plassen als u aandrang voelt, bij voorkeur zittend plassen, voldoende drinken en niet te veel alcoholische drank gebruiken.

Artsen schrijven in eerste instantie meestal andere middelen voor, namelijk de alfablokkers. Deze werken namelijk sneller dan finasteride, het effect daarvan merkt u binnen 6 weken. Artsen schrijven finasteride voor als de prostaat sterk is vergroot, als de alfablokkers niet voldoende effect hebben en als u geen operatie kunt of wilt ondergaan.

Werking
De prostaatklier groeit onder invloed van het krachtig werkende dihydrotestosteron (DHT). Het lichaam maakt dit hormoon uit testosteron.
Finasteride remt deze omzetting, het verlaagt de hoeveelheid DHT.

Effect
Hierdoor krimpt de vergrote prostaat, vermindert de vernauwing van de urinebuis en kan de urine beter doorstromen. Het duurt minstens 2-6 maanden voor u dit effect kunt merken.

Kaalheid

Verschijnselen
Een veel voorkomende vorm van permanente haaruitval is alopecia androgenetica of 'haaruitval volgens mannelijk patroon'. Het komt voornamelijk voor bij mannen. Naarmate mannen ouder worden, kan de haargroei op het hoofd verminderen. Meestal begint het op de kruin en aan de slapen. De kale plekken kunnen zich langzaam uitbreiden en in sommige gevallen leidt dit tot volledige kaalheid.

Oorzaak
Alopecia androgenetica is erfelijk bepaald. Het heeft te maken met de gevoeligheid van de haren op dihydrotestosteron (DHT). Dit is een hormoon dat door het lichaam uit testosteron wordt gemaakt. DHT remt de groeifase van de haren.

Behandeling
Als kaalheid voor u een groot probleem is, kunt u minoxidil lotion proberen of kan de huisarts finasteride voorschrijven.

Werking
Finasteride remt de werking van DHT. Hierdoor kan het haar weer gaan groeien op plekken waar de groei eerder was gestopt. Het is vooral werkzaam op de kale plek op de kruin. Bij kaalheid wordt finasteride gebruikt in een lagere dosering dan bij prostaatvergroting.

Effect
Na 3-6 maanden gebruik kunt u enige haargroei bemerken op plekken waar het voor die tijd niet meer groeide. Het effect is vaak beperkt. Voor een blijvend effect moet u dit middel continu gebruiken. Als u stopt verdwijnen de nieuw gevormde haren weer na een en half tot één jaar.

Overmatige haargroei

Verschijnselen
Onder invloed van geslachtshormonen met een androgene (mannelijke) werking kan bij vrouwen haargroei ontstaan op de borst, bovenbenen, bovenlip, kin en wangen.

Behandeling
Finasteride heeft een anti-androgene werking, dat wil zeggen dat het de werking tegengaat van mannelijke geslachtshormonen.

Meestal schrijven artsen eerst andere middelen voor tegen de overmatige haargroei. Soms wordt echter finasteride gebruikt.

Artsen schrijven dit middel voor aan vrouwen zonder directe kinderwens.

Effect
Na enkele maanden gebruik kunt u merken dat de haargroei afneemt.

Bijwerkingen

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Seksuele problemen, zoals geen stijve penis krijgen bij seksuele opwinding (impotentie), minder zin in vrijen en problemen bij het klaarkomen, zoals niet kunnen klaarkomen of een verminderde hoeveelheid zaadvloeistof (sperma).

  U kunt hier last van blijven hebben als u stopt met het gebruik van dit medicijn.

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Pijnlijke en gezwollen borsten en borstvergroting.
  Bij mannen: onvruchtbaarheid, pijnlijke zaadballen en borstkanker.

• Leverproblemen. U kunt dit merken aan een gevoelige, opgezwollen buik of een gele verkleuring van het oogwit of van de huid.

  Waarschuw uw arts als u deze klachten heeft.

• Depressieve gevoelens en hartkloppingen.

  Als u dit merkt, neem dan contact op met uw arts.

• Overgevoeligheid

  Dit merkt u aan huiduitslag, galbulten en jeuk. Gebruik dit medicijn dan niet meer. Een zeer zeldzame en ernstige overgevoeligheid is te merken aan benauwdheid of een opgezwollen gezicht. Ga dan onmiddellijk naar een arts. U mag dit medicijn in de toekomst niet meer gebruiken. Geef daarom aan de apotheek door dat u overgevoelig bent voor finasteride. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit middel niet opnieuw krijgt.

Let op

• Invloed op prostaatvergroting test (PSA-test).

