Introductie

Acebutolol behoort tot de bètablokkers. Het verlaagt de bloeddruk, vertraagt de hartslag en vermindert de zuurstofbehoefte van het hart.

Artsen schrijven het voor bij een hoge bloeddruk, angina pectoris (hartkramp), hartritmestoornissen en een te snelle schildklierwerking.

Instructiefilmpje

Film 1 - Slikken van medicijnen

Highlight

• Acebutolol vertraagt de hartslag, verlaagt de bloeddruk en vermindert de zuurstofbehoefte van het hart.
• Bij hoge bloeddruk, angina pectoris (hartkramp), hartritmestoornissen, en een te snelle schildklierwerking.
• Het effect komt geleidelijk gedurende 6 weken tot stand. Dan is te meten hoeveel uw bloeddruk is gedaald. Ook merkt u verbetering van uw klachten.
• Neem op vaste tijdstippen in. Dan vergeet u minder snel een dosis.
• Mogelijke bijwerkingen: duizeligheid door een lage bloeddruk, vermoeidheid, koude handen en voeten en maagdarmklachten. Houdt u klachten? Overleg dan met uw arts.
• Veel wisselwerkingen met andere middelen. Laat uw apotheker controleren of u acebutolol veilig kunt gebruiken met uw andere medicijnen, ook medicijnen die u zonder recept heeft gekocht.
• Let op! Niet gebruiken als u zwanger bent of binnenkort wilt worden. Het is niet zeker of dit medicijn veilig is voor zwangere vrouwen.
• Geef geen borstvoeding als u dit medicijn gebruikt. Dit medicijn komt in de moedermelk en dat is slecht voor de baby

Werking

Hoge bloeddruk

Verschijnselen
Mensen met een hoge bloeddruk voelen hier in het algemeen niets van. Hoge bloeddruk is ook geen ziekte, maar geeft meer kans op hart- en vaatziekten.

Als de bloeddruk is verhoogds, stroomt het bloed te krachtig door de vaten. Dit is schadelijk voor de bloedvaten. Beschadigde bloedvaten geven kans op een beroerte (herseninfarct of hersenbloeding) en ernstige hartziekten, zoals hartkramp en hartfalen.

Werking
Bètablokkers vertragen de hartslag zodat het hart rustiger pompt. Hierdoor daalt de bloeddruk en is er minder kans op een beroerte. Bij hoge bloeddruk schrijven artsen bètablokkers meestal voor in combinatie met andere medicijnen, zoals plastabletten.

In eerste instantie schrijft de arts als bètablokker metoprolol voor, omdat dit middel minder bijwerkingen heeft en in onderzoek het effectiefst is gebleken. Als metoprolol niet werkt of niet kan worden gebruikt, kan de arts acebutolol voorschrijven.

Effect
Na zes weken is het volledige effect op de bloeddruk bereikt. Zelf merkt u hier niet veel van. U weet pas of het werkt bij een meting van uw bloeddruk. Toch is het belangrijk acebutolol elke dag in te nemen. Alleen dan kan acebutolol de hart- en bloedvaten optimaal beschermen.

Angina pectoris

Verschijnselen
Angina pectoris (hartkramp) is een hartaandoening met aanvallen van pijn of een beklemmend gevoel op de borst. Deze pijn kan uitstralen naar de arm, kaak, hals of schouder. De pijn ontstaat vooral op momenten dat het hart harder moet gaan werken: bijvoorbeeld bij inspanning, stress, emoties, een zware maaltijd of bij de overgang van warmte naar kou.

Oorzaak
De belangrijkste oorzaak van angina pectoris is een vernauwing van de bloedvaten die het hart van bloed voorzien (de kransslagaderen). Hierdoor komt er minder bloed naar de hartspier, dus ook minder zuurstof. Dit zuurstofgebrek veroorzaakt de klachten.

Werking
Als u meer dan twee aanvallen van hartkramp per week heeft, schrijft uw arts meestal een bètablokker voor, zoals metoprolol of atenolol. Als deze niet werken of gebruikt kunnen worden, kan de arts acebutolol voorschrijven. Dit medicijn brengt de snelheid en de kracht waarmee het hart klopt terug tot een aanvaardbaar niveau. Het hart heeft dan minder zuurstof nodig. Dit vermindert de kans op een angina pectoris-aanval.

De werking begint binnen 1.5 uur na inname en houdt 10 tot 24 uur aan. Het effect merkt u doordat u minder last heeft van pijn op de borst, bijvoorbeeld bij het traplopen. Dit betekent echter niet dat u meteen meer inspannende activiteiten mag gaan doen. Uw lichaam moet hier weer langzaam aan wennen. Overleg hierover met uw arts.

