Introductie

Vitamine A is nodig voor:

• Het functioneren van het netvlies en het hoornvlies van het oog.
• De huid en slijmvliezen.
• De groei en de botontwikkeling bij kinderen.
• Het afweersysteem tegen ziekteverwekkers.
• De voortplanting en de ontwikkeling van een ongeboren baby.

Ons lichaam kan vitamine A niet zelf maken. Daarom moeten we het via ons voedsel binnenkrijgen. Vitamine A komt voor in lever, vis, melkproducten, boter, margarine, eierdooier, donkergroene bladgroenten, koolsoorten en geeloranje gekleurde groenten en fruit. Vitamine A verlaat het lichaam in kleine hoeveelheden. Om gezond te blijven, is daarom telkens nieuw vitamine A via het voedsel nodig.

Vitamine A is te gebruiken bij vitaminegebrek en bij infecties met virussen, zoals mazelen.

Instructiefilmpje

Film 1 - Slikken van medicijnen

Highlight

• Vitamine A is onder meer nodig voor de ogen, huid, slijmvliezen, groei, botontwikkeling en ons afweersysteem.
• Bij vitamine A-tekort. Soms schrijft de arts vitamine A voor bij mazelen, omdat het ook de kans op een ernstige longontsteking vermindert.
• Vitamine A komt voor in lever, vis, melkproducten, boter, margarine en eidooier. Ook in bladgroenten, koolsoorten en geeloranje gekleurde groenten en fruit.
• Met een goede evenwichtige voeding krijgt u ruim voldoende vitamine A binnen.
• Sommige mensen hebben extra vitamine A nodig. Zoals mensen met bepaalde ziekten van darmen, lever of alvleesklier, zware drinkers, of mensen die heel eenzijdig eten.
• Vrijwel geen bijwerkingen. Alleen bij zeer hoge doses kan een enkele keer duizeligheid, misselijkheid, hoofdpijn, slaperigheid of een rode, schilferige huid ontstaan.
• Bent u zwanger? Gebruik dan niet meer dan 10.000 eenheden (IE) vitamine A in totaal per dag. Tel daarbij de hoeveelheid vitamine A in uw voeding en vitaminepreparaten bij elkaar op. Anders kan het schadelijk zijn voor de baby.

Werking

Vitamine- en mineralengebrek

Verschijnselen
Een gebrek aan vitamine A kan gevolgen hebben voor de huid, slijmvliezen, de ogen en de groei bij kinderen.

Oorzaak
Een tekort aan vitamine A kan ontstaan:

• Bij eenzijdige voeding, bijvoorbeeld vanwege een geringe eetlust of een dieet. Vitamine A komt voor in lever, vis, eierdooier, melk en melkproducten, donkergroene bladgroente en koolsoorten en geeloranje gekleurde vruchten en groenten. Ook boter, margarine, halvarine en bak- en braadproducten bevatten vitamine A.
• Bij bepaalde chronische aandoeningen, zoals ziektes van de darmen, alvleesklier of lever. Het lichaam kan dan onvoldoende in staat zijn vitamine A op te nemen uit de voeding. Uw arts kan aangeven bij welke aandoeningen u extra vitamine A nodig heeft.
• Bij zware drinkers, vanwege een te eenzijdige voeding en omdat mensen die veel alcohol drinken waarschijnlijk meer vitamine A nodig hebben.

Groenten en fruit zijn niet alleen nodig vanwege de vitamines en mineralen. Ze bevorderen bijvoorbeeld ook een goede spijsvertering. U kunt daarom niet zomaar groenten en fruit vervangen door vitamines. Met een goede evenwichtige voeding krijgt men ruim voldoende vitamine A binnen.

Infecties met virussen

Mazelen is een zeer besmettelijke ziekte. Het mazelenvirus wordt via hoesten en niezen van mens op mens overgebracht.

Verschijnselen
De eerste verschijnselen lijken op een stevige griep of verkoudheid met koorts, hoesten, loopneus en ontstoken ogen. In deze fase is mazelen het besmettelijkst.

Na enkele dagen verschijnen vlekjes op de binnenkant van de wangen en uitslag op de huid.

