Introductie
Scopolaminebutyl werkt tegen verkramping van spieren van de ingewanden, zoals van de darmen, urinewegen, alvleesklier galwegen en maag. Bijvoorbeeld bij een operatie.
De injecties worden gebruikt bij koliekpijn. Ook schrijven artsen het soms voor als slijm in de longen niet meer is op te hoesten en bij dichtzittende darm (ileus) in de laatste levensfase (palliatieve zorg).
Highlight
Werking
Koliekpijn
Verschijnselen
Een koliekpijn is een aanval van een kortdurende zeer pijnlijke kramp in de buik of in de zij. U kunt tijdens een aanval vaak niet stil blijven liggen of zitten van de pijn. Soms bent u ook misselijk, moet u braken of heeft u diarree. Na enige tijd zakt de pijn weer wat af en is het weer draaglijk. Even later kan de aanval weer komen opzetten.
Oorzaak
Galkoliek
De verkramping kan ontstaat door stenen in de galblaas. Grote galstenen kunnen de galwegen verstoppen en beschadigen. Hierop reageert de galbuis door sterk samen te trekken.
Nierkoliek
Bij een nierkoliek is sprake van nierstenen die de urinewegen verstoppen of beschadigen. De urineleider reageert hierop met een verkramping. Als reactie op de verstopping van de urinebuis wordt de nier actiever en produceert meer urine. De urine hoopt zich op in de nieren, wat extra druk op de nierstenen kan geven.
Darmkoliek
Hierbij is de dunne of dikke darm afgesloten, bijvoorbeeld door een zodanige verstopping dat de darminhoud er niet meer langs kan. De darmen reageren hierop met zeer pijnlijke krampen.
Behandeling
Bij koliekpijn door nierstenen of galstenen zal de arts meestal diclofenac geven. Eventueel in combinatie met een sterke pijnstiller, zoals morfine. Bij nierstenen zal de arts adviseren tijdens de aanvallen weinig te drinken. Hierdoor neemt de druk op de steen af.
Als deze medicijnen niet kunnen worden gebruikt, kan de arts ook scopolaminebutyl voorschrijven.
Darmkrampen die niet met veranderd dieet overgaan, worden meestal behandeld met medicijnen in tabletten of zetpillen. Als de darmkrampen verergeren tot darmkolieken, kan de arts ook een injectie met scopolaminebutyl geven.
Bij een ernstige darmkoliek is meestal een operatie nodig. Tot die tijd kan scopolaminebutyl de kramp bestrijden. Meestal in combinatie met een pijnstiller. Scopolaminebutyl wordt ook gebruikt bij mensen in hun laatste levensdagen die een darmkoliek krijgen. Een operatie is dan meestal niet meer aan de orde.
Werking
Scopolaminebutyl heft de verkramping op van de spieren van darmen, urinewegen en galwegen. Het moet als injectie of infuus worden toegediend. Het werkt meestal binnen tien minuten tot een half uur.
Klachten in de laatste levensfase (palliatieve fase)
Scopolaminebutyl wordt gebruikt bij mensen die zo ziek zijn dat ze te zwak zijn om effectief te kunnen hoesten of slikken. Er kan zich dan slijm in de luchtpijp ophopen, waardoor ze luidruchtig ademen (reutelen).
Scopolaminebutyl vermindert de vorming van slijm in de longen. Het wordt daarbij toegediend als injectie of in een infuus.
Ook wordt Scopolaminebutyl gebruikt bij mensen met ileus. Bij ileus werken uw darmen niet goed meer of zitten deze dicht.
Lees meer over klachten in de laatste levensfase (palliatieve fase) . "Bijwerkingen
Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)
Verstopping (obstipatie). Dit kan een probleem zijn als u lijdt aan een darmziekte waarbij een of meer delen van de darm zijn vernauwd (bijvoorbeeld door een tumor of darmverkleving) of waarbij de darmen niet meer vanzelf samentrekken (darmparalyse).
Er is geen probleem als de arts dit medicijn om die reden heeft voorgeschreven, maar wel als u het gebruikt tegen een niersteenkoliek of galkoliek.
Droge mond, doordat u minder speeksel aanmaakt.
Als u veel last heeft van een droge mond kunt u de aanmaak van speeksel stimuleren met (suikervrije) kauwgom of door te zuigen op ijsblokjes. Heeft u al last van een droge mond door de ziekte van Sjögren , overleg dat met uw arts of een ander medicijn mogelijk is.
Snelle hartslag of hartkloppingen.
Duizeligheid, vooral bij het opstaan uit bed of uit een stoel.
