Introductie

Enfuvirtide is een virus-remmer. Het verhindert dat het hiv-virus witte bloedcellen kan binnendringen.

Artsen schrijven het voor bij hiv en aids.

Highlight

• Enfuvirtide verhindert dat het hiv-virus witte bloedcellen binnendringt.
• Bij infectie met het hiv-virus en bij aids, altijd in combinatie met andere hiv-medicijnen.
• Een behandeling duurt levenslang. Als het virus ongevoelig wordt, krijgt u een andere combinatie van hiv-medicijnen.
• U kunt het medicijn zelf injecteren in een huidplooi van buik, dijbeen of bovenarm. Volg nauwgezet de instructie op de verpakking.
• Kies vaste tijdstippen voor de injectie, dan vergeet u minder snel een dosis. Vraag aan uw behandelaar een schema voor gebruik van uw hiv-medicatie.
• Bent u te laat voor een dosis of bent u het vergeten? Het aantal virussen in uw bloed kan dan toenemen. Bovendien kan het virus eerder ongevoelig worden (resistent). Kijk op de website wat u moet doen als u een dosis vergeet.
• Uw arts zal u regelmatig op bijwerkingen controleren.
• Belangrijkste bijwerking: op de plaats van de injectie pijn, jeuk, zwelling, roodheid of verharde huid. Deze verschijnselen zijn meestal na een week verdwenen.
• Een andere bijwerking is zenuwbeschadiging. Dat merkt u aan een doof of tintelend gevoel van de huid. Raadpleeg dan uw arts.
• Overige bijwerkingen zijn onder meer: gewichtsverlies, griepachtige verschijnselen, psychische klachten, duizeligheid en maagpijn.

Werking

Hiv

Oorzaak
Hiv is een virusinfectie die de witte bloedcellen aantast. Deze bloedcellen zijn nodig voor de afweer tegen infecties. Hoe meer virussen er komen, hoe meer de afweer achteruitgaat.

Infecties met hiv krijgt men door contact met besmet bloed, sperma, vaginavocht of moedermelk.

Verschijnselen
Mensen die besmet raken met hiv krijgen meestal binnen enkele dagen tot weken klachten die lijken op een flinke griep. Deze gaan vanzelf weer over. Pas 2 tot 11 jaar later ontstaan ernstige klachten, zoals lymfeklierzwellingen, moeheid, koorts en gewichtsverlies. In de tussenliggende periode zijn er geen klachten, maar is het virus wel aanwezig en kan men anderen besmetten. Deze mensen worden hiv-positief of sero-positief genoemd.

Later kunnen er infecties ontstaan die bij gezonde mensen niet voorkomen. De ziekte noemt men dan aids. Nog later kunnen er tumoren en vormen van kanker ontstaan.
 

Werking
Het virus dat hiv veroorzaakt moet in de cel binnendringen om zichzelf te kunnen vermeerderen. Het moet daarvoor versmelten (‘fuseren`) met de cel. Enfuvirtide bindt zich aan het hiv-virus en belemmert het versmelten. Het virus kan zich hierdoor niet vermeerderen.

Enfuvirtide kan het virus niet volledig laten verdwijnen. Wel kan het de hoeveelheid virus in het bloed drastisch verlagen. Hierdoor neemt het aantal witte bloedcellen toe en komt de afweer weer op peil.

Omdat het virus snel geneigd is ongevoelig (resistent) te worden, kan het alleen in combinatie met andere hiv-remmers worden toegepast.

Behandeling
Hiv-positieve mensen starten in het algemeen met de behandeling als ze klachten krijgen of als de hoeveelheid witte bloedcellen beneden een bepaald minimum komt. Gebruikelijk is daarvoor een combinatie van minimaal 3 medicijnen te kiezen. Mocht deze combinatie onvoldoende effectief worden, dan kan men overschakelen op een combinatie van drie niet eerder gebruikte medicijnen, waarvoor het virus nog wel gevoelig is.

De behandeling noemt men geslaagd, als:

• de klachten verminderen;
• de afweer toeneemt;
• de hoeveelheid virus in het bloed binnen een half jaar niet meer is te meten;
• de bijwerkingen van de hiv-remmers geen al te grote inbreuk op de kwaliteit van leven hebben.

