Introductie

Cyclopentolaat ontspant de spieren van de iris (het gekleurde deel van het oog) en maakt zo de pupil groter. Het verslapt ook de oogspieren die nodig zijn om scherp te zien.

Artsen schrijven het voor bij oogontsteking en bij een oogonderzoek.

Instructiefilmpje

Film 1 - Oogdruppels en oogzalf

Highlight

• Cyclopentolaat ontspant de spieren van de iris en de oogspieren die nodig zijn om scherp te zien.
• Bij ontsteking en bij een oogonderzoek.
• Oogontsteking: u druppelt meestal 3 tot 4 keer per dag. Verdeel het druppelen zo goed mogelijk over de dag.
• Oogonderzoek: u krijgt de oogdruppel een half uur tot 1 uur voor het oogonderzoek.
• Druk na het druppelen uw traankanaaltjes in uw ooghoek 1 minuut dicht. Zo voorkomt u zo veel mogelijk de bijwerkingen.
• Direct na het druppelen kunt u last krijgen van prikkelend of branderig gevoel. Dit is normaal en verdwijnt meestal vanzelf. Gaan deze klachten niet over? Raadpleeg dan uw arts.
• Oogdruppelen is niet makkelijk. Laat een apotheekmedewerker dit voordoen. Of bekijk het instructiefilmpje op deze website.
• Draagt u contactlenzen? Vraag bij uw apotheek na of de oogdruppels uw contactlenzen kunnen beschadigen.

Werking

Ontstoken ogen door andere oorzaken

Verschijnselen
Verschillende delen van het oog kunnen ontstoken raken, zoals:

• de iris (het gekleurde deel van het oog, achter het hoornvlies);
• het binnenste van het oog, zoals het netvlies;
• het bindvlies (het slijmvlies op het oogwit, op de onderrand en aan de binnenkant van de oogleden);
• het hoornvlies (het doorzichtige deel voor de pupil en iris).

De verschijnselen van een oogontsteking zijn vooral wazig zien, maar ook roodheid, zwelling, pijn en jeuk.
Een langdurige oogontsteking kan ervoor zorgen dat verschillende delen in het oog gaan samengroeien. Hierdoor kan uw zicht achteruit gaan.

Oorzaak
Oogontstekingen hebben verschillende oorzaken, zoals een allergische reactie, irritatie, een infectie of een operatie. Ook kunnen ze ontstaan door andere ziektes, zoals de ziekte van Besnier Boeck en de ziekte van Bechterew of andere reumatische ziekten.

Behandeling
Als u contactlenzen draagt, kunt u deze beter uitlaten zolang u klachten heeft. Vooral als de ontsteking aan de buitenkant van het oog zit.

Een ontsteking van de iris wordt meestal behandeld met ontstekings­remmende oogdruppels. 

Artsen schrijven cyclopentolaat-oogdruppels voor om de spieren van de iris te ontspannen. Hierdoor komt de iris tot rust en die sneller beter worden. Cyclopentolaat zorgt er zo ook dat verschillende delen in het oog niet gaan samengroeien.

Effect
De oogdruppels werken binnen een half uur tot 1 uur en het blijft ongeveer 24 uur lang werken.

Oogonderzoek

Cyclopentolaat-oogdruppels worden gebruikt om de iris in het oog en de oogspieren die nodig zijn om scherp te zien te ontspannen. Hierdoor kan uw oogarts sommige metingen uitvoeren en het oog makkelijker onderzoeken of opereren.

De oogdruppels werken binnen een half uur tot 1 uur en het blijft tot 24 uur lang werken.

Bijwerkingen

Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

• Prikkelend of brandend gevoel direct na het indruppelen

  Dit gaat na enkele minuten vanzelf over.

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Wazig zien

   

  Dit kan ervoor zorgen dat u uw dagelijkse zaken niet goed kunt doen zoals lezen, schrijven, televisie kijken en autorijden.

• Gevoeligheid voor fel licht, doordat de pupillen groot zijn en dus meer licht doorlaten

  Draag een zonnebril zolang u hier last van heeft.

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Verhoogde oogdruk. Dit kan voor oogpijn zorgen.

  Raadpleeg uw arts als de oogpijn hevig wordt.