Dit kan het gevolg zijn van een lagere bloeddruk. Als u zich duizelig voelt, sta dan niet te snel op uit bed of van een stoel. U kunt het beste even liggen en de benen wat hoger leggen, bijvoorbeeld op een kussen. Blijft u last houden, overleg dan met uw arts.
Benauwdheid en kortademigheid.
Wazig zien en last van fel licht, door moeite met scherp stellen en door pupilverwijding.
Neem geen deel aan het verkeer als u moeite heeft met scherpstellen. Draag een zonnebril als u last heeft van fel licht.
Verhoogde oogboldruk (glaucoom).
Als u glaucoom heeft en u bent hiervoor onder behandeling is er meestal geen probleem. Vertel uw arts wel dat u dit medicijn heeft gebruikt.
Rode, warme droge huid en blozen.
Overmatig zweten of niet kunnen zweten.
Als u niet zweet kunt u oververhit raken bij koorts of als het in de omgeving erg warm is.
Moeilijk kunnen plassen. Mannen met een vergrote prostaat hebben hier meer kans op.
Overleg bij prostaatklachten daarom voor gebruik eerst met uw arts.
Overgevoeligheid voor dit medicijn. Dit kunt u bijvoorbeeld merken aan huiduitslag, galbulten, jeuk of blaasjes op handen en voeten.
Neem bij een van deze verschijnselen contact op met uw arts. Een ernstige overgevoeligheid is te merken aan benauwdheid, een opgezwollen gezicht, onrust, flauwvallen. Waarschuw dan onmiddellijk een arts. In beide gevallen mag u dit medicijn in de toekomst niet meer gebruiken. Geef daarom aan de apotheek door dat u overgevoelig bent voor scopolaminebutyl. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn of soortgelijke medicijnen niet opnieuw krijgt.
Droge ogen. Vooral mensen die contactlenzen dragen hebben hier snel last van, omdat de contactlenzen dan eerder kunnen irriteren. Heeft u droge ogen door de ziekte van Sjögren, overleg dat met uw arts of een ander medicijn mogelijk is.
Bij gebruik van contactlenzen houd ze minder lang in of gebruik bevochtigende oogdruppels (kunsttranen).
Droge neus, hierdoor soms bloedneuzen.
Vastzittende hoest door uitdroging van het slijm in de longen.
Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)
Opkomend maagzuur. Mensen met slokdarmontsteking door opkomend maagzuur moeten overleggen met hun arts als hun klachten verergeren of terugkeren.
Geheugen- en concentratiestoornissen, problemen met oriëntatie en verwardheid. Vooral ouderen en kleine kinderen kunnen hier last van krijgen.
Impotentie
Psychische klachten, zoals prikkelbaarheid en opwinding.
Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden
Uitleg frequenties
Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen
Gebruik
Hoe?
U krijgt dit medicijn van uw arts of verpleegkundige als injectie (in een spier of onder de huid) of als infuus.
Wanneer?
U krijgt dit medicijn wanneer het nodig is. Bijvoorbeeld vlak voor een operatie of wanneer u klachten krijgt van spasmen.
Vergeten
Verboden
Kan ik met dit medicijn autorijden, alcohol drinken en alles eten of drinken?
Ja, dat kan. U mag autorijden, en u mag eten en drinken zoals u normaal doet.
Wisselwerking
Zwangerschap
Zwangerschap
Over het gebruik van dit medicijn tijdens de zwangerschap is nog te weinig bekend. Meld het aan uw arts en apotheker zodra u zwanger bent, of binnenkort wilt worden. Zo mogelijk kunt u (tijdelijk) overstappen op een ander medicijn.
Borstvoeding
Gebruikt u dit medicijn eenmalig of gedurende 2 of 3 dagen en wilt u borstvoeding geven? Overleg dan met uw arts of apotheker. Het is niet bekend of dit medicijn in de moedermelk terecht komt. Er zijn tot nu toe geen bijwerkingen bij het kind gemeld.
Gebruikt u dit medicijn dagelijks of langdurig en wilt u borstvoeding geven? Overleg dan met uw arts of apotheker. Het is niet bekend of dit medicijn in de moedermelk terechtkomt en of het schadelijk voor de baby is. Mogelijk kan de arts u een ander medicijn voorschrijven, waarvan wel bekend is dat u het veilig kunt gebruiken.
Stoppen
Niet van toepassing. U krijgt dit medicijn van uw arts zodra u het nodig heeft.
Handelsinformatie
Scopolaminebutyl is sinds 1951 internationaal op de markt. Het is op recept verkrijgbaar onder de merknaam Buscopan en als het merkloze Scopolaminebutyl.
Het is te verkrijgen in injecties en in dragees en zetpillen. Deze tekst gaat alleen over de injecties.
Disclaimer
Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.