Bijwerkingen

Regelmatig (bij meer dan 30 op de 100 mensen)

• Pijn op de plaats van injectie, jeuk, zwelling, roodheid, blauwe plek, verharde huid of bulten

  Deze verschijnselen komen bij vrijwel iedereen voor. Na een week zijn de meeste verschijnselen op de plaats van injectie voorbij. Zelden ontstaat er een abces. Het is belangrijk de injectie volgens de gebruiksaanwijzing te gebruiken (zie vraag 3 Hoe moet ik dit medicijn gebruiken?). Soms is het tijdelijk nodig een pijnstiller te gebruiken. Overleg hierover met uw arts.

Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

• Zenuwbeschadiging, te merken aan een doof of tintelend gevoel van de huid

  Raadpleeg uw arts als u dit merkt.

• Gewichtsverlies en verminderde eetlust

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Griepachtige verschijnselen, koorts, bijholteontsteking, longontsteking, oog- of oorontsteking, neusbloeding en gezwollen klieren. Waarschuw uw arts als u koorts heeft, hoest en kortademig bent.

• Psychische klachten, zoals angstgevoelens, nachtmerries, geïrriteerd zijn en concentratiestoornissen

  Raadpleeg uw arts als u hier last van heeft.

• Duizeligheid en trillen

• Maagpijn, brandend gevoel in de maag en zure oprispingen

  Raadpleeg uw arts als u hier veel last van heeft.

• Huidaandoeningen, zoals droge huid, eczeem, rode huid, acne en wratachtige uitstulpingen van de huid

• Spierpijn en gewrichtspijn

  Neem bij onverklaarbare spierpijn contact op met uw arts. Als uw gewrichten pijnlijk of stijf worden, of als u ze moeilijk kunt bewegen, raadpleeg dan ook uw arts.

• Veranderde vetverdeling waarbij het vet meer op de buik, borst en de bovenkant van de rug gaat zitten. Ook kan de hoeveelheid cholesterol en vet in het bloed te hoog worden, waardoor de kans op hart- en vaatziekten groter wordt.

• Bij mensen die daarvoor gevoelig zijn, kunnen verschijnselen van diabetes (suikerziekte) ontstaan. Zij merken dit doordat zij veel dorst krijgen en veel moeten plassen. Mensen met diabetes kunnen tijdens de behandeling meer insuline of glucoseverlagers nodig hebben. Meet extra vaak uw bloedglucose.

• Ontsteking van de alvleesklier. Raadpleeg uw arts bij klachten als pijn in de buik, koorts, verlies aan eetlust, misselijkheid.

• Aandoening van blaas of nieren, nierstenen. U merkt dat aan vaak kleine beetjes plassen, bloed in de urine of pijn in de buik of zij (nierkoliek).

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Overgevoeligheid voor dit medicijn. Dit merkt u aan huiduitslag, galbulten en jeuk. Ook kunt u last krijgen van koorts, misselijkheid, braken, rillingen, flauwvallen en benauwdheid. Waarschuw altijd een arts zodra u huiduitslag of koorts bemerkt. Ga bij ernstige verschijnselen direct naar een arts of Eerste Hulpdienst.

  Als u overgevoelig blijkt te zijn, mag u dit medicijn in de toekomst niet meer gebruiken. Geef aan de apotheker door dat u overgevoelig bent voor enfuvirtide. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn niet opnieuw krijgt.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Gebruik

Kijk voor de juiste dosering altijd op het etiket van de apotheek of in de bijsluiter.

Hoe?
De verpakking bevat flesjes met poeder en flesjes met water om het poeder op te lossen. Om pijn en irritatie op de injectieplaats zo veel mogelijk te voorkomen, is het belangrijk de gebruiksaanwijzing precies op te volgen. Zie hiervoor de gebruiksaanwijzing in de verpakking.

U kunt injecteren in een huidplooi van buik, dijbeen of bovenarm. Injecteer vlak onder de huid steeds op een andere plaats om huidreacties te voorkomen. De verpleegkundige zal u instrueren over de juiste priktechniek.

Wanneer?
Kies vaste tijdstippen voor de injectie, bijvoorbeeld 's ochtends na het opstaan en 's avonds na het eten. Dan vergeet u minder snel een dosis.

Schema: u gebruikt dit medicijn meestal in combinatie met andere hiv-remmers. Het is belangrijk om een duidelijk schema te vragen, zodat u weet wanneer u welke medicijnen moet gebruiken.

