Introductie
Corifollitropine lijkt op het lichaamseigen follikelstimulerend hormoon (FSH). Dat is een hormoon aangemaakt door een orgaan in de hersenen (de hypofyse).
Corifollitropine stimuleert net als FSH de groei en rijping van eicellen. Ook stimuleert het de eierstokken om het vrouwelijke geslachtshormoon oestrogeen te maken. Bij mannen stimuleert corifollitropine de aanmaak van zaadcellen. En bevordert het de ontwikkeling van mannelijke geslachtskenmerken.
Artsen schrijven dit medicijn voor bij vrouwen met verminderde vruchtbaarheid en bij jongens met vertraagde puberteit.
Highlight
- Corifollitropine-alfa lijkt op het vrouwelijk hormoon FSH. Bij vrouwen laat dit hormoon eicellen rijpen. En zorgt ervoor dat de eierstokken meer oestrogeenhormoon maken. Bij mannen stimuleert dit hormoon de rijping van de zaadcellen en de ontwikkeling van mannelijke geslachtskenmerken.
- Bij vrouwen die moeilijk kinderen kunnen krijgen: het zorgt voor meer rijpe eicellen, bijvoorbeeld voor IVF-behandeling.
- Bij jongens met vertraagde puberteit: het zorgt voor de rijping van zaadcellen. En bevordert de ontwikkeling van mannelijke geslachtskenmerken.
- Om eicellen te laten rijpen: u krijgt één keer een injectie met corifollitropine–alfa. Dat is op dag 2 of 3 van uw menstruatie. Na een aantal dagen krijgt u meestal ook injecties met andere hormonen.
- Met een echo is te zien of de eicellen voldoende rijpen. Als u IVF-behandeling krijgt: uw arts haalt de rijpe eicellen uit uw eierstokken om ze buiten het lichaam te laten bevruchten.
- U heeft meer kans op een tweeling of meerling, omdat meerdere eicellen zich tegelijk kunnen ontwikkelen.
- Bijwerkingen onder meer: hoofdpijn, pijnlijke gespannen borsten, bekkenpijn, buikpijn en misselijkheid.
- Uw eierstokken kunnen te sterk reageren op het medicijn. Er kunnen zich te veel eicellen ontwikkelen. Waarschuw uw arts bij ernstige buikpijn, diarree, braken of kortademigheid.
- Vertraagde puberteit: u krijgt 12 weken lang 1 keer in de 2 weken een injectie. Hierna krijgt u elke week 2 injecties.
- Bijwerkingen zijn overgeven, opvliegers en pijn op de injectieplek.
Werking
Verminderde vruchtbaarheid
Voor een zwangerschap is een gerijpte eicel nodig. De eicel rijpt in de eierstokken onder invloed van het hormoon FSH. Als de eicel voldoende is ontwikkeld komt hij vrij voor bevruchting. Dit heet de eisprong. Een mannelijke zaadcel kan daarna de vrijgekomen eicel bevruchten.
Corifollitropine wordt gebruikt bij vrouwen die geen kinderen kunnen krijgen.
Oorzaken
De vruchtbaarheid kan bijvoorbeeld zijn verminderd als het lichaam onvoldoende FSH aanmaakt. Er komt dan geen gerijpte eicel vrij. Deze vorm van onvruchtbaarheid heet hypogonadotroop hypogonadisme.
Verminderde vruchtbaarheid kan ook ontstaan door vergroeiingen van de eierstokken (polycysteus ovarium syndroom, PCOS).
Verder zijn er nog veel andere oorzaken voor verminderde vruchtbaarheid. Deze worden vaak met IVF (In Vitro Fertilisatie) behandeld.
Behandeling
Bij een IVF-behandeling (In Vitro Fertilisatie) vindt een bevruchting buiten het lichaam plaats. Er zijn voor een IVF-behandeling meerdere eicellen nodig. Daarom wordt de eirijping gestimuleerd met corifollitropine. Na de eisprong haalt de arts de rijpe eicellen uit de eierstokken. En laat ze daarna buiten het lichaam bevruchten.
Bijkomende behandelingen
Vier of vijf dagen na toediening van corifollitropine krijgt u ook nafareline of triptoreline. Deze medicijnen zorgen ervoor dat corifollitropine meer effect heeft. Zijn de eicellen 7 dagen na de injectie met corifollitropine nog niet voldoende gerijpt? Dan ontvangt u elke dag een injectie met FSH, tot de eicellen voldoende zijn gerijpt.
Het 'oogsten' van de eicellen moet precies rond de eisprong plaatsvinden. Meestal geeft de arts daarom op het moment dat de eicellen voldoende gerijpt zijn, een injectie met het hormoon HCG (humaan choriongonadotrofine). Dit hormoon stimuleert de eisprong.
Effect
De werking houdt ongeveer een week aan. Als u 2 weken na de poging tot bevruchting nog niet ongesteld bent, betekent dat niet dat u zwanger bent. Meestal komt de menstruatie door de hormonen wat later. Ook is een zwangerschapstest niet betrouwbaar door de hormonen die u heeft gebruikt. Daarom kan alleen de arts een eventuele zwangerschap vaststellen.
Vertraagde puberteit
Als bij jongens rond hun 15e jaar nog geen mannelijke kenmerken zijn ontstaan, spreekt men van een vertraagde puberteit.
Oorzaken
De oorzaak hiervan kan liggen in een verminderde aanmaak van hormonen door de hypofyse of door de hypothalamus. De hypothalamus is een deel van de hersenen dat de hypofyse stimuleert. De hypofyse is een klier in de hersenen die andere hormonen aanmaakt. Deze hypofyse-hormonen stimuleren uiteindelijk de zaadballen.