• Pupil die lang groot blijft

• Rode ogen

• Overgevoeligheid voor dit medicijn. Dit merkt u aan jeuk, roodheid, zwelling van het oog of huiduitslag.

  Raadpleeg bij deze verschijnselen uw arts. Geef aan de apotheek door dat u overgevoelig bent voor cyclopentolaat. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u het middel niet opnieuw krijgt.

De volgende bijwerkingen ontstaan als het medicijn via uw ogen in uw bloed komt. U kunt dit proberen te voorkomen door na het druppelen de traankanaaltjes in de ooghoek een paar minuten dicht te drukken. Zie hiervoor ´Hoe gebruik ik dit medicijn?´

• Droge mond. Heeft u het syndroom van Sjögren? Dit is een ziekte waarbij de slijmvliezen van bijvoorbeeld de ogen en mond droger zijn dan normaal. U kunt dan meer klachten krijgen.

  Dit medicijn zorgt ervoor dat het lichaam minder traanvocht en speeksel maakt. Neem contact op met uw arts als u meer last heeft van oogirritatie of een droge mond.

• Droge neus

• Misselijk zijn, overgeven en verstopping

• Problemen met bewegen, spreken en onthouden

• Duizelig of vermoeid gevoel

• Versnelde hartslag en hoge bloeddruk

• Veel blozen en niet kunnen zweten

• Moeite met plassen

   

• Stuipen

• Psychische klachten, zoals ongewoon gedrag, erg druk zijn, in de war zijn, u kunt dingen zien, voelen of horen die er niet zijn (hallucinaties) en u kunt onrustig zijn

• Hoofdpijn en koorts

• Huiduitslag, brandend gevoel en galbulten. 

  Dit kan wijzen op overgevoeligheid, maar dat hoeft niet. Raadpleeg bij huiduitslag uw arts.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Gebruik

Kijk voor de juiste dosering altijd op het etiket van de apotheek of in de bijsluiter.

Hoe?
Oogonderzoek: uw arts of verpleegkundige zal de oogdruppel in uw oog druppelen.

Zelf druppelen bij ontstoken ogen

• Was uw handen met water en zeep en droog ze goed af met een schone handdoek.
• Draagt u contactlenzen? Haal de lenzen dan eerst uit uw oog voor u de oogdruppels gebruikt. Bij sommige oogdruppels kunt u tussen de toedieningen door uw contactlenzen weer indoen. Maar sommige oogdruppels kunnen de zachte contactlenzen ook beschadigen. Kijk hiervoor in de bijsluiter van de verpakking. Ook is er veel kans dat u geen contactlenzen mag dragen door de oogontsteking zelf. Vraag dit na bij uw arts.
• Ga rechtop op een stoel of een bank zitten.
• Schroef het dopje van het flesje of van het tubetje voor 1 keer gebruik.
• Neem het flesje of het plastic tubetje in uw hand alsof u een pen vasthoudt.
• Trek met de vingertoppen van uw andere hand het onderste ooglid naar beneden, zodat er een 'gootje' ontstaat.
• Buig het hoofd achterover en kijk naar boven.
• Zet de hand met het plastic tubetje op de hand die het gootje maakt.
• Breng het flesje of het tubetje boven het omlaag getrokken ooglid (het gootje). Zorg ervoor dat het tubetje uw oog, ooglid of wimpers niet raakt, anders bederven de oogdruppels sneller.
• Knijp zachtjes in het flesje of het tubetje en laat 1 druppel in het gootje vallen.
• Buig uw hoofd terug en doe voorzichtig uw oog dicht.
• Druk daarna 1 minuut uw traankanaaltje dicht. Dit doet u door zachtjes uw vinger net onder het bobbeltje in de hoek van uw oog te duwen.
  Het dichtdrukken van het traankanaaltje zorgt ervoor dat het medicijn niet te snel wegloopt in uw neusholte. Hierdoor voorkomt u zo veel mogelijk bijwerkingen.
• Doe uw oog weer open.
• Flesje: draai de dop weer op het flesje.
  Tubetje voor 1 keer gebruik: gooi het tubetje met overgebleven oogdruppels weg.
• Was uw handen nog een keer met water en zeep.