  Prostaatvergroting is een aandoening waarvan uw arts regelmatig zal onderzoeken of de aandoening goedaardig is of zich kwaadaardig ontwikkelt. De hoeveelheid PSA (prostaatspecifiek antigeen) in het bloed kan hiervoor een aanwijzing zijn. Finasteride verlaagt de hoeveelheid PSA met ongeveer de helft. De test kan daardoor onbedoeld lager uitvallen. Vertel uw arts daarom altijd dat u finasteride gebruikt als u aan uw prostaat wordt onderzocht.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Gebruik

Kijk voor de juiste dosering op het etiket van de apotheek of in de bijsluiter.

Wanneer?
U gebruikt dit medicijn meestal 1 keer per dag. U mag het middel innemen op elk moment van de dag. Het beste kunt u een vast tijdstip kiezen, bijvoorbeeld 's ochtends, dan vergeet u minder snel een dosis.

Hoe lang?

• Prostaatvergroting: uw arts bepaalt hoe lang u dit middel moet gebruiken aan de hand van de resultaten. Het beste is het minstens 6 maanden te proberen. Als het na deze periode geen effect heeft, is verder gebruik niet zinvol. Overleg hierover met uw arts.
• Kaalheid: na 3-6 maanden is het maximale effect van dit middel bereikt. Als het dan bij u onvoldoende effect heeft, is doorgaan met de behandeling niet zinvol. Als dit middel wel effect heeft, moet u het continu blijven gebruiken. Na stoppen van de behandeling is het effect namelijk na een jaar weer verdwenen.

Vergeten

Het is belangrijk dit middel consequent in te nemen. Als u toch een dosis bent vergeten en u gebruikt dit middel 1 keer per dag: duurt het nog meer dan 8 uur voor u de volgende tablet normaal inneemt? Neem de vergeten tablet dan alsnog in. Duurt het nog minder dan 8 uur? Sla de vergeten tablet dan over.

Verboden

autorijden, alcohol drinken en alles eten?
Bij dit middel zijn hiervoor geen beperkingen.

Wisselwerking

Dit medicijn heeft wisselwerkingen met andere medicijnen. In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen en niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje 'Samenstelling'.

De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreden, zijn de volgende.

• Sommige medicijnen tegen hiv en hepatitis C. Vraag aan uw apotheker om welke medicijnen dit gaat.
• Mannelijke geslachtshormonen, zoals androstanolon, nandrolon, prasteron of testosteron. Finasteride kan de werking van deze medicijnen tegengaan. Of mogelijk werkt finasteride juist minder goed. Overleg hierover met uw arts. Uw arts schrijft mogelijk een ander medicijn voor.

Twijfelt u eraan of de bovenstaande wisselwerking voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.

Zwangerschap

Zwangerschap
Gebruik dit middel NIET als u zwanger bent of binnenkort zwanger wilt worden. Het kan de normale ontwikkeling van de baby verstoren. Als u dit middel gebruikt en u denkt erover zwanger te worden, overleg dan met uw arts of u een ander middel kunt gebruiken.

Zorg dat u zeker weet dat u niet zwanger bent door een zwangerschapstest uit te voeren. Gebruik tijdens het gebruik een anticonceptiepil als u zwanger worden kunt. En controleer op zwangerschap bij uitblijven van de menstruatiebloeding.

Vrouwen die zwanger zijn of willen worden, mogen ook niet per ongeluk in aanraking komen met het werkzame bestanddeel. Bijvoorbeeld als een tablet wordt doorgebroken of fijngemaakt. Het middel finasteride kan namelijk schade toebrengen aan het ongeboren kind.

Borstvoeding 
Gebruik dit middel NIET als u borstvoeding geeft, of stop de borstvoeding. Het is niet bekend of dit middel in de moedermelk terechtkomt en of het schadelijk voor de baby is. Mogelijk kan de arts u (tijdelijk) een ander middel voorschrijven, waarvan wel bekend is dat u het veilig kunt gebruiken.

Stoppen

U kunt met dit medicijn in 1 keer stoppen. Uw klachten kunnen dan wel weer terugkomen. Overleg met uw arts, als u wilt stoppen.

Denkt u erover na om te stoppen met dit medicijn? Lees voor meer informatie het thema 'Kan ik stoppen met mijn medicijnen tegen plasklachten?'.

Handelsinformatie

Ja, u heeft een recept nodig.

Finasteride is sinds 1992 internationaal op de markt. Het is op recept verkrijgbaar onder de merknamen Proscar en Propecia en als het merkloze Finasteride in tabletten.

Proscar bevat een hogere dosering finasteride dan Propecia. De hogere dosering, zoals in Proscar, wordt gebruikt bij prostaatvergroting bij mannen en bij overmatige haargroei bij vrouwen. De lagere dosering, zoals in Propecia, wordt gebruikt bij kaalheid bij mannen.

Het merkloze Finasteride is er in beide doseringen.

Disclaimer

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.