Introductie

Sufentanil is een morfineachtige pijnstiller (opiaat). Het heeft een sterke pijnstillende werking.

Artsen schrijven het voor als pijnstiller tijdens een operatie en bij plotselinge hevige pijn, zoals pijn na een operatie of pijn tijdens weeën en een bevalling.

Highlight

• Sufentanil is een sterke pijnstiller.
• Bij hevige pijn, zoals pijn tijdens of na operaties en pijn tijdens de bevalling.
• Uw verdovingsarts zal de injectie, ruggenprik of tabletten voor onder de tong geven. Dit gebeurt in een ziekenhuis.
• Krijgt u een injectie? Dit werkt meteen en het blijft een half uur tot 1 uur werken.
• Krijgt u een ruggenprik? Dit werkt binnen 5 tot 10 minuten en het blijft langer werken dan een injectie.
• Krijgt u de tabletten voor onder de tong? De tablet werkt binnen 1 uur. Niet kauwen of slikken.
• Sufentanil kan u suf, slaperig en duizelig maken. Hierdoor mag u niet autorijden tot 3 dagen na het laatste gebruik van dit medicijn. Daarna alleen als u geen last meer heeft van bijwerkingen.
• Pas op met alcohol. Dit kan u nog suffer maken.
• Andere bijwerkingen: jeuk, benauwdheid, moeite met ademhalen en moeite met plassen.
• Bent u zwanger? Bespreek de voor-en nadelen met uw arts voordat u dit medicijn gaat gebruiken. Het is niet zeker of dit medicijn veilig is voor zwangere vrouwen.
• Geeft u borstvoeding? Over het gebruik van dit medicijn tijdens borstvoeding is nog te weinig bekend. Overleg met uw arts.

Werking

Pijn

Oorzaak
Pijn ontstaat vaak als het lichaam ‘beschadigd’ wordt. Een beschadigd deel van het lichaam stuurt via gevoelszenuwen een 'bericht' naar de hersenen. De hersenen reageren hierop en zorgen voor dat er een pijngevoel ontstaat, waardoor u bijvoorbeeld uw handen wegtrekt van een hittebron. In veel situaties zijn deze reacties nuttig, maar bij operaties is dat vaak niet zo. 

Pijn tijdens de bevalling wordt veroorzaakt door de weeën. Weeën zijn samentrekkingen van de baarmoederspier en ze ontstaan doordat je lichaam zich voorbereidt op de geboorte. De weeën rekken het onderste deel van de baarmoeder en de baarmoedermond op, zodat de baby genoeg ruimte heeft om geboren te worden. Dit kan pijnlijk zijn.

Pijnbestrijding 
Pijnbestrijding gaat meestal via een stappenplan. Pijnstillers als paracetamol en ibuprofen vormen hierin de eerste stap. Deze werken goed bij veel soorten pijn en ze hebben weinig bijwerkingen. 
Als deze onvoldoende werken, schrijft uw arts morfineachtige pijnstillers (opiaten) voor. Dit zijn sterke pijnstillers. Als heftige pijn wordt verwacht, zoals na sommige operaties of bij een keizersnede, zal uw arts meteen een sterke pijnstiller voorschrijven zoals sufentanil.

Ook bij pijn tijdens weeën en bevalling kunt u kiezen voor pijnbestrijding met medicijnen. Dit gebeurt meestal als de pijnbestrijding op een natuurlijke manier onvoldoende is of als de bevalling heel erg lang duurt. Voor pijnbestrijding met medicijnen moet u in het ziekenhuis bevallen, zodat uw arts u kunt controleren. Welke pijnstiller u krijgt, hangt af van uw situatie. Samen met uw (verdovings)arts of verloskundige kunt u bespreken welke pijnstiller het beste bij u past. U kunt bijvoorbeeld sufentanil via een ruggenprik krijgen. Dit wordt in combinatie met het verdovingsmedicijn bupivacaïne gegeven.

Werking
Sufentanil zorgt ervoor dat het 'bericht' niet of minder sterk in de hersenen aankomt. Hierdoor voelt u de pijn of de weeën minder en reageert u er rustiger op.

Effect
Hoe snel dit medicijn werkt, hangt af van de manier waarop u dit krijgt.

• Ruggenprik: werkt binnen 5 tot 10 minuten. Hoe lang dit blijft werken hangt af van de hoeveelheid sufentanil die u krijgt. 
• Injectie in de ader: werkt meteen en blijft meestal half uur tot 1 uur werken.
• Tabletten voor onder de tong: werken binnen 1 uur.

Bijwerkingen

Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

• Sufheid en zeer zelden slaperigheid.