Oogdruppelhulp: vindt u het lastig de druppel goed in het oog te krijgen? Vraag dan in de apotheek om een oogdruppelhulp. Met dit houdertje kunt u makkelijker in het oog druppelen.

Houdbaarheid: de meeste flesjes met oogdruppels zijn na openen nog 1 maand houdbaar. U kunt op de verpakking schrijven wanneer u het heeft geopend.

Wanneer?

• Oogontsteking: u druppelt meestal 3 tot 4 keer per dag. Verdeel dit zo goed mogelijk over de dag voor een constant effect. Bijvoorbeeld elke 8 uur bij 3 keer per dag en elke 6 uur bij 4 keer per dag.
• Oogonderzoek: half uur tot 1 uur voor uw oogonderzoek. Soms is het nodig om na 5 min nog 1 keer te druppelen.

Hoelang?

• Oogontsteking: ga door met dit medicijn tot uw oogontsteking beter is.
• Oogonderzoek: u gebruikt dit alleen 1 keer voor een oogonderzoek. Daarna kunt u hiermee stoppen.

Vergeten

Gebruik geen dubbele hoeveelheid om een vergeten dosis in te halen.

• Als u dit medicijn 3 keer per dag gebruikt: duurt het nog meer dan 2 uur voor u de volgende dosis normaal gebruikt? Gebruik de vergeten dosis dan alsnog. Duurt het nog minder dan 2 uur? Sla de vergeten dosis dan over.
• Als u dit medicijn 4 keer per dag gebruikt: duurt het nog meer dan 1 uur voor u de volgende dosis normaal gebruikt? Gebruik de vergeten dosis dan alsnog. Duurt het nog minder dan 1 uur? Sla de vergeten dosis dan over. Het heeft geen zin om een dubbele hoeveelheid te druppelen.

Verboden

Autorijden?
U kunt door dit medicijn wazig zien. Dit kan tot 24 uur na druppelen duren. Rijd daarom geen auto zolang u onscherp ziet.

Alles eten en alcohol drinken? 
U mag eten en drinken zoals u normaal ook doet.

Wisselwerking

• Andere oogdruppels of oogzalven. Wacht minstens 5 minuten tussen het indruppelen van de verschillende oogdruppels.
• Gebruikt u een oogdruppel met een oogzalf of ooggel? Gebruik dan eerst de druppel en 5 minuten later de oogzalf of ooggel.
• Gebruikt u 2 soorten oogdruppels? Gebruik eerst de oogdruppel waar u het minst last van heeft. Daarna gebruikt u de oogdruppel waarvan u de meeste irritatie na het indruppelen krijgt. Zo voorkomt u dat u door de eventuele tranenvloed het medicijn van de oogdruppels te snel 'uittraant'.

Zwangerschap

Zwangerschap
U kunt dit medicijn veilig gebruiken. Het wordt al jarenlang gebruikt door zwangere vrouwen zonder nadelige gevolgen voor het kind. Wel moet u na het druppelen de traankanaaltjes 1 minuut dicht drukken. Er komt dan veel minder van dit medicijn in het bloed. Zie hiervoor de uitleg bij “Hoe gebruik ik dit medicijn?”.

Borstvoeding
U kunt dit medicijn veilig gebruiken als u borstvoeding geeft. Het is niet bekend of dit medicijn in de moedermelk terechtkomt. Na druppelen komt het medicijn in zeer kleine hoeveelheden in het bloed. Hierdoor kan er maar weinig in de moedermelk komen.

Wel moet u na het druppelen de traankanaaltjes 1 minuut dicht drukken. Hierdoor kan er zo min mogelijk medicijn in uw bloed en in de moedermelk terechtkomen. Zie ook “Hoe gebruik ik dit medicijn?”.

Stoppen

U kunt op elk moment in een keer met dit medicijn stoppen. De spieren in het oog zullen dan weer samentrekken. Overleg daarom met uw arts als u wilt stoppen.

Let wel op dat dit medicijn tot 24 uur lang kan werken. Na het stoppen kunt u dus nog ongeveer 1 dag last hebben van fel licht en wazig zien.

Handelsinformatie

Cyclopentolaat is sinds 1971 internationaal op de markt. Het is op recept verkrijgbaar in oogdruppels onder de merknaam Cyclogyl en als het merkloze Cyclopentolaat.

Disclaimer

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.