Hartritmestoornissen

Verschijnselen
Bij een hartritmestoornis kan het hart overslaan, onregelmatig slaan, te snel kloppen of 'op hol slaan'. Soms merkt u er niets van, maar soms kunt u de onregelmatige hartslag voelen. Door een hartritmestoornis kunt u zich duizelig, kortademig, gejaagd of angstig voelen.

Oorzaak
Er zijn verschillende oorzaken voor hartritmestoornissen, zoals een beschadigde hartspier door een hartinfarct of een te hard werkende schildklier. Maar vaak is de oorzaak onbekend.

Werking
Acebutolol regelt de hartslag en heft verschillende stoornissen in het hartritme op. U merkt de werking doordat uw hartslag wat langzamer wordt. Dit effect begint binnen één uur na inname en houdt acht tot twaalf uur aan.

Te snelle schildklierwerking

Verschijnselen
De schildklier maakt een hormoon aan dat het tempo bepaalt van vele processen in het lichaam. Een te snel werkende schildklier kan dan ook veel verschillende klachten geven, zoals een gejaagd gevoel, afvallen, zweten, diarree, spierzwakte en een snelle of onregelmatige hartslag. Dit laatste merkt u aan hartkloppingen.

Oorzaak
Er zijn verschillende oorzaken voor, zoals de ziekte van Graves, de ziekte van Plummer of een goedaardige vergroting van de schildklier (struma).

Behandeling
Meestal probeert men de werking van de schildklier af te remmen. Dit kan met medicijnen of met andere behandelingen, zoals met radioactief jodium. Bovendien is vaak tijdelijk een bètablokker, zoals acebutolol, nodig om het hartritme te vertragen.

Werking
Als de schildklier te snel werkt, worden er te veel stoffen aangemaakt die het hart stimuleren. Hierdoor kunt u last krijgen van hartkloppingen en ritmestoornissen. Acebutolol regelt de hartslag en heft stoornissen in het hartritme op.

U merkt de werking doordat uw hartslag langzamer wordt. De werking begint één uur na inname en houdt acht tot twaalf uur aan.

Bijwerkingen

Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

• Maagdarmstoornissen zoals obstipatie, zelden misselijkheid, diarree of braken

  Deze bijwerkingen treden vooral in het begin van de behandeling op. Meestal helpt het als u acebutolol met wat voedsel inneemt. Blijft u er ook na enige dagen last van houden? Neem dan contact op met uw arts.

• Vermoeidheid

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Stemmingsveranderingen, zoals depressie

  Mocht u veel last hebben van stemmingsveranderingen, vraag dan uw arts om advies. Mogelijk kan de dosering enigszins worden verlaagd.

• U kunt anders gaan dromen, nachtmerries zijn mogelijk

• Duizeligheid of een licht gevoel in het hoofd, vooral bij opstaan uit bed of uit een stoel

  Dit gaat in het algemeen over als uw lichaam zich heeft ingesteld op de lagere bloeddruk (binnen enkele dagen tot weken). Als u zich duizelig voelt, sta dan niet te snel op uit bed of van een stoel. U kunt dan het best even liggen en de benen wat hoger leggen, bijvoorbeeld op een kussen.
  
  Heeft u de ziekte van Parkinson? Dan kunt u sneller last krijgen van deze bijwerking. Neem contact op met uw arts als u dit merkt. Mogelijk kunt u overstappen op een ander medicijn.

• Hoofdpijn en wazig zien
   

• Kortademigheid. Als u astma of COPD heeft: u kunt meer last van benauwdheid krijgen.

  Als u dit merkt, neem dan contact op met uw arts. Mogelijk is een ander medicijn geschikter voor u.

• Huiduitslag

  Als u hier veel last van heeft, waarschuw dan uw arts.

• Koude handen en voeten. Mensen met de ziekte van Raynaud kunnen hier meer last van krijgen.

  Dit komt doordat de bloedvaten in de huid onvoldoende reageren op kou. Het kan zijn dat u hier last van blijft houden zolang u het medicijn slikt. Zorg voor voldoende bescherming tegen kou door warme kleding te dragen, zoals wanten en sokken. Neem contact op met uw arts als deze bijwerking te veel last geeft.

• Impotentie

  Dit komt door de lagere bloeddruk. Als u last heeft van deze bijwerking, vraag dan advies aan uw arts. Mogelijk moet de dosering aangepast worden, of is een ander middel meer geschikt voor u.

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Slaapstoornissen, zoals moeite met inslapen en levendiger dromen

• Psychische klachten, zoals psychoses, verwardheid, angst en waandenkbeelden (hallucinaties)

• Doof of tintelend gevoel in de ledematen

• Droge ogen. Als u het syndroom van Sjögren heeft, een aandoening waarbij de slijmvliezen van onder andere ogen en mond droger zijn dan normaal: u kunt meer klachten krijgen.