Mazelen kan ernstige gevolgen hebben, zoals longontsteking en vooral hersenbeschadiging. Vandaar dat kinderen in Nederland tegen mazelen worden ingeënt.

Behandeling
Tegen mazelen bestaat geen behandeling. Men moet de ziekte uitzieken. Wanneer de ziekte ernstig verloopt geeft uw arts soms vitamine A.

Effect
Vitamine A verlaagt de kans op sommige ernstige gevolgen van mazelen zoals longontsteking. Dit is vooral het geval bij kinderen met een tekort aan vitamine A, zoals kinderen in ontwikkelingslanden.  

Bijwerkingen

Vitamine A zit ook in ons dagelijks voedsel. Bij gebruik om tekorten in het lichaam aan te vullen zal het daarom geen bijwerkingen geven.

Bij gebruik van een enkele zeer hoge dosis van 75.000 IE bij jonge kinderen of 1 miljoen IE bij volwassenen

• Duizeligheid, braken, diarree, slaperigheid, geïrriteerdheid, hoofdpijn, wazig zien en een rode, schilferige huid.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Gebruik

Kijk voor de juiste dosering altijd in de bijsluiter of op het etiket van de apotheek.

Wanneer?
U mag het medicijn innemen op elk moment van de dag. Het beste kunt u vaste tijdstippen kiezen, dan vergeet u minder snel een dosis.

Hoe lang?
Een vitaminegebrek is in enkele dagen tot weken opgeheven.

Bij mazeleninfectie krijgt u 1 of 2 dagen achter elkaar een grote hoeveelheid vitamine A.

Vergeten

U moet dit medicijn consequent innemen. Kies daarom vaste tijdstippen om het in te nemen. Af en toe een keer vergeten is echter niet erg. Mocht u een dosis vergeten zijn, neem het medicijn dan alsnog in.

Verboden

autorijden, alcohol drinken en alles eten?
Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.

Wisselwerking

Van dit medicijn zijn geen belangrijke wisselwerkingen met andere medicijnen bekend.

Zwangerschap

Zwangerschap
In de normale dosering tegen een vitamine A tekort kunt u dit medicijn veilig gebruiken. Het wordt al jarenlang gebruikt door zwangere vrouwen, zonder nadelige gevolgen voor het kind.

Pas op: in grote hoeveelheden kan vitamine A schadelijk zijn voor de ongeboren baby. Gebruik tijdens de zwangerschap daarom per dag niet meer dan 10.000 IE vitamine A. Dit gaat om de totale hoeveelheid vitamine A die u per dag binnenkrijgt, dus via voedsel en via vitaminepreparaten. Als u verschillende vitaminepreparaten tegelijk gebruikt, moet u de hoeveelheden optellen! Ook in lever zit vitamine A. Gebruik tijdens de zwangerschap geen gebakken of gekookte lever, en eet niet vaker dan één keer per dag een leverproduct, zoals paté.

Borstvoeding
U kunt veilig borstvoeding geven als u dit medicijn in de normale dosering gebruikt. Van gebruik van hoge doseringen is de veiligheid niet bekend. Als u verschillende vitaminepreparaten tegelijk gebruikt, moet u de hoeveelheden optellen! Neem bij twijfel contact op met uw apotheker of arts.
Ook in lever zit vitamine A. Gebruik als u borstvoeding geeft geen gebakken of gekookte lever en eet niet vaker dan één keer per dag een leverproduct, zoals paté.

Stoppen

U kunt op elk moment in één keer met het gebruik van dit medicijn stoppen.

Handelsinformatie

Vitamine A is de naam voor een aantal werkzame stoffen die dezelfde werking hebben als Retinol. Retinol zelf is sinds 1931 internationaal op de markt. Vitamine A bestaat ook in de vorm van Betacaroteen. Dit is sinds 1975 internationaal op de markt.

Op de verpakking of het etiket van het preparaat vindt u soms het percentage van de Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid. Bij deze hoeveelheid krijgen de meeste mensen meer dan voldoende van het vitamine binnen.

Vitamine A (Retinol) is in druppels verkrijgbaar als het merkloze Vitamine A-drank FNA en zonder recept in verschillende (multi)vitaminepreparaten, in tabletten.

Disclaimer

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.