  Hierdoor zijn uw reactie- en concentratievermogen verminderd, waardoor u een grotere kans heeft op ongelukken. Ongelukken kunnen bijvoorbeeld plaatsvinden in het verkeer, bij het beklimmen van een ladder, bedienen van apparaten of bij bewakings- en controlewerkzaamheden. Maar u heeft bijvoorbeeld ook meer kans te vallen als u 's nachts uit bed moet om naar het toilet te gaan.

• Jeuk

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Maagdarmklachten, zoals misselijk gevoel, brandend maagzuur, verstopt zijn, winderigheid en overgeven.

• Bloedarmoede. U kunt last hebben van snel moe voelen, minder kleur in uw gezicht, moeite met ademen en hartkloppingen. Heeft u hier last van? Raadpleeg dan uw arts.

  Bloedarmoede betekent dat u te weinig rode bloedcellen in uw bloed heeft. Of dat uw rode bloedcellen niet goed werken. Rode bloedcellen zorgen voor zuurstof in uw bloed en zijn erg belangrijk.

• Duizelig gevoel, vooral bij opstaan uit bed of uit een stoel.

  Dit kan door een verlaagde bloeddruk komen. Voelt u zich duizelig? Het beste kunt u even gaan liggen en uw benen wat hoger leggen, bijvoorbeeld op een kussen. Sta ook langzaam op uit bed of van een stoel.

• Benauwdheid en moeite met ademhalen. Neem contact op met uw arts, als de ademhaling heel langzaam en oppervlakkig wordt. Bij slaap-apneu (ademstops) stopt uw ademhaling kort tijdens de slaap. Heeft u al slaap-apneu? Dan kunt u hier meer last van krijgen.

  Neem contact op met uw arts als u merkt dat de ademstops tijdens uw slaap erger worden.

• Plasproblemen, zoals moeite met plassen of de plas niet kunnen inhouden.

• Hoofdpijn

• Koorts en zeer zelden rillingen.

• Bleek uitzien.

• Keelpijn, droge mond

• Verward zijn, angstig gevoel, niet kunnen slapen

• Versnelde hartslag en verhoogde bloeddruk.

  Zeer zelden een verlaagde hartslag. Uw arts zal uw hartslag en bloeddruk controleren.

• Spiertrekkingen en zeer zelden spierkrampen.

• Afwijkingen in de hoeveelheid mineralen in uw lichaam. De hoeveelheid calcium, kalium of natrium kan te laag worden. Uw arts zal tijdens de behandeling uw bloed regelmatig controleren.
   

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Blauw zien door te weinig zuurstof in uw bloed. U kunt last hebben van blauwe lippen, huid of nagels.

• Wazig zien en vernauwing van de pupillen.

• Hoesten en de hik.

• Veranderde lichaamstemperatuur.

  Uw arts kan uw temperatuur meten als dat nodig is.

• Droge huid.

• Veel zweten en zenuwachtig gevoel.

• Rugpijn

• Stemproblemen

• Problemen met bewegen, zoals problemen met lopen of praten.

• Overgevoeligheid voor dit medicijn. U merkt dit aan huiduitslag, jeuk of galbulten.

  Raadpleeg dan uw arts. Als u overgevoelig bent voor dit medicijn, mag u het niet meer gebruiken. Geef aan de apotheker door dat u overgevoelig bent voor pethidine. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u het in de toekomst niet meer krijgt.

• Bij injectie in ader: hartritmestoornissen, ontstoken huid, stijve spieren, pijn op plaats van injectie.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Gebruik

Dit medicijn kan alleen onder controle van een arts in een ziekenhuis worden gebruikt.

Hoe?

• Injectie in de ader: de verdovingsarts zal de injectie geven.
• Via een ruggenprik: de verdovingsarts plaatst een dun slangetje in uw rug. Via dit slangetje kan uw arts het medicijn geven.
• Tabletten voor onder de tong: uw verdovingsarts of verpleegkundige legt de tablet onder uw tong met een speciaal apparaatje. De tablet niet kauwen of doorslikken.

Wanneer en hoelang?

• Injectie via ader: krijgt u voor en tijdens een operatie. Als het nodig is kan uw arts na een half uur tot 1 uur nog een injectie geven.
• Ruggenprik: wordt gebruikt bij pijn na een operatie, ook bij keizersnede, of tijdens de bevalling. Als het nodig is kan het slangetje nog paar dagen in uw rug blijven.
• Tabletten voor onder de tong: zodra u pijn heeft. Heeft u nog pijn? U kunt na 1 uur nog een tablet krijgen. U gebruikt de tabletten niet langer dan 2 dagen.

Vergeten

Dit is niet van toepassing.

Verboden

Autorijden?
Het kan gevaarlijk zijn aan het verkeer deel te nemen als u dit medicijn gebruikt. Dit komt door bijwerkingen, zoals duizelig en verward zijn.