  Dit middel vermindert de aanmaak van traanvocht en speeksel. Mensen die contactlenzen dragen kunnen door acebutolol last krijgen van droge ogen. De contactlenzen kunnen dan eerder irriteren. Houd ze in dat geval minder lang in of gebruik bevochtigende oogdruppels (kunsttranen). Neem contact op met uw arts als u meer last heeft van oogirritatie of een droge mond. Mogelijk is een ander middel geschikter.

• Overgevoeligheid voor dit middel. Dit merkt u aan huiduitslag, galbulten en jeuk.

  Gebruik dit middel dan niet meer. U mag dit middel in de toekomst niet meer gebruiken. Geef daarom aan de apotheek door dat u overgevoelig bent voor acebutolol. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit middel niet opnieuw krijgt.

• Bij bepaalde vormen van de aangeboren hartafwijking Wolff-Parkinson-White-syndroom, kunnen ernstige hartritmestoornissen ontstaan door dit medicijn.

  U mag dit medicijn alleen op voorschrift en onder controle van een cardioloog of internist gebruiken.

• Als u diabetes heeft: u merkt minder snel dat u een te laag bloedglucose (hypo) heeft. Dit komt doordat acebutolol de hartkloppingen tegengaat die ontstaan bij een hypo. Controleer daarom vaker uw bloedglucose.

• Als u aan de spierziekte myasthenia gravis lijdt: u kunt meer last krijgen van deze aandoening.

  Neem contact op met uw arts als u dat merkt.

   

• Als u aan psoriasis lijdt: u kunt meer last krijgen van deze aandoening. Neem contact op met uw arts als u last heeft van rode schilferende of glanzende plekken op de huid, beschadigingen van de huid, jeuk, putjes in de nagels en gewrichtsklachten

• Kaalheid

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Gebruik

Hoe?
Kijk voor de juiste dosering altijd op het etiket van de apotheek.

Wanneer? 
Het beste kunt u vaste tijdstippen kiezen, dan vergeet u minder snel een dosis. Als u het één keer per dag gebruikt: bij voorkeur 's ochtends. Als u het twee keer per dag gebruikt: 's ochtends en 's avonds. Als u het drie keer per dag gebruikt: 's ochtends, 's middags en 's avonds.

Hoe lang?

• Hoge bloeddruk. Een behandeling voor hoge bloeddruk is meestal langdurig. Als dit medicijn goed bij u werkt, moet u dit medicijn waarschijnlijk uw leven lang gebruiken.
• Hartkramp en hartritmestoornissen. Waarschijnlijk moet u acebutolol langdurig gebruiken. Overleg dit met uw arts.
• Te snelle schildklierwerking. Meestal is acebutolol tijdelijk nodig om de hartkloppingen door de verhoogde schildklierwerking te stoppen. Als de schildklierfunctie weer normaal is, zal ook het hartritme normaal worden en is acebutolol niet meer nodig.

Vergeten

Het is belangrijk dit medicijn consequent in te nemen. Mocht u toch een dosis vergeten zijn:

• Als u acebutolol één keer per dag gebruikt: duurt het nog meer dan 8 uur voor u de volgende tablet normaal inneemt? Neem de vergeten tablet dan alsnog in. Duurt het nog minder dan 8 uur? Sla de vergeten tablet dan over.
• Als u acebutolol twee keer per dag gebruikt: duurt het nog meer dan 4 uur voor u de volgende tablet normaal inneemt? Neem de vergeten tablet dan alsnog in. Duurt het nog minder dan 4 uur? Sla de vergeten tablet dan over.
• Als u acebutolol drie keer per dag gebruikt: duurt het nog meer dan 2 uur voor u de volgende tablet normaal inneemt? Neem de vergeten tablet dan alsnog in. Duur het nog minder dan 2 uur? Sla de vergeten tablet dan over.

Verboden

autorijden?
De eerste dagen dat u acebutolol gebruikt, kunt u wat duizelig zijn. Dit komt doordat uw lichaam zich nog moet instellen op de lagere bloeddruk. Na enkele dagen is dat meestal weer over en is autorijden geen probleem. Indien u duizelig blijft of last heeft van wazig zien: neem dan geen deel aan het verkeer.

alcohol drinken?
Alcohol verwijdt de bloedvaten. Het kan daardoor in het begin van de behandeling de bijwerking duizeligheid versterken. Probeer het drinken van alcohol eerst met mate. U kunt dan zelf inschatten of u hier veel last van krijgt. In het algemeen is enkele keren per week een glas wijn geen probleem.

alles eten?
Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.

Wisselwerking

Dit medicijn heeft wisselwerkingen met andere medicijnen. In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen, dus niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje 'samenstelling'.

De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreden, zijn de volgende.