Behandeling
Meestal schrijven artsen in dat geval testosteron voor om de ontwikkeling van geslachtskenmerken te stimuleren. Als dit niet voldoende effect heeft, kan de arts andere hormonen voorschrijven, zoals corifollitropine alfa. Deze hormonen stimuleren de zaadballen om testosteron aan te maken. Daardoor ontstaan mannelijke kenmerken. Ook zorgt het voor de rijping van zaadcellen.
Artsen schrijven naast corifollitropine alfa ook een ander hormoon voor, namelijk choriongonadotrofine.
Lees meer over vertraagde puberteit . "
Bijwerkingen
Bijwerkingen bij het laten rijpen van eicellen
Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)
Hoofdpijn
Pijnlijke gespannen borsten
Bekkenpijn
Maagdarmklachten, zoals misselijkheid en zeer zelden braken, diarree, buikkrampen en buikpijn
Opgeblazen uiterlijk, zoals opgezette buik, gewichtstoename
Vermoeidheid en zeer zelden prikkelbaarheid
Overreactie van de eierstokken, waardoor zich te veel eicellen ontwikkelen. Dit kan ernstige klachten geven, met onder andere kans op trombose. De verschijnselen van deze overreactie merkt u na de eisprong: ernstige buikpijn, diarree, braken. En plotselinge gewichtstoename van meer dan twee kilo, kortademigheid en niet of heel weinig plassen. Waarschuw bij deze verschijnselen meteen uw arts.
Meerlingzwangerschap
Door gebruik van dit medicijn kunnen zich meerdere eicellen tegelijkertijd ontwikkelen. Dit kan leiden tot tweelingen of meerlingen.
Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)
Pijn op de injectieplaats, roodheid, zwelling, jeuk en blauwe plekken. Vooral gedurende de eerste dagen van de behandeling.
Huiduitslag, jeuk en galbulten door overgevoeligheid voor dit medicijn
Meld deze bijwerkingen aan uw arts. Bij ernstige benauwdheid meteen uw arts waarschuwen of naar de Eerste-Hulpdienst gaan.
Opvliegers en rugpijn
Stemmingswisselingen
Bijwerkingen bij vertraagde pubertijd
Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)
Overgeven
Opvliegers
Pijn op de injectieplaats
Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden
Uitleg frequenties
Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen
Gebruik
Hoe?
Dit medicijn moet onder de huid worden ingespoten.
Meestal zal een verpleegkundige de injectie inspuiten. Soms zult u zelf of uw partner de injectie toedienen. De arts of verpleegkundige zal u dat precies uitleggen. Aarzel niet bij onduidelijkheden uitleg te vragen.
Bewaar de injectie in de koelkast, maar niet in het vriesvak.
Wanneer?
Rijping eicellen
De arts start de behandeling op de tweede of derde dag na het begin van de cyclus. U krijgt dan 1 keer een injectie toegediend. Als de eicellen op de zesde dag nog niet voldoende zijn gerijpt, krijgt u dagelijkse injecties met een ander hormoon, namelijk FSH.
Vertraagde puberteit
U krijgt elke 2 weken een injectie. Dit duurt 12 weken. Hierna krijgt u elke week 2 injecties.
Hoe lang?
Rijping eicellen
Het duurt een paar dagen voor de eicellen voldoende zijn gerijpt. De arts houdt dit in de gaten met een echo of bloedonderzoek. Als na een week de eicellen nog onvoldoende zijn gerijpt, gebruikt u iedere dag een injectie met FSH. Deze werkt niet langer dan een dag. Zodra op die manier voldoende eicellen zijn gerijpt, krijgt u een hormoon om de eisprong in gang te zetten. Ongeveer anderhalve dag later kan de arts de eicellen uit de eierstokken halen.
Vertraagde puberteit
De behandeling duurt vaak 1 jaar of langer.
Vergeten
Rijping eicellen
Niet van toepassing. Dit is een eenmalige injectie.
Vertraagde puberteit
Bent u een dosis vergeten en bedenkt u het zich nog op dezelfde dag? Spuit dan zo snel mogelijk het middel in.
Ontdekt u het pas de volgende dag? Raadpleeg dan uw arts.
Verboden
autorijden, alcohol drinken en alles eten?
Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.
Wisselwerking
Zwangerschap
Zwangerschap
Het is belangrijk dat u zeker weet dat u niet zwanger bent als u met dit medicijn begint. Mogelijk beïnvloedt het de ontwikkeling van de baby.
Borstvoeding
U kunt dit medicijn veilig gebruiken als u borstvoeding geeft. Het is niet waarschijnlijk dat dit medicijn in de moedermelk terecht komt. Dit medicijn kan er wel voor zorgen dat de borstvoeding vermindert.
Stoppen
- Bij rijping van eicellen: Voor deze injectie is dit niet van toepassing, want het is een eenmalige injectie. Maar zijn er niet voldoende eicellen zijn gerijpt en u gaat niet door met de dagelijkse injecties? Dan kan de behandeling mislukken. Raadpleeg uw arts als u wilt stoppen. De behandeling met deze hormonen luistert nauw. En mogelijk is het gezonder als u de behandeling afmaakt of nog andere hormonen er bij gebruikt om de behandeling goed af te ronden.
- Bij verlate pubertijd: Als u voortijdig stopt met deze injecties, kan de behandeling mislukken. Raadpleeg uw arts als u wilt stoppen. De behandeling met deze hormonen luistert nauw. En mogelijk is het gezonder als u de behandeling afmaakt of nog andere hormonen er bij gebruikt om de behandeling goed af te ronden.
Handelsinformatie
Ja, u heeft een recept nodig.
Corifollitropine is sinds 2010 internationaal op de markt. Het is in injecties op recept te krijgen onder de merknaam Elonva.
Disclaimer
Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.