Hoe lang?
Meestal gebruikt u hiv-remmers jaren achtereen, omdat het virus nooit volledig is uit te bannen.

Vergeten

Het is belangrijk dit medicijn consequent te gebruiken op de tijdstippen, die u met uw arts heeft afgesproken. Hierdoor is er altijd voldoende medicijn in uw bloed om het virus te bestrijden.

Zodra u een dosering uitstelt, loopt u het risico dat het aantal virussen toeneemt. Bovendien is er dan een kans dat het virus resistent (ongevoelig) wordt voor het medicijn.

Bent u een dosis vergeten? Neem de dosis in zodra u het merkt en neem de volgende dosis op het gebruikelijke moment. Als het al tijd is voor de volgende dosis, sla dan de vergeten dosis over, dus neem geen dubbele hoeveelheid. Keer daarna terug naar uw normale slikschema.

• De ervaring leert dat met name in weekends het moeilijk is aan de vaste tijdstippen van injectie te denken. Toch is het ook dan belangrijk om de wekker te zetten, zodat u geen dosering overslaat. U kunt eventueel het schema tijdelijk aanpassen door de tijdstippen te vervroegen, dat levert geen gevaar op voor de werking. Stel echter geen dosis uit, dan wordt de hoeveelheid werkzame stof in uw bloed te laag. Als u, na vervroegen, weer terugkeert naar uw normale schema kan dat alleen door de tijdstippen weer geleidelijk met een half uur uit te stellen, totdat u weer op uw oude schema zit.
• Let op als u reist en daardoor grote tijdsverschillen moet overbruggen. Ga ervan uit dat een tijdsverschil van één uur eerder of later niet zo`n probleem is. U kunt uw schema blijven gebruiken. Overleg met uw arts of consulent hoe u uw schema kunt aanpassen aan grotere tijdsverschillen.
• Bij de overgang van zomertijd naar wintertijd en andersom kunt u uw gewone schema blijven gebruiken.

Verboden

autorijden, alcohol drinken en alles eten?
Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.

Wisselwerking

Enfuvirtide heeft met andere medicijnen wisselwerkingen. Vraag aan uw apotheker om welke medicijnen dit gaat. Uw arts en apotheker controleren of u enfuvirtide veilig kunt gebruiken naast uw andere medicijnen. Zorg er daarom voor dat uw arts en apotheker op de hoogte zijn van alle medicijnen die u gebruikt. Ook de medicijnen die u zonder recept koopt.

Zwangerschap

Zwangerschap
Bent u zwanger of wilt u zwanger worden? Overleg hierover met uw arts. Tijdens de zwangerschap moet u hiv-middelen blijven gebruiken. Want tijdens de zwangerschap is het extra belangrijk dat de hoeveelheid virus in uw bloed erg laag is. Dit verkleint namelijk het risico dat de baby besmet raakt met hiv.

Overleg ook met uw arts of uw hiv-behandeling geschikt is tijdens de zwangerschap. Sommige hiv-middelen zijn namelijk schadelijk voor uw baby. Mogelijk moet u andere hiv-middelen gebruiken.

Borstvoeding
Geef GEEN borstvoeding als u hiv heeft. Het virus kan namelijk via de moedermelk de baby besmetten. Overleg hierover met uw arts.

Stoppen

Het is niet verstandig te stoppen, behalve als u te maken krijgt met ernstige bijwerkingen. Als u stopt zal het virus dat hiv veroorzaakt, zich weer vermeerderen en kunt u weer klachten krijgen.

Er zijn situaties denkbaar waardoor u toch tijdelijk moet stoppen met deze hiv-remmer. Bijvoorbeeld bij bepaalde operaties of als u het medicijn kwijtraakt en niet snel aan nieuwe kunt komen. Overleg in dat geval altijd met een arts. Als u moet stoppen, is het meestal beter om alle medicijnen van de combinatie te stoppen. Het virus kan namelijk ongevoelig worden voor uw medicijnen als u ze niet allemaal gebruikt. Meestal zal de arts u een andere combinatie van hiv-remmers voorschrijven, maar als dat niet mogelijk is, moet u tijdelijk met alle hiv-remmers stoppen.

Handelsinformatie

Enfuvirtide is sinds 2003 internationaal op de markt. Het is op recept verkrijgbaar onder de merknaam Fuzeon als injectie.

Disclaimer

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.