U mag vanaf 3 dagen (72 uur) na het laatste gebruik van dit medicijn weer autorijden. Meestal heeft dit medicijn dan geen invloed meer op het autorijden. Heeft u sufentanil bijvoorbeeld op dinsdag om 8 uur in de ochtend gebruikt? Dan mag u vrijdag na 8 uur in de ochtend weer autorijden. Maar doe dat alleen als u geen last meer heeft van de bijwerkingen.

Gebruikt u ook andere medicijnen die deze bijwerkingen geven? Let er dan op dat u meer last kunt hebben van deze bijwerkingen.

Voor meer algemene informatie kunt u het thema ‘Medicijnen in het verkeer’ lezen. In dit thema leest u bijvoorbeeld wat de wet zegt over medicijnen in het verkeer. Ook vindt u adviezen waarmee u rekening moet houden als u wel (weer) mag autorijden.

Alcohol drinken?
Drink geen alcohol als u dit medicijn gebruikt. Door dit medicijn reageert u veel sterker op alcohol. Ook kan alcohol het suffe gevoel door dit medicijn sterker maken, waardoor u erg suf kunt worden.

Alles eten?
U mag eten en drinken zoals u normaal ook doet.

Wisselwerking

Dit medicijn heeft wisselwerkingen met andere medicijnen. In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen, dus niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje 'samenstelling'.

De belangrijkste wisselwerkingen met dit medicijn zijn de volgende.

• Andere medicijnen die het reactievermogen verminderen. Bij deze medicijnen is vaak op de verpakking een gele waarschuwingssticker geplakt. De effecten op bijvoorbeeld de rijvaardigheid versterken elkaar. Rijd zeker geen auto als u 2 of meer van dergelijke medicijnen gebruikt.
• Naltrexon en naloxon. Deze medicijnen zorgen ervoor dat sufentanil en andere morfineachtige pijnstillers minder goed werken. Het kan juist om deze reden worden gebruikt. Mensen die deze medicijnen gebruiken moeten rekening mee houden dat morfineachtige pijnstillers bij hen minder goed werken. Als u al sufentanil gebruikt en u krijgt naltrexon of naloxon erbij kunt u last krijgen van ontwenningsverschijnselen.
• De pijnstillers buprenorfine en nalbufine en het medicijn tegen alcoholverslaving nalmefeen zorgen ervoor dat sufentanil minder goed werkt. Als u al sufentanil gebruikt en u krijgt één van deze medicijnen erbij, kunt u last krijgen van ontwenningsverschijnselen. Gebruik deze medicijnen daarom NIET tegelijk. Overleg hierover met uw arts. Dit geldt niet voor de pleisters met buprenorfine. Deze pleisters kunt u wel samen gebruiken met sufentanil.

Twijfelt u eraan of een van de bovenstaande wisselwerkingen voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.

Zwangerschap

Zwangerschap
Er zijn niet veel vrouwen die dit medicijn tijdens hun zwangerschap hebben gebruikt. Daarom is niet zeker of dit medicijn altijd veilig is voor zwangere vrouwen en hun kind. Meld het aan uw arts en apotheker zodra u zwanger bent of dit binnenkort wilt worden.

Dit medicijn is vooral gebruikt als pijnbestrijding tijdens de bevalling.
Gebruikt u dit medicijn tijdens de bevalling? Dan is het mogelijk dat uw baby na de geboorte moeite heeft met ademhalen. Als het nodig is, kan uw baby na de geboorte een tegenmedicijn krijgen. Hierdoor verminderen de klachten. Weeg samen met uw arts de ernst van uw klachten af tegen het risico voor het kind.

Borstvoeding
Wilt u borstvoeding geven, overleg dan met uw arts of apotheker. Dit medicijn komt in een kleine hoeveelheid in de moedermelk. Het is niet bekend of dit schadelijk is voor de baby. Mogelijk kan de arts u (tijdelijk) een ander medicijn voorschrijven, waarvan wel bekend is dat u het veilig kunt gebruiken.

Stoppen

Heeft u dit medicijn voor een korte tijd gebruikt? Dan kunt u eventueel in één keer stoppen.
Krijgt u last van ontwenningsverschijnselen zoals onrust, diarree, braken, misselijkheid, verlies van eetlust, niezen, koorts, zweten, slapeloosheid, depressie en angst? Neem dan contact op met uw arts.

Handelsinformatie

Ja, u heeft een recept nodig.

Sufentanil is sinds 1982 internationaal op de markt. Het is op recept te krijgen in injectie onder de merknaam Sufenta en als het merkloze Sufentanil, en als tabletten voor onder de tong onder de merknaam Dzuveo.

Disclaimer

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.