• Andere bloeddrukverlagende medicijnen. De bloeddruk kan te laag worden als u acebutolol samen met andere bloeddrukverlagers gaat gebruiken. Uw arts houdt hier rekening mee en zal in het begin een lagere dosering voorschrijven. Al naar gelang het effect zal de arts de dosis geleidelijk verhogen. Bij combinatie met de hartmedicijnen verapamil of diltiazem kan de hartslag trager en onregelmatiger worden. Uw arts zal in dit geval uw hartfunctie regelmatig controleren.
• Pijnstillers van het NSAID-type, zoals ibuprofen, naproxen of diclofenac. Deze pijnstillers kunnen de werking van acebutolol bij hoge bloeddruk verminderen. Gebruikt u een pijnstiller van het NSAID-type langer dan twee weken en gebruikt u acebutolol voor een hoge bloeddruk? Dan zal uw bloeddruk extra gecontroleerd moeten worden. Neem hiervoor contact op met uw arts.
• Bepaalde medicijnen voor een vergrote prostaat, namelijk de alfablokkers (alfuzosine, doxazosine en terazosine). Deze kunnen in het begin van de behandeling de bloeddruk verlagen en duizeligheid veroorzaken. Acebutolol versterkt deze bijwerking. Deze wisselwerking is alleen van belang de eerste dagen dat u met een alfablokker begint. U kunt de alfa-blokker de eerste keren het beste 's avonds innemen, als u al op bed zit, voor het geval u duizelig wordt. Als u een alfa-blokker met vertraagde afgifte gebruikt, kunt u de volgende ochtend duizelig worden bij het opstaan. Dit is na enkele dagen over.
• Medicijnen die het bloedsuiker verlagen, zoals insuline, tolbutamide, glibenclamide en glimepiride. Deze medicijnen worden gebruikt om het bloedsuiker te verminderen bij mensen met diabetes. Een te laag bloedsuiker heet een hypo. Wanneer u een bètablokker gebruikt, voelt u minder snel dat u een hypo heeft. Dat komt omdat de bètablokker de waarschuwende signalen, zoals trillen en hartkloppingen, onderdrukt. Andere verschijnselen, zoals zweten, wazig zien en hongergevoel, verdwijnen niet. Let daarom extra op deze laatste verschijnselen.
• Adrenaline-injectie bij allergie. Acetbutolol vermindert het effect van adrenaline. Dat kan gevaarlijk zijn bij ernstige allergische reacties waarbij een adrenaline-injectie nodig is om de bloeddruk weer goed te krijgen. Overleg hierover met uw arts als u af en toe een dergelijke injectie nodig heeft en uw arts wil u een bètablokker voorschrijven.

Twijfelt u eraan of een van de bovenstaande wisselwerkingen voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.

Zwangerschap

Zwangerschap
Overleg met uw arts. U kunt dit medicijn beter NIET gebruiken als u zwanger bent of binnenkort wilt worden. Over het gebruik van dit medicijn tijdens de zwangerschap is nog te weinig bekend. Wel is bekend dat bij gebruik in de laatste maanden van de zwangerschap, de baby last kan krijgen van ademhalingsproblemen, een te trage hartslag, lage bloeddruk, laag bloedsuiker en langzamer groeien. Overleg met uw arts. Mogelijk kunt u (tijdelijk) overstappen op een ander medicijn.

Borstvoeding
Wilt u borstvoeding geven, overleg dan met uw arts. U kunt dit medicijn beter NIET gebruiken als u borstvoeding geeft. Het medicijn komt in de moedermelk terecht en het kan schadelijk zijn voor de baby. Misschien kunt u overstappen op een ander medicijn. Een medicijn waarvan wel bekend is dat u het veilig kunt gebruiken.

Stoppen

Stop niet zomaar zelf met dit medicijn. Overleg altijd eerst met uw apotheker en arts als u wilt stoppen.

U moet dit medicijn namelijk afbouwen, dat betekent dat u dit medicijn NIET in 1 keer mag stoppen. Als u in 1 keer stopt, is de verandering voor uw hart en bloeddruk dan te snel. Bouw het gebruik in 1 tot 2 weken langzaam af in overleg met uw arts en apotheker.

Als u acebutolol moet stoppen voor een operatie moet u meestal minstens 24 uur voor de operatie stoppen. Overleg met de behandelend arts.

Gebruikt u dit medicijn voor een hoge bloeddruk en denkt u erover na om te stoppen met dit medicijn? Bekijk dan het thema 'Kan ik stoppen met mijn medicijnen die de bloeddruk verlagen (bloeddrukverlagers)?'.

Handelsinformatie

Acebutolol is sinds 1973 internationaal op de markt. Het is op recept verkrijgbaar als het merkloze Acebutolol in tabletten.

Disclaimer

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.