Introductie

Ethambutol is een tuberculose-antibioticum. Tuberculose-antibiotica werken tegen infecties met bacteriën.

Artsen schrijven het voor bij tuberculose (tbc) en soms bij infecties met bacteriën, zoals MAC-infecties.

Instructiefilmpje

Film 1 - Slikken van medicijnen

Highlight

Werking

Tuberculose

Oorzaak
Tuberculose is een infectie door de bacterie Mycobacterium tuberculosis, de tuberkelbacterie. Iemand die 'open' tbc heeft kan door hoesten, niezen of praten de bacterie in de lucht verspreiden. Door inademen van deze lucht kan men besmet worden.

Verschijnselen
Als u voldoende afweer heeft, kan een longontsteking ontstaan die meestal binnen enkele weken geneest. Meestal verloopt de infectie zo licht, dat u deze niet eens opmerkt. De bacterie kan echter wel aanwezig blijven en soms jaren later weer de kop opsteken.

Als uw weerstand onvoldoende is, kan de ontsteking van de longen blijven bestaan in een 'gesloten' (niet besmettelijke) vorm, ofwel een open wond vormen, de 'open' (besmettelijke) tbc. Via de lymfe en het bloed kan de ontsteking zich uitbreiden naar andere delen van het lichaam, zoals de klieren, botten en hersenvliezen.

Behandeling
Als u ('gesloten' of 'open') longtuberculose heeft, moet u gedurende minstens 6 maanden een combinatie van antibiotica gebruiken. Als de tuberculose ook in andere organen zit of als u een verminderde weerstand heeft kan de kuur een jaar of langer duren. Deze lange kuur is nodig om alle achtergebleven bacteriën te bestrijden.

Artsen schrijven ethambutol altijd voor in combinatie met andere antibiotica, zoals rifampicine, pyrazinamide of isoniazide. Door de combinatie van antibiotica is de kans kleiner dat de bacterie ongevoelig wordt.

Ethambutol remt de groei van tuberkelbacteriën. Het duurt enkele maanden voordat de infectie is genezen.

Infecties met bacteriën

Ethambutol wordt vooral toegepast bij een infectie met Mycobacterium Avium Complex (MAC-bacterie).

Oorzaak
Mycobacterium Avium Complex ofwel MAC is een infectie met bacteriën van de Mycobacterium-soort. De bacterie lijkt op de bacterie die verantwoordelijk is voor tuberculose, maar is meestal onschadelijk voor gezonde mensen.

Verschijnselen
Als de weerstand heel laag is, zoals bij hiv-patiënten, kunnen deze bacteriesoorten wel ziekteverschijnselen geven. De eerste verschijnselen zijn hoge koorts, koude rillingen, gewichtsverlies, maagpijn, vermoeidheid en bloedarmoede. Als de infectie zich uitbreidt in het lichaam ontstaan leverontsteking, longontsteking en bloedvergiftiging.

Bij een normale weerstand veroorzaakt de bacterie nauwelijks problemen en is een behandeling niet nodig.

Behandeling
Bij hiv-patiënten en andere mensen met een verlaagde afweer is een behandeling met antibiotica nodig. Ethambutol remt de groei van bacteriën die MAC infecties veroorzaken.

Artsen schrijven ethambutol altijd voor in  combinatie met andere antibiotica, zoals rifabutine, azitromycine of claritromycine. Hierdoor wordt voorkomen dat de bacteriën ongevoelig worden voor de antibiotica.

Bijwerkingen

Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

• Ontsteking van de oogzenuw. Verschijnselen hiervan zijn wazig zien, verstoring in kleuren zien (vooral rood en groen) en gedeeltelijke uitval van het gezichtveld.

  Krijgt u één van deze klachten, stop dan het gebruik en raadpleeg uw arts. De verschijnselen verdwijnen meestal als u stopt met dit medicijn.
  Deze bijwerkingen komen vooral voor bij ouderen, diabetespatiënten, mensen met een sterk verminderde nierwerking, bij langdurig gebruik en bij hoge dosis ethambutol.

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Als u aanleg voor jicht heeft: u kunt sneller last krijgen van een jichtaanval.

  Dit komt omdat ethambutol het urinezuurgehalte in het bloed laat stijgen. Hierdoor ontstaan urinezuurkristallen in gewrichten, wat jicht tot gevolg heeft.

• Maagdarmklachten, zoals maagpijn, misselijkheid, buikpijn en braken.

  Bij maagklachten kunt u het medicijn het beste na het eten innemen.

• Duizeligheid, hoofdpijn en problemen met oriëntatie.

  Raadpleeg uw arts als u hier te veel last van heeft.

• Psychische klachten, zoals verwardheid en hallucinaties (u ziet, voelt of hoort dingen die er niet zijn).

  er stond (wanen) achter hallucinaties. Dit is echter niet hetzelfde. Gewijzigd en conform PVT gemaakt.

• Gevoelloosheid en vreemde gevoelswaarnemingen, zoals kriebelingen, jeuk en tintelingen.

• Overgevoeligheid voor dit medicijn. U kunt dan huiduitslag, galbulten of jeuk krijgen. In zeldzame gevallen ontstaat er koorts, een ernstige huidafwijking of kunt u benauwd worden of flauwvallen. Stop dan met het gebruik en raadpleeg uw arts.

   U mag dit medicijn in de toekomst niet meer gebruiken. Geef aan de apotheek door dat u overgevoelig bent voor ethambutol. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u het medicijn niet opnieuw krijgt.

• Leveraandoeningen. U kunt dit merken aan een gevoelige, opgezwollen buik of een gele verkleuring van het oogwit of van de huid.

  Als u hier last van heeft waarschuw dan uw arts.

• Bloedafwijkingen. Als u onverklaarbare koorts, keelpijn of blaasjes in de mond en keel, plotselinge blauwe plekken of extreme vermoeidheid krijgt kan dat duiden op bloedafwijkingen. Waarschuw dan uw arts.

  Bij een behandeling van meer dan twee weken zal uw arts uw bloed wekelijks op deze bijwerking controleren.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Gebruik

Kijk voor de juiste dosering altijd op het etiket van de apotheek.

Wanneer?
U mag het medicijn innemen op elk moment van de dag. Kies wel een vast tijdstip, bijvoorbeeld 's ochtends bij het ontbijt, dan vergeet u minder snel een dosis. Als u last krijgt van maagklachten door dit middel kunt u het het best na het eten of met wat voedsel innemen.

Hoe lang?
Gebruikt u dit medicijn bij tuberculose? Dan duurt de behandeling meestal 2 tot 6 maanden, soms langer.

Gebruikt u dit medicijn tegen een MAC-infectie? Uw arts bepaalt de duur aan de hand van de ernst van de infectie.

Houd er rekening mee dat u deze kuren niet mag onderbreken en geheel moet afmaken. Ook al merkt u van de infectie vóór afloop van de kuur niets meer; dit betekent nog niet dat alle bacteriën zijn verdwenen.

Vergeten

De vergeten dosis moet u alsnog zo snel mogelijk innemen. Duurt het minder dan 12 uur voordat u de volgende dosis moet innemen? Sla dan de vergeten dosis over en hervat uw normale schema. De vergeten dosis neemt u aan het eind van de kuur in. U verschuift dus het moment waarop u de kuur beëindigt. Maakt u wel de volledige kuur af, anders bestaat de kans dat de klachten terugkeren.

Verboden

autorijden?
Problemen met zien en duizeligheid komen soms voor bij dit medicijn. Neem geen deel aan het verkeer als u hier last van heeft. Verder is autorijden geen probleem.

alcohol drinken en alles eten?
Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.

Wisselwerking

Dit medicijn heeft wisselwerkingen met andere medicijnen. In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen, dus niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje 'samenstelling'.

De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreden, zijn de volgende.

• De antistollingsmedicijnen acenocoumarol en fenprocoumon. Ethambutol kan de werking hiervan versterken. Zowel bij aanvang als bij stoppen van de medicijnen moet de trombosedienst extra controleren.
• Buiktyfusvaccin (capsule). Het buiktyfusvaccin dat u via de mond kunt innemen, mag u niet gebruiken. Het is wel mogelijk het vaccin via een injectie te krijgen. Neem hierover contact op met uw arts.

Twijfelt u eraan of een van de bovenstaande wisselwerkingen voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.

Zwangerschap

Zwangerschap
Ethambutol kan tijdens de zwangerschap tegen tuberculose en MAC-infecties worden gebruikt. Deze ziektes zijn namelijk een grotere bedreiging voor het ongeboren kind dan het gebruik van de medicijnen.

Borstvoeding
U kunt dit medicijn veilig gebruiken als u borstvoeding geeft. Het medicijn komt in kleine hoeveelheden in de moedermelk terecht, maar is niet schadelijk voor het kind.

Stoppen

U moet de kuur afmaken. Als u de kuur afbreekt, is de bacterie waarschijnlijk nog niet volledig verdwenen en kunt u opnieuw ziek worden.

Als u allergische reacties of ernstige bijwerkingen krijgt, moet u wel stoppen met de kuur. Neem in dat geval direct contact op met uw arts.

Handelsinformatie

Ethambutol is sinds 1961 internationaal op de markt. Het is op recept verkrijgbaar onder de merknaam Myambutol in tabletten.

Disclaimer

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.